24 Nisan 1937 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8
Sayfa Z—EDE İYAT —O Tercümeeserlerçoğalıyor Yazan 1 Halit Fahri Ozansoy Son zamanda güzel bir cereyan kar- şısındayız. Bir taraftan dilimizi - Os - manlıcanın alacasından kurtarıp - sa - delik içindeki güzelliğine. aslına, asa- letine çevirirken, diğer taraftan Garp edebiyatının yüksek eserlerini bu taze çeşni ile dilimize çevirmeğe koyul - duk. Bu, her cihetçe memnun kalına - cak bir kültür hareketidir. Vâkıa «Dün ve Yarın» külliyatı ile bu hareket baş- lıyalı bir kaç yıl oluyor; fakat yeni tâ- Hiler tarafından yeni serilerin başlaması ile asıl hı Garp kültürü diy bize lâzım o- lan odur. Çünkü bil: z ki ilimde ol- sun, san'atte olsun, yaratıcı kudret bu- gün yalnız o kültürde bulunur. Bugün biz de b havanın, o camlanın içindeyiz. O halde tekniğimizi o teknikte arama- mız, kafamızı o medeniyetin eserlerile fikirlerile beslememiz pek tabildir. Başka türlü bugünün adamı olamayız. Esasen uzun delillere ne hacet! Daha yeni ölümüne ağladığımız büyük şair | Abdülhak Hâmit bile ilhamını garptan, ni şimdi alımış bulunuyor. | daha ne kadar kuvvet ve- tekniğini: fikirlerile beraber garp ede- biyatından aldığı ve bu işi küdretle ba- şardığı için yüksek değil midir? Yalnız ne var ki o, bu tekniği ve bu fikizleri kendi kafasında yeniden yoğurmasını, ' benliğinin ateşinde o fikirleri kendi duygularile beraber yeniden eritip dökmesini bilmiştir. Yüce Türk şairi - hin potasında bu suretle eriyerek yeni baştan bir şekil, bir vücut alan eser en kısa tarifi ile, garp san'ati değil de ne- dir? Şajrin dehası ise bu san'ati nümu- ne alırken ona mülii zevki hâkim kıla- bilmesindedir. Zaten garp edebiyatı içinde hangi milletin edebiyatını tet- | kik etsek hep ayni netice ile karşılaşı - rız. Fikirler, şekiller gibi birinde ne ise, ötekinde de az çok odur. Değişen sadece milli zevk, milli şuur ve midli renktir. İşte lisanımızda tercüme eser- lerin çoğalması bilhassa bize böyle gatp tekniği ve tefekkürü ile dolu yeni nümuneler getireceği için iyi ve fay- dalhı bir çoğalıştır. Bu cereyanın son zamankla hızlanışma da en çok bu se- bepten seviniyoruz. Bir dilden öbür dile çevirirken bil - hassa dikkate alınması lâzım gelen nokta, mümkün olduğu kadar nükilde tercüme kokusu bırakmamaktır ve işin en güç tarafı da budur. Bundan da an- laşılabilir ki bir eseri sadece doğru ter- | cüme etmek, öteki şarta riayet olun - madıkça hiç bir vakit tam bir muvaf - fakiyet sayılamaz. İhtimal kötü bir ter- cümenin de bir taraflan lisan bilmiyen- ler için yalnız fikirleri itibarile az çok bir faydası olabilse de, diğer — taraf - ftan, o eserin daha iyi bir tercümesine ihtimal uzun zaman engel olacağından büsbütün zararı da yok denemez. O hakde bu pek önemli tercüme işine gi - rişenler kültürümüze yaptıkları bu hiz- | meti en yüksek derecesine çıkarabi) -| mek için her hangi bir eseri Hsanımı- Za çevirirken aslına mansca sadık kal- dıkları kadar hiç bir suretle yabancı - hLk kokmıyan güzel, temiz türkçe şar- tını da göz önünde esas tutmak zarure- tindedirler. Yoksa çevirdikleri eserin okunmamasında, rağbet bulmamasında yüzde doksan kendi ihmal ve kusurla- rı âmil olmuş demektir. Bu ise hem gü- zel bir esere ihanet olur, hem de iyi kötü sarfedilen emeği hiçe indirebi - lir. Nitekim buram butam osmanlıca | kokan şemsi dırahşan ile badei gülgü- nü feha bir itiyatla bugün bile feda e- | demiyen