14 Kasım 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

ova 13 (A.A.) — Tas ajansı bildi- stia gazetesi, Atatürkün hayat ve ni tebarüz ettiren bir makale peşretmiştir. Makalede deniliyor ki Osmanlı imparatorluğu umumi harbe girer girmez, Mustafa Kema: faal ordu hizmetine geçmiştir. 1915 de Çanakkale- | nin İngiliz filosuna ve ihraç k: miştir. Bu harekâtla, İngiliz makamları | da dahil olduğu halde bütün askeri ma- n yüksek takdir ve tasvibin2 r olmuştur. Umumt barb esnasın- da, Mustafa Kemal Çanakkale cebhesin. de ve müteakiben de Suriyede Alman generallerinin Türkiyanin dahili !şleri- ne müdahalesine karşı şiddetle mücadele etti. Hattâ bir aralık Alman kolonizas- yon politikasını protesto için istifa moec- buriyetinde kaldı. Mustafa Kemal, an- tak Alman generalı Von Falkenhaynın Suriyeden uzaklaşmasından sonra ordu- ya döndü. Harbin sonu Mustafa Kemali Filistin ordusu kumandanlığında buldu. Sultan hükümetinin antanta ve antant tarafından Mi şartlarının bozu. sına zelil bir “te inkıyad ve mutav atı Müstafa Kemalin enerjik protestola. 1918 yılı sonunda istiklâl mücadelesi için taraftarlar bul- mak üzere İstanbula gitti. 1919 mayısın- da Anadoluya gönderildi ve malüm ol- duğu şekilde yeni Türkiyenin ilk muvak- kat hükümetini teşkil etti. Gazete, Atatürkün mücadeleleri ve başlıca başarıları hakkında izahat ver- dikten sonra makalesin) şu satırlarla bi- tirmektedi İsmi yent Türkiyenin bütün milli kur- tuluş hareketine bağlı olan Kemal At türkün vefatı, Türk milleti için büy bir ziyadır. Müstakil Türk'yenin bütün samimi dostları bu yüksek adamın ve bal mazl ODdI tına | raşileriti karşı müdafaası esnasında temayüz el-| a SON POSTA Z — İkinciteştin 14 dar büyük saygı telkin etmemiştir. A- tatürk yalnız Türkiyenin bütün haya- tını değiştiren bir deha değil, faka beynelmilel münasebetlerde iyilik ve yalnız iyilik yapan bir adamdır. Gazete, modern Türkiyenin bânisi - nin hayatını çizdikten ve bütün saha- lardak; mu tan sonra şunları ilâve ediyor: Atatürk kadar iyi olsalardı fırasın: taziz hususunda kuvvetli se - behlere maliktir. Ayni zamanda Ata - türkün ida! g iklerle demok- haddi — zatın yekdiğerile telif olmadığım gösteren nuştur. örlerle bütün emokratlar Atatür r iyi ve bü Yük olsalard; bu iki idare sistemi ara - sında hiçbir zaman zararlı bir ihtilâf hiyecekti ikabili zühur etm Bulg Sofya 13 (ALA.) —- Bulgar ajans bildiriyor: Yarı resmi Dness, ezcümle diyor ki: « Atatürk © | başmakalesinde dü, fakat onun yeni Tür kiyede mua € mündemir bulunan ruhu daima yaşıyı tatürk, tarihte Rusyanın Bi er'inin safında yerini alıyor. Türkiyenin tarafta dâhi bir asker, müstesna bir 1s- Jahatçı ve yurdunun kurtarıcısı olarak telâki edilme r. Bu derecede in sanlar inde yalnız bir defa . Şimdiki Türkiyenin tarihi bu tarihic m hayatının büyük merhalelerini savdıktan sonra, maka - lesini şu suretle bitiriyor: devrimizin bu şayanı dikkat şahsiyetinin ölümünden derin bir surette müteellim- dir. Loncdra 13 (A.A.) — Sunday Times gazetesi, yüksek şahsiyetlere tahsis et tiği gündelik gazetesinde, Atatürkün Çanakkaledek; askeri muvaffakiyetle riri hatırlattıktan sonra şunları- ilâve ediyor: Atatürkün ölümüne bugün, haysi - yetin artık bir hatıradan başka bir şey