28 Kasım 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

f ' Uludağ ve Altın Sülün Avrupa tip peynîrleri Pastörlze edilmlî, gıhh!, mngaddî, fennf en dayanıklı Türk peynlrleridlr. Her yerde ısrarla arayınız. Borsa süt tozu fabrikası V. J I7nci yıl sayı: 5857 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub »dresfc Cumhurtyet, lstanbul Posta tutusu: İstanbuL Na 24$ Telefan: Baçmuharrir. 22366. Tahrir heyeti: 24298. tdare ve matbaa ln«mı; 24299 24290 Haraççı Kardeşier İzmlr ve Ankarada olduğu gibi İstanbulda da büyük bir Mağazası açtılar. Salonlarmı bir defa gürünüz. Adres: Fincancılar Rızapaşa vokuşu İZMİR ANKARA İSTANBUL M OB İ L Y E \ 28 ikinciteşrin 1940 Hususî otomobiller düıt akşamdan itibaren kalktı Seyriisefer tedbirleri r Belçika İtalyaya harb Ilân etti Afrikada Belçika K o n g o s u derhal muharebe vaziyetine girdi, bütün Italyanlar tevkif edildi Elisabethville 27 (a a ) Belçika Kongosu umurai valısı, Belçika Kongosunun İtalya ile harb halinde bulunduğunu bu gun ilân etmiştir. Şupheli telâkki edilen bütun İtalyanlar Leopoldvılle ve Elisabethville'de tevkif edılmiştır. Vali, İngiltere ile işbırlığı yapılarak mücadeleye devam edıleceğıni de bildırmştır. Millî Yardım Komitesî vazifesini ilcmal etti Erzincan zelzele (elâketzedelerine yapılan nakdı yardım 5 buçuk milyon lirayı buldu Beşvekilimiz, büyük felâkete medenî diinyanın gösterdiği yüksek alâkaya Meclis kürsüsünden teşekkür etti Okmenin tayin olunduğunu bildiren Rıyasetıcumhur tezkeresi okunmuş ve muvaffakiyet temennilerile karşılanmıştır. Bundan sonra Hılmi Uran (Seyhan) kürsuye gelerek millî yardım komitesi namma beyanatta bulunmuştur. Hılmi Uran, geçen kânunuei'vel ayı sonlarında, başta Erzincan olmak üzeıe şark vilâyetlerimizin bazılarmda zuhur eden zelzele felâketi üzerine millî Belçika hükumetinin ilânı harb karan Elisabethville 27 (a.a.) Dün aBaşvekilimiz Dr. Refik Saydam şağıdakı resmi teblığ neşredilmiştir: Ankara 27 (a.a.) 3üyuk Millet «Belçika ile harb halinde bulunmaMeclısi bu gun Refet Canıtezin başkanyı arzu etmedığini her zaman beyan lığında toplanmıştır. etmiş olmasına rağmen İtalya BelCelsenın açılmasını müteakıb Ticaret çıkahlara karşı son zamanlarda birVekilliğinden istifa eden Aydın mebçok hasmane hareketlerde bulunusu Nazmi Topçoğlunun yerine Ticaret muştur. Bu meyanda Fransız heziVekilligine Ankara meb'usu Muıntaz metinden sonra ştmalî Afrikada bulunan Belçika ticaret tayyarelerıne vaz'ıyed edılmiştir. İtalyan denizaltıları Kasal ismindeki Belçikalılara aıd şilebi de mıtralyöz ateşine tutmuştur. [Arkası sahife 3 sütun 6 da] Millî yardım komitesinin faaliyeti Seyhan meb usu Hilmi Uran yardım komitesinin teşekkül ettiğin^ bu komitenin bir seneye yakın bir zamandanberi her türlü teberruaü kabul ederek bunu aynen Kızılay cemıyetine devrettiğini söylemiş, komitenin sadece teberrulan topladığıru, bunlann (Arkası sahife 3 sütun 2 de) Bu sabahtan itibaren çift veya tek numaralara göre işliyecek olan taksiler ve yollarda boyanan direkler Taksi seferleri Tek ve çift numaralara göre çalışacaklar Gece seyrüseferleri de tanzim edildi Bulgaristanda karışıklık yok! Balkanlılık Ruh ve ahlâkı Ankara, 27 ıkincıtefrın alum sebeblerden dolayı Balkan Antantına dabil olmamış olan Bulgaristan millî emellcrinin tahakkuku gayretinde daima muslihane yollar takdb edeceğini ve Balkanlılık ruh ve menfaatini incitecek hareketlerden t e v a k k i cyleyeceğini otedenberi tekrar edegelmisti. Hatta şimdiki Haricive Nazın İvan Popof, şajed Balkanlarda muşklil v«ziyetler tahaddüs ederse Bulgaristanın bu zorluklardan