16 Eylül 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

Hitler - Çemberlayn mülâkatı büyük akisler uyandırdı : (Baştarafı 1 inci sayfada) — Londranın siyasi mahfellerinde bir bamba tesiri bırakmış olan başvekilin bu Jesti sonsuz — takdirlerle — karşılan - Mıştir. Bu cesurane teşebbüsün harbe Mâni olacağı kanaati umumidir. — Gazeteler de başvekilin bu ani ziyare- tinden hararetle ve tasvibkâr bir Hisanla bahsetmektedirler, DOMİNYONLARDA: İngiliz dominyonlarından ilk gelen ha- berler de çok müsaiddir. Kanada başVE- kili Makenzi, King ve Avusu:lh);: b':ş ü vekili Layi 'emberlayne Erat wkemucmkem dolayı ken disini tebrik etmiş ve bunun sulh "T.': de yapılmış tariht bir jest olduğunu dirmişlerdir. Yeni Zelanda başvekili lünda başveklli De Valera ynin bu teşebbüsünün d :?'ln ederek takdire şayan bulmuşlar r. De Valera, Cenevrede kendisile ıönll; ten Röyter muhabirine, t;exuberh";"“el Müşkülâtla karşılaşmasının muht o olduğunu ve âdilâne bir sureti hal bıll F bilmek için, her iki tarafın da fedakâr - hk yapmasının ve hüsnü niyet göstermi sinin icab ettiğini söylemiştir. c'z!mswvmnnm ) — Bütün gazeteler, görüşmek üze - hayranlıkla Savej ve İr - da, Çember - büyüklüğünü Prag 15 (Hususl! Çemberlaynin Hitler ile Te Borhtesgadene gidişinden bahsetmekte ve bu kararın Sını tebarüz ettirmektedirler. Maahaza gazeteler, Çekoslovakyanın | A6 iki nokta hakkında teşebbüste|hatına pek düş- aleyhine olarak bir anlaşmaya varılma - #ından da endişe etmektedirler. Siyasi mehafilin kanaati in lebisit hakkı ve -| tumlu ahfeller ise, Çemberlaynin 14vak ekalliyetlerine plel e fazla nikbinlikle karşılâ -| rilmesi için Beneşi ikna etmesi Jâzımdır. Herkesle kolaylık- mıntakalarının an -| Ransimen bundan mazda bir hayalden | la ahbab olmaz, sokulmaz bu mamakta ve Südet ei cak harb ile Çekoılvvıkyıdın ayrılabi- leceğini söylemektedirler. FRANSADA: Ça 'Paris 15 (Hususi) — Bütün siyast mah #eller Çemberlaynin Hitleri ziyaretini tasvib ve takdir etmektedirler. Daladye, yapılan bu teşeb - büste bizzat âmil olduğunu göylemiştir. Daladye, Çemberlayn ile telefonla gö - rüştüğünü ve hâsıl olan fevkalâde vazi -| yet karşısında, fevkalâde bir çareye baş vurmak ihtiyacını Çemberlayne anlat - mış olduğunu beyan etmiştir. Fransız gazetelerinin ınülılulırş Paris 15 (A.A.) — Paris gsrrıtı_lmnh ekserisi, Çemberlaynin seyahatini çok büyük ümdidler uyandıracak mahiyetle | addetmektedir. Gazeteler, İrigiliz devlet adamımın şecaatini ehemmiyetle kaydet- mekte ve onun azimkârlığına itimad be- yan eyhmekudh'.ym Lö Jur-Eko dö , Çemberlaynin kararından çok Mk.u u: de bir şecaat eseri olamaz. Ktndı mvu veti hakkında şuuru olan İngiliz mil ; gibi bir millet, nüfuzunu ıu!h_k'l_ım e kullandığı zaman daha ziyade büyür. Tarihte misli nıınıı::li Om Libr. gazetesi, diyor ki: ğ Tarihte misli mesbuk olmiyan : ““_ ziyetin âdeta hailevi mahiyetle © u_ı!u nu gösteren bu teşebbüs, bu teşebbü: yazıyor: hayranlığını temin mrkudkâ Şu b:ıy': Naattayız ki bü teşebbüs, bundan ıı;ı harbi gayri mümkün bir hale sokacaktır. «Necib bir cür'etkârlike — ; Popüler gazetesinde Leon Blum, şöyle «Çemberlaynin kararı, sulhu kqn:mx'k cür'etkârlıktır. Filvaki tehlikeli de olsa ve hattâ delicesine görünse bile böyle bir cür'ete Nizum vardı. B. Çemberln).