5 Mart 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

5 Mart SON POSTA Sayfa 111 Yangında zarar oniki (Baştarafı 1 inci sayfada) men ve tamamen yanmış mağaza ve han- lara su sıkmakta idi, Yangın etrafında muharrirlerimizin dün &eç vakte kadar yaptıkları tahkikat -s0 - nunda elde ettikleri malümatı aşağıya Yazıyoruz: Yangın nasıl başladı ? Evvelki gece saat 24 de Bahçekapida| Yerli Mallar Pazarı karşısındaki Ata Re- fik hanının alt katında uyumakta olan Bekçilerden Mustafa ve Şerif birdenbire kesif ve boğucu bir duman içerisinde göz lerini açmışlardır. Uyku sersemliğile ne- Ye uğradıklarını şaşıran bekçi Şerif ve Mustafa büyük bir korku içerisinde fer- Yada başlamışlar ve seslerini duyurmak imkânı olmadığını görerek mağazanın de Mir kepenklerine koşup açmağa uğraş - Mışlardır. : Kesif dumanlar içinde kalmaktan mü - tevellid bir şaşkınlıkla telefonun bulun - duğu yeri tayinden âciz kalan bekçiler nihayet kepenklerin kilidlerini kırmışlar, sokağa fırlıyarak keyfiyeti polise haber Bu sırada binanın en üst katmdan alev- ler çıkmağa başlamış, Beyazıd kulesin - deki bekçi de yangını görerek saat 24,5 de Fatih itfaiyesine telefon etmiştir. Galatada Balıkpazarındaki yangın tah- kikatına gitmekte olan müddelumumf Muavinlerinden Necati Kütükçüoğlu da Yolda bu yangını görmüş, derhal emni - Yet müdürlüğüne giderek oradan Emin - önü emniyet âmirliği ve itfaiye ile müd- delumumi Hikmet Onata telefonla hâ - Seyi haber vermiştir. Saat 246 da yangını haber alan Fatih İtfaiye grupu derhal harekete geçmiş ve Yangın yerine yetiştiği zaman bütün ha- Di alevlerin sarmış olduğunu görmüştür Ateş büyüyor İtfaiye hemen söndürme ameliyesine başlamış, fakat şiddetle esen rüzgârmn a- teşin büyümesine yaptığı büyük yardım karşısında ilk çalışmalar bir fayda ver - Memiştir. Vaziyetin ciddiyet ve ehemmi- ö keşbetmem,üzerine derhal Beyoğlu, Bakırköy ve İstinye gruplarından yar - dim istenmiş, bunlar da kısa bir müddet İçinde yangın mahali'ne yetişmişlerdir. Bu sırada fırtıma halinde şiddetle es - Mekte olan rüzgâr yangını mütemadiyen klemiş, alevler etrafa yayılmış, yan- Mış tahta parçaları civardaki büyük bi - faların üzerine düşerek yer yer yangin tehlikeleri husule getirmiştir. At_a Refik hanının yanan kısımlarının İtişikteki Ksantopolos hanının üzerine mjkmesi Üzerine yangın bu hana da geç- S burası da yanmağa başlamıştır. k tfaiye grupları yangın — musluklarına ol?uşmuşlar, fakat bu musluklarım küçük hmş“ Ve az su vermeleri vaziyetin ısla- Pa & Mâni olmuştur. Bu vaziyet üzerine Thal denizden su alınmasına başlanmış, detle esmekte devam eden rüzgâr da, tehisi “hlikeyi gittikçe çoğaltmıştır. İtfaj ü ee İ ü İ j '”İîşiğ ateşin çıktığı Ata Refik hanı ile eğ indeki Ksantopolos hanını söndür- © çalışmakla beraber bilhassa yangı- Üa er hanl_ara geçmesine mâni olma- Tetler Işmış, bütün bu cansiperane gay - * Yanan mağazalardaki eşyaların * Pamuklu kumaşlar olması ve rüz- Ve b $iddeti yüzünden fayda vermemiş Orkulan sirayet tehlikesi büsbütün teş Ştir, Rüzgârın savurduğu büvük a- %p"?a]..en Ata Refik hanmın arkasın- turm İsiz hanmın üst katını da tutuş- nîşleu! Ve yangın sirayet dairesini ge - İmiştir. Da :vaüyet karşısında itfaiyeler ik. gru- xsant ışlar, bir kısmı Ata Refik ve t'han:pOIo hanlarının önünde Yenipos - da  Caddesinde çalışırken diğer kısım Sİr Efendi sokağında Dilsizzade ha- hini Nüj Böndürmek için uğraşmağa başlamış- i Vali hâdise mahallinde düğ_ğnmn bu suretle gittikçe büyü- Bütti Kiır sırada Vali ve Belediye Reisi Müdürü Tdar da, beraberinde Emniyet Ki Sâdl'ğddin