6 Ocak 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İÇ SAHİFELERDE 2 nci sahifede: Siyasî icmal Muharrem Feyzi. Antakya tarıhl Ahmed Faik Türkmen. 3 uncü sahifede: Yurddan yazılar İsmaıl Habıb 4 üncü sahifede: Hikâye. Bibliyografya 5 inci sahifede: Fıkirler Alâeddtn Cetnil, Çıçekçılık bahisleri 6 ncı sahifede: Sepor haberleri 7 nci sahifede: Askerlik bahisleri A. D. umhuri .r.. l 4044 İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub u l n d : Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: Istanbul, No 246 •••••• ı ı ....•••nı > t ı« Sühulet Kİtabevi Süleyman KÎSif ÎBRAHİM ALÂEDDİp* Fiatı 150 ve cildlisi 180 i Hayatı ve eserlerfS \ n Atatürk Bu Sabah Konyaya Gitti Başvekil ve Mareşal Fevzi de Ankaradan hareket ediyorlar |lllllllllll|HltllllllllllllllllllllllIUIIıltılMIMllilMllllllllIlllllllllııı«ıııiMiıiMiıııııiMlllMIM^ J . « . . . ., s i n 0 7 ^ § 3 1 1 1 0 3 D IKinClKdlllin 1 3 0 / Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısnu 24299 24290 SADEDDİN NÜZHET Fiatı 175, oüdlisi 125 kuruş Hayatı ve şiirleri AŞIK ÖMER l'nillllllllMnilMIIIIIIMIIIMIIIIIIIIIIISMIIIIHIIIlll'IIIIIIIIIIIIMllllll Kendi hakkımızı korumaktan âciz diğiliz Eğer izzeti nefsimizi müdafaa mecburiyeti bizi harb haline koyarsa mes'uliyet Fransaya intikal etmiş olacaktır Parti Grupunda dün yapılan mühim içtima Fransanın takib ettiği usul tenkid olundu M. Blum yeni bir şekil teklif edileceğini vadetti amma Ankaraya dönen Fransız sefirinin böyle birşeyden haberi yok! Ankara 5 (A.A.) C. H. Partisi Kamutay Grupu bugün Trabzon saylavı Hasan Sakanın başkanlığında toplandı. Dr. Aras Cenevrede ve Pariste San cak meselesi üzerinde geçen müzakere leri ve murahhas heyetimizin çalışmasını H. P . içtimaında hulâsa etti. Bu hulâsa geçen hafta Parti Grupu tebliğinde zikredilmiştir. Dr. Aras buna ilâve olarak Paristen ayrılırken Fransız Başvekil ile görüştüğünü ve müşarünileyhin hakikî bir hüsnü niyet göstererek iki memleket arasında iyi münasebab mu hafaza edecek bir hal sureti bulmak lü zumunda ısrar ettiğini ve yılbaşı müna sebetile birkaç gün istirahatten sonra Sancak işile kendisinin de iştigal edeceğini söylemiş ve diğer taraftan Sancak için Fransa Hariciyesince tasavnır edilen ve filî sahada bizi tatmin edebilecek mahiyette zannedilen rejimi, adı bilâhare görüşülmek üzere esas itibarile mütalea etmekliğimizi istemiş ve böyle bir sarih teklif alınca azamî hüsnü niyetle tetkik ve mütalea edeceğimizin kendisine söy lenmesi üzerine derhal Fransa Hariciyesine bildirerek böyle bir teklifin verilece ğini vadetmiş olduğunu nakletmiştir. Bugün Paristen avdet etmiş olan Fransa büyük elçisinin bir teklifi hâmil olmadığını ve hükumetinden keyfiyeti derhal Fransız dostluğuna Hâlâ kıymet Veriyoruz! Atatürk Istanbuldan 3 te ayrıldılar Müşarünileyh şimdilik Konyaya gicüyorlar miştir. Müşarünileyh bu gece saat üçte Haydarpaşa