5 Mart 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

5 Mart SON POSTA Sayfa Vi Yangında zarar oniki milyon lirayı (Baştarafı 1 inci dayfada) Men ve tamamen yanmış mağaza ve han- lara su sıkmakta tdi, Yangın etrafında muhatrirlerimizin dün &ç vakte kadar yaptıkları tahkikat-50 - Runda elde ettikleri malâmatı aşağıya Yazıyoruz: Yangın nasıl başladı ? Evvelki gece saat 24 de Bahçekapıda Yerli Mallar Pazarı karşısındaki Ata Re- fik hanının alt katında uyumakta olan Bekçilerden Mustafa ve Şerif birdenbire kesif ve boğucu bir duman içerisinde göz lerini açmışlardır. Uyku sersemliğlie n6- Ye uğradıklarını şaşıran bekçi Şerif ve Mustafa büyük bir korku içerisinde fer- Yada başlamışlar vs seslerini duyurmak İmkânı olmadığını görerek mağazanın de Mir kepenklerine koşup açmağa uğraş - muşlardır, Kesif dumanlar içinde kalmaktan mü » tevellid bir şaşkınlıkla telefonun bulun - duğu yeri tayinden &ciz kalan bekçiler Bihayet kepenklerin kilidlerini kırmışlar, Bokağa fıriıarak keyfiyeti polise haber vermişlerdir. Bu sirada binanm en üst katından alev- ler çıkmağa başlamış, Beyazıd kulesin - deki bekçi de yangını görerek saat 24,5 de Path Stfaiyesine telefon etmiştir. Galatada Balıkpazarmdaki yangın tah- Kikatına gitmekte olan müddelumumi Müavinlerinden Necati Kütükçüoğlu da Yolda bu yangını görmüş, derhal emni - Yet müdürlüğüne giderek oradan Emin - önü emniyet âmirliği ve itfsiye ile müd- delumumi Hikmet Onata telefonle hâ - diseyi haber vermiştir. Saat 24.8 da yangını haber alan Fatih #falye grupu derhal harekete geçmiş ve Yangın yerine yetiştiği zamar bütün ha- mi alevlerin sarmış olduğunu görmüştür Ateş büyüyor İtfaiye hemen söndürme #meliyesine başlamış, fakat şiddetle esen rüzgârm a teşin büyümesine yaptığı büyük yardım rşısında ilk çelişmalar bir fayda ver - Memiştir. Vaziyetin cidd'yet ve ehzmıni- yet kesbetmesi üzerine derhal Beyoğlu, Bakırköy ve İstinye gruplarından yar - dam istenmiş, bunlar da kısa bir müddet İçinde yangın mahalline yetişmişlerdir. Bu sıraria fırma halinde şiddetle es - Mekte olan rüzgâr yangını mütemadiyen miş, alevler etrafa yayılmış. yan» Mış tahta parçaları civardaki büyük bi - Baların üzerine düşerek yer yer yangin tehlikeleri husule getirmiştir. Ata Refik hanının yanan kısımlarının bitişikteki Ksantopolos hanının üzerine Si Üzerine yangm bu hana da geç- v burası da yanmağa başlamıştır. itfaiye grupları yangın musluklarına tuşlar, fakat bu muslukların küçük ü #1 VE 4z su vermeleri vaziyetin isla. Ma mâni olmuştur. Bu vaziyet üzerine al denizden su alınmasına başlanmış, Vize €smekte devam eden rüzgâr da, ilkeyi gittikçe çoğaltmıştır. a âleşin çıktığı Ata Refik hanı ile ey eki K: polas hanını söndür. Dig çalışmakla beraber bilhassa yangı- bı hanlara geçmesine mâni olma- Salışmış, bütün bu cansiperane gay - Yünüğ Yanan mağazalardaki eşyaların Birin Pamuklu kumaşlar olması ve rüz- ve k $iddeti yüzünden fayda vermemiş Artan, gm eli tehlikesi büsbütün ir. Rüzgârın savurduğu büyük a- dalar Ata Refik hanmın arkasın. türmug iz hanının üst katını da tutuş- letme, yangın sirayet dairesini ge » ir. -” Vaziyet karşısında itfaiyeler ik. gru- Kana işlar, bir kısmı Ata Refik ve taha, Polo hanlarının önünde Yenipos - 43 Ağ, yin çalışırken diğer kısım Bn, Elendi sokağında Dilsizzade ha- tar, Söndürmek için uğraşmağa başlamış. > Vali hâdise mahallinde bu suretle gittikçe büyü- vi bir sirada Vali ve Belediye Dai Müdü, e da, beraberinde Emniyet de hagi Sadreddin Aka olduğu hal - nin *€ yerine gelmişler ve