7 Ocak 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

2 inci sahifede: Siyasî icmal Muharrem Feyzi, Antakya tarihi Ahmed Faik Turkmen, 3 uncu sahifede: Koylunün muhtac olduğu zıraî kredi, 4 üncü sahifede: Hikâ • ye, Bılografya, 5 ınci sahifede: 937 hak kıruda kehanetler, 6 ncı sahifede • Edebıyat gecesınin braktığı akisler Kandemir Spor, 7 nci sahifede: Sinema sutunları, Holanda Veliahdi evleniyor. 8 ınci sahifede Eskı Turk medenıyeti. » J Bugün 1 2 sahife umhuri 4040 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet. tstanbul Posta kutusu: İstanbul, No 246 Teleron: Başmuharrir ve evl: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 24290 ı c j EDVARD ve Mm. SJMPSOI hakkında dünya gazetelerinin neşrettikleri makale ve tefrikaların hiçbiri Raif Necdet Kestellinin bu mevzua dair: SÜZME SÖZLER I İKlflClKanUIl de yazdığı üç vecize kadar kuvvetli olamamıştır. <îkbal Kitabevi>. r tSTANBUL CAĞALOĞLU Eskişehir telâkisinden sonra 4 saat süren çolc mühim bir Müşahid heyetini görmek istiyen içtimaı müteakıb Atatürk Hataylılar silâh kuvvetile dağıtıldı aHep Atatürkün Halk «hür doğduk, hiir Konyaya hareket eltiler Fransa ve Suriye Konfederasyon Şeklini öpüp te Ba.şına koymalıdır! ransanm Hatay meselesinde tuttuğu yol yanlıştır; çünkü akıl ve mantıktan uzaktır. Fransayı, bu yanlış yola sevkedenler, umumiyet itibarile dünyanm en fena müstemlekeci memurlan olan Fransız müstemlekecileridir. Fakat asıl Fransız hükumetinin de hatası yok değildir. Onun hatası, Hatay işini lâyık olduğu ciddiyetle takib etmemiş, davamızı anlamamış, davamızın ehemmiyetini kavramamış olmasındadır. Fransız hükumetinin davamızla ciddî surette meşgul olmadığının en büyük delilini, Cumhuriyet Halk Partisi Kamutay grupunun içtimaında Hariciye Vekili Doktor Tevfık Rüştü Arasın söylediği sözlerde buluyoruz. Hariciye Vekilimizin «Parislen ayrılırken Fransız Vaşvekili ile görüştüğünü ve müşarünileyhin hakiki bir hüsniiniyet göstererek iki memleket arasında iyi müm rtasebatı muhafaza edecek bir hal sureti bulmak lüzumunda ısrar eitiğird ve yıU başı münasebetile birkaç gün islirahatten sonra Sancak işile kendisinin de iş HALA TAZYiK ! Başvekil Ankarada Büyük Şefin reisliğinde aktedilen içtimada Büyük Erkânıharbiye Reisi Mareşal Fevzi Çakmakla Hariciye ve Dahiliye Vekilleri de bulundular işaretini bekliyoruz!» 40 bin Çukurovalı bu ahdi tekrarladı Adana 6 (A.A.) Dün söylenen nutuklarda istisnasız bütün ha tibler sözlerini bitirirken şimdiye kadar olduğu gibi Türk milletinin bundan sonra da Atatürkün işareti ar kasmdan koşacağını ve bu uğurda bütün can ve mallannı fedada bir an bile tereddüd etmiyeceğini bildir mişler ve her defasmda da kırk bin kişilik Çukurovalı kütlesi bu sözleri gökleri dolduran bir sesle tasdik etmiştir. Merasimden sonra Parti başkanı ve vali Tevfik Hadi Baysal ve belediye reisi Turhan Cemal Beriker Adana halkmın bugünkü tezahürat ve hislerine tercüman olarak Ata türke, Ismet Inönüne, Fevzi Çak mağa ve Parti genel sekreterliğine minnet ve tazimat telgraflan çek mişlerdir. öleceğiz!» diye bagırdı Iskenderunda Türkler çektikleri zulüm ve işkenceyi bitaraflara bildirerek mahallî idarenin bu hareketlerini protesto ettiler İstinye Dok sirketide alınıyor Büyük Reisimiz, Mareşal Fevzi Çakmakla bir arada Ankara 6 (Telefonla) Cumhur Ankara ıstasyommda karşılanmjşjsr » Reisi Atatürke mülâki olmak üzere bu dır. Mekki sabah saat beşte hususî trenle şehrimiz Atatürkün Eskişehirden hareketleri den hareket eden Başvekil Ismet înönü, Eskişehir 6 (Hususî muhabirimiz Genel Kurmay Başkanı Mareşal Fevzi den) Reisicumhur Atatürkü hâmil Çakmak ile Hariciye ve Dahiliye Ve bulunan hususî katar bugün saat 17,5 te killeri bu gece saat 