25 Mayıs 1933 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 12
416 En eski devirlerin varlığını 8i- hesinde taşıyan Anadolomuzda, es- ki zamanların, tarihi devirlerin en yüksek san'at eserleri metfundur. Cehaletimizin kara günlerinde bun- lar kıymetsiz birer taş parçası gibi ecnebi memleketikre atılır, halkın taassup hisleriyle Ee bina- larda taş yerine kullanılır, kireç ocaklarında yakılırdı. En kıymetli eserler bizim için, ilim ve medeni- yet âlemi için ebediyen kaybolurdu. Cümhuriyet, | bu ii da yk bir ayanıklık gösterdi. Müzelerimi- zin sayısını arttırdı. ya mr dağılmaması için her türlü tertibat alındı, hâlâ da alınıyor. Maarif Vekilimiz istirahat gün- lerini, bu san'at eserlerini tetkik için, ilmi < age uzak kırlarda, yalçın tepelerde geçiriyor ve bu haliyle bize örüek oluyor. Milletin en kiymetli olan bu eski san'at eserleri ilim haznesidir. Bunlar müzelerimizde gezginci ec nebilere gösterilecek birer süs değil, milli haznenin artık varlıklarıdır. Cümhuriyet Merkez ye ki altın stoklarımız ne ise, araza İz- müzemizdeki san'at mel de odur ve belki daha kıymetlidir. — bunu ber çevreden, hem mad hem manevi değerleri yönünden gözüne alan Maarif Vekâleti, bu eski san'at eşerlerini iyi korumak için tedbirler alıyor ve yeni kanun- lar hazırlıyer. Şurada bir hikâye göyliyeceğim : Kemaliye -eaki Eğin- Mn bir Ahmet Paşa camisi var, Bu camimizin kubbesinde bir yi e asılıdır. Bunu > mak işin Paris'te bir komite teşek- kül etmiş, İni iş haber alınarak ye tedbirleri slınmıştır. Bu es ki bir vaka değildir; bir iki | sene Aydın - Le hattı üstünde bir su kemeri. SERVETİFÜNUN Milet şebrinin bü evvelki bir iştir. Halbuki memle- ketimizde bif — öge ve de- ğen eserler em Avru pah nlar bunlara alâka g bazan bize ran ye Bu eski Üöerler, başta ecdadı- miz Etiler olduğu halde Anadoluda yaşamış olan en eski milletlerin . raktığı san'at eserlerididir. Bunları kabili nakil olanları — ayni e vasıta ve Paraya nazaran taşı- pabilenleri — Ankara, İstanbul, İz- mir, Bursa, Bergama, Efez, Konya, Antalya, Ağana, Kayseri, Sivas, Tokat, Amasya alk muha- faza altına alındığı gibi kabili nakil olmıyan ve büyük harabelerde bulu- nan bâzı eserler de — para vermek kabil olursa — bekçilere korutul- Ee için ti, Frikya, Hellen, Romen, Bi- e Belçnki ve Osmanlı devirleri san'at eserlerini ihtiva eden yerler en aşağı bir tahmin ile Anadolu- muzda elli bibi geçer. Buna 37,000 küsur hüyüğü ve yüzbinlerce irili ufaklı kaya mahkükâtı, münferit bina ve mağarayı da ilâve edersek muhafazasiyle mükellef olduğumuz büyük ve eşi bulunmaz haznenin pera meydana çıkar. Tetkika- tım neticesinde mevkilerini tesbit ve İni yapabildiğim eski sun- at eserleri Tyıvalarının adedi yedi bini geçiyor, Çanakkalğ, Eğe mıntakası, Ay- dın havalisi, Antalya, Afyou, Ada na, bütün Suriye ve Irak bhudut No 1919—234 MİLET HARABELERİ yük tiyatro harabesi. boyu, Niğde, Kangal, Yorgat, Ço- rum, Amasya, Kayseri havalisi yu- va halinde eski san'at eserlerini muhtevidir. Bunlardan tetkik edilebilenler çok azdır ve edilmiyenlerin i ehemmiyeti yok değildir. Bunlar bulmak ve ilim âlemine tanıttır- mak lâzıdır ki ecnebi heyetleri bu- ralarda çalışmak istesinler ve bu suretle memlekete milyonlarca pa- ra girsin. Memlekete seyyah celbi için de en birinci vasıta budur. Gelecek seyyahların iktisadi fayda- larını söylemek bana di i Bu sun'at eserlerinden lüalette- yin birkaç tanesinin resmini izaha- tiyle beraber okurlarıma arzediye- rum. A.A.C. Sarses harabelerindeki sütunlar- birinin başlığı, dan b
