5 Mayıs 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

5 Mayıs TELGRAF HABERLERİ Küçük Antant Konseyi dün Bükreşte toplandı Macaristanla bir mukarenet vücude getirmek imkânları aranıyor Bükreş 4 (A.A.) — Bu sabah saat 9,15 hariciye nazırları şerefine kral şatosun- SON POSTA Türk matbuat heyeti Selânikte Gazeteciler Atatürkün doğduğu evi gezdiler Selânik, 4 (Hususi) — Olimpiyadan dö- nen Türk gazetecileri Selâniğe geldiler, samimi bir surette karşılandılar, Gazete- ciler istasyonda Türk konsolosu, matbuat müdürü, Selânik gazeteciler birliği reisi de B. Stoyadinoviç ile B. Krofta, Sinaya-İda verilecek olan ziyafete iştirak ©İ6-| ve azaları tarafından istikbal edilmişler- Ya vâsıl olmuşlardır. Kendilerini istas- Yonda Romanya hariciye pazırı B, Kom- Men istikbal etmiştir. Gene bu sabah iki devlet adamı, bu se- ne Romanya Mariciye nazırı tarafından Tiyaset edilmekte olan küçük itilâf kon- #eyinin mesaisine iştirak etmişlerdir. Konferans, Palas otelde toplanmıştır. Bükreşten gelecek olan kral Karol, Si- Baya şatosuna sabahleyin vâsıl olacak, B. Stoyadinoviç ile B. Kroftayı kabul ve —— cektir. Müzakere edilecek başlıca el şunlardır: Habeşistan fütuhalının tanınması 1e- hindeki Milletler Cemiyeti karar sureti, Anşlusdan, İngiliz - İtalyan itilâfından! ve Fransız - İtalyan müzakecelerinden | sonra beynelmilel vaziyet, Macaristan ile! bir mukarenet vücude getirmek imkânı ve ekalliyetler meselesi. l Fransız frangı yeniden stabilize ediliyor Franga ne kıymet biçileceği bugün belli olacak, Fransız Başvekili dün radyoda bir nutuk söyledi Paris 4 (Hususi) — Başvekil Daladye bu akşam radyoda halka hitaben bir nu- tuk Söyliyerek, milli müdafaanın takvi- Yesi ve mali kalkınma için alınan tedbir- İ izah ettikten sonra, bütün Fransız- Yeni çıkarılan dahilt istikraza iştira- ke davet . Daladye, son günlerde tekrar düşme- te olan #rangın yeni bir kıymet Üzerine istikrarını temin edeceğini söy- iş ve bu hususta, üç taraflı para an- 1 akdetmiş olan İngiltere ve A- Merikanın da muvafakat ettiklerini ilâve #ylemiştir, kapanmış olan franga ne kıymet biçile- ceği henüz belli değildir. Bunun, ancak yarın ilân edileceği anlaşılmaktadır. Prangın yeni bir kıymet üzerin stabi- lize (istikrar) edileceği haberi Londra ve Nevyork borsalarında da akisler yapmış, hattâ doların kıymetten düşürüleceği ri- vayetleri çıkmış ise de, bilâhare bunun doğru olmadığı anlaşılmıştır. Frangın yeni kıymeti Paris 4 (A A.) — Miejik gazetesi, fran- gın düşürüleceği haberini mevzuu babse- derek hükümetin Fransiz parasını bir ka- rarname İle 180 frank bir İngiliz lirası! Bügün, bir sterlinge karşı 169 buçuğalolarak istikrar ettireceğini yazmaktadır. Sarsıntı devam ediyor; Âbidelerin tamiri için 14 ev daha yıkıldı, bir köy! Vakıflar idaresine verilen tahliye edildi Ankara, 4 (Hususi) — Yozgaddan Selen haberlere göre kısa fasılalarla bir sarsıntı olmuş, Salmanlı köylerin- © İ4 kadar ev yıkümıştır. Xi Ayrıca Divrik kazasının Sancak na- İyesine bağlı Akbaba köyünün bir kı- Sn arazisi son yağan yağınurlar üzeri- he heyelân etmiştir. k Pe ze ? ( Makineye Verilirken : Bi