23 te avdet etmiş Eskişehirden Konyaya hareket etti. lerdir. Atatürk Başvekilimizle Mareşal Bahaeddin Fevzi Çakmağı ve refakatlerindeki ze vatı Eskişehirde kabul ederek dört saat Konyalılar Büyük Şefi bekliyorlar nezdlerinde alıkoymuşlar ve beraber çaKonya 6 (Hususî muhabirimiz lışmışlardır. Atatürk müteakıben Eski den) Soğuk sıfınn altmda 20 olmaşehirden hareketle Konyaya mütevecci sına rağmen bütün Konya halkı cadde hen yollanna devam etmişlerdir. leri doldurmuş, Atatürkü beklemektedir. Başvekil ve Büyük Erkânıharbiye Re Büyük Şefin saat kaçta geleceği belli isile refakatlerindeki zevat şehrimizde değildir; geceyansmdan sonra teşrifleri [Arkast Sa. 3 sütun 6 da] bulunan Vekiller ve meb'uslar tarafından Halen Sancakta tigal edeceğini söylemiş olduğunu» beyan etmiştir. Hariciye Vekilimizin Parti Kamutay Grupu içtimaında söylediği bu sözlerden çıkan mana şudur: Fransız Başvekili M. Leon Blum, Hatay meselesile, yılbaşına kadar henüz Bizzat meşgul olmamıştır ve ancak yılbaşı tatilinden sonra meşgul olacaktır. Fransız Başvekilinin yılbaşı münasebetile yapmağa karar verdiği birkaç günlük tatili bitirip bitirmediğini ve Hatay meselesini tetkık edip etmedığini bilmiyoruz. Bildığimiz birşey varsa o da, 5 ikincikânunda Ankaraya dönmüş olan Fransız Büyük Elçisinin, yeni bir teklifi hamilen gelmedığini söylemiş olmasmdan ibarettir. Bu vaziyet, Fransız hükumetinin şinr diye kadar, hep Fransız müstemlekecilerinin yanlış politikası üzerinden yürüdügünü ve Başvekılin işi esaslı bir surette tetkik etmediğini göstermesi itibarile cidden hem mühim, hem de garibdir. Eğer, M. Leon Blum, hatta Fransanın hakikî menfaatlerini düşünmekten bile âciz olan müstemlekât kırtasiyecilerinin çizdikleri çarpık çurpuk ve tehlikeli yol üzerinden yürüyeceğine bu işi bizzat ele alarak tetkik etseydi görecekti ki Türkiyenin üçüzlü bir Suriye konfederasyonu teşkili hakkmdaki son teklifi Fransanın da, Suriyenin de, Hatay ve Türkiyenin de menfaatlerine ve emellerine uygun, çok akilâne bir tekliftir. İktısad Vekâleti şirketin hesablarını tetkik ettiriyor îstinye doklannm son zamanlardaki vaziyetinden ve dok şirketi imtiyazile vesaitinin satın almması ihtimalinden evvelce bahsetmiştik. Bu ihtimal bugün kuvveden fı'le çıkmış bulunmaktadır. istinye dok şirketinin müracaatlerini nazan dikkate alan îktısad Vekâleti, başmüşavir Von der Porten'i şirketin hesablarını ve vaziyetini tetkike memur etmiştir. Başmüşavir ve refakat memuru Fahreddin Ankaradan şehrimize gelerek şirketin hesab ve vaziyetini tetkike başla mışlardır. Bu tetkikat sonunda iktısad Vekâlerine bir rapor verilecek ve Vekâlet kat'î karannı verecektir. Haleb 6 (Hususî) Pazartesi günü öğle vakti müşahidler heyeti Isken deruna gelerek Durieux'nün evine misafir olmuşlardır. Iskenderun ahalisinden ve civar köylerden gelen binlerce halk müşahidler heyetine müracaat etmek üzere giderlerken jandarma ve polisler tarafından menedilmek istenmiştir. bulunan bitaraf müşahid heyeti Fakat halk davasmı anlatmak için müşahidlere derdlerini anlatmak için Mendubun evine doğru yürümekte devam etmişlerdir. Bunun uzerine yeniden polis ve ]andarma kıt'alan halkı durdurmak için harekete geririlmiştir. Fakat kıt'alar gelinci[Arkast Sa. 3 sütun 1 de] Pariste çıkan şayialar Guya M. Hitler Almanya Başvekâletinden çekilecek ve yerine General Göring gelecekmiş Paris 6 (A.A.) Berlinden bildirili yor: Bazı nasyonal sosyalist mehafil de dolaşmakta olan bir şayiaya göre M. Hitlerin iş başma geçtiğinin dördün cü yıldönümü mü nasebetile Führer, Alman milletine hitaben bir beyan General Göring M. Goering, hükumet reisî tayin o * > Iunacaktır. Müstemleke siyasetinin fecayii ı Cezayirlilere medenî hukuk lâyık görülmedi