-wn kararını hangi noktal nazardan derpiş ; dersem edeyim bunda gördüğüm şey, bi Sulh ümidinin belirmesidir. eFigaro, gazetesi yazıyor'> .mîı.,, ::mu bakımından büyük bir Muvaffakiyet kazanmıştır. Fakat Alman- ların dikkat etmeleri icab eder. Şefleri - nin B. Çemberlayna vereceği mr_ıb, ken- dilerini bütün dünya müvacehesinde ta- ahhüd altına sokacaktır. «Epok gazetesinden'» İngiliz başvekilinin seyahati tehlike - temberlayn ile göıüımüı!üğ. dgt îıuuıız esnasında siyasi vazi- yet üzerinde geniş bir noktal nazar teatisi yapılmıştır. Çemberlayn İngiliz kabinesi ile müzakerede bulunmak üzere yarın İngiltereye dönecektir. Bir kaç gün sonra yeni bir mü- lâkat daha vuku bulacaktır.» den hâli değildir. Bugün sulhu temin el- ıııenk için yarının sulhunu ihlâl etmek Acab etmez. Bazı fedakârlıklar ihtiyar edilirken diğer bir takım !edıklrlxld“ırı yol açmak doğru değildir. Zâf eseri gös - termek suretile galibin hırs ve tamahını tahrik etmek caiz değildir.» «Bu zatı sena edelim> Ümanite, gazetesinden: «Sulhu korumak için izzeti nefsimiz » den fedakârlıkta bulunmamızı söyliyen - Fç a KARSANI KÇAY VUT e LA Neş'esini muhafaza eden bir tip İstanbuldan Kad riye — karakterini Neş'esini muha- faza edenlerle, ha- yattan kabil oldu- ğu kadar fayda- Janmasını bilenler iyi bir talihe maz- har olmuş sayılır- lar. Talihi, yalnız heyecan mevzularile lâzımdır e İyi şeylere özenen bir tip Vefadan Mah. mud — Kınlırmak soruyor: — Muallim ola. cak miyim? İyi geylere özen- mek ve taklide ye) tenmek muvaffa. kiyetin — yarıdan fazlasını temin et- mek demektir. An. gak; dileğinin iyi bir tipi olmasını İsti- ler bulunacaktır. Eğer sulhu muhafaza etmek için Berhtesgadene gitmek lâzım ise bu seyahati ihtiyar etmeği kabul et- miş olan zatı sena edelim.» İTALYADA: İlilân 15 ÇA A.) — Popolo G'İtalla ga- | zetesinde çıkan ve Mussoliniye atfedilen derin mana> |0 o Simene hitaben yazılmış açık bir mektubda İngiliz mutavassıtı Beneş bulunmağa davet edilmektedir. Bu mektuba göre, Ransimenin yalnız Südetlere değil, arzu eden bütün Çekos- ibaret olan Çekoslovak devletinin mü - dafaası için İngilterenin kolay kolay har be girmiyeceğini Çekoslovak cumhurrei- sine bildirmelidir. Bu gazete, şu satırları ilâve eylemek - tedir: «Bu iş için harbe girmeğe değmez. Hitler yalnız üç buçuk milyon Südetin mukadderatile alâkadar oluyor. Kimse o- nun bu hakkını inkâr edemez. Gazete netice olarak, İtalyanın Bohem- yaya karşı bir dostluk siyaseti takib e- | bederlikten — haş- debileceğini, halbuki — Çekoslovakyaya karşı böyle bir siyaset takib etmesine im- kân olmadığını kaydeylemektedir. Vatikanda da Çemberlaynin toşebbüsü büyük bir memnuniyet ve takdirle kar- şılanmıştır. ALMANYADA: a nnni Berlin 15 (Havas) — Çember - layn'in Hitleri ziyareti havadisi, Al - man efkârı umumiyesinde çok şiddet- li bir tesir hasıl etmiştir. Gazetelerin ilk tabıları - çarçabuk tükenmiştir. Gazete salılan barakala - tın etrafında gruplar teşekkül etmiş - tir. Halk, burada tarihi ve Hitler için büyük bir şahsi muvaffakiyet addedi- len hâdise hakkında nokltai nazar tea - #lerinde bulunmakta idi. Umumiyet i- tibarile nikbinlik