itfaiye - der, “elişmasına nezaret ederek icab © ika vermişlerdir. Saat 2 ye $a Refik hanının içi çökmüş, Ksantopolo hanından sonra Tayyare Piyango Müdürlüğü iha dS atlamak tehlikesini göster fakat binanın damında bulunan Yandaki biras, Miş, — (Atabek) hanının son vaziyeti ve hâlâ için için yanan aksama su sıkılması itfaiye neferleri büyük gayretlerle bu| za sahiblerinin haberi olmadan evvel- na mâni olmuşlardır. Sirayet devam ediyor Bu anda Dilsizzade hanının üst ka » tında yanan ahşab kısım da çökmüş, Dilsizzade hanına bitişik olan küçük Ticaret hanının çatısını saran ateş de birdenbire korkunç bir şekil almış, bütün binayı sarmıştır. Saat 2 den sonra rüzgâr İstikametinde alevler üç sokak aşırı Hocahan sokağındaki Ken- dros hanının damını, Selânik Banka - sının çatısını, Katırcoğlu hanının pen cerelerini, Doyçe Oryentbankın arkas sında Suraski hanı ile Rızabey hanı - nın pencerelerini tutuşturmuş, bu su- retle itfaiye kuvvetleri ve vesait bu ayrı ayrı sokaklarda çıkan her yangın- la ayrı ayrı boğuşmak mecburiyetin « de kalmıştır. İtfaiyenin vaktinde yap- tığı müdahaleler ateşin buralarda faz- la tahribat yapmasına imkân verme - miştir. Sabahleyin vaziyet Sabah saat 2 yadoğru Âta Refik hant tamamen harab olmuş, Ksanto * polos hanının yarısı, arka tarafta Âşir- efendi caddesindeki Dilsizzade hanının üst katı, Küçük Ticaret hanı tamamen Kendros hanı kısmen yanmış, ve ateş Suraski, Rızabey hanlarında da tahri- bat yapmış bulunmakta idi. Bunlardan başka ateş, civardaki Se- lânik Bankasının bulunduğu han ile Roma ve Sovyet bankasının ve şark halı kumpanyasının bulunduğu bina - ların çatıları ve pencerelerinde de zâ- rarlar husule getirmişti. Tahkikat Yangının sureti zuhuru hakkında evvelki gece yarısından sonra gerek zabıta ve gerekse Müddelumumi mu - avini Necati tarafından yapılmakta o- lan tahkikata büyük bir ehemmiyetli dün geç vakte kadar devam edilmiş ve İZ den fazla şahid dinlenmiştir. Bu arada Âtabek hanının bekçileri Mus - tafa ve Şerif ile han sahibi Âta ve ço- cukları Naci, Feyzi ve yangının çıktığı tahmin edilen trikotaj fabrikası sahibi Fahrinin oğlu Mehmedin malümatları na müracaat edilmiştir. Babası Al - manyada bulunan Mehmed, zabktada fabrikalarında bir teneke yağdan baş. ka mevaddı müştafle bulunmadığını söylemiştir. Âta Refik mağazasının alt katında uyuyan bekçilerden Mustafa ve Şerif yangını haber vermek üzere kepenkleri kırarlarken muhtelif yer - lerinden yaralanmışlardır. Atabek ha- nının içinde bulunan Mehmed Yazıcı- oğlu da çıkamamış ve hayatı itfaiye tarafından güçlükle kurtarılmıştır. Bu arada handa bulunan beş bekçi- den Ahmed, Etem ve Yusufun mağa- ki gece gizlice işlerinden ayrıldıkları anlaşılmış ve bunlar da bulunarak i - fadeleri alınmıştır. Yangının sebebi zuhuru ve bir kasd olup olmadığı hentiz katl olarak anla şılamamıştır. Tahminler Bununla beraber alâkadarlarca ya - pılmakta olan tahminlere göre, triko - taj fabrikasında bir ütünün prize so - kulu olarak kalmış olması neticesi o » larak. yangının çıktığı ileri sürülmek- tedir. Dün geç vakte kadar itfaiye yan gın yerinde enkaz ve mağazalara su sıkmış olduğundan mahallinde tetkik ve keşifler yapılamamıstır. Yarın hâ dise mahallinde bir ehlivükuf tarafın- dan tetkikat yapılacaktır. . Yangın hakkında dün görüştüğümüz muhtelif kimseler gördüklerini şöyle anlatmaktadırlar. Facia şah'dleri neler söylüyorlar ? Atabek müessesesinin muhasebecisi Fahri bu kususta demiştir ki: — Gece hâdiseyi telefonla haber al - dım. Otomobille vak'a mahalline