eski usulde baz: mütercimler Varsa bunların okunmayışı da — bil - hassa bundan ileri gelmektedir. Bere- k_eî versin ki son tercüme eserlerin hep- | si böyle değiklir. Meselâ Hüseyin Ca-| Kit Yalçın gibi, Muşlafa Nihat gi Avni İnsel gibi bu yolda büyük bir timamla çalışanları görüyoruz. Nite - kim son zamanda neşrolunan ç: içinde Avni İnsel'in Andr& Gide'den Dünya Nimetleri, Mustafa Nihadın Maksim Gorki'den Steptesi ve Hüse- yin Cahid'in Anatole France'dan dılardı'sı şüphesiz ki en değerli lar arasında sayılabilir, Bu arada eköonomik cenpheden bir iş bi, Anatole France te yapılmıştır: Kitaplara ucuz fiat koy- mak... Evet, bu tercüme- serilerinden birisine dahil olan bütün eserlere, kaç forma tutarlarsa tutsunlar, hep ayni suretle yarım lira fiat konması bu ki- dapların satışını çoğaltmak için en doğru düşünülmüş bir fikirdir. Nite - köm ön bir formalık bir kitapla on beş rmalık bir kitap arasında değişmi - yen bu hat şimdiden okuyanların memnuniyet ve alâkasını uyandırmış- tır. Zaten bu eserleri bilhassa gençle - rin okuması için bundan daha doğru bir iş te yapılamazdı. Bu güzel çığırın bütün neşriyat âlemimizde genişleme- si de şüphesiz her nevi kitap satışları- ni yurdun her köşesinde çoğaltmağa yol açacaktır ki kültür sahasında se - nelerdir özlediğimiz, beklediğimiz de her şeyden önce bunü temin edebil - mekti. Fakat işte bugünkü ekonomik şartlar içinde düne kadrae bir lira ve- rip bir kttap alamıyanlar, artık bu sa- yede çok ucuz bir fiatla çok güzel bir. esere sahip olmak imkânını buluy lar demektir, Şimdi, tercüme edilen eserlerin u- mumi yasfını şöylece gözden geçirelim. Ankaradaki Ulus tercüme neşriyatı dan başka İstanbulda üç seri tercüme eserler karşısımldayız, Birincisi, yuka - rida söylediğimiz gibi kaç yıldır başlayıp devam eden Dün ve Yarın külliyatı.. Bu külliyat, daha ziyade garp klâsiklerini içerisine almaktadır, meselâ Virgile'den, Racine'den tercü- me edilip çıkan eserler bu meyanda - dır. Ancak bunların bazılarının, tercü- mesi pek istediğimiz berrak türkçeye model diye gösterilemez. Küllüyatın bundan sonraki ciltlerinde bu Nusur - dan her halde uzaklaşmalıdır. Çünkü güzel, sade, türkçeye yabancı kâlan en | ufak bir kelime, bir tabir bile bugün bir eserdeki eski .. Hilmi kütüphanesi daha ziyade To- mantikleri ele aldı. Hattâ Goethe'nin Werter'ini, Chatesubriand'ın Attala ve Rene'si gibi vaktile de tercümesi ya - pılmış romandarı bile yeniden tercüme ettirip neşre başladı. 1 ağdalı ve ek-| sik terecümelerin yerins bu yenilerinin | getirilmesi her halde faydalı. Bu arada | bazı Rüus romanlarının da bu seride Çıktığını görüyoruz. Bu da iyi. «Dünya muharrirlerinden tercüme - ler serisi» ne gelince, bu serideki ki * taplar en ziyade son asrın şaheserleri arasınldan seçiliyor. K Üstadlarım, ist farkları gözelil - ük üslüpçu ve tahsil- cilerin isimleri kitapların üstünde birer fikir ve san'at hava: ciyor. Bu, çok iyi bir teşebbüstür ve kültür hayatımıza yapılacak Hizmetlerin mu- hakkak ki en değerlilerindendir. Bir kere yazılış tarzları, bir kelimede tek- ikleri yenidir bunların.. Okunuşları da çok kere romantik ve klâsiklerden daha tatbdır. Bir kelimede bugünkü zevikimize daha uygundurlar. Yüksek eserleri okumak itiyadını ziyadeleştir- mek için bilhassa bu neviden eserleri | nakle devam etmeliyiz Fakat sadece yatının da bütün dünyaca kıymet hü- (Devamı 12 inci sayfada) Taksim stadında dünkü - merasim