hüküm sürmekte ve Fransa hükümetile unımilg mlutıbık' kalındıktan sonra tertib edilmiş olan Çemberlayn - Hitler mülâkatının Al - man efkârı umumiyesinin büyük küt- Jeleri üzerine de ağır bir yük gibi çök- mekte olan beynelmilel buhranı atlat- mağa belki medar olacağı suretindeki sözler sık sık işitilmektedir. AMERİKADA: aa ea Vaşington 15 (ALA.) — B. Hul, şu çanatta bulunmuştur: M);rıçembeıîıyu ile Hitler "h“;nd. - ki tarihi görüşme sülhün muhafaza - sında derin bir alâkası bulunan devlet- Jer tarafından pek tabtt alarak derin bir alâka ile takib edilmektedir. Belgradda Belgrad 15 (A-A.) — Başvekil Stoyadi- noviç, bu akşam Alman elçisini ve sonra da Çek elçisini kabul etmiştir. HAFIZ CEMAL Dahiliye mütehassısı: Pazardan maada mg.uwmmn— tetonu 32308 - 2044 gerscanerAcEADALADAN Dr. Mülâkat uzun sürdü, Südet meselesi - ve diğer meselelerde görüşüldü (Baş tarafı 1 inci sayfamızda) B. Çemberlayn, beraberinde Fon Rib- bentrop, sefir Henderson ve diğer zevat olduğu halde saat 13,05 de trenle Berh- tesgadene hareket etmiştir. Tayyare se- yahatinden çok sarsılmış olan İngiliz başvekilinin istirahatini temin etmek Ü- zere, trenin fazla sür'atle gitmemesi için emir verilmiştir. Berhtesgaden'de mütalea etmemek| İngiliz başvekilini hâmil tren, saat 16,30 da Berhtesgadene vüsı! olmuştur. Belediye reisi, Hitlerin husust kâtibi, nı- zar Maysner ve kalabalık bir halk kütlesi B. Çemberlayni hararetle karşılamışlar- dır. B. Çemberlayn ve refakatindeki zovat doğruca kendilerine tahsis edilen otele giderek, kısa bir istirahatten sonra, Hit- lerin hususi otomobiline rakiben Berg - hofa gitmişlerdir. Hitlerin malikânesinde Hitler, İngiliz başvekilini bizzat mü- Hikânesinin kapısında karşılamış ve be- yanı hoşâmedi etmiştir. Hitlerin muhafız kıt'ası selâm resmini ifa etmiştir. Müzakereler yorsa muvaffak olmuş bir örnek seçme-| — Hitler ve misafirleri bir çay sofrası et- lidir. e Boğazını seven bir tip Fatihten Ahmed de karakterini t0- Tuyor?: Amelt — işlerde muvaffak olur. Ra MA künlük göstermez, boğazını sever, Pa rTa ve malda tu- gavranır. İntizam sever bir tip Karabükten Ra- sim de karakterini soruyor: Elinden iş gelir. Zorluklarla müca- dole etmesini ve yerinde girgin ol- masını bilir. Der- lanmaz, — intizam kayıdlarınâ riayet rafında bir müddet konuştuktan sonra, 'müzakereye çekilmişlerdir. Müzakerelere — İngiltere — tarafından Çemberlayn, Berlin sefiri Nevil Hender- wn, Vilyam Streng ve Horas Vilson işti- çak etmişlerdir. Almanya tarafından ise Hitler, harici- ye nazırı Fon Ribbentrop, Almanyanın Londra sefiri Fon Dirkson ve Alman ha- riciyesinden Vayseker ile Dürenberg ha- | zır bulunmuşlardır. Fon Şliht tereüman- hik vazifesini yapmıştır. Müzakerelerin sonu Müzakereler saat 20 ye kadar devam etmiştir. Bundan sonra B. Çemberlayn ve refakatindeki zevat otele dönmüşlerdir. İngiliz sefirinin beyanatı - Ötelde gazetecileri kabul eden İngiliz sefiri Sir Nevil Henderson şu beyanatta bulunmuştur: — Yapılan mülâkat hakkında resmi bir tebliğ neşredilecektir. Tebliğ gu mealde hazırlanmıştır: Şansöliye Hitler ve baş- ıvıl.tl Çemberlayn, müsteşarları da hazır ;owu halde uzun bir mülâkatta bulun- — yönuşlardır. Bu mülâkat esnasında