koş - tum. Hâdise yerine geldiğim zaman bi- zim ban tamamen tutuşmuştu. Elimi: zi kolumuzu bağlayıp ağlamaktan baş- ka birşey yapamadık.» Yangının çıktığı zannedilen triko * taj fabrikası sahibinin oğlu Mehmed Birol da şunları söylemiştir: — Yangının bizden çılmadığını id- dia edebiliriz. Yanınnın herhalde bi « zim arkamızdaki handa bulunan ço - rap fabrikasından çıkmış olması muh- temeldir. Bizim zararımız yüz bin li - radan fazladır.» Zarar miktarı Alâkadarlar yangu*n maddi zarar bakımından 25 senedenberi misli gö rülmemiş bir ehemmiyeti haiz olduğu- nu söylemekte ve umumi zararm 12 milyon lirayı mütecaviz olduğunu bil- dirmektedirler. Son dakikaya kadar kısmen ve ta - mamen yanan hanlarda tesbit edilen sigorta zararı şudur” Atabek” hanında Dilsizzade hanında Kendros hanında Suraski hanında Rızabey hanında Ksantapolos hanımda 260,000 Küçük Ticaret hanında 467,000 Bunlar poliçesi mevcud kıymetlerin yekünu olup burflardan başka sudan ve dumandan ve tahliye zararlarından mütevellid ve bilfiil ateşin tahribatın- dan tevellüd etmiyen avarya zararı da (350,000) Iiradır. Bu verdiğimiz rakamlar milli reasu- ransın tesbit eylediği ilk rakamlar o . 1,166,200 422,150 314,480 600,000 251,950 lup kat'i mahiyette olmakla beraber her dakika yapılan tahkikat ve müra- caatlerle zararın hakiki kıymeti git - tikçe kabarmakta ve bu korkunç ye - küna mühim rakamlar ilâve olunmak- tadır. Memleketimizde muamele yapan milli ve ecnebi bütün sigorta kum - panyaları yangından bilfiil müteessir olmuşlardır. Bilhassa sigorta zararı - nın yüzde 60 1 Anadolu sigorta şirke » tine aiddir. Bu arada İstanbul Umum Sigorta ve Ünyon Sigorta Şirketleri de ehemmiyetli miktarda sigorta ödemek vaziyetindedirler. MiDİ reasurans dün altı koldan faa- liyete geçerek zarar miktarmı tesbite başladığı gibi gene dünden itibaren 350 bin lira miktarına baliğ olan avar- ya zararlarını ödemeğe başlamıştır. Bu muamele bir hafta devam edecek ve ondan sonra malüm olacak poliçe- si mevcud yanan kıymetlerin tediye - sine başlanacaktır. Sigorta muamelâ « tırın ancak üç ay zarfında sonu âlına- bilecek ve kat'i tediyesi meşrut rakam taavvün etmiş olacaktır. Zabıta ve Müddetumumilik tahkika- na nazaran, yangının çıktığı Âtabek hanı 200,000 liraya ve içindeki emtia 400,000 liraya, yangının ilk çıktığı bu han içindeki trikotaj fabrikası 100,000 liraya Anadolu S'gorte Şirketine sl » gortalı bulunmaktadı*. Bu fabrikada yalnız 40,000 liralık iplik yanmıştır. Gene ayni binada | ve 3 üncü kat - larda daireleri olen Refik firmasının manifatura ticarethanesinin de gene Anadolu şirketine 160,000 liraya si » gortalı olduğu tesbit edilmiştir. Yanan hanlardan oÂtabek hanında Vefik İlsel ve ortağı manifatura, Mü - nir Gençezin tuhafiye, Sofya Hacı Ya- ninin manto, Sabri Kuyumcunun şapka dairelerile takasçı Selim Osman, ipek- çi Doledo, komisyoncu Romanc ve Yu suf Kapancının yazıhaneleri ve Minas, Mustafa Uçuk, Hamdi, Hakk! Demir terzihaneleri vardır. Bu handaki zarar yekünu 1,500,000 Xra ighmin edil - mektedir. Ksantopolos hanında yangından 2â- rar görenler kırtasiyeci Jak Abeti, ipek çi Jak Eskinazi, tüccar terzi Bahar İl- ya, kumaş tüccarı Nabi Susmuş depo- su mevcuddur. Gene bu handaki Yün- ipek mağazası, Abeti biraderler kırta- siye mağazaları da yanmış, tüccar sa- atçi Davidyan, tüccar kamisyoncu Pa- padoplas, Abdülhalim Faik, komisyon cu Şil müesseseleri azçok zarar gör - müşlerdir. Dilsizzade hanında çoktanberi mü - hürlü bulunan Katalan biraderlerin si- gara kâğıdı deposu tamamen