SERVETİIFÜU Sahibi pe müensisi A. İhsan Tekgöz Maşriyat Müdürü : RH, Fahri Ozansoy , Fiyatı 15 Krş, UYANIŞ SİYASİ — EDEBİ —İLMİ —SOSYAL— HAFTALIK GAZETE o Kuraluşa 1091 NU N yu 59 — Cit Yİ No. 3380 Tolgraf : Sorratifünun İstanbal Telefon: 21013 2 Nisan 1942 Perşembe HAFT A HA S B II HALİ İsviçreli bir muharririn yürekten düşündükleri — Biz de yürekten düşünüp dünyanın haline acıyoruz ve kendi halimize şükrediyoruz Yazan : Yakım, yıkım muharebesi de- vam eyliyor. Nutuklar ve propa- gandalh tahliller ve laflar olanca kuvvetile devam ediyor. Bunlar iyi ruhlu insanları çok #ikıyor ve bağrışıyorlar: Canım naşjl olurda umumi belâlar karşısında insanlar bukadar kayidsiz oluyor ve umur- lamıyor! Bu bağırmalarda büsbü» tün başka renkte bir de öfke var; ilâve eyliyorlar : Cihan muharebe- sinin ne gidişini ve ne de yakub kavuruşunu bize masal diye Söy- leselerdi inanmazdık ! Ne oldu ine sanlara! Bu sözleri ilk bakışta haklı görüyoruz ama bir kerre dü- şünmeliyiz; kızmak, hiddetlenmek ve bağırıp çağırmak neye yarar! 1914 muharebesinde pek alâ öğ- rendik ki harpler mutlaka bütün fecaatleri doğurur. Akla gelmedik ne gibi kötülük ve yalan varsa hepsini sudan #eydırır!! bundan fazla olarak da menfaat peşinden koşanlar bütün fecaatlerin arkö- sına gizlenip türlü kâr yolları arar yani yeni tabirle, vurgnnculukta usta olmağa çalışır ve yüksek dip- lomalar alırlar! Bu derece bula- nık suda ve kirli vasıtalar içinde doğra nerededir diye aramak ve acaba kimin söylediği daha düz- gün diye kafa yormak en nafile bir iştir! Çünkü insanlar birbirleri Ahmed İhsan üzerine, merhametsiz ve şefkatsiz olarak saldırdı mi, her şey biter; ahlâki ve ruhi iş kalmaz ; çünkü insanlara iyi yürekler hâkim olmak lâzım gelirken son ,yılların sulh zamanında menfaat ve hodbinlik kumandası nasl daha kuvvetli olmuş idise, muharebede, bunlarda susturuldu, şimdi yalnız yakmak, yıkmak, batırmak ve boğazlamak çağlıyanı hüküm sürüyor! Madem- ki insanlığa ve tekmil dinler ve mezheblere esas olan merhamet ve şefkat hisleri ortadan süprülüb kalkıyor, aklın ve kalbin göster- diği düz yollara arka çevriliyor; O halde gördüklerimize ve duy- duklarmıza şaşmamalıdır, fecaat- lere hayretle bakmamalıdır. Ama bir tarafta olan öbür tarafa ben vurdu, onun canını yaktım diye iftihar eyliyecekmiş; lâkin unut- mamalıki ayni duygu ve sevinç ayul şekilde karşı tarafdan dahi gelecektir ve geliyor. Şurada bir neticeye varılıyor: Muharebe umu- mi olursa haksızlıkları kaldırmı- yor, bilâkis garezleri, kinleri art- tarıyor, bogmak buğazlamak hie- leriile yıkmak ve yakmakihtiyaç- larını bollaştırıyor. Şunu söylemek iâzımgeliyor: « Bu günün müthiş felâketleri içinde söylenip şikâyet etmek değil ins&n utancından bir TOKGÖZ İstanbul - 1 Nisan * 19d3 köşeye çekilip saklanmak ve kim- se ile konuşmamak istiyor!» Bu hatırları okudunuz; bunları ben yazmış değilim, ben bunlar 13 Mart tarihli Jurnal de Geneve gazetesinden tercüme eyledim. Oradaki makalenin başlığı : «Dün- ya kurulalı beri devam eden baş- langıçlar! » dır. F # .. Cihan muharebesine bakış hak- kında bir İsviçre gazetesinden iyi gören ve düşünen yazıcının satırları tercüme edip okuyucularıma sun- dum. Şimdi de muharebenin do- gurduğu skıntılara karşı koymak üzere 20 Mart tarihli İsviçre gs- zetelerinde yeni yapılmpkta olan posta pullarından bahsedeceğim. Yeni pulların örnekleri var; fakat Cihan harbinin ihtiyacına göre ya- pılmış olduğundan, üzerine süsler ve adamlar resmi yerine yalnız şu ibare konulmuştur: Dayanabilmek Için, elinizde- kinin Kıymetini biliniz. Bu kelimelerdeki mânanın bü- yüklüğünü düşünmek için “geçen sene dayanıklı bir çift güzel ayak. kabı sekiz veya on liraya pekâlâ alınırken bu gene kaşa çıktı? ve m fim dayafeyı gerirüniz saa, 229 — Servetifünun — 2880 Bi g