iki ta- | “raf ta düşüncelerini açıkça ve samimi bir surette ortaya koymuştur. Başvekil Çemberlayn yarın Londraya hareket ederek yapılan mülâkat hakkın- eder. Menfaatlerini israftan çekinmez. — |da kabine âzasına izahat verecektir. Fotograf tahlili kupon genesenecEnanennA AALALELALARAA AA leenence Bir işci Merinos fabrikası kantinini - dolandırdı Bursa (Hususi) — Merinos fabrika- sında boyahane amelesinden on sekiz yaşlarında Remzi Kalfa oğulları adında bir genç, taklidcilik ile 76 lira 77 kuruş dolandırmaktan suçlu olarak cürmü - meşhud mahkemesine verilmiştir. Merinos fabrikası civarında 600 Jira sermayeli İktısad Vekâletince — tasdik edilmiş bir kooperatif vardır. Ameleye karne usulile mal verilmektedir. Fab- rika amelesi bu kantinden yevmiyesine göre, tarih damgalı karnelerle ihtiyac- larını temin etmektedir. Remzi tedarik ettiği bir tarih damgası ile, fişleri dol- durarak kantinden mal çekmiye başla- mıştır. Az ücret aldığı halde, çok fazla mas- raf ettiği arkadaşlarının ve kooperati- fin nazarı dikkatini celbetmiştir. Derhal faaliyete geçen muhasebedi - Bürhan muavini İhsanla bir gece sabaha ka - dar fişleri tedkik ve hesabatı tesbit et- mişler ve sahte fişleri meydana çıkar- mışlardır. Mirasyedi vari para yiyen Remzinin üzerinde toplanan şüphe ü- zerine karneleri todkik edilerek mah- Yeni görüşme nerede yapılacak? «Bundan sonra yeni bir görüşme için tarih tesbit edilecektir. Yeni görüşme Berhtesgadende yapılmıyacaktır.. Macarların talebi lunduğu sırada, Macar Revizionist ce «, miyeti tarafından bir telgraf gelmiştir, Bu telgrafta, Çekoslovakyadaki bir mil yon Macar ekalliyetinin hukukunun da unutulmaması ve bunların korunması taleb edilmektedir. Başka meseleler de görüşüldü Londra 15 (Hususi) — Bazı mah « fellerde söylendiğine göre Berhtesga « den mülâkatı esnasında Südet mesele- sinden başka, muallâkta — kalan diğet meseleler de mevzuubahsedilmiştir. Parlamento toplanıyor Başvekilin dönüşünden sonra parla- mentonun toplanması muhtemel görük mektedir, İngiliz Kralı nazırlarla görüştü Londra 15 (Husust) — Bu sabali Balmoraldan dönmüş olan Kral, Bu - kingham sarayında evvelâ Başvekil ve- kili Sir Con Saymonu kabul etmiş ve vaziyet hakkında malümat almıştır. Kral, öğleden sonra da hariciye na « zırı Lord Halifaks ile milli müdafaa nâ- zırı Tomas İnskipi ayrı ayrı kabul et » miştir. İmparatorluğun müdafaası komitesi toplandı Londra 15 — Saat 11 den biraz ev- vel nazırlarla muhtelif devair rüecsası imparatorluğun müdafaası komitesi « nin bürosuna gelmeğe başlamışlardır. Bunların arasında Lord Halifaks, Ho « are, Kingsley Vud, Horbelişa, imparas torluk erkânıharbiyesi reisi Vikont Gor bulunmakta idi. Komite, uzun müddef müzakerede bulunmuştur, Çemberlayn'in sözleri Tefakatinde Sir Horas Vilson ve B. Vil- yam Strang olduğü halde saat 8.35 te, Helson tayyare meydanından harcket etmiştir. İngiliz Başvekili 69 yaşında » dır ve ilk defa olarak tayyareye bin - mektedir. Tayyareye binmeden birkaç dakika evvel şu beyanatta bulunmuş « tur: «Alman Başvekili jile görüşmeğe gix — diyorum, Çünkü vaziyet bana kendisi « le yapacağım şahsi görüşmelerin fay « dalı neticeler verebileceği vaziyetler « den biri gibi