ron. — sssanasasasmaasamaasamananaaasemee$ tlerin dün gece söylediği nutuk dp ona 5 (Hususi) — Dün gece Alman let reisi Hitler şerefine Kirinal sara- ai Verilen muhteşem ziyafette İtalya deyi,» mutkuna cevab veren Alman mada Teisi, sözleri arasında şöyle demiş- Mez yasaya dahil olduğumdan beri, hal- Mi, karşı gösterdiği teveccüh, iki w bi #rasmdaki bağlılığın ve dostluğun Yük tezahürüdür. Burada her şey- bie de en büyük garantisidir. Delvayo, Milletler o Cemiyetinin yevteye demiştir. Memelidir. e alak, Yabancı kaynaklardan aldıkları Umumi ve bitaraf bir plebisit —— “ #vvel hakiki bir dost muhiti buldum. Yâ ile Almanya arasındaki bu dostluk RE Hariciye Nazırının sözleri m e 5 (Hususi) — İspanya hariciye plan banr bulunmak üzere Ce- pe Siderken verdiği beyünatta şöy- e İspanyada nihai zaferin eumhuri - Vakfa, idir. Bugün karşımızdakiler, mu - ra, “Yetlerini ancak yabancı ünsurla Gö 7 fanı p,ç, 'Dedyundurlar. İspanya ihtild- Te vap, bilmek için yalnız bir tek ça- im takdirde bütün (İspanyol tozah ükümetcilere re: vekleri E edecektir, irketi umum müdürü Ankaraya gitti bay nn Belgikediki umum al dünkü ele gelmiş ve Presi tahsisat artırıldı Ankara, 4 (Hususi) — Abidelerin esaslı sürette tamiri için vakıflar müdürlüğüne verilen iki yüz bin liralık tahsisatın kâfi gelmediği anlaşıldığından burun dört yöz bin liraya çıkarılması zaruri görül. müştür, Buna dair Jâyihanın büdce encü- menindeki müzakeresi sırasında encü- men iki yüz bin liranın vakıf paralar ida- resinden faizsiz olarak bir istikrazla te- minini muvafık görmüştür. Ayrıci va- kıflar idaresine bü yıl İzmir fuarmda ku- racağı pavyon için de yirmi bin liranın sarfına izin verilmektedir. Erzincan havalisinde 1 köy su altında kaldı Erzincan 4 (Hususi) — Firat nehri Er-| zincan mıntakasında yükselmelerine de- vam etmektedir, 17 köy su altında kal mıştır. Nülusca zayiat yoktur. Hayvanca zaylat olup olmadığı hehtiz belli değildir. Maddi zârar da tesbit edilmektedir, İsveç de Silâhlanma Yarışına karıştı Stokholm 4 (A.A.) — Hükümet, milli müdafaanın derhal tarsinini ve bilhassa malzeme mübaysası için Riksdagdan munzam tahsisat taleb edecektir. Taleb edilecek tahsisat mikdarı yetmiş milyon kuron olup 13 milyon 200 bin kuronu or- duya, on dokuz puçuk milyonu donan- maya, yirmi üç milyon sekiz yüz bini ha- va kuvvetlerine, on üç buçuk milyonu müşterek ihtiyaçlara bilhassa hava ta- arruzlarına karşı müdafaa işine aiddir. Vaşington 4 (A.A.) — Harbiye nezare- ti harb vukuunda Amerikada 10,000 fab- rikanın derhal silâh ve ccbhane imaline başlıyacaklarını temin etmiştir. etmiştir. Şirketin en salâhiyettar adamı olan Spesial Nafıa Vekâleti ile başlıyan ve şirket murabhaslarının salâhiyeti ol- madığı için inkıtan uğrayan müzakerele- re devam edecektir. dir. Türk gazetecileri Makedonya umu- mi valisini, kolordu kumandanını, beledi- İye reisini, konsulosumuzu ziyaret etmiş- ler ve gazeteciler birliği tarafından veri- len öğle ziyafetinde bulunmuşlardır. » Şehri gezen gazeteciler Atatürkün doğ- duğu evi de ziyaret etmişlerdir. Hükü- met tarafından satın alınan ve müze ya- pılmasi kararlaştırılan evin etrafı