7 Ocak 1937 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 14

Şİ üni yi”. SON POSTA Sayfa 13 a a sm a ——— İttihad ve Terakkide on sene | | Hikâye | Yeşil şapka Onuncu kısım No. 1 ki nm amman “HARBİN İKTISADI VAZİYETİ mz Yazan: Eski Tanin Başmuharriri Muhittin Birgen İ en EN Ça ağ ei e #Tekâlifi Harbiye Komisyonları “mağazalardan kadın eşyalarını bile toplayıp götürüyorlardı —- ez — Kocasi aynanın önünde tıraş olu -| dönünciye kadar bir müddet bağırma” yordu, Sabun Köpüğü içindeki yüzü -|maştı, Zeten sonradan kendisinden nü çevirip ona sert bir bakış fırlattı, | geçmiş bayılmıştı. İşle bütün bunla- omuzunu silkeliyererek: rı başkalarından saklamıştı. Çünkü © — Sen de böyle boş evhamlara düş-| bu hâdisede pek yakın bir kimseden, tüğün için bir delisin, dedi. karısından şüpbeleniyordu. Bu şüphe Ve kadın: «Ben aldanmıyorum, fa * kafasını bir törpü gibi eğledikçe ız kat sen bu yaptıklarını pek pahalıya | Tep içinde kıvranıyor, vurulduğu i ödiyeceksin» diyerek kapıyı şiddetle De ri elemi teh » ignbi le ekip dışarı çıktığı zaman erkek kendi | © arlış y , iz harbi yalnız Enverin çılgınlığından Cemal Paşanın debdebe ve tantana merakın Sene düşündü: Şu kadınlar ne tu *) «O beni öldürmek, yoketmek iste - in veya bir başkasının “Küçük dağları ben yarattım,, iddiasından kaybetmedik, İ hat ş erdil Evlilik hay min bep bal — eşe Sinir eri il i alıfı 1 i ayı şeklinde geçmesini yorlar, in «| İçi g Ş İl il i bize harbi kaybettirenler arasında Tekâlifi Harbiye Komisyoncuları da vardı ye es ir lm deti söylenerek evden çıktı. Yolda | dınlanmazsa &et aklına geldi. ne yapıp yapıp epey za -İ yen kadınla, yeni karısı ile bir dam ai- i göre göre aldatıyorsun. vardı, Onu ele vermemek için köşeyi siz şeylere inanmaz, rivayetleri müba- oğilarbin ikinci senesinin sonunu ta- Mona Tml çeiğden aylarda artık iki şey gayet bar p.iğlarak görülü Bi Tekâlifi Harbi 0mİsyonCU- | mandenberi Al ettiği küçük sarışm | tında oturamıyacağını çok iyi anlıyor çal ele inleme biye Kamsiy metresine gitmeliydi.. du. Nihayet bir gün düşündüğünü yaf bu sürme, Avusturya: Ma larının zararları * yaptı. Ve evini bırakıp aylardanberi m bunalmış, Bulgaristan sıkı) 918 senesi ilkbaharında Cahit be-| O gün öyle mühim işleri çıktı ki ne| ihmal ettiği metresinin yanına gitti, ye vekâleten men'i ihtikâr komisyonu | evine, ne metresine gidebildi. Gece ç : reisliğine geldiğim zaman sivillere| saat ikide hususi bir İşi şmek için) Aradan seneler geçti, karısından ay- mahsus 280 metre erkek kumaşi ka-| geç vakte kadar kaldığı bir a kadaşı -İ rıldı. Kendisine pek sadık olan sarışın çakçılığı yapmakla maznun ve şimdi|nın evinden çıktı ie per ek . keler evlendi, Ondan ismini ğ ühim bir | rüdükten sonra nereden geldiği ğ : Sn arkin öze mayeime hut bi: kağan vurulup yere düştü.| Bir gün karısı yokken eve gelmiş Zaman gördüm ki ls lala Omuzundan yaralanmıştı, haslane - N een ilemi yili Höyük mağazaları ve iyi hir it olan e | 00 XOŞÜK bir arDelyalla KUR GTİ ada onu halası Far yeri nebe Yakalar bayaa boya, | eazilar. Kendine Gel ee) ad len online il mini bir ML lan bunun ğazal e z İmer amaa ğe Sü iyi mal ER imi çekmelerini ka - e 0 am hemen hemen boşakın drobun bir kö - di Türkiye de yorulmuştu. Öte ta-! in da İngiltere ordu yapmaya baş- : kuvvetlenmiş, bizim üzerimiz- iyii taZYİki artmıştı. Henüz Suriye a-| iğüstünde görünür, İngilizler henüz dirler. Fakat, hissediliyor ki gün-) fi güne kuvvetlenerek © üzerimize — orlar VE gâyet yavaş, Fakat, di N azam bir usul ile ilerlemektedir vi » GğBağdat tarafımızdan takliye edil.) O zamanın iaşe işlerinin başına Bunu istirdat edebilecek yeni) getirilen topal İsmail Hakkı Paşa , le vy<* toplamaya takatimiz yok-| valde, ele geçen herhangi bir madde ark cephesinde Rusların istilâla-|doğrudan doğruya askeri ihtiyaçlarla farkedeme- bu tüccar da| dim. Yalnız ye - Yarınki nushamızda : sin elin, i$ini orada büsbütn tasfiye ederek baş- ii şesinde yeşil, ni, & vi in elin- z siye el re düşerken u - m e ei bu taraflar: alâkadar olaun yi © vi ia çe ka bir iş aramak üzere İstanbula gel fe bir oto- b l k rengi almış bir ön e Sikleri kuvvetli bir or-|den alınarak kendisine #a€€e? © İmiş burada serseri bir tüccar olmuş ve| mobil sesi duy » aş arken.. şapka ile siyah 3i Hu mağlüp edilmişikim buğday verilmiştir. Gali elindeki parasile, spekülasyon yoluna| dum © kadar, ince bir tül hakla berabe umız kurtulmuş) o Meselâ, askere giyecek (e kaçmıştır. Bana elindeki mazbataları| Kimseden şüp - Çeviren: Faik Bercmen buldu. Bu tül İba r, bu cephede de ar-İçin manifatura mağazalarını dolaş k gösteren bu adam, karşımda hem ağlı-| $ü P helen» ve şapka se - ki *Y yapmaya takatimiz|tekâsüfü harbiye komisyonlarının İPEK | vor, hem de RL Diz siiyorüm. Çün > Me yazi Mİ veyi hu Anadoluda, © köylerde|li kadın eşyasına kadar el uzattıkları- — Bu gördüğünüz mazbatalarla a-| kü düşman kazanacak kadar fenalık | kendisini (o vuran Okadının Oböşm - ji veyahut da dağlarda şekavetle na dair uzun müddet herkesin ağzında İ asker fira muş olan eşyanın büyük bir kısmı ettiğime kani değilim.» da gördüğü şeylerdi. 30 - 40 bi adınlara Ya araştırmalar neticesiz kal .| man heyecanla titriyerek asıl mücri- kadınlara ve çocuklara eft veyahut im bulunamadı. Genç adam | min kim Sline önledi ii 0 se) rilerinin âdedini 14-| bir takım şikâyetler ve rivayetler do-! in hesap ediyorlar, Bu, |laşmıştı. Ben önceleri bu münasebet: yalnız onlara yarar eşyadır. Elimdeki di er , ir vaziyettir, —— irene di t : ” oldu. Yattığı müddetçe başından | manlar ihmal etmiye başladığı sarışın artk muharebeyi ü ğ | mazbataların ihtiva ettikleri kıymet | ayrılmıyan ve bu vak'adan sonra far-| metresinin işi idi. Yani şimdiki z e yı kaybettik A Ss A N mecmuu, benim mağazalarımda eşya) yedilecek kadar sararıp solan karısını | SiPin. çocuklarının oagnasınm. * Yüzü i kanunla © beraber, Oben“ er halinde bulunan sermayemin yarısını| da alarak hastaneden çıktı, artık her | KıPkirmızı, kalbi heyecanla çarparak > Tanin sütunlarında © temin! bile tutmaz. z vaktinde evine geliyordu. Fa. | onları gene eski yerine koydu ve ak- v b vaziyettir. Bununla beraber, h a a Tanin sütunlarında temin ” T "yorum ki nihat zafer bi vasi ii anıyor muyum? Hayır. Fa- ei se me Yapılabilir? Bir kaç ay) ei aşağıda hikâye edi abi M » ben, Rusyanın inhi 49 İğiğmen dahi harbin, kaybedilmiş ol- | ba mi, enaat getiriyorum ve bu ka: Acı Badem Kremi Diyordu. Bu sözlere önce inanm. letti ki söyledikleri doğrudur. bunları gösteriyor, hem de; — Tutulan kumaşları müsadere mıştım; bu adam bana hem faturala- rını, hem de ticarethanesinin o tarihte-) rısı ile başbaşa kalmaktan korkan bir ki envanter defterini göstererek ispat| hali vardı. Genç kadınla göz göze gel- a-İ kat bu yaralanma hâdisesinden sonra ona garip bir durgunluk gelmişti. Ka- mekten çekiniyor, pek az konuşuyor * | Bu derece feci surette mahvedil-|du. Muhakkak ki pek