istasyonundan hususî trenlerile Konyaya hareket buyurmuşlardır. bu sabah saat 8 de hususî trenle Eskişehire müteveccihen hareket edecekler ve orada Atatürke mülâki olarak Reisicumhurumuzun Konya seyahatinde kendilerine refakat edeceklerdîr. etmek üzere dün gece kendilerile Konyaya hareket etmiştir. beraber Fakat Fransa bu dostluğu İstanbul 5 (A.A.) Sancak 'taki müstemleke Reisicumhur Atatürk 5 ikinci memurlannın manasız hareketlerine feda ederse.. kânunda Istanbulu terketmeğe ve ereket versin Fransada Türkr şimdilik Konyaya gitmeğe karar veryeyi ve bilhassa yeni Türkiyeyi bilen beş on adam vardır, onlann mütemadi müessir müdahaleleri sayesindedir ki Fransa ile Türkiye arasındaki vazıyetimiz, Fransanm şarkta sayılmağa ve dayanılmağa değer yepyeni bir Türkiye olduğu kanaatile tevazün ettirilmekte ve ondan dolayıdır ki Türk Hatay davasından dolayı Fransanın sırf bizi bilmemesi yüzünden çıkabilecek fenahkların önü alınmış ve ahnabilecek bulunabilmektedir. Yoksa iş, Fransanm yeni Türkiye hakkındaki umumî denilecek suretteki kesif cehaletine bırakılsa hakikatte çok ehemmiyetsiz Hatay ihtilâfından dolayı milletlerarası olmadık ve bek" lenilmedık hâdiseler zuhuru işten bile değildir. Nitekim işte zaten buna Fransanın Suriyedeki müstemleke memurları olanca kuvvet ve gayretleriJe hizmet etmektedirler. Bu vaziyette herşeyden önce kendimize kabahat bulmak mecburiyetinde olduğumuzu itiraf ediyoruz: Kendimizi dünyaya kâfi derecede anlatamamışızdır ve anlatamamakta devam ediyoruz. Yeni Türkiyeyi Avrupada bilmiyorlar, bizi en ziyade bilmesi lâzrm gelen Fransada hâlâ Türkiye için ikide bir La Republique Ottomane tabirinin kullanıldığını görüp durmuyor muyuz? Yeni Türkiyeyi hâlâ Osmanlı devletinin yeni bir şekli farzeden Fransa bizim vaziyetimizi böyle bilişinde belki pek mazur değildir, fakat biz kendi hakikatimizi bütün dünyava olduğu gibi bildirmemekten cidden mes'ulüz. Propaganda sözü çok bayağı bir yolun ifadesidir. Biz Türkler kendi hesabımıza hakikatleri mubalâğa ile bildirecek bir usulü belki kendi karakterlerimize uyduramayız. Fakat hakikatleri mubalâğa ile değil, hakikî olarak kendi nisbetleri dairesinde dünyaya bildirmekte fayda vardır, ve millî olduğu kadar beynelmilel fayda. Niçin Fransa Türkiyenin yeni ve pek mahdud hududlan dahilinde tamamile nasyonalist ve tamamile tıpkı Fransa kadar, belki biraz daha ilerü modern bir millet olduğunu bilmesin? Burada Fransa dediğimizde, bundan Fransız efkân umumiyesi, yani Fransız milletinin ekseriyeti anlaşılmalıdır. Bizce bunu bilmek Fransaya düştüğünden ziyade onu bildirmek Türkiyeye teveccüh eder bir vazifedir. Binaenaleyh çok munsıf . olarak eğer Hatay ihtilâfmdan dolayı Fransa ile müsellâh bir cidale girişmek ıstırannda kalırsak, bunun bir kısım mes'uliyetinin bizzat biz Türklerde olacağını bugün burada alenen kabul etmek ıstırannda bulunuyoruz. Ruhunun en derin noktasında