Aka olduğu hal - z S€ yerine gelmişler ve itfaiye - Fen çallşlnasşm nezaret ederek icab e. doğmennrlen vermişlerdir. Saat 2 ye ta Refik hanının içi çökmüş, ;îııâr Ksantopolo hanılıdan sonra b ;;fğyym Piyango Müdürlüğü atlamak tehlikesini göster- . itfaiye neferleri büyük gayretlerle bu na mâni olmuşlardır. Sirayet devam ediyor Bu anda Dilsizzade hanının üst ka - tında yanan ahşab kısım da çökmüş, Dilsizzade hanına bitişik olan küçük Ticaret hanının çatısını saran ateş de birdenbire korkunç bir şekil almış, bütün binayı sarmıştır. Saat 2 den sonra rüzgâr istikametinde alevler üç sokak aşırı Hocahan sokağındaki Ken- dros hanının damını, Selânik Banka - sının çatısını, Katırcıoğlu hanının pen- cerelerini, Doyçe Oryentbankın arka- sında Suraski hanı ile Rızabey hanı - nın pencerelerini tutuşturmuş, bu su- retle itfaiye kuvvetleri ve vesait bu ayrı ayrı sokaklarda çıkan her yangın- la ayrı ayrı boğuşmak mecburiyetin « (de kalmıştır. İtfaiyenin vaktinde yap- tığı müdahaleler ateşin buralarda faz- la tahribat yapmasına imkân verme - miştir. Sabahleyin vaziyet Sabah saat 2 ya doğru Âta Refik hanı tamamen harab olmuş, Ksanto - polos hanının yarısı, arka tarafta Âşir- efendi caddesindeki Dilsizzade hanının üst katı, Küçük Ticaret hanı tamamen Kendros hanı kısmen yanmış, ve ateş Suraski, Rızabey hanlarında da tahri- bat yapmış bulunmakta idi. Bunlardan başka ateş, civardaki Se- lânik Bankasının bulunduğu han ile Roma ve Sovyet bankasının ve şark halı kumpanyasının bulunduğu bina - ların çatıları ve pencerelerinde de za- rarlar husule getirmişti. Tahkikat Yangımın suneti zuhuru hakkında evvelki gece yarısından sonra gerek zabıta ve gerekse Müddeiumumi mu - avini Necati tarafından yapılmakta ©o- lan tahkikata büyük bir ehemmiyetl dün geç vakte kadar devam edilmiş ve 12 den fazla şahid dinlenmiştir. Bu arada Âtabek hanının bekçileri Mus - tafa ve Şerif ile han sahibi Âta ve ço- cukları Naci, Feyzi ve yangının çıktığı tahmin edilen trikotaj fabrikası sahibi Fahrinin oğlu Mehmedin malümatları na müracaat edilmiştir. Babası AÂl - manyada bulunan Mehmed, zabltada fabrikalarında bir teneke yağdan baş. ka mevaddı müştaile bulunmadığını söylemiştir. Âta Refik mağazasının alt katında uyuyan bekçilerden Mustafa |(ve Şerif yangını haber vermek üzere kepenkleri kırarlarken muhtelif yer - lerinden yaralanmışlardır. Âtabek ha- nının içinde bulunan Mehmed Yazıcı- oğlu da çıkamamış ve hayatı itfaiye tarafından güçlükle kurtarılmıştır. Bu arada handa bulunan beş bekçi- » fakat binanın damında bulunan den Ahmed, Etem ve Yusufun mağa- za sahiblerinin haberi olmadan evvel- ki gece gizlice işlerinden ayrıldıkları anlaşılmış ve bunlar da bulunarak i - fadeleri alınmıştır. Yangının sebebi zuhuru ve bir kasd olup olmadığı henüz kat? olarak anla şılamamıştır. Tahminler Bununla beraber alâkadarlarca ya - pılmakta olan tahminlere göre, triko - taj fabrikasında bir ütünün prize so - kulu olarak kalmış olması neticesi o - larak yangının çıktığı ileri sürülmek- tedir. Dün geç vakte kadar itfaiye yan gin yerinde enkaz ve mafazalara su sıkmış olduğundan mahallinde tetkik ve keşifler yapılamamıştır. Yarın hâ . dise mahallinde bir ehlivükuf tarafın- dan tetkikat yapılacaktır. « Yangın hakkında dün görüştüğümüz muhtelif kimseler gördüklerini şöyle anlatmaktadırlar. Facia şah'dleri neler söylüyorlar ? Âtabek müessesesinin muhasebecist Fahri bu hususta demiştir ki: — Gece hâdiseyi telefonla haber al - dım. Otomobille vak'a mahalline koş - tum. Hâdise yerine geldiğim zaman bi- zim han tamamen