26 Şubat 1942 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 8

e Ahmed Rasim ve İstanbul — Aksaray Bili sene evvel, Aksaray, İs- tanbulun külbani yatağı idi; ke- limenin kuvvetli manasile bir «Muhit> idi. O zemanlar « zenpe- restlik âlemlerine dâir her nevi vak'alar, hadiselerden başka men- kebe ve hikâyelerin hemen ekserisi Akseray ve civarından sizarak ağır ağır etrafa dağılırdı>, İstanbulun fisk-u- ficur şebekesinin santralı Aksaraydı. “Şekerci sokağında Kay- mak babağı,, «Hürmüz» gibi İuhuşhanelerle, bunlardan az çok müstakil geçinen koltuklar, Çapa çeşmesi büküntüleri arasındaki «Acem», «Bahri> ve tevabii, he- man heman muntazam bir teşkilâtı andırıyordu. Akşam piyasalari İstanbulun akşam piyasaları Ruzvelt'in “ Ruzvelt çalışma masasında 174 — Servetifinun — 2375 yeri, Direklersrasıydı. Burası, bil- hassa Remezan akşamları, mahşeri bir kalabalığa sahne olurdu. İstan- bul balkının her sınıf halkı, burada, omuz omuza; binbir ayak bir ayak üstünde dolaşırdı. «elleri eldivenli bey, beyzade; efendi, efendizade, Veznecilerden Osman baba dergâhı önüne kadar sebilhane bardakları gibi dizilirlerdi; aralarında sarışın, kumral, beyaz, kâfüri, az esmer, âdeta esmer, buğday renkli, koyu egmer, garı üstüne beyaz, saçı si- yah bıyığı kumrsi, gözleri mevi, turresi kara, iri ayak, minyön el, bücür, bodur, kısa, orta boy, iri boy, yağız, lağar, etine dolgun, balık etli, az şişman, çıkık karın, şişman hıraman, nev edâ, nazik endam, paytak, bükük bacak, omuz sallayan, yan giden, bir karış ger- dan, mail,dik, yatık,düz bağlama, renkli kıravatlı, bastonlu, şemsiyeli, nutku yeni Birleşik Amerika Cümhur Reisi Ruzvelt, Amerika müt- teliklerinin içinde bulunduğu müdhiş mubarcbe (etrafında yeni bir demec yapmıştır. Ruzvelt bu demecinde Ameri- © kanın durmadan hazırlanmak- da olduğunu ve kuvvetlerini her gün artırdığını (o bildirmiş bugün kayb edilmiş olan top- rakların geri alınacağını ve nihai zaferin müttefikler tara- fından kazanılacağını söyle dı i v e Ö — miştir Elli Yıl Evvelki Istanbulun Lügatı Aşk muhabereleri vasıtaları — Avrupa tiyatrosu — Baba Yaver — Balık- pazarı matrabazları — Baskın — Bayram yerleri —- Berber dükkânları — Bıçakçı Petri — Boğucu buluşma yerleri. Yazan : Ahmed Bülend KOÇU —— — şemeiyesizipek mendilll belde kuşak, toka, askılı, kordonlu, öksürüklü, öksürüksüz, nezleli, pezlesiz, baş | ağrılı, gülünç, mütebessim, mahzun, âşık, yanık, tutuk, darğın, kazalı, belalı da bulunurdu >. Amelya Büyük ve küçük lâkablariyle maruf iki aktrişin adıdır. Büyük Amelya: Gençliğinde “Kuşlu, tiyatrosunda sahneye Çı- kardı. Sonraları sahneye çıkmaz oldu. « Uzun boylu, duru beyaz, balık etinde, sesi gür, yalnız biraz durgun tavurlu bir kadındı», Ze- manın oıstılahınca kendine « geç- kin» derlerdi; ihtiyarlığında topu topu bir gerdan sahibi olmuştu; «sahnesi âlem» de idi; bu tiyatro, gündüzleri oynardı, tiyatrodan zi- yade bir rezalethane idi, Küçük Amelya: Amerika tiyat- rosunun aktristlerindendi; siması tatarımsı, fıkırdak, gençliğinden ötürü fevkalâde rağbette idi. Sesi faleo, dili Rum çetrefili idi; sahne- de arz-iendam edince, müdhiş bir alkış ile karşılanırdı; bilhassa, ge- mici miço kılık ve kıyafetile oku- duğu tayfa kantosuna çıktığında yeryerinden oynardı; bir çok genç- leri çileden çıkaran bu meşhur kanto gu idi: Haydi tayfalar Gemi yalpalar İçelim şarap Olalım harap Lariç cum terelelli hahahayl. Amelya, bu kantoyu, sarhoş taklidi yıkılmalarla okurdu; fesler havaya fırlar, yerlerde baâtonlar ve şemsiyeler vurulur, en ön &ıra- daki hayranlar, sahneye ipek men-