No. 1809— 124 SERVETİFÜNUN 307 için getirilmişti. Abdülliamidin çok sadık baş kâtibi olan Tahsin Paşanın şu son günlerde neşreylediği hatıraları benim bu zamamında yanıl- manış olduğumu gösterdi. Abdülhamit Kanun ösasinin iadesinden başka çare kalmadığını anlayıp Saraya topladığı vükâlâ heyetinden fikir sorduğu zaman Sait paşanın Kanuncsasi ilân olunmamalıdır dediğini Tahsin Paşa hatı- râlarında kat'i olarak sövlüyor. Sadarazam Sait Pasn Meşrutiyet ilânmdan dört gün evvel İn- kılâbı .bastırmak vazifesi ile geldiği için Padi- şahın naçar kalışına karşı çine Kanmesisiye yanaşmamış fakat Kantiimesasi Oilân edilip kuvvet ve iktidar Saraydan kalkmca Ittihatçılara çatmanın yolunu bulmuş idi ve nihavet büyük velinimetinin iskan kararını veren Millet Mev lisine oAyasloflonosta o yine Kendisi reislik etmişti. Osmanlı İmperatorluğunun son kırk senelik bütün siyasetini ve diplomasını çok derinden bilen bu Vezirin memleket büyük harbe sürük- lenirken hiç ses çıkarmamış olması tarihin ibret alınacak bir manzarasını gösterir. Mütareke senelerinde Avrupada bulunduğum zaman rah- metij Cemal Paşa ileçok görüşmüş idim, Ondan dinlediklerim ve başka sağlam menbalardan öğrendiklerime göre büyük muharebeye kariş- mamak hususunda Babiâliye yalnız iki Türk Veziri ciddi nasihatlar vermiştir. Bünun birisi esbak OSadarazam ve ilânı harpte Londrada selirimiz ralhimetli Hakkı Paşa idi. İkinciside yine o tarihte Pariste sefirimiz olan rahmetli Rıfat Paşı idi. Hele Rıfat Paşanım büyük mu- harebeye karışmamak hususunda yazdığı muh- üralar fevkalâde mühini diplomatik vesikalardır. Hayvii ki tarih kara satırları yazmıştı; OÖS- manlı İmperetorloğu Enver Paşanın peşinden yürüyüp büyük muharebeye girmişti, Agağıya suretlerini koyduğum Padişah beyannamesi ve baş kumandanlık beyannamesi 1914 'Deşrinievvelinin 22 inde İstanbul gazetelerinde çıkmiş idi ve bundan sonra her kese düşen vazile muhargbede muvaffak olmağa çalışmaktan ibaret kalmıştı, tenkit zamanı değildi, Ahmet İhsan SENESİ Beyannameyi Hümayun Ördü, Dananmana Düveli müazzama arasında harp ilân edilmesi üzerine her dalm ve nagihani ve haksız tecavüzlere oğrayan devlet ve meni ieketimizin hukuk ve mevcudiyetini fırdatcı düşmanlara karşi icabında müdafaa edebilmek üzre sizleri silâh altına çağiriniştim. Bu suretle müsellah bir bitaraflık içinde yaşımakia ikcu karade. rimizin imdadı ruhanisi ve mübarek padişahımızın hayır niz Buğazına Torpil koymak üzre yola çıkan us Donanmasi, talim ile meşiul olan donanmamızm bir kısmı üzerime. Arsin. ileş açlı. Hukuku beynelmilele mugayir olan bu haksız tecavü- zün Rusya canibinden tazhihine intizar olineyken gerek mezkür devlet, gerek müttefikleri İngillere ve Fransa devletleri giri geri çağırmak suretile devletimizle münaşebalı siyasi yelerini &tüler. Müteakiben Rusya askeri şark İhdudumuza tecavüz elli. Fransa, İngiltere donanmaları müttelikan Çanakkale Buğazma, İngiliz ireimileri Akabeye dop. attılar. Böyle yekdiğerini velyeden hainine düşmünlik asarı üzerine öledenberi arzu etüğimiz anhu terkederek Alıntiya, Avusturya ve Macaristan devletleri İle mü. ilelikan menatilmeşimanizi müdafaa için silaha