21 Ocak 1932 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 13

No.184ğ—163 SERVETİFÜNUN 125. İngiliz Hindistanında Jamshedpur fabrikaları hiç bir yerde görülemiyecek mıktarda çok ve binlerce direklere bağlı teller görülüyordu. Bu teller hiç bir yerde bukadar çirkin bir manzara arzetmez. Çünkü bukadar çitkin yapılamaz, Japonlatın bugün ne iseler daima öyle olduklarını yani menşelerinden beri san'atkör, icat kabiliyetile mut» tasıf bir millet olduklarını tahattür edersek bn arzn ile yaptıkları hare- kete hayret etmemek ve hangi ihti rasın bu milleti Avrupa ve Amerikayı taklide sevkettiğini katiyetle tayin etmemek mümkün değildir. Mihanikt ve maddi vasıtalarla en mükemmel saadete varan bir milletin idraki tabii eskidir. Zira birçok şeyler eski- denberi tasavvur edilmiş olmakla beraber ancak 19 uncu asırda, vücut bulmuş ve 50 sene içinde sür'atle inkişaf etmiştir. Yirminci asrtu başına kadar dünya medeniyetini teşkil ettiği kuvvetler manzumesinde Sınai vasıtalarla en kuvvetli bir suretle teçhiz edilmiş tamı iki unsur vardı: Avrup& ve Amerika. Auanevi bir tenevviir ve Demir yolu muhafızlarından bir Hintli Fabrikanın kapı sında Dökümhanede (Kal ocağı) tekemmüle vâsıl olmuş olan bu sinai merkezler karşısında yeni ve zitde bir kuvvet belirdi, pek çok içtimei amillerin tesirile uyanan Aksayı şark kuvveti bilhassa Japonların gösterdi- ği hamlelerle Avrupa ve Amerikayı kıskandıracak siyasi ve iktisadi bir kuvvet oldu, İlim ve teknik, iktisat sahasında başlayan terakki ve tekü- mül siyasi bir neticeye doğru yürü yordu, ve bütün içtimai faaliyetlerin siyasi hedefiilk defa Rus-Japon her- binde kendini gösterdi. O zamandar- beri Aaşa milletleri başta Japonlar olmak üzere maddi manevi tezahur- Inila inkişaf yolunu tutmuş bulunu- yorlar. Büyük senayiin teşekkülile bu memleketler kendi ham madde- lerini kendi vasıtalarıyla mamul hale sokacaklar ve artık mütemerkiz sana- yi devresine gireceklerdir. İş bölümü- nün ve sina ihtisasın içtimai mânası demek olan tesanüt bu milletlerin siyasi vahdetlerine zemin hazırlıya- cak ve bu suretle Avrupa emperya- litlerinin aradıkları istişmar kütlele- rinin yerine siyasi ve iktisadi bir te- kâmü! hamlesi kaim olacaktır.