istim- lâk edilmiştir. Buraya park yapılmakta dır. Selânik belediye reisi yakında bir heyetle Ankaraya gidecek ve evin anah- tarını Atatürke takdim edecektir, Akşam belediye tarafından gazeteciler şerefine bir ziyafet verilmiştir. Samimi nutuklar söylenmiş, Ercümend Ekrem Talu Türk gazetecileri namına cevablar 'Türk gazetecileri cuma günü Belgrada hüreket edeceklerdir. Ercümend Ekrem Talu ingiliz - Fransız askeri işbirliği genişliyor Fransız milli müdafaa nezaretinde daimi bir İngi- liz komisyonu bulunacak Londra, 4 (Hususi) — Gazeteler İngi- Jiz - Fransız askeri iş birliği hakkında yeni malümat vermektedirler. Gazetele- re göre Londra konuşmalarının neticesi olarak Fransa mill! aüdafaa pezaretinde dalm! olarak bir İngiliz askeri komisyo-| bu bulunacaktır. Komisyon kara, deniz ve hava kuvvetlerine mensub yüksek rütbeli sübaylardan mürekkeb olacaktır. Ayni suretle bir Fransız yüksek âskeri komisyonu da İngiliz milli müdafaa ne- zaretinde çalışacaktır. İki memleketin hava kuvvetleri hak- kında da mühim kararlar verilmiştir. Bu kararlara göre İngiltere daha ziyade bombardıman tayyareleri sipariş edecek, Fransa avcı tayyareleri yaptıracaktır. Boğazlar hakkında Hükümetimiz yıllık Raporunu verdi (Baş tarafı Linci sayfada) İtilâfnamenin 24 üncü maddesi ahkâ- mına tevfikan Türkiye hükümeti Millet- ler Cemiyetine ve ililâfnameye vazlülim- za devletlere boğazlardan geçecek ya- bancı harb sefinelerile ticari deniz ve ha- va fasliyetlerine 'yarar yıllık bütün ma- lümatı bildirmekle tavzif edilmişti. Buna binaen hükümetimiz boğazlar- dan geçen gemiler ile Akdeniz ile Kara- deniz arasındaki tayyareler faaliyeti et- rafındaki yılık raporunu alâkadarlara bihiirmiş bulunmaktadır. Bu rapor dört kısma ayrılmış bulunmak- tadır: Raporun Montrö anlaşması ve bunun mü- vukkxat tatbikatı Be bilfiil tatdlkat sahasına girmesini fhiva eden birinci kısmı, Montrö #alaşması merbutatı metnini, Japonya ta- gafından anlaşmanın tasdikına ald zabıtrm- eyi, anlaşmayı imza elmemiş bulunan bazı devletlerle teati olunan notaları ve Büyük atillet Mertisinin 31 temmuz 1996 tarihli top- lantısmda doktor Tevfik Röşdü Aras tara- fından irad olunan #ulkun metnini ibtiya eylemektedir. Ticari gemilere ald olan ikinci kısım İse, İstanbul Jimanının bir krokisi ile bu limana ald talimatnameyi, kılavuzluk istasyonlarile tarifelerine o meleotülojik işaretleri, telsiz telgrafa ald Türk kanununun bir hülâsasını ve deniz ticnrei faaliyetine aki bir istatistiği *htlva evlemektedir. Bu istatistiğe nazaran 15 ağustos 31 bi- rincikinun 1036 ya kadar Boğazlardan geçen gemiler tonaj yekünu 4731232 tona varmış- tır, Bu yekön tuhtelif hâyraklar arasında şu suretle Inkısam eylemektedir; Safi tonaj olarak, İngiltere 923.795, İtalya 709.166, Romanya 477469, Almanya 373323, Yunan!stan 341529, Rusya 330999, Polonya 115 284, Fransa 2091201, Norveç 220840, Ho- anda 192892, Bulgaristan 178029, Amerika 108.512, İsveç 87 358, Filistin 58.964, Danimar- ka 434121, Japonya 90206, Mısır 24831, Bel- çika 29683, Panama 20500, Aruslurya 17.308, Bu Sabahki Gazetelerde Gördüğümüz Fikirler Tan — İtalyanın Montrö