Fransanın adamı olan Belediye reisleri ancak «Fransız vatanına hizmet etmiş yerlilere fahrî! vatandaşlık» verilebileceğini kabul ettiler! Bir sahtekârlık Türkiye konsolosluğu namına bazı taahhüdlere girişilmiş Ankara 6 (A.A.) Hariciye Ve kâletinin eline geçen bazı telgraflardan Türkiye Konsoloslanndan birinin mühür ve imzası âşikâr bir surette taklid edilerek guya Türkiya namına bir takım esliha ve mühimmat siparişleri için vesikalar tan zim edildiği anlaşılmış ve bu sahte vesikalara karşı icab eden muameleye tevessül edilmiştir. Cumhuriyet hükumetinin hiç bir konsolosuna bu yolda bir salâhiyet vermemiş olduğunu ve konsoloslann böyle vesikalar tanzimine esasen salâhiyettar bulunmadıklannı tavzih ve beyana Anadolu ajonsı mezundur. Berlinin tekzibi \ Berlin 6 (A.A.) Bir Fransız a jansınm muhabiri mahsusu, 30 kânunusanide M. Hitlerin hükumet şefliğini ter kederek devlet şefi vazifesinde kalaca ğı hakkında Berlinde bir maksadı mah susla işae edilen haberleri neşretmişti. Sa* Iâhiyettar Berlin mehafili bu gibi şayialarm arasıra çıktığmı ve bunlann ecnebî gazete muhabîrlerinin repertuvanndan çıkma havadisler olduğunu bildirmektename neşrederek hükumet reisliğini ter dir. Gerek bu haberler gerek bu husustakedeceğini, yalnız devlet reisliğini mu ki tefsirler hiçbir esasa istinad etmemek « hafaza eyliyeceğini bildirecektir. tedir. ıııııııııııııııııııııııııııınıııııınııııııııtııııııınıın,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ııııiHiıııııııımııııııınmıııtıııııııııııııtıııııınınıııııuı,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ıı Madrid harbi nihaî safhaya giriyor Kızıllar rehineleri kurşuna dizdiler M. Eden Berlin ve Romadan kat'î cevab istedı. Beynelmilel kontrol teşebbüsü suya düşüyor. Amerika senatosu silâh ambargosunu kabul etti Bu teklifimizin şu üç devleti nasıl memnun edeceğini kısaca anlatalım: Fransa: Teklifimiz kabul edildiği takdirde, Fransa, kendisi için daimî bir gaile teşkil eden ve edecek olan Suriye işinden kurtulmuş olacakbr. Esasen, Fransa, Hatay için vaktile bir muhtariyet kabul etmişti. Ş u halde, şimdi Suriye ve Lübnan'a verdiğini Hatay için verTahrana giden mek istememesinin bir manası yoktur. Kendi başını derdden kurtaracak ' olan heyetimiz geliyor konfederasyon teklifimizi Fransa öpüp Tahran 6 (A.A.) Cemal Hüsnübaşma koymalıdır. nün başkanhğındaki Türk heyeti vazifeSuriye: Üçüzlü konfederasyon, en sini bitirerek Tahrandan Türkiyeye hazîyade Suriye için faydalı olacakbr; reket etmiştir. çünkü aksi takdirde, Sancak Suriye cunr huriyeti için daimî bir tehlike teşkil edecektir. Çünkü oradaki Türkler, hiçbir zaCezayirden bir manzara man Suriyenin boyunduruğu aîtma gir Paris 6 (A.A.)Cezayirin 120 bele da kabul edilmiş olan bir takrirde Cezameği kabul etmiyecekler, istiklâllerini diye reisi, dün akşam Oran belediye reisi yirdeki bütün müfrit ve ihtilâlci anasınn Tarihçi edibimiz M. Turkurtarmak için uğraşacaklar ve, açık M. Lambert'in riyaseti altından toplan bu lâyihaya müzaheret etmekte olduklan han Tanın en güzel eseri söyliyelim, bizden de bu hususta her mışlardır. Bu toplantıdan maksad Ceza beyan edilmektedir. Bu lâyiha, CezayirPek yakında türlü yardımı göreceklerdir. Böylece Ha yir yerlilerine bütün medenî haklan, bil de yeni kargaşalıklar çıkmasına ve ırklar taya tahakküm ehnek sevdası, Suriyeyi hassa intihab hakkmı bahşeden kanun arasındaki kini yeniden şiddetlendirme ABÎD1N DAVER lâyihasınm meb'usan meclisine tevdi edil ğe bâis olacak mahiyette addolunmakta[Arkası Sa. 9 sütun 3 fe] lArkası Sa. 3 sütun 3 £e] mesini protesto etmektedir. Bu toplantr Hurrem Sultan Cumhuriyette Barselona gelen Fransız gönüllülerinden bir grup [Yazısı 9 uncu sahifemizdedir]