28 Kasım 1940 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

HETLESRİN | S lasaan 1940 Yazı İşleri Müdürü oram Mücssese Müdürü S KURUŞ: PYaM inesi ULUS Basırmevi Çankırı Caddesi, Ankara Telgraf:ı ULUS Ankara 1871 1061 1144 1062 1064 Günün meseleleri Yazan : HÜSEYİN SAMİ BUGÜN 2 nci sayfada L Meclisin dünkü toplantısında Erzincan zelzelesi Milli yardım dolayısiyle kurulan komitesinin faaliyetine nihayet verildi Başvekilimiz dahilden ve hariçten yapılan feberrüler Başvekilimiz Dr. Refik Saydam Bir suale bir cevabın tefsiri Falih Rıfkı ATAY Çok kimseler, “yunanlıların mü- tecaviz addedilip edilmediği” hak- kmdaki suale, alman hariciye ne- zareti sözcüsünün vermiş olduğu cevap üzerinde merakla durmuş- lardır. Cevap şu: “Harbin mevcut olduğu söylenemiyecek bir yerde mütecaviz olamaz!” Eski hukuk mefhumlarıma göre bu cevap, âdeta mizahi telâkki o- lunabilir. Ültimatom verilmiştir; hudutlar geçilmiştir; ordular top topa, kurşun kurşuna, göğüs göğü- se gelmiştir; ilerlemeler ve ricatler olmuştur; fakat ortada ne harp, ve bundan ötürü, ne de tecavüz var- dır. Halbuki totaliter hukuk telâk- kilerine göre, cevap — yerindedir: Japonya - Çin harbi başlıyalı üç yı- için deşekkür elti Büyük Millet Meclisi dün Refet Ca - " nrtez'in başkanlığında toplanmıştır. Celsenin açılmasını müteakip Ticaret Vekilliğinden istifa eden Aydın mebusu Nazmi Topçuoğlu'nun yerine Ticaret Ve- killiğine Ankara mebusu Mümtaz ÜÖk - men'in tayin olunduğunu bildiren Riyase- ticümhur tezkeresi okunmuş ve muvaffa - kiyet ileriyle karşıl: Milli Yardım Komitesinin çalışmaları Bundan sonra Hilmi Uran (Seyhan) kürsüye gelerek milli yardım komitesi na- mına beyanatta bulunarak demiştir ki: “— Geçen kânunuevel ayının son gün - lerinde, hep hatırlarsmız, Erzincan başta olmak üzere bazı şark vilâyetlerimiz yer sarsıntısından geniş mikyasta teessür düy- muştu. Felâketin akseden ilk haberlerini müteakip, heyeti celileniz büyük bir tece- sür ve hassasiyet içinde felâketzede yurt- taşlarımıza karşı mümkün olan her yar - dımin yapılmasını istemiş ve bu maksat - la reisimiz Abdülhalik Renda'nın riyase- tinde bir milli yardım komitesinin teşki - lini tasvip ve emretmiştiniz. Komite © Yeni Ticaret Vekilimiz Bay Mümtaz Ökmen çalışma odasında Yeni Ticaret Vekili dün vazifeye başladı Yeni Ticaret Vekilimiz B. Mümtaz Ökmen dün sabah saat 9.30 da eski vekil B. Nazmi Topçuoğlu ile birlikte Ticaret Vekâletine giderek işe başlamıştır. * Elenler aldıkları | mevzileri tahkim ediyorlar Açlık yüzünden ormana gizlenen birçok italyan askeri teslim oldu Atina, 27 a.a. — Havanın fena olmasına ve bir çok muharebelerin cereyan et - mekte olduğu en yüksek dağlara kar yağ- mağsına rağmen, son 24 saat zarfında yunan ilerleyişi devam ktedir. İleri hareketi bir kaç gündür devamlı bir surette inkişaf etmiş ve italyanlara ikinci bir müdafaa hattr tesisine fırsat bırakma - mıştır. İtalyanların Arnavutluğa gönderdik leri yeni kıtalar derhal cepheye gönderil- mekte, fakat yunanlılarla her temasa gel- diklerinde bozulmaktadırlar. Keyfiyet, pek seyrek istirahate sevkolunan yunan ileri krtaatının son derece yorgün olmalarına rağmen bu suretle tecelli etmektedir. Cü- zütamlarından ayrılarak dağılmış olan bir (Sonu 3. üncü sayfada) B. Nazmi Topçuoğlu yeni Ticaret Vekilimize vekâlet erkânını takdim etmiş ve müteakiben vekâletten ay- rılmıştır. Yeni Ticaret Vekilimiz öğleye ka- dar vekillerin, mebusların ve dostla- rının tebriklerini kabul etmiştir. Kargaşalık çıktığı, hükümetin devrildiği ve örfi idare ilân edil diği hakkındaki haber hilâfımna vakit derhal kkül etti ve ilk içti: d tekmil mülhakatla kendisine merbut tali komitelerin teşkilini — vilâyetlerden — rica etti. Aynı zamanda teşekkülünü ve