nasyonalist olan Fransa bugünkü nasyonalist Türkiyenin bu ruhla müteharrik heyecan hamlelerini bilmiyor, ve bunu ona biz kâfi bir vuzuh ve sarahatle bildirmemişizdir. Fransa Türkiyenin bu bahiste bir pire îçin yorgan yakmağa hazır ve bu işte Fransız milletinin kendisine tamamen bir millet olduğunu bilmiyor, ve Başvekîl, Mareşal Fevzi ve Dr. Aras'ın hareketleri Ankara 5 (Sabaha karşı saat dörtte hususî muhabirimiz telefonla bildiriyor) Başvekil Ismet Inönü, Büyük Erkânıharbiye Reisi Mareşal Fevzi Çakmak, Hariciye Vekili Tevf ik Rüştü Aras ve diğer birçok mühim zevat Başmuharririmiz Bay Yunus Nadi de Büyük Şef Atatürke bu seyahatte refakat Dünkü içtimaa nyaset eden Trabzon meb'usu Hasan Saka sorarak iki üç güne kadar bu hususta bir cevab verebileceğini söylediğini bildir miştir. Dr. Arasın beyanatından meselenin nasıl bir reviş alacağını tasavvur etmek mümkün olmadığı anlaşılıyordu. Söz a « Ian hatibler Fransanm takib ettiği müzakere usulünü şiddetle tenkid etmişler, a • lArkası Sa. 3 sütun 1 de} Başmuharririmiz de Konyaya gitti Çöplük bir med dalgası gibi Şişliye doğru geliyor Halkın sıhhati ile oynanır mı? Bütün İstanbul ilkbaharda misli görülmemiş, müthiş bir sinek istilâsına uğrıyacaktır General Franconun mühim beyanatı İspanyada tehlike artıyor İhtilâlcilerin şefi Madridin düşmemesi sebeblerini anlatıyor İngiltere Burgos'u protesto etti, ihtilâlciler Madrid Paris gazeetlerinden Le Journal'in yollarını kestiler, Alman filosu Valansiya'ya bir muharriri, General Franco ile yaptığı bir mülâkatta mumaileyhten §u beyanatı yeniden ihtarda bulundu aldığını kaydediyor: « Kızıllann yaptığı ve sizin bizzat şahid olduğunuz mezalim, Komintern'in hazırladığı bir plânın eseridir. Komü nizm, şubat ayında yapılan îspanyol intihabatı dolayısile, müfrit akidelerinden vazgeçer gibi bir tavır takmmıştı. Bu suretle, sol taraf küçük burjuvalanna ve komünist olmıyan işçilere itimad telkin etti. işte Frente Populai bu suretle teşekkül edebildi. Fakat, bu teşekkülü hakikî [Arkası Sa. 7 sütun 4 te\ Italyan gönüllüleri 10 bin kişiyi bulmuş Avila 5 (A.A.) Havas ajansımn kilometro genişliğinde bir arazi parçası muhabiri bildiriyor: kazanmışlardır. Asi kuvvetler dün akşam Las Rozas'ın Kızıllar fena vaziyette ilk evlerine girmişlerdir. Madridi VallaSalamanca 5 (A.A.) Madrid dolid'e bağlıyan demiryolu kesilmiştir. cephesi «Beyaz kuvvetler» in sağ ce iki gün süren bir taarruzdan sonra a nahındaki harekât, durmaksızm devam siler 7 1 0 kilometro derinliğinde ve 16 [Arkası Sa. 7 sütun 5 tei IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIMIIIIIIIIIIIIIIIHMIIIIIimillllllimillllllllllMlllllllllllllllirillllllllIIIIIIIIPIIIIIIIIMinlllllll" Torosun kurtuluşu Adana ve Mersinin yıldönümü dün coşkun tezahüratla kutlulandı Türk Nafıasının yeni zaferlerî Yolun kenartnda süprüntü tarlası! Şoföre sadece: Şişli, çöplüğe... dedik. Hiç