sarlmağa. mebur oldük, Rusya devleti üç asırdanberi devleti aliy milken. pek çak #ararlara Oğrütınış, şevket ve kudreti racak intibalı ve tereddüt asarini harp İle ve bin türlü hiyelüde, snis ile her del'asında. miahva çalışmıştır. Rusya, İngiltere ve Fransa devletleri zalimanc bir idare alında inlettikleri. mil yonlar. gn elifiislmin diyaneten ve kalben merbut oldukları hilüfeki imi. azzamamıza; karşı hiç bir vakit sullikir bes farig omü. müşlar ve bize müteveceli olan her miüslbel ve felâkele m. ve muhamik bulunmuşlardır. İşe bu defi CihalıEkber ile bir taraflar gamı hilâletimize, bir tari” hukuku. saltatalımıza karşı ika edilegelmekie Olan (earruzlara işinin tealâ İlelebet nihayet vereceğiz. Avni inayeti bari ve medeli ruha hiyeli peygamberi ile donanmamızın Karadenizde ve cesur asker. lerimin Çanakkale ve Akabe ile Kafkas hadudunda eri r urdukları ilk darbeler hak yolunda gazamizın enletle televvöç edeceği hakkındaki kanâatimizi tezyit eylemiştir. Bugün düşmunlarımızın memleket ve ordularının. müttefikleri. mizin payı celâdeti altında ezilmekte bulumması bu kanatımızi teyit eder ahvaldendir. Kahreman askerlerlin: Dini mübinimize, valani azizin kasi ieden düşmanlara açlığımız bu mübarek. gaza ve cihat yolunda bir an azmü sebatla. fedakârlıklar ayrılmayınız. Düşmana ars İsrilar gibi savlet ediniz. Zirn hem devletimizin. hem fetvayı şe- rife ile cihalı ekbere davet eğim üç yöz milyon ehil islimın hayat ve bekası sizlerin muzalfariyetinize bağlıdır. Meseltlerde, çamller. de, kâbetullahta, vi rabbilâlemine kemali vecdü, rr ile Meni üç yüz milyon masum m inazlüm #mimin dn dua ve İerüniyati sizinle beraber Asker evlatlarım: Buğrün lenin terettüp eden vazife şim: diye kadar dünyada hiç bir orduya masip olmamıştır. But ifa ederken bir vakıtlar. dünyayı tiredmiş olan osmanlı ordular: am hayrüihalefleri olduğunuzu gösterinizki düğmeam dinü devlet bir daha mukaddes topraklarımıza ayak almağa, kâbetullali ve merkadı mönevveri nebeviyi ihtiva eden arazli mübarekei Hicaz: venin istirahatırı ihlile cür'et edemesin. Dinini vk anarak, #EARANSİ 2ekerisini silâhile müdafaa emeği padişah oğrunda ölümü e kâr eylemeği bilir bir osmanlı ördü ve donanması meyal dün düşmanlara müessir bir surette gösleriniz. Hak ve adil biz. de, zulum ve idvan düşmanlarımızda ee düşmanlarımızı kahretmek için cenabı adill mutlakin ina Kn ve sini gamberi #işanımızın İmdadı manevisi bize yar ar ve yaver ola da şüphe yoktur. Bu eihatler mazisinin zararlarını telâfi di şanlı ve Kavi bir devlet olarak çıkacağımiza eminim. Bugünkü barple birlikle hareket ettiğimiz dünyamı en cesur ve e iki ordusile Ge arkadaşlığı eltiğinizi unutmayınız. şühedayı #alifeye müjdeli zafer götürsün, sağ Mi benii mübarec, Kii keskin olsun. 30 Zilkiece 333 YO Teşriiideşel #30 Mehmet Reşat Baş Kumandanlık Vekâletinin Beyannemesi Arkadaşlar — Sevgili başkumandanınız, halilei zişan elendimiz biye i iradel seniyyelerini tebliğ ediyorum. Allatın inayeti. peyg ordumuz düşmanlarımızı Kahredecektir. Bu gü adar ki ve denizde zabil ve asker kardaşlarimm ' > lıklar düşmanlarımızın perişan olacaklara en büyük elle — Devamı 4Z0 inci sayinda — , : e