19 Kasım 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7

n TELGRAF HABERLERİi Ebedi Şef hakkında Çin matbuatının mütaleaları * Bu acı birazda bizim acımızdır ve Hu matem biraz da bizim matemimizdir,, m:,“"lkm; 18 (AA) — Chekia ajansı| h..'-“?" Çin gazeteleri, Büyük Atetür- | ölümü hakkında mütalealar serdet-| berdevamdırlar, "'_'1'!’41“ bu gazete diyor ki: | ifeni Türkiyenin Milli Kahtamanı ""Cumhur Atatürk, öldü. Derin bir ke-| t Blll'lmlmuş olan ve vatanın bu sev- fabasına hep birden ağlıyan Türk | da T için ne acı bir zıya. Bu acı, biraz & bi acımızdır ve bu matem biraz Mizla ı;;ıhmıimudır. zira Türkiyenin B ihar ettiği, bizim ırkımızın =hm kıt'amızın da müftehir bulun- hkk.:: Büyük Şefi ve dostu seviyar ve la hayranlıklar besliyorduk. .;*“ll Atatürk, vatanını kurtarmış ce- İi Müstevlileri kovmuştur. Zaferden kerga a bir zamanda en asri devlet - tüi biri haline gelmiş olan memleke- trk İmarına vaklı nefsetmi Ata « bi büyük bir askerdir, büyük bir as -| tftir. fakat sulhü sever ve bütün | Onun Temleketlerle dostluk tesiş eder. | #ayesindedir ki, Çinden Tuna hav- Slrafan adar bütün milletler, ayni idealin eaj 'da kardeşçesine birleşmişlerdir. Bu .npr'r!;ldur: Hürriyeti ve milli istiklâk ı_ım 'alistlere ve ecnebi müstevlilere ı“nh'f ne pahasına olursa olsun mü - —Ih::'mek ve asri bir devlet vücude | İ pi 8© çalışmak. Büyük Ölü, bu iki Tincisini tamamile ve ikincisim de ı*'lk' Yapmıştır. Namdar — halefi olan lur İsmet İnönü, ayni kıratta :“l_ez adamıdır ve hiç şüphesiz bu VBij İşi ikmal edecektir. *re gelince, milli kahramanımız Mareşal Şan-Kay-Şekin sevk ve idaresi eltında son ferdimize kadar Japon müs- tevlilerine karşı mücadele edeceğiz ve bu h İrücadeleye topraklarımızın bir. karışı 'thung Yang ye Pao, hükümetin or-| d lişman elinde bulundukça devam eyli - yeceğiz, Ayni zamanda sanayiimizi inki- şaf ettirmeğe, randımanlarını arttırınağa | ve bunları sivil ve askeri gayelerimize hâdim kılmağa çalışâcağız. Sevgili lide- rimiz Mareşal Şan-Köy-Şekin bizi ni - haf zafere isal edeceğine imanımız var « dır.» Şanghayda intişar etmekte olan Shung Papo, Sing Wen Pao ve Sing Min Pao gazeteleri de Atatürkün ölümüne aid olan kederli haber hakkında heyecanlı müta- lealar serdetmekte ve Onu bütün Asya kıt'ası milletlerinin Babası addeylemekte- dirler, Bu gazeteler, diyorlar ki: Atatürk, müstevliyi vatandan nasıl bi ruhla ve ne gibi vasıtalarla tardetti; bize göstermek suretile millt selâmetin yolunu irae etmiştir. Büyük Lid n-Kay-Sek, ayni dava için, ayni zıhni- yet ve ayni vasıtalarla yürümektedir. O- run, pek ziyade takdir etmekte olduğu A- İtatürk gibi bu işten muzaffer çıkacağına eminiz. Kardeş milletle beraber Büyüz Şefin ufulüne ağlıyoruz, fakat Onun zih- niyetinin kalblı izde daima canlı ka - Tacağını, milli mücadelelerimiz <a vinde bize müzahir olacağın:, Büvük nün halefi olan bütün dünya gibr de takdir etmekte olduğumuz yel kiyenin en mümtaz devlet adamı İszmet İsönünün büyük milli eşeri idame ede- ceğini düsünerek müteselli oluyoruz. İs-|' met İnönünün bu işi dâhi selefi vaffakiyetle