ncilerine mükâfatları ;'I_ığıtıldı, geçit resmine 1400 namzetlerimiz çok alkışlandılar parlak Askert liseler şampiyonası sporcu iştirak etti, genç zabit (Yukarıda solda) : Altı kupa kazanan Kuleli sporcuları zabitlerile bir arada, (yukarıda sağda): Deniz lisesi talebesi, ( aşağıda solda ) : Deniz lisesi kürekçileri resmi geçitte. ( sağda ) : Şampiyon kupasını alırket Askeri liselerin senelik şampiyonasın- da derece alan sporculara mükâfat dağıt- ma merasimi dün büyük bir kalabalık ö- nünde Taksim stadında yapılmıştır. Kuleli, Maltepe, Demaz liselerile Gedik- K Küçükzabit mektebi arasında yapılan bu merasim Taşkışladan başlamış, her #porcu- nun sırtında kendi spor kılığı olduğu hal- de Taksim âbidesine kadar muntazam bir ; |sekilde gelinmiş, âbideye dört mektep na- mina çelenk konduktan sonra — Stadyoma gidilmiş orada merasime başlanılmıştır. Evvelâ Deniz Hizesi kendi müzikasi stada girmiş, bisikletciler, atletler, futbol - cular, voleybolcular, tenisciler, — boksörler yüzücüler muntazam bir geçit resmi yap - mişlar ve pek çok alkışlanmışlardır. De - niz lisesi spor kafilesinin en önünde altı kürekçi tarafından bir ekif taşınıyordu. Deniz lisesini Maltepe hisesi miş, onların da — güreştçileri, futbolcuları, hendbol, eskrim pek çok alkışlanmışlardır. Stadyoma en sonra Kuleli lisesi: spor takip et- boksörleri, Va atletleri cuları gelmişlerdir. Kuleliler het mektep- | ten daha kalabalık bir kadro ile geçit res- | mini yapmiışlar ve pek çok alkış toplamış- lardır. Büyük bir itina ile hazırlanınış - olan Küleli takımı geçit resminde şu sırayı ta- kip etmiştir: Müzika, bir atlet, bir boksör, bir hend- bolcu, bir voleybolcu, bir güreşçi arka ar- kaya dizilmişlerdi. Onları güreşçiler, bok- sörler beyaz gömlek giymiş Japon — güreş takımı, eskrtimciler, tenisciler, — futbolcu - lar, völeybol, basketbolcular, hokeyciler, denizciler, Padıl Bot takımı, Vater Polo takımı, can kurtarma takımı takip ediyor ve en sonda atletler geliyordu. Bu merasimi General Fahrettin ve Sa. lih ayakta resmi selâm halinde takip et. mişlerdir. Geçit resmine Kuleli 700, Maltepe 400, Bahriye 200 sporcu ile cem'an yekün 1400 sporcu bulunmuştur. Bu merasimden sonra Maltepe lisesi müdürü erkâmharp miralayı Adil Askeri mektepler namına bir nutuk vermiş ve şu sözleri sâylemiştir: «Yüksek askeri mekteplerimizin spo- rün her şubesinde bir yıllık çalışma ve ya- tışmalarının yüksek neticelerini kutlulamak için toplandık, Kültür sahasında olduğu irak etmiş, yani gibi sporda Susa-| modern Fransız edebiyatının değil, İn- |da her yıl artan ve göğsümüzü kabartan kitap- | giliz, Alman, İtalyan, İspanyol edebi- | muvaffakiyetler bu genç subayları aziz ulu- sumuzun her vechile ilimadına lâyık bir ol- gunlağa eriştirmiştir. bi Atatürk'ün Cumhuriyeti emanet — ettiği Türk gençleri arasında en ön safta bulu- nan bu gürbüz yavrular takdir ve sevgile- rimizi celbederken yüksek bir heyecan da İyuyorum. Şerefli askerlik mesleki ancak sizin gi- bi yetişmiş ve gelişmiş vücutlarla ve yük- sek Cumhuriyeti ve yurdumuzu koruyacak- tır. Bugünkü modern savaşda — muvaffaki- yet ancak bu vasıflarla kabildir. Bu saha- daki çalışmalarda hepinize ayrı muvaffa- kiyet temenni ederim. Sayın komutan ve davetlilere, bize her fitsatta kolaylık gös- teren spor federasyonlarına da teşekkür e- derim.» Nutuktan sonza dört mektep arasında yapılan muhtelif müsabakalarda derece &- lan sporculara