5 Ocak 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8

l Sayfa SON POSTA ——— — — Haa vcae — — İ hh&lıııl Türkiyenin pamuk ambarı güzel Adanâ Adana bu sene 184,000 balye | Yeni yapılan şehir plânı pamuk istihsal etti Portakal da pamuk kadar ehemmiyet alıyor, beş sene sonra yalnız Dörtyol 180,000,000 portakal yetıştırecek Adanada pamuğu çekirdeğinden ayıklıyan fabrikalardan birinde faaliyet Adana (Hususi) — Çukurovanın en be-| reketli mahsulü pamuktur. Burada ona «Beyaz altın» adı verilmiştir. İki milyon hektardan fazla isi ©- lan Çukurova, birkaç kısma ayrılır: Biri Merkez oyasıdır ki, buna Yüreyir ovası dâ denir. İkincisi Ceyhan, üçüncüsü Os- maniye ovasıdır. Bu ova, garbda, Mersin ve Tarsusa kadar uzanır. Bundan başka, bu ılık iklimde, Seyhan kenarlarında, yer yer sebze bahçeleri vardır. Buralarda turfanda sebze yetişir. Memleketin her tarafında sarf ve istihlâk olunur. Küçük şehir köylerinin bittiği yerde şeker kamışı istihsal olunur. Bir çok memleketlerde kış bahçelerinde, sak- tılar içe! e binbir itina ve emekle ye- tiştirilen tr nebatlar, burada, tabi- atin ye il lâtfile mebzulen yetişir. Bu meyanda, ökaliptüs ağaçları ile mi- moza, palmle, lüküstrom, feniks, Japon kavağı vesairenin pek bereketli semere- ler verdiğini de kayıd ve işartet etmek lâzımdır. Pamuk Adanaya her sene 15 milyon lira getirir Pamuk mahsulü, Çukurovaya her yıl 15 milyon Türk Hirası varidat temin eder. Yalnız, kurak yıllarda mahsul almak güçleşir. Mahsul azalır. Nitekim, birkaç senedir kuraktan köylünün fena vaziye- te düştüğünü gözönüne alan hükümet, Türkiyenin en büyük sulama tahsisatını bu mıntakaya ayırmıştır. Yalnız bu sene için, bir milyon altı yüz bin lira tahsisat konmuştur. Pamuk ekimi martın ilk başlar. Ya serpme veya sıraya ekmr lile ekilir. Son senelerde, büyük 7 mibzer deni ekim makinesile sıra ü- zerine ekim yapmaktadır. Klevlând pa- muğunun ekim sahası, pamuk ekimi he- yeti umumiyesine nazaran yüzde yirmi beştir. Yüzde yetmiş beşi, yerli koza pa- muğu ekilmektedir. Bu yıl yerli pamuk pi: rda 23 buçuk, Klevlând da — 38 kuruştan satılmıştır. Girişilen mücadele devam edip sulama işi de başarıldıktan sonra pamuk mahsulü bir misli daha zi- yadeleşecektir. Traktörlerle zer'iyat da- inkişaf edip hükümetçe alınan diğer tedbirler de semeresini vermeğe başla- dıktan sonra, istihsal masrafı kiloda ye- di - on kuruş kadar daha aralacaktır. Tutulan İstatistiklere göre Çukurova- n iki yüz bin dekarlık 184000 balye Devlet £. fabrikalarını! ha mİş, anmuştur. mensu: ı 1 BO,000 bi 104,000 tadır Portaka! gitgide daha fazla ehammiyat kazanıyor Çukurovada pamuk kadar ehemmiyet haftasında | rın Teknik wsullerle hazırlanmış alan portakal mahsulünün bol istihsali vadisinde çalışmalar devam etmektedir. Bu cümleden olarak fidan dikme işi ha- raretle ilerlemektedir. Beş sene sonra, tahmin edildiğine göre, Çukurovada yal- nız Dörtyol portakal rekoltesi yüz sek- sen milyonu bulacaktır. Bu yıl Dörtyolun portakâl rekoltesi altmış bir milyon tahmin edilmektedir. Geçenlerde Dörtyol —mmtakasındaki portakalciliği tedkike gelen Ziraat Ve- kâleti başkontrolörü Faruk ile, mütehas- sıs doktor Bade tedkiklerini ikmal ede- rek Ankaraya dönmüşlerdir. Çukurova portakal — bölgelerindeki e. tüdlerinden çok müsbet netlceler elde e- den Profesör Bade, Çukurova portakalla- arice ihracı ve ambalaj şekilleri “|ile iyi bir şekilde istihsali etrafında ge- '|niş ve çok müfid bir rapor hazırlamıştır. Bu sene, bölgeden Almanyaya ihraç e- dilmek üzere 200,000 paket portakal için, müstahsiller angaje edilmiştir. Bu mik- Adanada Ati bulunan ve Millü mücadele safahatını sanlandıran figürlerder, biri | bir pamuk tarlası darın 36,000 paket Ihraç edi!miştir. Geri- ye kalan kısmın sevki için de ambalaj ve tasnife devam edilmektedir. Profesör Bade ve başkontrolör Faru- kun müştereken hazırladıkları etüd rapo. ru