12 Kasım 1931 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 12

376 SERVETİFÜNUN No, 1839—154 AKSAYI ŞARKTA NELER OLUYOR? ÇİN-JAPON 5 5 - Mukden önünde japon hesine ku- İFI'TII. A FI 3 anil eds red DİNİ Son zamanlanla Mandehourie Mançuri de Japonlar ile Çinli- riewdeki bütün imtiyaz ve salihiyetlerine malik ler arasında vuku bulan çarpışmalar son asrın nihuyetlerinde öldü. Çin Japonvaynı karşı birşey yapıma- Aksayi Şarkta başlıyan ve kâh alttan alta, kâh açıktan açığa dığından itiraz etmedi, Rusyanın kabul ettiği devam eden bir ihtilâftin yeni bir devresidir. Bu ihtilâfın hatta şeriti aynen tasdik etti, Çünkü Çin büker manasını ve ehemmiyetini anlayabilmek için menşeini ve dar hanedanı sukutunun arifesinde idi. Hane- tekâmülâlını tetkik etmek Vâzimdir. dan zalı memlekette ecnebi nüfuz ve miüda- Jüponya 186 une asrin gonlarında, Çin'in aleyhinde olarak, halesinin tesisine sebep öldü: 1887 de Alman. Bahrimubitikebir sahillerinde kuvvetli bir hükümet haline yasTsingTaos limanını ve bunun «Chantoung» daki hinterlandım, 1808 de Fransa Kung Teheou Wan limanını, vine 1808'de İngiltere «Weil Holi Weis limanını işgal etti. Gerek 1905 de akdedilen «Portsmout »#muahedesinin, gerekse doğrudan doğruya Çile yapılan muahedelerin ahkâm mucibince Japonya öenubi «“Mütdehönries de o «“Tehang Tehoun» dan <Dolnyeye ve «PortsArturs e, <Mowkden» den «Tukuyes a giden demir yollarını tese hip etti. İiveten hattan İki tarafında ellişer kilometrelik bir saha üzeride Japonyanın idari ve İktisadi hakimiyeti kabul edildi. Bundan başka Japonyanın «Konüng Toung » yarımalasım yirmi beş sene müddetle işgal alimda — bulundurması da kabul edildi. Bu işmal müddeti kırk sene sonra da 99 seneye iblâr edildi. Japonya vaziyetini büsbütün Mukden önünde japon taburlarının bir erkânı harp heyeti tnhkim ©imek için 19011 de 4Cordes yi ken- dine o öslbetti. Mamafih şunu da söylemek gelmeği arzu etti; bu arzusunun dü «Upper deki mabirane entrikaları ile hudusuna gebe- biyet verdiği 1894-1895 harbinde izhar etti. Bu harbe nihayet veren «Simonoseki» munahedesi gayesinde «Formare», «Pesonlores» adalarını, «Port-Arthurs ü, «Petehilis körfezinde <Mün- delimiries nin en öenüp noktasını teşkil eden «Dino Touns» yarımadası elde etti, Fakni Rusya, Fransa ve Alınmaya müttefikan bu hareketin Aksayı Şarkta bir tehlike tevli edebileceğini düşünerek Japonyayı «Line To- ungs vw iade etmiye icbar ettiler. Japonya muvatakut etti; fakat maksadın osuslı #urette kuvveden file getirmek için firsat boklemiye başladı. Bu fırsada 1904 de Rusya ile yaptığı ve galip geldiği harpte pailoldu «Suklulini» : K > a adağının bir kısmını aldı; Rusların «Mandehou- Sokaklarda yaylım ateş eden zırhlı japon otobüsleri