mak - sadını da büyük milletimize bir beyanna - me ile iblâğ etti. Memleketin her tarafın- da umumi bir tahassüs bu ağır felâketin sızılarını dindirmek için hiç vakit kay - betmedi. Yurdun uzak, yakın her köşesi, felâketzede kardeşlerimiz için derhal şef- katli birer kucak oldu. Bir hamiyet yarışı halini alan ve gün geçtikçe hızımı arttı- ran nakdi teberrü bir kaç gün içerisinde milyonu geçti. Türk kadınma has derin şefkat ve yüksek hassasiyetle her evin SŞREŞ PU AT oöyu Dal- yaları bir kaç gün içerisinde vagonları doldurdu. Dahilden ve hariçten yapılan yardımlar Dahilde böyle olduğu gibi hariçte de milletimizin bu acısımna bütün insanlık âle- mi şükrana değer bir tehalükle en samimi alâkasını esirgemedi. Ben size dahilde ve hariçte yapılan bu yardımın ana hatların- dan bazı rakamlar vermek suretiyle teber- ruatın teferruatı hakkında maruzatta bu- l ğ Yalnız denizle şunu te- baruz ettireyim ki milli komite tekmil te- (Sonu 5. inci sayfada) Bulgaristan'da vaziyet sâkin Sofya Üniversitesinde| —. —— H4 — Faşisi falebe ile solcu ialebe arasında bir döğüşme oldu *Gece otomobiller ve yayaların farkedebilmeleri için ağaçlar buyanıyor - 1 İlkkânundan itibaren ÜS AERİR BKK Sofya; 27, a.a. — (Stefani) : Bulgar ajansı bugün aşağıdaki tekzibi neşret- miştir : “ Bulgaristan'da karışıklıklar çıktı- ğına, hükümetin devrildiğine ve örfi idare ilân olunduğuna dair hariçte ve bilhassa Bükreş'te ve Belgrat'ta işaa olunan. haberler tamamiyle uydurma - dır. Bulgaristan'da vaziyet tamamiyle sâkindir. , Üniversitedeki kavga Sofya, 27 a.a, — Sofya'da sekiz gün de- kontroluna (Sonu 5. incı sayfada) 1 / İlkkânun / 1940 tarihinden iti- İr geçiyor. Belki okuyucular hatırlarından bile çıkmış olsa ge- rektir ki henüz Japonya Çin'e harp ilân etmemiştir. O kadar ki bugün pekâlâ Tokyo'da Çin elçisi, ve çıng —Kay - Şek'in karargâhında japon elçisi hülunabilir. Çünkü Çin, şüphesiz mintârafillah değil, fakat Tokyo ideologları tarafından nasıl- sa japon hayat sâhast «ayılmakta- dır. Bu tıpkı, bir devletin $tyasi hu- dutları içindeki vilâyetlere benzer, Eğer itaat tam ise, oraya merkez- den bir vâli gönderirsiniz. Eğer ma- halli eşraf serkeşlik edecek olursa, evelâ asileri tenkil edersiniz; on- dan sonra normal idarenizi kurar- sınız. Çang - Kay - Şek ve Metak- sas, Kuvayımilliye devrindeki Mus- tafa Kemal gibi, sâdece asilerdir; memleketin hakiki sâhiplerine kar- şı isyvan hâlindedirler. Hayat sâha- st sâhibi, kendilerine karşı her tür- Tü tenkil vasıtalarmı kullanabilir. Bir tarafta ordular çete, diğer ta- rafta ise jandarma hükmündedir. Bu boğazlaşmıya beynelmilel hiç bir mahiyet verilmemek, ne tenkil- ciler, ne de asiler lehine müdahale- de bulunu!mamak lâzımgelir. Geçen sene Çin'de ahval büyük bir gerginlik aldığı zaman, Japon- ya Uzak-doğu'da menfaatleri bulu- nan memleketleri, Çin'e “harp ilân etmek” ile tehdit etmişti. Her ne kadar gece saat 3 ültimatomunun reddini Metaksas, italyan devleti- nin, beynelmilel aynı hukukta, Yu- nanistan devletine karşı harp hâli- pe girmiş olduğu gibi telâkki et- mişse de, İtalya, bu hareketi, ha- vat sâhası icindeki bir Akdeniz vi- Jâveti serserdelerinin isyanı diye almıstır. Ni dit dü ları- nm kazan kaldırması gibi bir şey! Demek ki nizamıcedit evelemir- de, ve önceden tavin, tarif ve tesbit etmeksizin, bir takım devletlerin, tamamen veya kısmen, siyasi mev- cudiyetlerini ilga etmektedir. Bu ilgadan sonra bugünkü müstakil (Sonu 3. ncü sayfada) Cümhuriyet Halk Partisi Genel Sek- reterliği, memlekette Güzel Sanatlar kültürünü yaymak, güzel sanatlarla meşgul olanları teşvik etmek için bir çok gayretler sarfettiğini her zaman memnuniyetle müşahede etmekteyiz. Nitekim bü sene C. H. P. Genel Sekreterliği tarafından