istiiadeye kalkışarak komsularmın variyetini daha müskül kılmaktan sakınacağım kat'i bir lisanla ilân etmiş ve o zaman diğer Balkanhların sükran hislerine hak kazanmıştı. Yeni hükumet haricî siyasette /aten eski Basvekil Kos« İvanofun yürüdüğü volda yürüyeceğini de beyan etmiş bulunuyordu. Hususî otomobillerin seferden men'i ve taksılerin tahdıdı hakkındaki kararın tatbikma başlanmıştır. Dün gece saat yırmi dortten itibaren hususî otomobiller garailara çekilmıştır. Taksiler ise bu sabahtan itibaren tek ve çift numaralara gore çalışacaklardır. Bu sabah tek numaralar, yarın sabah da çift numaralar çalışacaklardır. Otobüsler için her hangi bir takyidat mevcud değildir. Kaptı kaçtılann işlememeleri için kararda bir kayıd mevcud olmadığın dan bunlann çalışmalarma da müsaade edilecektir. Gece «eyrüseferi tanzim ediliyor Emniyet miidiirîüğü rinin devamlı bir intizam halinde yürüyebilmesi için muhtelif tedbirler almış ve tatbikata başlamıştır. Seyrüsefer işlerini tanzim eden işaret memurları geceleri de vazife başında bulunacaktır. Memurlar karanlıkta seçilebilmeleri için elbiselerinin üzerlerine birer beyaz muşamba giyecekler, serpuşlarına da beyaz birer kılıf geçireceklerdir. Şehrin muhtelif semtlerindeki isaret kaidelerinde yapılacak e » lektrik tertibatile yolun açık veya kapalı olduğu ve gidiş istikameti otomatik bir düğme vasıtasile gösterilecektir. Ana seyrüsefer yollarile diğer ehemmiyetli yollar ve piyade kaldırımları [Arkası sahife 3 sürnn 4 te] Fransa h â l â mes^ul bulamadı! Şimdi de sabık Reisicumhuru muhakeme etmek istiyorlar Vichy hükumeti ücretli bir ordu teşkiline başladı Nevyork 27 (a.a.) Nevyork Herald Tribune gazetesine göre, Fransız mat buatı, karar vermekte aciz gosterdığı ve icab eden faaliyetlerde bulunmadığı ıçın sabık Cumhur Reisi Lebrun'un âlı mah kemeye sevkıni taleb etmektedır. Yalnız Üniversite kapatılarak bazı tevkifat yapıldı Sofya hükumeti ışıkları söndürmemeğe karar verdi Sofya 27 (a.a ) Stefani ajansı bildirıyor: Bulgar ajansı bugün aşağıdaki tekzibi neşretmiştir: Bulgaristanda karışıklıklar çtktığma, hukumetin devrıldığıne ve örıî ıdare iân olunduğuna daır harıcde ve bıllıassa Bukreşte ve Belgradda ışaa oiunan haberler tamamıle uydurmadır. Bulgaristanda vaziyet tamamile sa kindır. Sovyetlerin yeni Berlin büyük elçisi M. Dekazanof gece seyrüsefe Cebhede kışf Yunan kıt'aları ileri harekâta devam ediyorlar Bazısı! Östad Fazıl Ahmedin nefis bir manzumesi Büyuk edebî mizah üstadımız Fazıl Ahmed Aykaç. eski ve maruf san'at hayatının sataretli an'anelerini ihva ederek nefis manzumeler yazmağa başladı ve bunlan gazetemize vermeyi kabul etti. Endişeli dıinya hâdiselerinin ağır havası içinde bunalan aziz karilerimize, bir neş'e ve ruh sükunu vakfesi verebilmek için, bu şen san'at kahkahalannı, ara sıra sunmağa karar verdik. Bu cümleden olarak, «Ba'zısı» isimli siirini üçüncü sahifemizde bulacaksınız. Demir Muhafızların dün kurşuna dizdikleri eski Basvckillerdcn General Argesianu Bulgarlar ısıklan »öndürmüyorlar! Sofja 27 (a.a.) Sofyada sekiz gun devam etmek uzere cuma gunu başlayan şık maskeleme emrı bugunden itibaren ıptal edılmiştir. Bu emrin geri alınmasına sebeb, halkın gostermiş olduğu dısip'uı, aklisehm ve hazırlık kabıliyeti dır. Dün Sofya Üniversitesinde faşist ta lebe ile sol cenaha mensub taıebe ara sında bir dovüşme olmuş ve po.is mü drhale ederek bazı talebeyi tevkif et nıiştır. Dekazanof giderken Tttredi Âlmau ajansı bizi tehdid ediyor! Türkiyenin "derhal halli lâzım gelen,, bir mesele olduğunu her şey gösteriyormuş! General Weygand'ın faaliyeti