sıkıntılı dakika- miş olan bu adam hem ağlıyarak bana | lar yaşamakta idi. İçinde gizli bir şey vardı ki onu müthiş azaba sokuyordu. > Hastanede yamlan sorgulara yalan şam eve dönen karısına hiçbir şey söyliyemedi, Buna sebep, çıkacak hâ * diseden çocuklarını bedbaht etmek korkusu, biraz da sönelerin saçlarında belirttiği aklar içindeki uyuşukluktu. Artık eski genç adam değildi ve yeni bir heyecana, hayat değişlirmiye bali yoktu, Yıllardan sonra asıl mücrimi bul * duğu halde sesini çıkarmadı, arada $1* » bii çekine çekine, fırka mahafi- ii e teşebbüs ediyorum. e hüz Enver paşanın tesiri al : ü ha üklimet ve fırka ma abe Bh, den tamamen uzakta-| diniz, haklısınız, bir şey diyemem.) “*V9? vermişti. Yaralanıp yere düş -|rada eski karısına yaptığı muameleyi Fakat, yahvarırım size, beni divanı har.| tükte2 #00ra inliyerek başını. kaldır «| içi sızlıyarak hatırlamakla beraber ona be vermeyiniz! dığı zaman köşedeki elektriğin ışığın. | lâyık olmıyan cezayı öbürüne yapa * Diyordu. Haksızlığın ve adaletli da arkası dönük telâşla koşan bir ka *İ madı. liğin bir memleketi en büyük bir düş- Acı badem kremi cilde yarar. Cilde hayat, düzgünlük ve tara- i ri bunlardır. O zaman dım; İmez, yahut onun bozduğ buk uğır ki Rusya inhilâl ettikteniiğ vet verir. Cildin kirlerini, zehirle- Ml man ordusundan daha kolay yıkacağı- Es ig ilme koyarım bae uğunu (o çabul ir ık korku azalmıştır. Bizim gi-!ği rini, fena yağlarını temizler, Bu- Ü'na kani olduğum için bu adamı divanı İnşaallah vatanımız bir daha harp fe- l z in Yt kalbli ve nazari gençlerin gö- luklarını, lekelerini, çilleri. Mi harbe vermediğim gibi kumaşlarını da TE kli fakat bir si ir de ktisadi e Be bir Jöğ, “Pet yanlış olmak lâzım gelir. ği» ay ic elerini iza Ül müsadere ettirmedim. Yalnız, o tarib-| > |. bi yabünle küldür ve tinin bulunamaz mı iddiası ? ti Oi iie harbin askeri ida- eza Hitiyarliği il te kaçak piyasa fiyatları metresi 800 harbiye komisyonları tekrar faaliyete sw O zamanki devlet telâkkisi, bu EĞ İder için ii seyrini takipten bir İM ei Sadem Koni Se iii Be m e komisyonun geçerse, vatandaş, ister memur ol, is-| günkü devlet telâkkisi gibi değildi. O i i iü i ilinde, yani i i ir âresini hekeie beri e yapamaz ve bu kremi mutlaka acı zippo — yani metresi| ies bir başkası, sakın ha, böyle şeyle- zamanki devlet, iktisadi işlere yaban cı idi. Bunun için harbin iktisadi ha“ zırlığını da düşünemezdi. Seferberlik» 16 harbe iştirâk devri aramında -gepen kısa müddet esnasında devlet iktisadi hayat ile, ancak askeri idarenin müda» iki yüz kuruştan satılmak üzere ko- İmisyon emrine aldım. Misal olarak zikrettiğim bu hâdise bizim seferberlikle beraber memleketin iktisadi hayatı üzerine nasıl ağir bir ka- İya gibi çökmüş olduğumuzu gösterir. badem yağile yapmak lâzımdır. Bu hem müşkül ve külfetli, hem pahalı bir iş olduğundan biraz acı badem, esansile vazelin yağını ka- yapılan kremleri kulla” nan bayanlar cildlerini bozuyor- rin yapılmasına müsaade etme! Çün- kü biz harbi, yalnız Enverin çılgınlı- ğından, yahut ta Cemal paşanın deb- debe ve tantana merakından veyahut bir başkasının «küçük dağları ben ya- Pile biraz yakından bakma-| : Vi vardır. Şimdi sizinle birlik- apmaya teşebbüs ediyorum: derberlik başlar başlamaz ordu. mii” e? bütün kuvvetlerini elinin | a'miştır. Nakil vasıtalarını teda- tayo lar. Fakat, yukardanberi kendisine hücum rattıml» iddiasından (o kaybetmedik.