Vekâletten Ticaret Odasına bildiril- miş ve oda tarafından, rapordaki tavsiye- lerin tatbikine başlanmıştır. Bu mıntakada, cinslerin ıslahı üzerin- deki çalışmalardan çok müsbet neticeler elde edilmiştir. Bilhassa Atatürk bahçes'nin vermekte olduğu nümuneler, Dörtyolun mühim bir ihraç merkezi olacağını göstermektedir. Bir usare fabrikası kurulacak Görülen neticelere göre, Dörtyol por- takallarının ancak beşte biri ıskarta çık- maktadır, ki bunların da gerek hariç ve gerekse dahil piyasalara sevki menedil- miştir. Bu ıskartalardan istifade için de, Dört- yolda bir usare fabrikası kurulması et. rafında tedkikler başlamıştır. Bu yıl için, iskartaların sularından is- tifade edilebilmesi yolunda küçük bir şirket teşekkül etmek üzeredir. Adana haricede sebze ihraç edecek Dörtyol bölgesinin, ayni zamanda Tür- kiyenin ilk defa harice sebze ihraç ede- bilecek kabiliyette olduğu da gene Pro- fesör Bade tarafından işaret edilmek- tedir. Şu hale göre; Dörtyol, sebzecilik bakı- mından da büyük inkişafa müstaid gö- rülmekte ve gene haber alındığına göre burada bir de konserve fabrikası kurul. ması düşünülmektedir. Önümüzdeki sene içinde portakal ih- Facatının resmen köntrolüne başlanaca- ğına göre, Adana, Mersin, Antalya, Fe- ürk heykelinin etrafında | nike ve Silifkedeki portakal mahsulleri - nin. veriminin artacağı ve ıslah edileceği gükhesizdir. güzel Adanaya bambaşka bir çehre verecek Adana, mklyenln en mükemmel belediyi idarelerinden birine malik bulunuyor Adana vilâyetinin yaphğı yenilikler de şayan! dikkattir: Halk işleri bürosu bunların başında geliyof Adananın modern mezbahası nın dahilinden bir manzara Adana (Hususi) — Adana Belediyesi, metodik bir çalışma sistemi tatbik et- mektedir. Hazırlanan umumt imar plânında, A- dananın müstakbe! ihtiyaçları da gözö- ünde tutulmuş bulunmaktadır. - Plân, eski Adana imar mıntakaları, yeni evler mıntakaları, endüstri mıntakası, nakil vasıtalarına tahsis edilen yerler, istira- hat ve park sahalarına ayrılmıştır. Hali hazırda mevcud ana demiryolile ceki istasyon hatlı arasında kalan zavi- yede ikinci bir endüstri mahallesi daha kurulacaktır. Şehrin istasyon cebhesinde, örnek ev. ler, amele mahalleleri yapılacak, sebze ekim yerleri ayrılacak, hipodromun ya- nında da bir hava limanı kurulacaktır. Şehir imar plânı çerçevesi dahilinde, ma- halle aralarındaki yollar, Atatürk parkı arasında büyük yeşil sahalar, müzikho! Adananın çalışğkan belediye relsi Turhan Cemal Beriker ler, teraslar, konser parkları, yeşil yollar vesaire de yer tutmaktadır. Adanaya yepyeni bir manzara verecek olan bu şehir plânı ve büyük imar pro- jesi tasdik edilmek Üzere Vekâlete gön- derilmiştir. Proje tasşdikten gelir gelmez, umumi! hatları üzerinde faaliyete geçile- İA Adananın kıymetli valisi Tevfik Hadİ Bayezl cektir. Bu plânın bilhassa en iyi tarafl az para ile çok görmek esası üzerli kurulmuş olmasıdır. Yalnız, şunu d lemek lâzımdır ki, Adanaya re ve iyi bir istikbal vâdeden bu plifl tatbik edilmeğe başlansa da, şehrlf vüs'ati yarında, güdülen gayenin tahül” kuln zorca ve zamana mütevakkıf görül vevedir. Zira, Adanada, ferdi ve şâl nşaat faaliyetleri yok denecek kadar 5" dır. Belediyenin, şehrin genişliğile nisi kabul etmiyecek kadar fakir olan 500,00/ liralık büdeesi, bu büyük işleri, uzun bir zamahn zarfında başarabilir. Adananın mesken ihtiyacı Profesör Yansenin hazırladığ plânının mübim bir kısmını da mesktf meselesi teşkil etmektedir. Fiihakika, bi gün Adanada, iklimin şartlarına uygu' çatı pek azdır. Bundan b Adanalit ların yüzde altmışının da evi yoktur. Kİ” rada oturmaktadırlar, Yani, Adanada, € ihtiyacı diye bir mesele vardır. Belediy'ör Adananın bu mesken ihtiyacını gözünü” ne alarak müteaddid defalar teşebbi yapmış, bu işi bir inşaat şirketin. a| etmeğe çalışmışsa da, bu büyük ihtiyadl | (Devamı 13 üncü sayfada) Adanada halk işleri bürosu