30 Nisan 1942 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 3
Sahibi ve müessiai A. İhsan Tokgöz Meşriyat Müdürü : H. Fahri Ozansoy Fiyatı 15 Krş. SER VETİIFEU UYANIŞ SİYASİ - EDEBİ —İLMİ —SOSYAL— HAFTALIK GAZETE o Kurnluşu 1891 | NÜ N vu 52 —cuw 9) No. 2384 Telgraf : Servetifünun İstanbul Telefomı 21013 30 Hisan 1947 Perşembe Hafta Hasbıhali: Refik Halid'in iki makalesi — Bende canlandırdığı hâtıralar -—- Türk ev ve yalıları — Türk doğruluğu ve Türk sözünün kiymeti Yazan: Çok yaşamış çok görmüş olan mübarek türk milletinin tarihine göz atarsanız ve biraktığı eserleri görürseniz, kolayca &nlarsınız ki Türkler on asırdan fazla rakam- larla sayılan ömründe yaptıkları tecrübelerden ve yaşamâalardan son derece pratik ve düzgün u- suller tesis etmişlerdir. Bu usul- lerin başında birbirimize yardım ve sonra kanaat ve çalışmak gelir. Ama öyle çalışmak ki mutlaka semereli olacak. Ondan sonra doğ- ruluktan ayrılmamak ve başkasının malına hürmet etmek gibi esaslı terbiye temelleri konulmuştur; da- ha sonra zarif ve bağlam şeylere rağbet etmek ve bakım bilmek sayesinde eyler ve binalar yapıla» rak Türk mimarisi doğmuştur. Refik Halidin bu hafta çıkan ve kendisi gibi pek sevimli ve kıymetli olan yeni makalesi bana yukarki satırları yazdırdı. Refik Halid bir makalesinde eski ev ve , yalıları inşa tarzımızdan bahsedi- yor ve çok haklı tenkıdler yapı- yor, Ayni zamanda bir tatlı söz daha hatırladım. Bu söz rahmetli Halil Ethem kardeşimindir; 8 yıl önce Ankürada Keçiörende merhum Ağaoğlu Ahmedin ufak köşkünü ben almıştım. Halil Ethem ile be- raber oraya gidip gezmiştik. Köşk eski Ankara mimari tarzında Sa çakları uzun, köşkün ortası zarif çıkıntılı idi. Rahmetli Halil Ethem gezdik- ge alâkadar oldu, ve nihayet sordu: — İhsan; bu köşk harab! Ne yapacaksın ? — Yıkıp yeniden yapacağız. — Ne tarzda ? — Bilmem. — Bak gana söyliyeyim; eğer bu eski köşkün eski inşa tarzını değiştirirsen ben genin evine ayak atmam ! Halil Ethemin çok ciddi suret- te söylediği bu sözler bende pek derin tesir yaptı. Ankaranın Hınış tarzında yapılmış olan evi kalfa yıkdırdı, içinde istediğimiz tadille- ri yapdık fakat dışarısı eski evin ayni şeklinde olarak yapıldı. Dışı yine Hımiş idi; evvel zaman tuğ- laları olduğu gibi kullanıldı. Sa- çak ve büyük cumba yine o idi ça- tıda bacalar tıpkı idi. Yalnız birinci katın taş kısmının üstüne döşeme- yi beton yaptık, Tavanlar eskisi gibi kalın bağdadi ile yapılmış ça mur sıvanmış ve üzeri alçı ile ka- panmıştir. Kalın bağdadinin çati tarafı on aşntim ; kalınlığında samanlı çamurla kapalı olduğundan evin içi kişın sicak ve yazın çok serin- dir. Pencereler iki katlı. Fakat yes ni konforun hepsi yani banyolar Ahmed İhsan TOKGÖZ İstanbul - 29 Nisan - 1942 vesaireler sade güzel yerleşmişti. Görenler arasında köşkün eski ha- lini bilenler binanın tekmil değiş- tirilmiş olduğunu fark edemiyor. lar. Çok kıymetli kardeşim Halil Ethem ile yeni evde bir yemek yedik; yemeğimiz türlü güveç, gu“ böreği, güzel yeşil salata ve aşu-. reden mürekkbti, Rahmetli Dr. Besim Ömer de hazırdı. Gülerek dedi ki; — O halde tam eski usul olsun diye el ile yiyelim. Halil Ethem şu cevabı verdi: — Benim istediğim eski usul- lerin kötülerini muhafaza değildir; mimarı de kendi tarzımiz, sofrada kendi yemeklerimizi yiyelim: Ati lardan kalma usul ile büyüklere hürmet ve küçüklere şefkat göste- relim. Kanaat ve feragat sahibi olalım, yani hakiki Türklüğü mu- hafaza edelim. Bizim selâmet yo- Inmuz budur. Arkadaşlarımın ikisi de bugün dünyada yok, Fakat Halil Bthemin vücude getirdiği Müze, Besim Ö- merin çocuk ve analık doktorluğu âleminde kurduğu eserler daima yaşar. Onların ikisi de Türk san“ at ve ilim tarihinde daima hürmet ile anılacaktır. Ankarada Keçiören- deki ufak evimin nasıl yapıldığını bana hatırlattığı için Refik Halide yürekten teşekkürler sunarım. — Lütfen süyıfayı çeviriniz — 27 —Setvetifünuu — 2384