mukavelesine ilihakını mevzuu bahseden Ahmed Emin Yalman diyor ki; «İtalyanın Montrö mukavelesine işti - rak etmek suretile bize karşı gösterdiği dostluk eseri, çok müsbet bir toprağa düşmüş bir tohum tesiri yapacaktır. > * Cumhüriyet — Yunus Nadi bugünkü başmakalesini Balkanlılar arasındaki iş birliğine tahsis eliniştir. Balkan devletlerinin aralarında kuv - vetli bir birlik kurmalarının menfaatle- rins pe dereçe uygun olduğu izah eden başmüuharrir bu bağların mümkün oldu- Bu kadar sıklaştırılmasını icab ettiğini dü edir. Roma Kral kupası müsabakalarında da birincilik aldık Dün Romada Kral kupası müsabakala- ri yapılmıştır. Müsabakalarda on binler- ce kişi bulunmuş, bu meyanda İtalya kra- h Majeste Emanoel de müsabakayı sey - retmiştir, Bir çok ekiplerin iştirak ettikleri bu müsabakalarda rekoru Türk ekipinden yüzbaşı Cevad Kula ile bir Alman hata- #ız yapmışlardır. Diğer derece alanlak meyanında yüzbaşı Cevad Gürkarla iki Alman ve bir Ulandalı vardır. Müsabakaları müteakip Majeste Ema- noel Cevad Kula ile Cevad Gürkanı teb- rik etmiş ve ellerini sıkarak mükâfatla - rım vermiştir. Hazin bir faci Kimya talebesinden bir k'z morfin ibtilâsından kurtul- mak için polise başvurdu İstanbul tabibi adlisi Enver Karan dün Basin bir hüâdiseyi tedkik etmiş, morfin has- tası savalli bir genç Kızın muayenesini yap- muştar. — Ben morfin müptelâsıyım. Beni kurtarı- nır, diye yalvarmıştır. Zabıta genç kın kaçakeılık davalarına ba- kan beşinci aliye ceza mahkemesine gün- dermiştir. Bn. Arosyan mahkemede şunları söylemiş- tir: — Beyoğimda Kalyoncukulluğunda bir bakteriyolağun yanında çalışıyordum. Bir şahede altına alınmasına lüzum görmüştür. İenb ederse Bakırköy akıl hastanesine kaldı- rdacak. tedavi edilecek, biçare kız bu men- bus iptilidan kurtarılmeaktr. Portekiz 4204, İspanya Mem, Finlandiya ise 12957364 tona varmış bulunmaktadır. Bu mikdar da muhtelif bayraklar arasın- da şa suretle inkısam etmektedir: manyı 154434 Romanya 201536, Holanda 460 185, Amerika 207013, Lehistan 187299, Bulgaristan 190.379, İspanya 144077, Belçi) 75504, İsveç 79.088, Panama 72372, Danimar- ka 45487 Yugoslavya #7488, Japonya 80.220, Macaristan 18.788, Mısır 30807, Finlandiya Raporun üçüncü kısmı: lse, harb gemileri- ne #4 hükümleri, Boğaslardan geçecek harb gemilerile muavin gemilerin İstifade edebi- lecekleri telsiz istasyonların askeri merasi-! me aid selim bataryalarını, Boğazlardaki| memnu mıntakaları, Trova harabelerile harb mezatlıklarını siyaret yollarını, İzmit kör- fem geri yerini gösteren krokileri ihtiva eylemekbedir. Dördüncü kızma gelince, bu da, hava soy- rüselerine ald bulunmakla ve Boğazlarda tayyarelere sid memnu muntakaları tasrih edsrek Akdeniz İle Karadeniy arasında sey- tüsefer edecek sivili tayyarelerin takib ede- cekderi yolları tayin eylemekte ve bunla'a aid krokileri ihtiva eylemektedir. (aa 1937 yılı içindeki ticareti bahriye faaliyeli| zamandır arzettiği lüzum” ve zafurettir Safi tonaj olarak, İngiltere 2801497, İlai-İTef ve İftihar olacağından zerretüna fes ya 2167779, Yunanistan 1648211. Fransal reddüdümüz yoktur. Bu hakikati, Alinin 1261990, Rusya 1.113S1, Norveç 950664, Al-İde, Welinin de böylece bilmesi lâzımdır. 