Rabat 27 (a.a.) «Havas» General VVeygand dün Rabat'da umumî vali General Nogues üe Fas sultanını ziyaret etmiştir. Fransa ücretli ordu yapıyor Nevyork 27 (a.a.) «Tass» Vichy'den haber verıldiğine göre Fransız hükumeti küçük bir profesyonel ordu teşki' etmek uzere 18 ile 20 yaş arasmdakı genclerin muayenesine başlamıştır Son zamanlarda ban miifrit unsurların Balkanlan k a r ı ş t ı r m a ğ a m ü t e v e c c i h ileri geri taşkın sozlerine rağmen Bulgaristan henüz Kose İvanoftan levarüs ettiği mâkiıl si>asetten aynlmış sayılamaz. Dobruca meselesinin muslihane bir şekilde halli bilâkis komşu memlekette vaziycte daha ziyade itidal ve basiretin hâkim olduAtina 27 (a.a ) Havanın fena ol ğunu gosterecek bir delil diye alınabilir. Hatırlatalım ki Dobruca mesele masına ve bir çok muharebeıerin cere sinin bovle bir muslihane şekilde hal van etmekte olduğu en yuksek dağlara line Balkan Antantının Belgrad kon kar yağmasına rağmen, son 24 saat seyi içtinıaında karar verilmişti. Kral zarfında Yunan ılerleyışi muntazaman Karol'un bilâhare bu karara muhale devam etmektedır. İleri harekctı bırkaç feti diğer Balkanlılar nazannda Bul gundür devamlı bir surette ınkışaf etmiş garislanı memnun edecek olan hâdise ve Italyanlara ikınci bir mudafaa hattı j i ancak bir parça geciktiren bir ha tesisine fırsat bırakmamıstır. İtaivanların reket mahiyetini geçmemişti ve geçe Arnavudluğa gonderdikleri yenı kıt'alar mezdi. Çunkii onlar kararlannda sa derhal cepheye gönderilmekte. fakat mimî. musır ve arimli ıdiler. Yunanlılarla her temasa geldiklerinde Bu münasebetle gene habrlamak ye bozulmaktadırlar. Keyfıyet, pek seyrek rinde olur ki Dobruca meselesinin o îitırahate sevkolunan Yunan ileri kıta suretle halledilmesi için diğer Balkan atının son derece yorgun olmalarına lılar var kuvvetlerile calısmışlardır. rağmen bu suretle tecelli etrnektedir. Yugoslavyanın bu yoldaki çalışmalan Cuzütamlarından ayrılarak dağılmış oBulgaristanın meçhulü değildir. Tiirki lan bir çok İtalyan asker grupiarı, bil(Arkası sahife 3 sütun 3 te) ye Hariciye Vekili Belçrada giderken de, gelirken de Sofyada tevakkuf etır.ek suretile Bulgaristanı antant dışında tutan bu pürüzlü meselenin Bulgaristanı memnun edecek bir surette ortadan kaldırılması için sarfettiği azamî gayret ve himmetin s a m i m î £ e I i 11 c r i n i Bulgar hükumetine göstennisti. Yunanistan bu ihtilâfm diızebnesinde aynı sanıimiyetle diğer iki Balkanlı müttefikinin yanında mevki almıştı. Ve nihayet Rumanya. maraz kaldığı son hâdiselerden evvel Dobruca meselesi için Belgrad karannı tatbika azmelmişti. Italyanlardan yeniden külliyetli harb malzemesi ve altı tayyare iğtinam edildi Mısır Harbiye Nazırı da ansızın öldü Kahıre 27 (a a ) Mısır Mudafaa Nazjrı Yunus Salıh Paşa bu sabah Kral Farukla bırlıkte Feyyume giderken kalb sektesinden vefat etmiştir. Vefatı bujük bir teessur uyandırmıştır. Salıh Paşanın vefatı, bundan iki hafta evvel Basvekil Hasan Sabri Pa vet Nazırı Marinescu da vardır. şar.ın ansızın vefatını pek yakından takıb evlemektedir. Moskova 27 (a^.) Tass ajansı bildiriyor: Neuilly muahedenamesinin yıldonü Hariciye Nazır muavrini ve Sovyetler n unun arıfesınde Üniversitede vukua Bırhğının Berlın buyuk elçisi Dekaza:elen bazı hâdıseler dolayısile Üniversite, nof 26 teşrinisarude Moskovadan hareiki gun kapah kalacaktır. ket etmiştir. İstasyonda Hariciye erkâm ve butun kordiplomatik tarafından teşLondra 27 (a.a.) «Reuter» Alman yi olunmuştur. ıstıhbarat ajansına Bukreşten bildiril Transocean ajansınm cevahiri! dığlne gore, Rumanyah 64 siyasî mev Berlın 27 (a