tertip edilen İkinci Devlet Resim ve Heykel Sergisinden bir köşe C.H.P. Genel Sekreterliğinin güzel sanatlara yaptığı büyük hizmet Yurt içine gönderilen ressamların eserleri tetkik edildi Parti birçok ressamların eserlerine mükâfatlar verdi baren hususi binalarda da tatbikine geçilecek olan ışık söndürme ve ka- rartma hazırlıkları devam etmekte - dir. Şehrimiz yavaş yavaş manzara - sını değiştirmekte, karanlık bir şehir halini almaktadır. Sokak tenviratı ve üumumi yerler ile dükkânların tenvi- ratı her akşam yarım saat daha erken söndürülmekte ve karartılmaktadır. Şehrin her tarafında halkımızın ışık gizleme işine önem verdiği ve bir çok pencerelerin dâha şimdiden karartıl - (Sonu 5. inci sayfada) Amerika'da Sabolajcılar ve fesatçılarla mücadele başladı Bu suçları işliyenlere çok ağır cezalar verilecek Vaşington, 27 a.a. — Millf müdafaa sa- nayiinde veya milli müdafaa işlerinde kul- lanılacak iptidat maddelerde yapılacak sa- botajlar için fevkalâde ağır cezalar derpiş eden kanun lâyihası, âyân meclisi tarafın- dan ittifakla kabul edilmiştir. Mümessil- ler meclisince de kabul edilmiş olan bu lâ- yiha, B. Ruzvelt'in tasvibine arzedilecek- tir. Lâyihada derpiş olunan işlerde sabotaj yapmış olmakla maznun kimseler on sene hapis tezasına veyahut 10.000 dolar para hküm edileceklerdir. B. Ruzvelt tedbirler alıyor Vaşington, 27 a.a., — B. Ruzvelt, Ameri- (Sonu 5. inci sayfada) “ Yurt içi ressam gezisi ,, bize memle- ket dahilinden birçok güzel renkler ve ışıklar getirmiştir. Bu suretle ressam- larımız memleket dahiline yayılmışlar memleket, muhtelif tablolar halinde Ankara'da Sergievinde açılan İkinci Devlet Resim Sergisinde toplanmıştır. (Sonu 5 inci sayfada) İşıkları karartma işinin başlanacak Işıkları iyi maskelenmiyen evlerin elektrik cereyanı hususi tertibatla kesilecek Ankaralılar askerlerimize hediyelerini Kı. rıdaki resmimiz bu hediyelerin, sevk için » İtalyan donanmasından Conte di Cavour zırhlısının biş destroyerden alınmış resmi Dün öğleden evel İngiliz ve İfalyan filoları arasında femas femin edildi . fakat İfalyanlar fam yolla üslerine doğru çeki!diler Londra, 27 a.a. — Amirallık daire- si tebliğ ediyor: Akdeniz'deki do- nanmamızın bugün öğleden evel iki zırhlı ve çok kuvetli kruvazör ve destroyer teşekkülünden mürekkep bir italyan filosiyle teması tesis etti- ğine dair haber gelmiştir. Düşman, kuvetlerimizin yaklaştığını anlar arni- lamaz derhal istikametini tebdil et- miş ve tam yolla kendi üssüne doğ- ru çekilmiştir. Kuvetlerimiz, düşma. nı takibe başlamış ve azami mesafe- den üzerlerine ateş açabilmiştir. Bu temas hakkında şimdilik başka bir malümat mevcut değildir. Tam tafsi- lât elde edilir edilmez neşredilecek. ti C.H.P. Umumi İdare Heyetinde Cümhuriyet Halk Partisi Umu- mi İdare Heyeti; dün mutat haf- talık toplantısını yapmış, Partiyi alâkadar eden mevzular üzerin . de müzakerelerde bulunmuştur. aei zılay şubelerine teslim etmektedirler. Yuka«s tasnif edilmiş bir kiısmını göst?'mektedir. ASKERLERİMİZİN KIŞLIK HEDİYELERİ Nakti yardım binlerce İirayı, ayni yardım da on binlerce parçayı buldu Askerlerimize kışlık eşya temini i- çin yurdun muhtelif yerlerinde teşek- kül etmiş bulunan komitelerin faali - yetleri neticelerine gdair aldığımız ha- berler Mersin'de bu maksatla yapıl - mış olan nakdi yardımın 9000 liraya vardığını ve Halkevinde tesis olunan | vermişlerdir. dikimhanede pamuklu ve saire dikim Jişlerine geceli gündüzlü devam edil - mekte bulunduğunu bildirmekte idi. Tarsus'ta Çukurova fabrikası 6000 Ra- simbey fabrikası 4000 pamuklu, Tar - sus fabrikasında Hakkı Dörtlemez, tüccardan Mehmet Gözüsulu ilkişer yüz,Guran ve Kâzım Taşkın yüzer ira Zingal şirketinin Ayancık işletmesi (Sonu 5 inci sayfada)