8.801. j | © Türk gazetssi, yabancı davalara avukatlık etmez! Yazan: Selim Ragıp Emeç (Baştarafhı 1 inci sayfada) gibi Alman yarı resmi ve parti gâzetele- », aleyhine ateş püskürdükleri bu ap» ş hakkında, bilhassa yazdıkları şey- ler: «Bu Türk güzetesinin kalemine hâkim olan şeyin Türk menfaati olmadığı, bus mun harici bir tesir olduğu, bu tesirin de, eski Moskova dostlarından, Fransız halk cebheşinden, İngilterenin Alman düş- mane sol cebhesinder, Nevyork Yahudi lermden veya bunlarin dördünden bir- den gelebileceği; Şeklinde mübhem ve ağır bir takım its hamlardır. Bir Türk gazetesinin neşriyasi tina kâtşı bazı yabancı memleket gaze“ telerinin cevab vermeleri Hk defa görüle müş ve işitilmiş şey değildir. Fakat bey- nelmilel matbust tarihinde bir Türk ga- zetesinin, yabancı memleketlerden biri- sine gid matbuat tarafından bu detece şiddetli hücuma maruz kalışı, hatıramız- da yanılmıyorsak, ikinci defa vukua ge iyor. Alman yarı resmi ve fırka gazete- lerinin bu kadar ağır hücumuna uğras mak için bu arkadaşımızın neler yazmış olduğunu pek bilmiyoruz. Fakat Türk matbuatının bir uzvu sıfetile bu nevi ya” zıların hiçbir Türk gazetesi için bir «hü- küm» sayılamıyacağını da bütün kuvve- timizle iddia ediyoruz. Kanaatimizce her 'Türk için hükmü, ancak Türk hâkimi, © Türkün bağlı olduğu teşkilât veya müs ©ssosenin yüksek mercil verebilir, Bu iş- de de bu hükmü verebilecek olan Türk matbuatıdır, Türk matbuat birliğidir. Bu yabancı neşriyatı nasıl ivezsiz te- Wikki edebiliriz ki, bugün beynelmilel politika âleminin son cereyanlarına ken- dini sattığı iddia olunmak istenen bu ars kadaş gazete, düne kadar faşist sayılmak isteniyordu. Bu mülâhazaları ileri sürmekle güttü- ğümüz maksad hücuma uğrıyan bir ar- kadaşımızı müdafaa etmek değildir. Bu arkadaşın yalnız kendi sütunlarile değil, / geçmişteki ef'al ve ekvalile de kendisini müdafaa edebileceğine kani bulunuyo- ruz, Fakat bu yazıyı yazmaktan maksa- dırmız, zaman zaman matbuat hakkında uluorta yapılan iddia ve isnadların topy&- kün bir muhasebesini yapmaya imkân vermektir. Bugünkü “Türk matbuatının olarak bu matbuata bize aid olmıyan mu- ayyen bir dava veya siyasi bir kanaştin * ve sinsi avukatlığını yaptığı isnad Edilirse büyük haksızlık olur, bütün ukdeleri elbirliğile ve efkârı umumiye müvacehesinde çözmek için, Son Posta, kendi hesabina, kolek- siyonlarının bütün neşriyatını en sâlâhi- yetli herhangi bir heyetin nazarı tedkik kadaşlarımızın da ihtiyar edeceklerinden şübhe etmiyoruz. Böyle bir imtihana nza gösterişimizin sebebi, şu veya bu yabancı gazetelerin neşriyatanın bizde uyandır. dığı teessür değildir. Bunlara karşı ya- pacağımız şey sadece omuz silkmektir. Fakat böyle bir muhasebenin bir hayli ki bizi bu açık teklifi yapmaya sevketti, Neticenin, matbuatımız için mucibi şe Selim Ragp Emeç Bir muallimin Umumi — harb hatıraları: Nasıl man.vl.x yaptım?- Şamlı hanında kolonya- çılığım - Bostan dolab - Akre VE e Muallim Nihadın gazelemiz için hazırladığı ve çok sade ve güzel bir üslübla yazdığı bu meraklı hatıra-