25 Haziran 1942 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 6

" solnolt köşesi Yenilerin Sergisi İşin imkânsızlığına ve güçlü- güne rağmen genç ressam Tepro- duetion'lardan eski üstadların ışık ve gölgeye olan bağlılıklarını sez- miş ve bunda muvaffak olabilmek için de ciddi uğraşmalar ve dene- meler yapmış ve bn tecrübeler ne- ticesi bugün karşımıza tam bir ol- gunlukla çıkmıştır. 'Tablolarında renklerin armorfiti kuvvetli olarak canlanmakta dine- mik olan mevzuun hareketi knv- vetli bir teknikle yaratılmıştır. uvaşla yapılan bu kiymetli eserlerde Romantism kokusu yok- tur.. Diğer tablolarında oiduğu bir umumhaneyi canlandıran eser- lerinde de mevzuun hakikatini haykırmış. Estetik heyecanın ifa- desini sert bir acılik ve açıklıkla anlatabilmiştir. Deseni ve rengi ikinci plâna alarak ışık ve gölge- ye daha fazla ehemmiyet vermiş. tir. Renkli koyu ve biraz da kas- vetli olmasına rağmen Valeur ba- kımindan esas itibarile ve umu- miyetle doğru olarak konulduğu için klâsik ölçüye sığmamıştır. Bel- ki de salonun karanlık oluşu Ke- malin toblolarındaki rengi daha çok koyu göstermiştir. Desen ba- kımından biraz ibmelci oluşu üs- Tübunun tabii bir neticesi olarak belki de onun san'at ifadesinin le- hinedir. Işık ve gölge üzerinde tek- if edilmiş olan bu dikkat ve ça- lışma tarzı desenlerinde de tesirini göstermiştir, Mümtaz Yenerin büyük eb- atta yapılmış olan Fırın tablosu uzun bir fedakârlık ve çalışma neticesi kazanılmış büyük bir muvafjfakıyettir. (Tablo sokağa yakın olarak nisbeten daba ây- 1*j İlk yazı 2890 -da 64 -— Servetifünun — 2392 J - Yazan: Suavi i. KOÇER âınlık olan salonun sağ cephesinde yer almış bulunmakta ilk nazarda seyirciyi cezbederek gözleri büyü- lemekteydi. Klâsik bir uslüb ve tarzın originalitö'siyle canlanan bu eser günün realitesini actuel mevzuu içinde yaşatmaktadır. Her şeyden evvel renklerin vazilh ve berrak oluşu, bütün teferruat ve husuşiyetlerin iyi işlenmiş olması göze çarpmakta karakteristik va- sıfları haiz olan bu komposition de titiz bir itina tablonun her tarafını dolaşmış gibi görünmek- tedir. Bu itibarla belkide bazi şahsiyet ve görüşlerin tenkidine meydan verebilmektedir. Fakat teknik bakımdan çok kuvvetli olan bu esere gösterilen alâka yerindedir. Ressamın bu eseri ya- ratmak için sarf ettiği zaman v6 itina gene onun sânatının lehine tezahür eden bir hadisedir, Onun tekâmülünde müşbet rol oynaya- esk enerji hamlesidir. Bundan başka aynı welüb ve tarzla ifade edilen Paydos tablosundu da kuy- vetli bir ifadenin hususiyet ve reajitesi canlandırılmaktadır, Pay- sage olarak yaptığı öennet bahçesi, bostan tablolarında da kuvvetli bir renk armonisi göze çarpmakta, mahalli rengin havası içindeki tatlı melsncolie'yi bir sanatkâr heyecanıyle ifade etmektedir. Nuri 'İyem hiç şüphesiz, re&- samların en olgun olanıdır. Uslüb ve ifadesiyle yaratıcı muhayyile- sinin teknik kabiliyetile birleştiren kuvvetli bir aanatkârdır. Aynı zamanda çok velüt olan bu s8- natkârdan tekâmül safhasında iler- iedikçe daha çok şeyler bekliye- ceğiz. Yağlı boya ile yaptığı yol- culuk tablosu yolculuk var şarkı- sının ilham ettiği bir eserdir. Bu şarkı resim sanatile de ifade edil- miş asla romantik olmayan realist bir görüşle canlandırılan güzel bir eserdir. Çizgi renk ve hareketin nuancelerini bütün teferruat ve ineelikleriyle imtizaç ettirmekte, fırçanın ustalıkla kullanılmış ol. duğu görülmekte ve akışı kuvvetli olan bir tablodur. Herşey yerli yerinde fakat kuvvetli bir teknik hakimiyetin altında canlı bir st- moşfer yaşatmakta ser'azat yaşa- yanların hayatını anlatmaktadır. Bir hastahane tablosu, hastahane kapisındaki bekleyişin o scılığını romantisme sapmadan kendi re&- litesi içinde vermektedir. Nuri İyem estetik ölçünün hu- susiyetlerini iyi tanıyan ve bü ölçünün hndudlarıni tecavüz et- meyen resim ve tablolarındaki ton, ışık ve gölgenin yerini iyice tayin etmesini bilen, dosunu iyi kullanan ifade kudreti geniş olan yaratıcı bir sanatkâr heyecanile çalışmaktadır. Avni Arbaş'ın birinci salonda sağ köşede büyük bir Kompositi- on eseriyle karşılaşıyoruz. Bir meyhaneyi canlandıran bu tablo- daki renklerin armonisi kuvvetli- dir, Bir meyhane havasını karak- terise eden bu eserde görülen tip- ler reglist bir ifade taşımaktadır. Meyhane psikolojisinin alemi can- lanmaktadır. Bit hammalın portre- sinde de görülen yorgun ifadeden yaşayan canlı mevzuların birinci plâna alınarak sanatta yaratıcı olabilmenin ancak hayatı ve re- aliteyi (görebilmekle mümkün olabileceğini hatırlatmaktadır. Kuvvetli bir ressam olan Avni Arbaşda gördüğümüz impressionis- me ve sentimentalişme yetine gü- zeli ifade etmekte hümaine doğru ilerleyip yaklaştıkca dev sanatın yolunda ondan büyük eserler bek- iiyebiliriz. Haşmet Akal'ın boyacı İbram aga tablosu ford itibariyle kuy- vetli üzerinde iyi çalışılmış realist bir portredir. Natürmort olarak yapılan ikiz cıgarasını vesair eşya ve teferruatı havi tablosunda da renkierin koyuluğu ve harmonisi kuvvetli olarak imtizaç etmekte ve ifade bakımından muvaffak olmuş bir eserdir. Bilhassa 6cco - — Devamı 71 nci sayfada —