tutuşmuştu. Elimi- zi kolumuzu bağlayıp ağlamaktan baş- ka birşey yapamadık.» Yangının çıktığı zannedilen triko - taj fabrikası sahibinin oğlu Mehmed Birol da şunları söylemiştir: — Yangının bizden çılemadığını id- dia edebiliriz. Yangının herhalde bi - zim arkamızdaki handa bulunan ço - rap fabrikasından çıkmış olması muh- temeldir. Bizim zararımız yüz bin li - radan fazladır.» , Zarar miktar Alâkadarlar yangıntn maâddi zarar bakımından 25 senedenberi misli gö- rülmemiş bir ehemmiyeti haiz olduğu- nu söylemekte ve umumt! zararın 12 milyon lirayı mütecaviz olduğunu bil- dirmektedirler. Son dakikaya kadar kismen ve ta - mamen yanan hanlarda tesbit edilen sigorta zararı şudur" Atabek” hanında Dilsizzade hanında 1,166,200 422,150 Kendros hanında 314480 Suraski hanında 600,000 Rızabey hanında 251,950 Ksantapolos hanında 260000 Küçük Ticaret hanında 467,000 Bunlar poliçesi mevcud kıymetlerin yekünu olup burlardan başka sudan ve dumandan ve tahliye zararlarından mütevellid ve bilfiil ateşin tahribatın- dan tevellüd etmiyen avarya zararı da (350,000) liradır. Bu verdiğimiz rakamlar milli reasu- ransın tesbit eylediği ilk rakamlar o . (Atabek) hanının son vaziyeti ve hâlâ için için yanan aksama su sıkılması lup kat? mahiyette olmakla beraber her dakika yapılan tahkikat ve müra- caatlerle zararın hakiki kıymeti git - tikçe kabarmakta ve bu korkunç ye - küna mühim rakamlar ilâve olunmak- tadır. Memldleketimizde muamele yapani milli ve ecnebi bütün sigorta kum - panyaları yangından bilfiil müteessir olmuşlardır. Bilhassa siğorta zararı - nın yüzde 60 1 Anadolu sigorta şirke « tine aiddir. Bu arada İstanbul Umum Sigorta ve Ünyon Sigorta Şirketleri de ehemmiyetli miktarda sigorta ödemek vaziyetindedirler. Milli reasurans dün altı koldan faa- liyete geçerek zarar miktarını tesbite başladığı gibi gene dünden itibaren 350 bin lira miktarına balif olan avar- ya zararlarını ödemeğe başlamıştır. Bu muamele bir hafta devam edecek ve ondan sonra malüm olacak poliçe- si mevcud yanan kıymetlerin tediye - sine başlanacaktır. Sigorta muamelâ - tının ancak üç ay zarfında sonu alına- bilecek ve kati tediyesi meşrut rakam taavyün etmiş olacaktır. Zabıta ve Müddeiumumilik tahkika- tına nazaran, yangının çıktığı Âtabek hanı 200,000 liraya ve içindeki emtia 400,000 liraya, yangının ilk çıktığı bu han içindeki trikotaj fabrikası 100,000 liraya Anadolu Sigorta Şirketine si - gortalı bulunmaktadır. Bu fabrikada yalnız 40,000 liralık iplik yanmıştır. Gene ayni binada | ve 3 üncü kat - larda daireleri olan Refik firmasının manifatura ticarethanesinin de gene Anadolu şirketine 160,000 liraya si - gortalı olduğu tesbit edilmiştir. Yanan hanlardan Âtabek hanında Vefik İtsel ve ortağı manifatura, Mü - nir Gençezin tuhafiye, Sofya Hacı Ya- ninin manto, Sabri Kuyumcunun şapka dairelerile takasçı Selim Osman, ipek- çi Doledo, komisyoncu Romano ve Yu suf Kapancının yazıhaneleri ve Minas, Mustafa Uçuk, Hamdi, Hakkt Demir terzihaneleri vardır. Bu handaki zarar yekünu 1,500,000 Hra tahmin, edil - mektedir. Ksantopolos hanında yangından za- rar görenler kırtasiyeci Jak Abeti, ipek çi Jak Eskinazi, tüccar terzi Bahar İl- ya, kumaş tüccarı Nabi Susmuş depo- su mevcuddur. Gene bu handaki Yün- ipek mağazası, Abeti biraderler kırta- siye mağazaları da yanmış, tüccar sa« atçi Davidyan, tüccar komisyoncu Pa- padoplos, Abdülhalim Faik, komisyon cu Şil müesseseleri azçok zarar gör - müşlerdir. Dilsizzade hanında çoktanberi mü - hürlü bulunan Katalan biraderlerin si- gara kâğıdı deposu tamamen yanmış, Osmanlı