28 Kasım 1940 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 3
S E R Sahibi ve müesslai A. İhsan Tokgöz V Neşriyak Müdürü : HB. Fahri Ozansoy Fiyatı 15 Krş. E'T-İ'F UYANIŞ SİYASİ — EDEBİ —İLMİ —SOSYAL— HAFTALIK GAZETE & Karalaşu 1891 ÜN U N vu 50 — cn 89 Telgraf : Servetifünun İstanbul Telefonı 21013 28 İkinciteşrin 1940 , Perşembe HAFTA HASBIHALI Avrupa muharebesi Yunan mukavemeti Yazan : Avrupa hâarbinin ilk alâmeti İtalyanların Arnavudluğa tecavüz- leri ile başlamıştı. Arnavudluk Kralı Zogo dahi saltanatını ilk terk eden ilk hükümdar olmuştu. Ondan aon- rma tecaüzler birbiri arkasından geldi; Krallar kıra ile savuştular! Nerede Felemenk Kıraliçesi * Nere- de Norveç Kralı? Nerede Belçika Kralı ve nerede Fransanın başında bulunanlar? Tarih yürüyor, hatıra gelmemiş çok acı vak'alar yazılı yor ve insan bu vak'aları bir ara- ya getirip düşündükçe şaşırıyor, havsala almaz oluyor. İtalyanların Arnavudluğu istilâsı mihver dev- letlerinin Balkanlara el sokmak hususundaki maksatlarını aşikâr göstermişti. Bu bir Balkan tecavü- zünüu ilk adımıydı. Arnavudlukta kendilerini yerleştirdikten &onra İtalyanların Yunanistan üzerine yürümeleri ise yirminci Asır siya- set âleminin ne büyük sahtekâr olduğunu iyice ispat eyledi. Nerede küçük milletlerin haklarına riayet vaitleri $* Nerede eski Yunan me- deniyetini yeniden canlandırmak hususundaki yüksek ve tarihi iddi- alar 9 Hiç olmazaa yirmi yıl evvelki siyaset hayatı zahiri olsun kurtgi- mağa çalışıyordu. Şimdi iş öyle değil! İtalya Duçesi Mussolini ce- nabları Yunanlıların ciğeğlerini sökeceğim diye bağırıyor!!! Avrupa- Ahmed — İpsan nın bütün tesanüd bağları çözüldü: politika âleminin tekmil hayati şartları unutuldu gitti. Ben bnnlan düşünürken duyduklarım ve okü» duklarım değil, şahidi olduğum ve gördüğüm vak'aları hatırlıyorum. Bu vak'alar bir sinema şeridi gibi gözümün önünden bir daha geşi- yor. Arnavudluk neydi? Bu EKral- lığın Yanya, İşkodra, Kosova ve Manaatır vilâyetlerinden müteşek- kil olduğunu pekâlâ biliyorum ve gördüm. Henüz yedi yaşında bir çocuk iken babamın defterdar ol- duğunu İşkodrada mektebe bayla- dım, rahle önünde dizçöküp cep- kenli ve fıstanlılar arasında elit be dedim ve ayni zamanda İşkodra Valisi Şevket Paşanın Karadağlı siyaset haydutları tarafından İş- kodra civarındaki gölde boğdurul- duğunu öğrendim. Mülkiye mekte- binin son sınıfına geçtiğim zaman mektep tatilini rahmetli babamın defterdar olduğu Kosova vilâyet merkezi Priştinede geçirmiştim. Bu yesile ile Selâniği ve kısmen Manastır vilâyetini gördüm. Pekçok mektep atkadaşlarımın içinde Gü- riceli. Leskovikli, Priştineli, Avlon- yalı ve Prevezeliler vardı. Arka- daşlarımın hepsi tam Türk ruhlu vatan evlâdlarıydı. Hepsinin ru- hi gayeleri memleketlerini bizim gsancağımız altında yükseltmekti. — Arnavudluk — Eski Osmanli vilâyetleri — — İsviçrede karanlığa bürünmek tedbirleri. TOKGÖZ Avrupa İmperyalistleri rabat dur- mmadılar; Balkan hıristiyanlarım müslüman boyunduruğundan kur- taracağım diye barbar bağıran Rus Çarı ve Avusturya imparatoru, hele kukla gibi Balkanların garb tara- ftındaki bir dağa yerleştirilen Ke- radağ Kralı 1870 den 1912 yılına kadar asla rahat durmadı, ve uihg- yet Balkan harbi patladı ve bunun bayrakdarı gene o mahud Karadağ Kralı idi. Şimdi nerede Karadağ Krallığı ve Earadağın çifte sakallı Eralı? Hepsinin yerinde yeller esiyor ve oralardaki bizim vilâyet ler yıkılalıberi Rumejide kan akıp gidiyor! Bu defa dahi Balkanları kısmen sarmış ve daha ziyade sarması muhtemel görülen stej 1912 Balkan harbinden çok müthiş olacak gibi görünüyor. Acaba 1912 harbine ve daha doğrusu 1878 mu: harsbesine kadar Balkanların için- de yaşadığı hayat şimdikinden çok mu fena idi? Bunların hepsi tarih müdekkiklerinin yazacakları tah- lüllerle pek açık olarak meydana çıkacaktır. Küçük milletlerin siyasi ve içtimai ve iktisadi haklarını tanımak noktai nazarından 1878 yılına kadar Balkan vilâyetlerinde- ki Osmanlı rejimi mutlaka şimdiki Balkan hayatından daha faydalı ve asude idi. Oradaki Türk ve — Lütfen sayıfayı çeviriniz — 13 — Servetifünun — 2310