olmadığı bir âlemde, büyük bir devlet adamı, büyük bir asker yüksek derece- de haysiyetli bir şahsiyet olarak ağ - lanmaktadır. İngiltere evvelce cesur bir düşman, sonra da sadık bir dost o- larak tanıdığı büyük adamı selâmla - maktadır. Büyük saygı Londra 13 (A.A.) — Reuter bildiri- yor: Observer gazetesi yazıyor: Muasır hiçbir isim Atatürk adı ka- y Bulgaristan, Atatürkün şahsında bü yük bir dost kaybetmektedir. Matemi mizi cenub komşumuzun matemile bhir iyoruz. Atatürk Balkan barışının duna millet fikrine da - anan yeni bir pol iman bırakıyor Büyük eserinin esası bu iman üzerine müesse! rının fevkalâde ehem niyetin ettikten sonra, ölen Cüm- |bur Başkanının Bulgarlar arasında |kendisini tanıyan ve hayranlıkla tak- dir eden birçok dostları mevecud oldu- ğunu bildiriyor ve diyor ki: Bu ölüm, Atatürk tarafından başla - nan esere nihayet vermemektedir. On beş yıl içinde yaratmağa muvaffak ol - duğu mesai arkadaşları zümresi bu e- sere devam edeceklerdir. Ve Türkiye buna devam için icab eden kuvvetler- den mahrum değildir. Eski Bulgar sefirinin makalesi Mir gazetesi, Bulgaristanın eski An- kara orta elçisi B. Pavlof'un imzası al- tında neşrettiği makalede ezcümle di - yor ki: Harb sonrası Avrupasının en şayanı dikkat simalarından biri kayboluyor. #fakiyetlerini hatırlattık- | İngiliz milleti Kemal Atatürkün ha-| Âlemşümul matem devam ediyor Yabancı gazeteler, dünya halkının teessürünü K hâlâ aynı hararetle tebarüz ettiriyorlar Büyük asker, cesaretli ıslahatçı ve müstesna devlet adamı dinı haklı olarak taşımış olan adam artık yaşıyanlar arasında de ir, Ye- $ Türkiyenin tarihi son on beş yıl zar- a onun adına ayrılmaz bir surette bağlıdır. Mucizeler Slovo gazotesi direktörü meb'us Kojuhof'ün imzası altında neşrettiği uzun bir makalede şöyle deniyor: Atatürkün büyük ve şan ve şe refle dolu ismi Ankara kayalarının üzerinda, unu'ulı günlerin bir ha- tırası olarak gilinmez kalıyor. Burada, hu toprak üzerinde, bizim yanıbaşımız- da çok büyük ve çok kudretli bir a- dam bizim muasırımız olarak yaşa- ştır. Düşmen ordularının — istilâsını bir yıldırım darbesi gibi defetmek, barış muahedelerini bir kılıç darbesi- le yok etmek, halifenin asırlık taht ve mıştır. İ p tacını bir yumruk darbesile aortadan kaldırmak, memleketi ıslah etmek ve sonra Ümidsiz le düşmüş olan bir milletin milii ihtirasını uyandırmak ve modern ve medeni bir devlet yarat - mak... İşte gözlerimizin önünde cere - van eden ve bü Kemal Atatürkün şahsi eseri olan mu- izeler bunlardır. Buna binr söylemekte ha «Dünya, bu derece müstesna olan bül tikten sonra diğer ıslahatı arasında milli ıdamın ölümünden sonra artık eskisi kar enteresan değildir.» İşte, milletinin atası, lb ve irade adamı olan Atatürk bu- dur. Milletinin bu büyük evlâdı ayni zamanda yirminci asrın da büyük bir yurddaşıdır. Oslo, 13 (AA,) — Norveç Telgraf - jansı bildiriyor: Bütün büyük gündelik gazeteler, Atatürkün tercümeli halini aeşretmekte ve gi erle onun tarihi eserini hikâye etmek- tedirler. Dagğbl Bugün Türk hasta adam *i et gazetesi yazıyor: © kadar kuvvetlidik ki tamamile eski, hayide | olmuştur. Aften Posten gazetesi yazıyor: Atatürk muazzam bir eser vücude ge- tirmiştir. La Nation Agraire gazetesi y Bir adam, yeni