görünüyor. — Benim si « yaâsetim, daima sulhü temin için gayret sarfetmek olmuştur. Führer'in benim bu babtaki teklifimi derhal kabul et « mesi ziyaretimin neticesiz kalmıyaca « ni ümid hususunda beni teşci etmek- tedir.» “Alman maslahatgüzarı B. Kord, baş: vekili «âlicenabane» teşet)büsünden do layı tebrik etmiştir, Fransada müzakereler x Paris 15 (A.A.) — Rambuyye'den — dönmüş olan Reisicumhur Löbrön, Das — ladye ile âyan ve mob'usan meclisleri reislerini birbirini mütcakib kabul et- Çemberlayn'in Berhtesgadenden buİmiştir, —_=_——___—_.- Türk - italyan ticaret anlaşması müzakereleri (Baş tarafı 1 inci sayfamızda) tima dün saat 11 de Tophane köşkünde yapılmıştır. Bu toplantıdan evvel Harici- ye Vekâleti umumi kâtibi Numan Mene- mencioğlunun riyasetinde Türkofis reisi Bürhan Zihni, Hariciye Vekâleti müdürü umumilerinden Celâl Abacıoğlu, hariciye şube müdürlerinden Cevdet Dülger, Fa- tin Zorlu, İstanbul Türkofis müdürü Ce- mal Ziya, Merkez Bankası müdür mua- vinlerinden Nazif İnan, Afif, Türkofis Tüşavirlerinden Zeki Zeybekoğlu ve Fa- zil Asaldan müteşekkil Türk heyeti ih- zari bir toplantı yapmıştır. Müteakiben Türk - İtalyan murahhasları arasında u- mumt bir içtima yapılmıştır. Müzakerele- re İtalyan heyetinden başka İtalyan so- firi ve İtalyan ticaret mümessili Barijia- ni de iştirak etmiştir. İçtimaa İtalyan se- firi riyaset etmiştir. Müzakere bir saat sürmüştür. Öğleden soanra 16 da yalnız tali komisyonlar faa- liyetlerine de devam etmişlerdir. Menemeneloğlunun beyanatı Müzakerelere başlamadan evvel ihzari toplantıyı müteakib Türkofis heyeti rel- si Numan Rifat Menemencioğlu kendi - sile görüşen muharririmize gu beyanatta bulunmuştur: ' «— İtalya heyeti murahhasası ile bu- gün başlıyan müzakereler her sene göz- den geçirilmedi mutad olan ticaret ve kemeye tevdi edilmiştir. Muhakeme -| kliring anlaşmalarının bu yolda müşte- devam edilmektedir. v rek bir tedkikine matuflur ve ayrıca bir |hususiyet arzetmez. 'TTürkiye ve İtalya mübadeleler! son se, — nelerin gösterdiği veçhile inkişafa mü . said, ve tabit seyirlerile yürüyebilecek — mahiyettedir. Bir mütekabil ihracat devresinin hita- mında bir tarafın veyahud diğer tarafınr — alacaklı kalması mübadelâtta bazı ted « birler ittihazımı icab ettiren ve bu ted « birler alınınca kendiliğinden zall olan | hâdiselerdir. İtalya ile bu defaki müzakerelerimlz esnasında bittabi bu tedbirleri de müş « tereken almak zarureti hâsıl olacaktır. Hükümetin iktısadi siyasetindeki dinae mizm her tecrübenin randımanını al « mağı âmir bulunmaktadır. Biz de tecrü- belerimizi daimi bir tedkik ve tatbili mevzuu ittihaz ederek iktısadiyatımızın göstermekte olduğu hayırlı inkişafı yas kından takib etmek ve onu teshil eyle «, mek vazifesile tavzif edilmiş bulunuyo “ ruz. 'Türkiye - İtalya müzakeratınm het iki tarafın nef'ine olarak iyi neticeler — vermesinden heyetimiz ümidvar bulun « maktadır.» Filhakika içltima dostane ve samim! bir hava ve tam bir fikir beraberliği içinde cereyan etmiştir. Müzakerelerin pek uzun sürmiyeceği, kısa bir zamanda tam bir itilâfla yeni Türk - İtalyan ti « caret ve kliring anlaşmasının imza edie leceği muhakkak addedilmektedir. Londra 15 (AA.) — B. Çemberlayn, -