| haleleri nisbetinde alâkadar olmuştu. omisyorları, tekâlüfü Snibiye ko- Halis acı bademden pek büyük Sİ ettiğimiz Enver paşanın bu işde hi Bize onu kaybettiren şeylerin içinde| Bu müdahalenin de kurutucu bir mü al fonları, levazım i elin fedakârlıklarla istihsal edilen ha- Sihir günahı yoktur. Bir harp hali öy bunlar, bu gibi hâdiseler de vardı. dahale olduğu malümdur. Halbuki o  ir Memlaekette li be — Hai a em ordunun ihtiyacını temin için tesis «| | B“ misali gözönünde tutarak diğer|zaman her mamul ihtiyacını hariçten İk ordunun idaresine tahsis edile- e. ei m€ artarsa halkındır. için itibarile bu prensip doğrudur; idhal eden memleket bu müddet es- nasında muhtaç olduğu ve olacağı şey» lerden fazla miktarda idhal edebilsey- İdilmiş bir usul mucibince, kanun ve |işlerimizi buna kıyas edebilirsiniz. Da- nizamın tarif ettiği şekil ve şartlar i-| ha aşağıda, size daha feci şeylerden de çinde ve herkesin gözü önünde tatbik | bahsedeceğim. O zaman daha iyi anla- tahzaratile meşhur eczacı Hasan- dır ki; Itriyatı nefis ve caziptir. Hasan acı badem yağı kremile, e vu. amcak kısa sürecek bir harp! z edilmesi Jâzımgelen bir işin b lâket- di harp esnasında hayat, o zaman gör- nış b Sa sürecek bir harp'ğ Hasan yağsız kar kremini ve Ha- işin bu tarzda) şılacaktır ki: Başımıza gelen felâket-| z ” aa e iptir, Uzayacak veyahut İİ san yarım yağlı gece kremini ha- İğ) tatbikindan Enver paşa mes'ul değil-İlerde herkesin az veya çok bir hissesi müş olduğumuz derecede daralmazdı. di mümkün © bir mücadeledelğ yanlar seve seve kullanmakta ve Gidir. Harbe girdikten sonra da bir haylt vardır ve mes'uliyet te az veya çok Tori Ddlsiğeç Hundai "emdi iin İktisadi kuvvet mevcudi-'ğ eczacı Hasanı tebrik etmektedir- Öte taraftan ittihad ve terakkinin ler. Sabun, kolonya, losyon, lâvanta, briyantin, saç suları, strme, pud- ra, tıraş bıçağı, diş fırçaları, diş sü Tarı, diş macunları ve her türlü ıt- riyat ve müstahzaratia mutlaka Hasan markasını isteyiniz ve ara- yınız. Hasan deposu: Ankara, İs- tanbul, Beyoğlu, Beşiktaş, Eskişe- hir, dil b e kat'i bir şekilde askeri | » i eline teslim etmek, iktisadi | Sefi bir vin kuruması ve kuvvetlerin! 1 gö" şekilde mayalanması bakı- 4 ae R tamamen yanlıştır. Diğer ta- ceği. bu prensibin tatbik sahası sırf İ' ihtiyaçlara tanllök eden madde- prünhasır olmak icap eder. Halbu-| İ #kâlüfü harbiye usulünün tatbika-! ğ inefii *? göYet geniş tutulmuş, bazı ah- pl. vardı! programı da, vicdanı da bu gibi işlere mubaliftir. Bu işleri yapmakta kimler). 3 > ni 7 vazifodar iseler mes'ul “da * onlardı; böyledir: İyilik de, kötülük de cemiye- Halbuki bunları yapanların içinde kim |n Kendinden gelir. Ferdlerin yapa- bilir ne kadar vatanperverane nutuk- cakları iyilikler ve kötülük er devam- İn İred simiğ micö şarlatan ve wünalik | Ciner. Feri pe kadar iyilik yapan; derecede kollektif bir mes'uliyettir. E- sasen cemiyet meselelerinde daima eğer cemiyet onu muhafaza etmesini l . bili bu, de lı ol , Ferd fe Muharebeyi kaybettiren sebepler)”. da yapa eğer cemiyet İyi ise & nalık da yapsa eğer cemiyet iyi ise o- Bir memleketin en büyük düşman- nun, ya bozmasina hiç müsaade et- açık kaldı. - Bu yoldan vlsun bir takım idhalât yapılabiliyordu. Bu yoldan yapılan id- halât yalnız tüccarınkilere münhasır kaldı. Devletin * yepmân: Wzmgelen fazla idhalât yapılamadı. Bunun için harbin ilânını müteakip memleket is çinde bütün mamul eşya ticareti, bir spekülasyon ticareti oldu. (Arkası var)