16 Nisan 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

* • YEDİNCi SENE No. 2494 YUNUS ? NADt İDAREHANESİ: j Dihunııuıııuıımp lnM>iMnd* «laırcı mahsus» { , * Telgraf: İstanbul Cumhurivet j Posta kulıısu: N° 246: 22366 \ T o İ A İ A n • Başmuharrlr I eiClOn . rahrir muduru Idare mUdurü 2236S. Matbaa 20472 • 23236 Cu m h u r ıv Intihabat 25 nisanda!.. IITIimiirııniHtıı» PERŞEMBE 16 NiSAN 1931 ABONE ŞERAİTİ ! HÜODET TÜRKİYE IÇINj HARİÇ İÇİN : l Seneligi • 6 Avlığı | 3 Ajlığı «*4I> 1400 Xr. • 2700 Kr. 750 Kr. : 1450 XrT7| 400 Kr. : 800 Kr. j >*•«••«••••• Halk Fırkası 22 intihap dairesinde aaar meo USIUK ıçın Fırka namma namzet gösterilmiyecektir Türk iktisadiyatıru Teşkilâtlandırmağa Doğru!.. = 5 Kuruştur = NOshası her yerde eşrettı hükumet Ispanya'da muvakkat Ispanya heyecan içinde Cumhuriyeti tes'it ediyor • » «•>•• • Kral Alfons sarayını terkederken «vicdanım müsterih ayrılıyorum)) Demis! Darülfünun Emaneti kooperatîf çiliğin memlekette ilmî esaslarla yerleşmesini ve yayılmasını elzem bir mes'ele olarak ele aldı. Cumhuiryet Halk Fırkası umumî kongresinde kooperatifçilik üzerinde fazla tevakkuf edileceği anlaşıltyor. Filhakika Reisicumhur Büyük Gazi'nin memleket dahHinde icra et J tikleri son seyahatleri esnasında en ziyade dikkat ettikleri noktalardan bir mühünminin bu olduğu çoktan Ankara 15 ( Telefonla ) görülmüştü. Meb'us namzetliği için Fırka Ankara'da açılan ikinci sanayi merkezine her gün 1 0 1 5 mürasergisinin uyandırdığı büyük alâkalar içinde devam ettiği Ankara'dan caat vaki olmakta devam ediyor. Gazi Hz. namzet Hstesini habildiriliyor. Beynelmilel Peşte sergisine iştirak zırlamağa devam buyururlarken ediyoruz. Bu sergiye iştirak için bü her gece eski ve yeni müracaattün hazırhkların ikmal edilmiş ol çileri de uzun boylu tetkik et duğunu ve oraya büyük itimatlarla mektedirler. Son güne kadar i gitmekte olduğumuzu sergi komiseri simlerin tebdili mümkün olduğu Daniş Beyin dünkü nüshamıza ya zılan beyanatmdan memnuniyetle için listenin bugün muayyen i simlerle hazurlanmış olduğu muöğrendik. Bu sergi faaliyetini bu sene an hakkak değildir. cak ikinci yaşında olan «Millî iktisat Hemen kat'î olarak bilinen bir ve Tasarruf cemiyeti» ne borçluyuz. şey varsa müracaat eden 1400 Bir işi millî gayretle beraber bilgiye kişiden hemen hiç bir kimsenin müstenit ehliyet idare edince neticelerin ne kadar güzel bir cereyan ile mebu's olamıyacaktır. Y»nî alınaook meb'uslardan Iiyotlertn4e ayan beyan temaça edi 10 u çiftçi, 10 u amele mümessüi Müstakillen namzetliklerini koyacaklanna muhakkak nazarile bakılan yoruz. olacak, diğer 30 u müstakil mebMefauh S. Ftrka Reisi Fethi ve Kâtibi Umumi Nuri Beyler.. Millî tktisat ve Tasarruf cemiyeti arayerde bîr sıra esash neşriyat da uslar seçilebilmek için serbest hi yapmaktadır. Sanayi kongresinin bırakılacaktır. Namzet listesi ayın 20 veya 21 raporlarından