yapacağına emin! ıbi mu - Ankara esnafı Atatürk A'manya Vaşington anitına çelenk koydu ı':hn 18 (Hususi) — Şehrimiz esnafı " Uluş meydanına toplanarak Ata-| —_':üu bir çelenk koymuşlardır. Bu | Münasebetile dükkânlar ancak —M:H' açılabilmiştir. Nk.n kolonisi de anıta merasimle bir üştur. ——— Romanya kralı Pirt ağie arise gitti İagijiç 'A 18 (Hususi) — Üç gündenberi devletinin misafiri olarak Lon - Yellak, d"“hmın Romanya kralı Karol ve Büna e Prens Mişelin resmi ziyaretleri quu:! veliahd, kendilerine tahsis e - Gdestroyer ile bugün Parıse ha- ı.mî—'ılemr. .%h“l Corc, hariciye nazırı Lord Bamanç Satay ve diğer hükümet erkânı Gaşyi 04 Kralını Viktorya istasyonunda Yunanistanda 3 gün Matem tululacak Ntî"““—*—)—mmısmımm- h:'..,"':"wlmıım. Atelilaklini sokiace | hi Yunanistanı temsil edecek Bat ,;:'“' Tiyasetinde olarak, bu sabah rb., da hususi trenle Ankaraya ha- K’w._ bir emirnamesi ile resmi _—ı Sünü bayraklar, pazar, pazartesi ve Yarıya kadar çekilecektir. Çek Nazırları Berline Tn ıt gitmiyorlar İlleş harLA) — İyi haber alan mah- Dazırı Gi Bazırt Şvalkovakl Ve na - SÜag ea Peral Huarka'nı $sd, ğini bile sefirin geri çağırdı Londra 18 (Hususi) — Berlinden alı - nan haberlere göre Vaşingtondaki Al - man büyük elçisi Hans Dikot müstacelen merkeze davet edilmiştir. Büyük elçi, son defa Almanyada Yahu- dilere karşı başlamış olan şiddetli haree ketin Amerika umumi efkârı üzerinde bırakmış olduğu tesir hakkında hüküme- te malümat verecektir. Bazı mahfellere göre, Alman sefirinin bu surette merkeze daveti, Berlindeki A- merika sefirinin bir kaç gün evvel Va - şingtona çağırılmasına bir mukabele sı- yılmaktadır. Filistinde arbede ve çarpışmalar Kudüs 18 (A.A.) — Dün Yafa ijle Ku- düs yolu üzerinde Latrum kasabası civa- rında Arablarla İngiliz kıtaatı arasında bir muharebe olmuştur. Bu muharebe es- nasında İngiliz tayyareleri de İbaliyet göstermiştir. Bir İngiliz askeri ölmüştür, Arabların zayiatı ise çok mühimdır. Beş Arab tevkif edilmiştir. Hayfa mintaka - sında Kania kasabasında da arbedeler|* olmuştur. 24 Arab tevkif edilmiştir. Cenubi Afrika Müdafaa Nazırı Berlinde Berlin 18 — Dün akşam buraya gelmiş olan cenubi Afrika milli müdafaa nazırı Pirov, bu sabah Potsdama giderek yarsü- baylar mektebini ziyaret etmiştir. Mumai- Jeyh, öğleye doğru hariciye nazırı Fon Ribentrop ile görüşmüştür. Pirov öğle yemeğini Mareşal Göring ile yemiştir. Fransa Cümhureisinin Londra seyahati | Edirnede de gençlik | Atatürkün anıtı | önünde and içli Edirne 18 (AA.) — Edirne gençl'ği bugün Atatürkün anıtı önünde muazzam bir miting aktederek milli ve ebedi Şe - fin aziz hatırasını halkın hıçkırık ve göz yaşları arasında taziz ettikten sonra, o - nun sayısız eserlerini birer birer saydı ve bilhassa Türk gençliğ'ne emanet et - yaşatacaklarını Büyük Atanın manevi huzurunda hep bir ağızdan bir kere daha tokrarlıyarak and içti. Mitingde ilk ve or- 2 tahsil gençl'ğini teşkil eden binleri gençten başka bütün münevverler, ğretmen, memur ve binlerce halk h bulunuyordu. Böylelikle Edirnehler ve hüudu boyu çocuklarının onulmaz