yanmış, Osmanl: Bankasının tiftik deposu. Tü, fekçiyan ve İtimad ecza depoları ve bu handaki diğer yazıhane depo ve atel » I ! eçiyor ! yeler sulardan ve dümandan mütees « sir olarak eşyaları avarya olmuştur. Küçük Ticanet (Ohanında ise Moiz Parellinin ecza deposu, Abdullahzade Nuri manifatura, Fredo itriyat depo « ları, Cizlâvet lâstik deposu ve diğer yazıhane ve müesseseler tamamen yan mışlardır, Kendros hanında da en üst katta bü lunan komisyoncu Şinasiye aid de'w yanmış, ve halı şirketi ile banger M:« taşe yazıhaneleri suların akıntıs: ile zarar görmüşlerdir. Suraski hanının, Suraski kumas da. posunda da ehemmiyetli avarya 7a « rarları olmuştu. Yangının mühim birer ticaret mer «& kezi olan hanlarda yaptığı maddi tah ribatınm tahminine ve kat'i bir rakam verllmesine maddeten imkân yektuir. Bununla beraber bu hanlardaki mües- sese ve ticare'hanelerin kasalarında mühim miktarda esham, çek ve ticari senedat bulunmakta olduğu malüm & se de bunların oyanıp yanmadığı da, ancak ateşin tamamen söndürülüp en « kaz altındaki kasaların açılmasından sonra teayyün edecektir. Ma Atabek, faciayı sabahleyin haber aldı (Baştarafı 1 inci sayfada) bek ticarethanesi olduğu malimdur. Mü« essese sahibinin refikası Bayan Nazmiye Atabek hüdise hakkında «Son Postas muharrirlerine şunları söylemiştir: — Yangın başlamış. Zabıta tarafından bizim evi aramışlar, yazlır ikametgâhı « mızı bulmuşlar, Tabit Adadaki evimizde şimdi kimse yok, yalnız bahçıvan var, O« na telefon etmişler, Bizim bahçıvan da oğlum Feyziye malümat vermiş. Zavali; çocuk, Ehtiyatlı hareket etmek istemiş Bana ve babasına haber vermeden Yan» gın yerine gitmiş. Ben henüz yatmamış- tım, Sant 24 dü 15 geçiyordu. Onların kas tında biz telâş hisseder gibi oldum. Pen« cereden baktım. Torunumun - Bay Fay. zinin kızı - odasında ışık yanıyor Acaba ne ver? diye merak ettim, Yukarı çık 'Gâk oldum. Merdivende kiminle karşıla şayım dersiniz? Gelinim, üstünde bir ge celik, tiril tiril titriye titriye aşağı ini» yor. Yanında, oğlum Feyzi duruyor: — Aman çocuğum ne var, dedim? Feyzi: — Gürültü etme anne, mukabelesinde bulundu. “Tabii, daha fazla telâşlandım. Fayzi: — Anne, babama sakın söyleme, Mağte za yanıyor, dedi. O anda duyduğum heyecanı tariften & cizim, — Peki, söylesene neresi yanıyor? de dim. — Her yer anne, Dükkânın, hanım ye « rinde yalnız külleri kaldı. Sakın babama haber verme! dedi. Aşağıya, kendi dairemize indim. Zew cim biliyorsunuz, yaşlı bir adam. Gece vakti, hâdiseyi duymasını doğru bulma» dım. Fakat sabaha kadar da uyuyama « dım. Afa, saat dokuzda uyandı. Bir iki havai sözden sonra ona meseleyi anlat « tam. Zevcimin ilk sözü şu oldu: — Nüfusça zayist var mı? — Hayır, dedim, — Öyleyse üzülme Nazmiye, cevabını verdi. Değil mi ki candan yana kayıp yok$ş biz, zararına da olsa bir sene, iki sene ga Iışır, bu görünmez afeti telâfi ederiz. Zevcim bu sözleri söyledikten sonra, itiyadlarını hiç değiştirmeden sükünetle giyindi. Artık bir yığın enkaz haline gal miş olan müessesesine gilli.» , : Karşı suikasd Aman 4 (A.A.) — Havas; Mâverayierdende siyasi vaziyet or w dukça karışıktır. Söylendiğine göre gay; rimemnunlardan mürekkeb bir grum siyasi vaziyetten istifade ederek Emiz Abdullaha karşı bir komplo tertib e mişlerdir. ! Bunlar, Emirin oğlu Talalı himaye Gi mektedirler. Bazı kimseler, tevkif e « dilmiştir. , Birçok çetelerin memleketi dolaşa « rak polis merkezlerile resmi dairelere taarruz İettikleri söylenmektedir. Bir petrol borusu yakılmak suretile tah - rib edilmiştir,