birşey sormadan sürdü arabayı. Demek ki Hürriyet tepesinin yanındaki, geçen seneye kadar birçoklannın kol kola dolaşıp biraz hava aldıklan, gezip eğlendikleri o eski zümrüd gibi yemyeşil sırtlar, artık adile sanile bir çöplüktür. Hürriyet abidesini geçince tepemizde peyda olan karga sürüleri gittikçe kalabalıklaşıyor, artıyor, büyüyordu. Ancak mezarhk ve ölüm hatırlatan bu yırtık ve çatlak sesler, bu kapkara kanadlar; Şişli ve civarına, oradan da muhakkak daha ötelere doğru, gündengüne sirayet dairesini genişleterek yayılan ve her gün biraz daha gerilerek açılan felâlArkası Sa. 6 sütun 1 de] Atatürk, Ali Çetinkayaya cevab verdiler Ankara 5 (Telefonla) Nafıa Vekili Ali Çetinkaya bu sabah şehrimize geldi. Nafıa Vekâleti Münaklât Dairesi reisi Kadri ile Devlet Demiryollan U mum Müdürü Ali Rıza, istanbul Nafıa şirket ve müesseseleri Başmüfettişi Süruri Devrimel de Vekille birlikte şehrimize geldiler. Trakya hattınm devlete intikali büyük sevinc ve tezahürlerle karşılanmış ve gazetemizde buna dair tafsilât neşrolun muşru. Bu münasebetle Ali Çetinkaya nm telgraflanna CumhurTeisi Atatürk ve Başvekil Ismet Inönünün verdikleri cevablan bildiriyorum: Atatürk, Cumhurrehi «1/1/937 den itibaren devlete intikal etmiş olan Avrupa hattınm yeni Türk lArkası Sa. 7 sütun 3 te\ ııııııniMiııııııınııııııııııııııınınııııni'iınııııııııııııııınııııııııııtııııııiııııııııııııııııiHnııııınııııııııınıııııiıııııııııııııiMiıııiMiıııiMiıııiMiııiMiiMii biz bunu ona kâfi derecede kudretle mekte olacak. Suriyedeki Fransız müsbildirmemişizdir. Şu basit sebebden do temleke memurlan nereden bilsinler ki layı, ki kahraman milletler, kendi yeni Türkiye, başka cephelerdeki kuvkudretlerini mubalâğa ile teşhir etmekten vetlerini asla ve kat'a zerre kadar halel hazer ederler, ve Türkiye bugün bu milgelmemek üzere, Iskenderun Antakya letlerin en açık misalini teşkil ediyor. ve havalisini yalnız yirmi dört veya kırk Yeni Türkiyeyi Suriyedeki Fransız sekiz saatte ekstra millî kuvvetlerile işmüstemleke memurlarından öğrenen bugünkü Fransa Türkiyenin askerî kudre gal edebilir? Ve onlar nasıl takdir eyletini o zavallı ve balâpervaz me YUNUS NADİ murlarından aldığı malumatla ölçüp biçlArkası Sa, 3 sütun 6 da\ Güzel Adana ve Mersinimizin 15 inci kurtuluş yıldönümü dün öğleden sonra Eminönü Halkevinde büyük merasim ve coşkun tezahüratla tes'ıd edılmiştir. Toros Gencler Birliği tarafından tertib edilen bu merasimde; Birliğe mensut) bütün genclerden maada yüksek tahsil talebesinden bir çok gencler de hazır bulunmuştur. Dünkü merazimde toplanan genclik Merasim son derece kalabalık ve o nisbette de samimî olmuştur. Evvelâ İstiklâl marşı çahnmış, ondan sonra Adanalı genclerden Yahya Derman söz söyliyerek Adananm kurtuluş günlerine aid hatıralardan bahsetmiştir. Bu aralık, Adanada şehid olanlann ruhunu taziz için yağa kalkılmış ve bir [Arkası Sa. a sütun 4 tej