a.) Transocean ajankuf bu sabah saat birde lejyonerler tası bildıriyor: rafından Jılavy askerî hapisanesinde Ankara 27 (Telefonla) Yeni TicaDekazanof dün akşam Berline hare kurşuna dizilmiştir. ret Vekili Mumtaz Ökmen, bu sabah Kurşuna dizilenler arasmda eski Bas Ticaret Vekâletine gelerek ise başladı. ket etmiştir. Stalin'ın hemşerisi, arkavekil General Argesianu ve eski Emni Nazmi Topçoğlu yeni Veküe Vekâlet daşı ve adamı olan Dekazanoî yenı va Rumanyada Demir Muhafızların intikamı başladı! General de Gaulle hâdiselerden memnun Londra 27 (a.a.) General de Gaulle, Fransız hattı ustüva Afrıkasınaan Ga bon'un iltıhakı keyfiyetinin arzettıği bütunlukten ve bu bölgedeki musale metleştırme işlerinin ikmalinden dolayı son derece memnun olarak dönduğünü bıldirmiştir. Librevüle'in iltihakı bir kurşun dahî atılmaksızın vuku bulmuş ve müstemlekede bulunan kıt 'alarla Viclıy hükumeti tarafından gönderilmiş olan kıta ^ ların en büyük kısmı General de Goulle'ün sancağı altına geçmiş bulunmak • • tadır. * Bir Basvekil, bir nazırla 62 kişi dün kurşuna dizildi Üniversite kapalı Yeni Ticaret Vekili işe başladı Londrada Fransız notası tetkik ediliyor erkânını takdım etti. Londra 27 (a.a.) İngiliz hükumeti İngiliz hava kuvvetleri tarafından Marsi'yanm sözde bombardımanı hakk'ndaki Vıchy hükumeti protestosunu dün al mştır. Bu protesto, halen tetkik olun F Arkası sahife 3 sütun 6 da] maktadır. Akdenizde yarım kalatı bir deniz harbi! İngiliz donanması kuvvetli bir İtalyan filosunu sıkıştırdı Lâkin, ilk salvoları yiyen İtalyan gemileri son süratle üslerine iltica ettiler Londra 27 (a.a.) AmiralUk dairesi ARNAVUTLUK Dobruca meselesi haricinde Bulgaristanın millî emelleri namına ileri sürülen bellibaşlı tek mesele Ege denizine mahrec meselesidir. Bulgaristan Yugoslavya ile akdettiği ebedî dostluk paktile bitmez tiikenmez Makedonva davalarına kat'î bir hatiıne çekmiş olduğu gibi Tiirkiye ile de arada ihtiJâflı tek nokta birakmıyan samimî bir dostluk rejimi tesis eylemişti, ve biitün bu muahedeler Balkanlılık ruhundan ilham ve kuvvet alan bir şuurla akdolunmuştu. Egeve mahrec işinde vaziyet şudur: Bulgaristanın bu tarafta hiç bir ekalliyeti olmadığı cihetle Ege mahreci münbasıran iktısadı bir mahiyet taşımakta ve nüfus esasına istinad etmiyen bu toprak davası ise gayet n a z ik b i r m e v k i e taalluk etmektedır. O kadar fâ Balkanlılık ruhile hareket edildiği takdirde bu meseleye daha pratik başka bir hal sekli butmak suretile bu yüzden Balkanlılar arasmda tesisi cümlenin menfaati iktizasmdan olan ahengin b o z u l m a m a s ı terrih olunmalı tebjiğ ediyor: «Akdenizdeki donanmamızın bugun oğ'eden evvel ıkı zırhlı ve çok kuvvetli kruvazor ve destroyer teşekkulunden murekkeb bir italyan fılosile ternası tesis ettığıne dair haber gelmiştir. Düşman. kuvvetlerimizin yaklaştığını anlar an lanaz derhal istıkametini tebdil etmiş ve tam yolla kendi üssüne doğru çe kilmiştir. Kuvvetlerimiz, düşmam takibe başlamış ve azamî mesafeden üzerlerine ateş açabilmiştır. Bu temas hakkında şimdılık başka bir malumat mevcud değildir. Tam tafsilât elde ediür edilmez ncsredılecektir.» İngiliz donanmasına yeniden iltihak edecek gemiler YUNUS NADİ [Arkası sahife 3 sütun 5 te] Amavudluk cephelerinde son vazi>eti ve hava bombardımanı yapılan yerleri gosterir barita Londra 27 (a.a.) Cross diın akşam bir nutuk söyliyerek deniz ticaret fılosundan bahsetmisür. [Arkası »abJIe 3 sutnn i te] Taranto baskıntndan sonra Akdenizde kat'î hâkimiyeti tarsin için ttalyan donanmasını aramakla meşgul olan tngiliz zırhlı filosu açık denizde...