Bankasının tiftik deposu. Tü, fekçiyan ve İtimad ecza depoları ve bu milyon İirayı ' geçiyor ! yeler sulardan ve dümandan mütces « sir olarak eşyaları avarya olmuştur. Küçük Ticanet — hanında ise Moiz Parellinin ecza deposu, Abdullahzade Nuri manifatura, Fredo itriyat depo « ları, Cizlâvet lâstik deposu ve — diğer yazıhane ve müesseseler tamamen yan mışlardır. Kendros hanında da en üst katta buü lunan komisyoncu Şinasiye aid da're yanmış, ve halı şirketi ile banger M> - taşe yazıhaneleri suların akıntısı ila zarar görmüşlerdir. ; Suraski hanının, Suraski kumas de posunda da ehemmiyetli avarya za « rarları olmuştu. Yangının mühim birer ticaret mer «© kezi olan hanlarda yaptığı maddi tah- ribatının tahminine ve kat'i bir rakam verilmesine maddeten imkân yoktulr. Bununla beraber bu hanlardaki mües- sese 've ticarethanelerin kasalarında mühim miktarda esham, çek ve ticari senedat bulunmakta olduğu malüm *& se de bunların —yanıp yanmadığı da, ancak ateşin tamamen söndürülüp en * ikaz altındaki kasaların açılmasından sonra tsayyün edecektir. Ata Atabek, faciayı sabahleyin haber aldı (Baştarafı 1 inci sayfada) bek ticarethanesi olduğu malümdur. Mük essese sahibinin refikası Bayan Nazmiye Atabek hâdise hakkında «Son Postas muharrirlerine şunları söylemiştir: — Yangın başlamış. Zabıta tarafından bizim evi aramışlar, yazlı: ikametgâhı « | mızı bulmuşlar. Tabit Adadaki evimizda şimdi kimse yok, yalnız bahçıvan var. Üs< na telefon etmişler, Bizim bahçıvan da oğlum Feyziye malümat vermiş, Zavallı çocuk, ihtiyatlı hareket etmek istemiş Bana ve babasına haber vermeden Yyana gın yerine gitmiş. Ben henüz yatmamış- tım, Saat 24 dü 15 geçiyordu. Onların kaa tında bir telâş hisseder gibi oldum, Pene cereden baktım. Torunumun - Bay Feyı zinin kızı « odasında ışık yanıyor Acaba ne var? diye merak ettim, Yukarı çıkak cak oldum. Merdivende kiminle karşıla: şayım dersiniz? Gelinim, üstünde bir ge. celik, tiril tiril titriye titriye aşağı ini « yor. Yanında, oğlum Feyzi duruyor: — Aman çocuğum ne var, dedim? Feyzi: — Gürültü etme anne, mukabelesinde bulundu. Tabii, daha fazla telâşlanrdım. Fayzi: — Anne, babama sakın söyleme. Mağa» za yanıyor, dedi. O anda duyduğum heyecanı tariften Se cizim. — Peki, söylesene neresi yanıyor? de- dim. — Her yer anne Dükkânın, hanın ye « rinde yalnız külleri kaldı. Sakın babama haber verme! dedi. Aşağıya, kendi dairemize indim. Zeye cim biliyorsunuz, yaşlı bir adam. Gece vakti, hâdiseyi duymasını doğru bulma« dım. Fakat sabaha kadar da uyuyama « dim. Ata, saat dokuzda uyandı. Bir ilâ haval sözden sonra ona meseleyi anlat v tım. Zevcimin ilk sözü şu oldu: — Nüfusça zayiat var mı? — Hayır, dedim, — Öyleyse üzülme Nazmiye, cevabımı verdi. Değil mi ki candan yana kayıp yok$ biz, zararına da olsa bir sene, iki sene çü- lışır, bu görünmez afeti telâfi ederiz. Zevcim bu sözleri söyledikten sonra, itiyadlarını hiç değiştirmeden sükünetle giyindi. Artık bir yığın enkaz haline gâl. miş olan müessesesine gitti.» , Emir Abdullaha Karşı sutkasd Aman 4 (A.A.) — Havas : Maverayierdende siyasi vaziyet or w dukça karışıktır. Söylendiğine göre gay) rimemnunlardan mürekkeb bir grum isiyasi vaziyetten istifade ederek Emir Abdullaha karşı bir komplo tertib ete mişlerdir. ! Bunlar, Emirin oğlu Talalı himaye el mektedirler. Bazı kimseler, tevkif e « dilmiştir. ! Birçok çetelerin memleketi dolaşa « rak polis merkezlerile resmi dairelere taarruz lettikleri söylenmektedir. Bir petrol borusu yakılmak suretile tah « handaki diğer yazıhane depo ve atel » rib edilmiştir.