büyük sesı bir kere daha teben ettirildi ve £ ebedi Şef anıdı önünde yapılan büyük bir geçidle sona erdi. Fransız sosyalistleri kararnameleri kabul etmiyorlar Paris 18 (A.A.) — Bugün Leon Blumun riyasetinde toplanan sosyalist partı parlâmento grupu memleketin kalkın - ması için hükümetin hazırladığı karar - nameleri toptan reddetmeğe ve parlâmen- to açıldığı zaman bu kararnamelerin 1p- talini istemeğe karar vermiştir. Komünist partisi de kabul ettiği pek tddetli bir takrirde hükümetin mali ted. lerini insafsız ve adaletsiz olarak tav- 8'f etmiş ve bütün çarelere müracaat e- dilerek bu tedbirlerin tatbikine mâni ol- mak için sosyalistlere teşriki messi tek- Bfinde bulunmuştur. ZaT ri fede - n 1 akşamki ziyafetinde icümhur. Lebrun, hükümet haz edilen mali tedbirleri tasvib et - tiğini söylemiş ve her vatandaşın bu ted- |birlerin tatbikine sadakatle yardım et - mesini taleb etmiştir. Çeklerle Rütenler arasında kanlı çarpışmalar oldu Budapeşte 18 (A-A.) — Matbuatın bil- dirdiğine göre dün Huszt'de asi Rüten müfrezeleri ile Çek kıt'aları arasında sa- atlerce süren hakikf bir muharebe ol - muştur. Muharebe neticesinde takriben 40 Çek askeri ve 70 âsi ölmüş ve yara - lanmıştır. Nagyszollos ve Visk'te âsiler Çek jan - darmalarile çarpışmışlardır. Bu çarpış - mada 100 kişi kadar ölmüştür. Ecnebi memleketlerdeki italyanlar Roma 18 (A.A.) -—_SM—fani ajansın.n si- yasi muharriri şöyle yazıyor: «Ecnebi memleketlerde bulunan İtal- yanların memlekete avdetlerini kolay - Taştırmak için Romada daimi bir kamis - yon kurulması siyast ehemmiyeti pek bü- ik olan bir tedbirdir. İtalyada faşist re- jöiminin teessüsünden evvel bir muhace. tet komiserliği mevcud idi. Bir kaç mil- 'yon İtalyan o zaman memleketlerim ter- kederek dünyaya yayılmışlardı. Ecnebi memleketlerde İtalyanların ve- ya bir İtalyan babadan doğanların mik- darı 10 milyon olarak tahmin edilmekte - dir. tarafından Japonyanın Amerika Notasına cevabı 'Tokyo 18 (A.A.) — Amerikanın 6/10 tarihli notasına Japonya tarafından ve - rilen cevabi mevzuu bahseden müşahid - ler, Japonyanın Amerikan notasının her noktasını cerhetmekle beraber Çinde «2- tiği en büyük eseri Cümhuriyeti ilelebed | Milli Kahramanın | Ölümü Şamı da mateme Soktu Şam, 15 — İki gündenberi Şam matem içindedir. Büyük Türk Önderi Atalürkün ölüm haberi buraya perşembe günü öğle- ye doğru gelmişti. O saatte bütün gaze- teler çıkmış bulunduğu halde haber yıl- dırım gibi her tarafa bir anda yayılmak- tan hali kalmadı. Biraz sonra gazeteler ikinci tabılar ve ilâveler neşrine başla- Çılar, Neşredilon şeyler halk tarafından kapışıldı. Bir zamandanberi — Atatürkün şifa bulmaz bir hastalıktan muztarib ola- © Romanya kralının Londra seyahati Yazan: Selim Ragıp Emeç ünün muhtelif siyasi hâdise - leri arasında Romanya kralı - nin oğlu Prens Mişel ile beraber Lon- draya yaptığı seyahatin ehemmiyetini takdir etmemek mümkün — değildir. Çünkü bu.seyahat, haiz olduğu Tresmi mahiyeti haricinde, ayrıca, Garbi Av - rur-da hususi bir telâkkiye — mazhar o ir. Çünkü — Londradan -sonra rak Dolmabahçe sarayında