bir Türkiye yarattı. Dikkate değer müessir hareketi ile dev. let reisleri arasında biricik bir vaziyete sahib olan Atatilrk'tür. Le Morgen Bladet yazıyor: Atatürk tarihte memleketinin en bü- vük adamlarından biri olarak kalacaklır. Türkiye iyileşmiştir ve yeniden kuvvet- lenmiş olarak Atatürkün eserlerine vam etmek hususunda en müsaid imkün- lara sahibdir. Morges Handels gazetesi yazıyar: Atatürk Türkiyeyi yeniden yaplı ve emin bir yol üzerinde ileri yürüyüşüne |idaresi altında elde ettiği büyük terakki- devam eden bir memleket bıraktı. <Atatürk> a -| yük bir kısmı İtibarile ,L A LA yara Türkiyenin istiklâli kılıç, fikir, 'ceza kanunu ile medeni kanunun kabu- ayet senakâr makale - İtaly teleri Roma, 12 (ALA.) — Stetani bildiriyor: Bütün gazeteler Cümhurba türkün ölümüne geniş bir yer tahsis ve kendisinin hayatı, mesaisi ve y Tür. kiyenin inşası için olan mücade gösteren bu makalelerine tercümei £ ler ve fotograflar ilâve etmektedirler. Duçe tarafından tesis edilmiş olan Po- polo d'İtalia gazetesi diyor ki: ajansı ni Ata- | Muaxzam yapıcı Ölümün, hayatının yirmi yılını vak- fettiği ve alâmetleri şimdi çok yüksek ve |sağlam bulunan muazzam yapıcı faaliye- tinin tam cevvaliyeti içinde avladığı, va- tan babasının ziyaımdan dolayı Türkiye- yi müteellim eden matem çok derindir. Gazete, Atatürkün askeri hayatını, in- kılâbcı faaliyetini, politik sahneye avde- tini, dünya harbindeki mühim askeri fa- aliyetini, Gelibolu müdafaasıtu ve harb- den sonra Türk ordusunun kurulmasını için olan mücadelesi üzerinde uzun uza- diya durmaktadır. Müteakiben — pclitik adam sıfatile olan faaliyelinden, mem- leketin ötokrasi ve teokrasiye dayanan eski teşkilâtını yıkan inkılâhından, an'a- nelere karşı hatti hareketinden bühsct- müdafaa kanununu, Lâtin harflerinin ve |İtalyan ve İsviçre kanunlarından alınan lünü, birden fazla kadın almanın meni- ni, saymaktadır. 20 yılda Corriera Della Sera diyor xı: Atatürk şahsında bütün memleketin politik, ekonomik ve sosyal bütün saha- lardaki faaliyetini sevk ve idare etmek- te olan bir adam, yirmi yılda Türkiyede yeni bir zihniyet yaratmış olan bir adam ölmüştür. Ayni gâazete, Atatürkün politik meha- retini bilhassa kaydettikten sonra yur- dunu barış muahedelerinin bütün tah - HMdatından kurtarmasını - bildiğini ve Montröde memleketi lehine olarak halle muvaffak olduğu boğazlar meselesini ha- | tırlatmaktadır. Gazeta Del Popolo, Atatürkün hâkim, faal, çalışkan bir tipi temsil etmiş oldu- Bunu hatırlatarak Atatürkfin zihniyetile sultanların zihniyetleri arasındaki tezadı kaydetmektedir. Messagero gazetesi, dünya harbınin so nunda Türkiyede kalan yegâne gerçek- lik, Kalkasya ile Akdeniz acrâsında müte- kâsif ve mütecanis bir blok olan Türk milleti olduğunu batırlattıktan sonra A- tetürkün yabancılara ve eski rejime kar- gt muzaffer kılmayı bildiği şeyin İşte bu gerçek olduğunu kaydediyor. Yalnız bu iş bile, Atatürk adının mo- dern zamanların en cüretli ıstahatçıları acasında kaydedilmesi için kâfidir, diyor. Diğer bütün mühim İtalyan gazeteleri de ayni fikirde bulunmakta ve Atstür- kün büyük çehresini asker, inkılâbcı, po- litik, sosyal ve ıslahatçı faaliyetinin ışığı altında göstererek yeni Türkiyenin onun leri kaydetmektedir.