kupa, madalya ve takdirna- me gibi mükâfatlar dağıtılmıştır. Kuleli mektebi müzikası tarafından çalı- nan istiklâl marşını müteakıp mektepler Ku leli, Maltepe, Gedikli ve Deniz lisesi sırasile tekrar bir geçit vesmi yaparak stadı terket- mişlerdir. Deniz gediklileri bu geçit resmi sında denizciler tarafından taşınan Skifte- ki kafesin içinden dörl güvercini havaya sahrvermişlerdir. Merasimden sonra yayımı; saat de- vam etmek üzere şampiyoa Kuleli takımi- le, diğer mekteplerin muhtelit takımları a- rasında Hendbol müsubakası yapılmış ne- ticede Kuleli 6 sayıya karşı 15 sayı ile ga- lip gelmiştir. Mükâfat alan atletler 100 Metre 1 inci Denizden Vedat, 2 inci Maltepeden Hasan, 200 Motre 1 inci Denizden Vedat, 2 inci Denizden Muazmrmer, 400 Metre: 1 inci Denladen Şükran, 2 inci Maltepeden İbrahim. 800 Metre: 1 inci Denizden Hieri, 2 inci Küleliden Fethi, 1500 Metze: 1 inet Deniz Gedikliden Kemal, 2 inct Maltepoden Naci. 9000 Metre: 1 inci Müaltepeden Turgut, 2 inci Deniz Gedikliden Kemal, BAYRAK KOŞUSU : Tinci Denizden Hicri, İrfan, Vedat ve Şük- 'Yü, 2 inci Deniz Gedikliden Kemal, Mustafa, Niyazi ve Yaşar. GÜLLE 1 el Kuleliden Sedat, 2 inci Kulellden Hasan. DİSK 1 inet Küleliden Yusul, 2 inci Kuleliden Sodat. CİRİT bı"ıneı Küleliden Turgüt, 2 inci Kuleliden YÜKSEK ATLAMA L incl Kuleliden Hilmi, 2 inci Denizden Ga Hip. TEK ADIM 1 inci Kuleliden Hilmi, 2 incl Denizdei Galip, ÜÇ ADIM 1 inet Kuleliden Hilmi, 2 tnci Kuleliden KÂ w, y SIRIKLA YÜKSEK ATLAMA 1 Mel Küleliden Solçuk, 2 inci Maltepedefl Naci. Küleli şampiyo nolmuştur. GÜREŞ 56 kilo : 1 inci Kuleliden Turgut, 2 md Denizden Sungur. 6i kilo: 1 inci Kuleliden Kemal, 2 inci M tepeden Haydar. 68 kilo : 1 inci Maltepedon Hikmet, 2 ni el Kuleliden Cihat, 2 indi Denladen Necimi, 79 kilo: Birinci Maltepeden Mehmet, 2 1N* € Kuleliden Yusuf. 87 kilo: Birinci Kuleliden Hulüe, 2 100f Maltepeden Şani, Kuleli Güreş şampiyonu olmuştur. BOKS SI kiloc: 1 inct Deniz Gedikliden Hastil 2 inci Denizden Münip. 53 kilo: 1 inel Kuleliden Orhan 2 inci D& nladen Nejal. 57 kilo: 1 inel Denizden Ferit, 2 inci Mah tepeden Ali. 61 kilç: 1 Inci Denisden Kadri, 2 nci KW leliden Nuri, 66 kilo: 1 inci Kuleliden Kemal, 2 im4 D” niz Gedikliden Munmmer, 72 kile: 1 inci Kuleliden İbrahim, 2 ind Maltepeden Ösman, 19 kilo: 1 incl Küleliden Sedat, 2 inci MA" tepeden Zühtü. Kuleli Boks şampiyonu olmuştur. Şampiyon olan Kuleli futbol takımı Fazıl, Mücahit, Cihat, Ali, Celâl, Habili Abdülkadir, Muzaffer, Lütfü, Faruk, Bet İkinei gelen Maltepe futbol takımı Cemli, Vecihi, Muhterem, Orhan, Samik Hüseyin, Necdet, Rifat, Necdet, Muzaffef: Şampiyon olan Kuleli antbal takımi Bedti, Ziya, Hakkı, Cihan, Mücahit, Cihât Abdülkadir, Orhan, Habip, Faruk. İkinci Deniz lisesi antbal takımıdır Şampiyon olan Kuleli Voleybol takımi Kadri, Süleyman, Turgut, Kâzım, A kadir, Buat. İkinci geler Denis lisosi Voleybol takıni” dır. Notlcede Kuleli 6, Deniz lisesi 4, Mattept ? birinellik almışlardır. Galatasaray - Doğanspor Galatasaray takımı bugün İzmirde D” Banspor takımı ile ilk karşılaşmayı yap” caktır. Geçen hafta büyük bir sayı farkile Gf neş takımını mağlâp etmiş olan DoğansP?” run bugün yapacağı maç İzmir — kadar tanbul için de büyük bir ehemmiyeti izdir. Millk küme maçlârında hiç galip # memekle beraber, hiç de mağlüp olmar'! olan Galatasaray için bu maçlar milli # imedeki derecesinde belli başlı rol oyntYİ caktır. Bi