yatmakta bu- lunduğunu burada bilmiyen olmamasına Tağmen, buhranı müteakib hâsıl olan sa- ,|lâhın devam edeceği ümid - olunuyordu. Bundan dolayı, ölüm haberi Şam halkı| üzerinde adeta bir yıldırım tesıri yap- mıştır, diyebilirim. & | Ertesi günden itibaren gazeteler, Bü-| yük Türk kurtarıcısmın büyük büyük | Tesimlerini neşir ve onun hayatından bah- setmeğe başladılar, Bu neşriyat hâlâ de- vam ediyor. Ötedenberi Türkiyeye dar- gin olmakla maruf bulunan müfrit nas- yonalist gazeteler bile Atatürkün adımı büyük bir hürmetle anıyorlar ve onun İşark tarihinde misli görülmemiş büyük bir insan olduğunu söylemekte ıtlitak e- Eyorlar, Sade kendi yazdıklarile de kal- mıyarak ecnebi dillerinde Atatürke dair ızılmış olan makaleleri tercüme ve na- kilden de hali kalmıyorlar. Halk arasındaki teessür ve heyecana gelince, pek büyüktür, Bunların sokak- larda im haberini veren ilâveleri nasıl kapıştıklarını ve bir araya toplanıp ilâ- veleri veya gazeteleri okuyarak birbirle- | rile nasıl derdli derdli konuştuklarını görmek, Türklerin kaybettikleri Büyük | Adamın buralarda nasıl telâkki edildiği- ni, ne derecede büyük bir ismi ve şöbreti olduğunu anlıyab'lmek için yepşâne ve fakat hazin bir vesile oldu. Halk arasında vaktile Atatürkün ku- İmanda ettiği orduda askerlik etmiş oi- makla iftihar edenler ve bunlara aid hıkâ- yeler anlatanlar, onu nerede ve natıl gör- düğüne dair h'kâyeler söyliyenler, yahud da Atatürk hakkında yazılmış fılân kis tabda falan İngiliz muharririnin neler dediğini izah edenler de pek çoktu. İki| göndenberi Şam kahvelerinde sözler hep Atatürke dairdi, Hangi Şamlı bır Tüzkle karşılaşsa onu derin derin taziye ve te- selliye çalışıyor ve Atatürkün medih ve senasını yapa yapa bitiremiyor. Türkiye kolonisinin keder ve ıztırabın- dan bahsetmeğe lüzum bile yoktur. İçi- mizdeki derd o kadar derindir ki bunu şu dakikada ifade etmeğe imkân göze- miyorum, Ebedi Şefin son arzu ve emir'eri Erzincan hattı önümüzdeki günlerde halka açılacak Ankara 18 (Hususi) — Ebedi Şef Ata. türk dem'ryolunun Erzincana vardığı ha- berini ölümünden bir müddet evvel duy- muş ve büyük bir sevinç içinde Başvekil Celâl Bayara, bu hattın açılma törenine bilhassa riyaset etmesini ve hattın der - hal halka açılmasını emretmiş idi. Bü - yük Şefin bu arzusunun en kısa zaman- Ja yerine getirilmesi için tertibat alın - dığı sırada vuku bulan milli facia üzerine tören tehir edilmişti. Cümhurreisi İsmet İnönü Atatürkün bu son arzu ve emir - lerini yerine getirtmek maksadile Naf'a Vekâletine lâzım gelen talimatı vermiş- Vekâlet hattın önümüzdeki günlerde halka açılmasını ve seyrüseferin başla - maşını temin etmiştir. Açılma töreni işe hödisenin ehemmiyetle mütenasib olarat birincikânunun ilk haftasında yapılacak- tır. Mısır Kralinin ilk çocuğu Kahire 18 (AA.) — Kral ve kraliçenin ilk çocuklarının doğmu, bütün memie - kette sevinç nümayişlerile selâmlanmış - Lordra 18 (A.A.) — Resmen bildiril -| çık kapı» mevzuunda pek ihtiyatlı bir li- | tır. diğine göre, Fransa reisicümhuru İngil- | san kullandığını tereyi 21 martla ziyaret edecektir. ve bu kelimeyi lurleunedlkini tebarüz ettiriyorlar, hiç Genç prensese müteveffa kral Fuadın annesinin ismi Ferial adı verilecektir. Kral Karol Parise gidecek ve Paristen |sonra da Brüksele uğrayacaktır. Kral Karolün yaptığı bu seyahatin muayyen ve kat'! bir hedefi olduğu iddia edile « mez, İk defa dahili ve harici mesail -« den dolayı teahhüre uğrayan bu ziya -» retin bugün icra edilmesi, iki memle - ket hükümdâr hanedanı arasında mev- cud iyi münasebetlere yeni bit teza « hür vesilesi vermek ve bundan istifa - de ederek Orta Avrupada hasıl — olan va: * karşısında Rumen siyaseti ha - riciyesinin dış İngiliz siyaseti tarafın » , dan ne derece desteklenebileceğini ma- hâllen tedkik eylemektir. Bir Balkan devleti olmak ve Balkanlar müvazene- sinin Şarki Akdeniz müvazenesi üze - nde son derece büyük — ehemmiyeti bulunmak itibarile Romanyanın, müs- takhel hattı hareketi için İngilterenin düşüncelerimi öğrenmek istemesi tabit ve Mmantıkidir. Geçenlerde Şarki Avrupa memle « ketlerin. ziyaret eden Alman iktısad nazırı Bay Funk'un Romanyaya yap « mağı mukarrer ziyaretle de Romanya hükümdamın Londraya yaptıdı seva » hatin alâcası bulunduğunu iddia eden. ler yok değildir. Zira, Kral Şarl, Al - manyanın memleketine vermeğde ha » zır bulunduğu krediyi meselâ İnsilte - reden temin edebi'irse, mümkündür Ki Bay Funk'a karsı başka bir lisan kuk . Bundan dolayıdır ki, bugünkü r içinde Rumen kalının Londraya u bulan sevahati hususl bir dik'va- ti celbediyor. Verebileceği neticeler i - sö, ancak, bir müddet sonra anlaşıla « bilecektir. Bu takdirde de ya Romanva, İngiliz müzaheretinden emin — olarak müstakil ve milli bir siyaset takibine koyulacak, yahud da Almanya ile sıkı bir iktısadi ve onu takiben siyasf bir tesrikimesai yapmağa mecbur kala « caktır. — Selim Razıp Emeç Atatürkün hayâna dair Rumen askerlerine — konferanslar verilecek Bükreş 18 (A.A.) — Millt müdafaa na zırı neşrettiği bir emirnamede Büyük 'Türk Şefi Atatürkün cenaze merasimine tesadüf! eden pazartesi günü Romanya dahilinde bilümum askeri kıt'aların, 38 keri müesseselerin ve askeri binaların bayraklarının matem alâmeti olarak ya- rıya indirmelerini emretmiştir. Bütün Romanya dahilindeki askeri kıt'alarda zabitler neferlerine Atatürkün hayatı hakkında konferanslar verecek ve ayni zamanda Romanyanın büyük bir dostu olan bu büyük devlet adamının ta- Eihteki mühim rolünü efrada anlatarak- Dançikte de Yahudi düşmanlığı başladı Varşova 18 (A.A.) — Dantzig'den bil « dirildiğine göre bu şehrin kükümeti Ya- hudiler aleyhinde bazı şiddetli tedbirler ittihaz etmiştir. Bu tedbirler Almanyada tatbik edilenlerin aynidir. Bükreş 18 — Çarşamba ve perşembe günleri Almun ekalliyetinin meskün bu- lunduğu şehirlerde Yahudiler aleyhine nümayişler yapılmıştır. Ahali, Yakbudi mağaza ve fabrikalarına girmiş ve bu - ralarda yangın çıkarmıştır. Bâzı mınpta - kalarda jandarmnın müdahalesine mec. huriyot hâsıl olmuş ve jandarmalar, bir çok yerleri sarmıştır. Bir takım tevkilat yapılmıştır. Yahudiler aleyhindeki hu - sumet, çok büyüktür. Bir sinagog da yan- mıştır. f