ve müzakerelerinden teşekkül eden büyük cildi bu sü inde ilân edilecektir. Meb'us intunlarda mevzuu bahsetmiştik. Zi tihabatının 25 nisanda yapılacaraat kongresini tesbit edecek daha ğı bütün vilâyetlere ve fırka teşbüyük ciltlerî göreceğimiz günler de uzakta değildir. Ciddî surette yazı kilâtına telgrafla bildirilmiştir. Fethi) Nuri, Tahsin B.Ier müstakillen namzetliklerini koyuyorlar H. Fırkasına namzetlik için müracaat eden 1400 kişiden hemen hiç birinin namzetliği ilân edilmiyecek! Nıhayet Cumhunyete kavuşan Ispanya ıttaJıtı, mertüeketı terkeden son tacdT A rons Başvekil M. Zamora, Hariciye NaMadrit 15 (A. A.) On üçüncü zırı M. Lerroux, Harbije Nazırı M. Alfons Kral sıfatile haiz bulunduğu Azana. Bahrjve Na^ırı B ' . C'es salâhiyetleri Aznar kabinesine terk Quiroda, Maliye Nazırı M. Inda ve teslim etmiştir. Bu kabine de laggio Prieto, Dahiliye Nazırı M. mezkur salâhiyetleri Cumhuriyet Miguel Maura, Nafıa Nazırı M. Almuvakkat hükumetine devretmiştir. bornoz, Mesai Nazırı M. Largo CaMuvakkat hükumet aşağıda gösballero, İktisat Nazırı M. Martinez terilen tarzda teşekkül etroiştiri Yunan talebesi Misafirler tezahüratla karşılandı Bugün iki resmi kabul yapılacak Fırkanın Tebliği lan ve konuşulan millî mevzuları kitaplarda cemetmek asrî ve medenî bir harekettir. Yoksa içtimalar ve sözler hep havaya giderek kim biIir kaç sene sonra ayni mevzu etrafında tekrar toplanılsa beyhude yere ayni davaların tekrar edildiği görülebilir. Halbuki elde kitap olunca oradaki mes'eleler peyderpey hakikat olmak üzere artık bayata ithal edilmiş demek olur. Ondan sonraki toplantılarda ondan ilerisi konuşu lur, ve böylelikle daima ilerliyen adımlar üzerinde yürünülür. Fethi, Nuri Beylerin namzetliği H. Fırkasmm 30 kadar namzet göstermiyeceği 22 vîlâyet! Ardahan meb'usu Tahsin, Kütahya meb'usu Nuri Beyler ev velki akşam Ankara'da mefsuh S. Fırka lideri Fethi Beyin evinde bir içtima yapmışlardır. Bu Ankara 15 (A.A.) C. //. Ftrtoplanmada müstakil namzetlik kast kâtibi umumiliğinden tebliğ mes'elesinin müzakere edildiği olunmuştur: muhakkaktır. Fethi B. içtimaı müNisanın yirmisinden sonra teakıp Çankaya'ya giderek Gazi Cumhuriyet Halk Fırkası meb'Hazretleri tarafından kabul bu us namzetleri, Fırka Umumî Millî İktisat ve Tasarruf cemiyeti yurulmuştur. Fethi, Nuri, Tahsin Reisi Hz. tarafından progra • nin pek mühim yeni bir kitabını daha Beylerin müstakillen namzetlik mımızın esaslarını izah eder aldık: Cihan iktisadiyatında Türkilerini koyacaklanna muhakkak bir beyanname ile birlikte ilân ye. Henüz okumamış, şimdilik şöy edilecektir. Bundan evvel Fırka Isce bir göz gezdirmis olduğumuz bu nazarile bakılmaktadır. riyaset divanmca mukarrer o yeni kitabile dahi cemiyetin Türk 3 amele namzedi milletine vaziyetleri olduğu gibi lan bir noktai nazarın efkân Memduh Şevket Bey Zongul gösteren ve doğru yolları işaret eden umumiyeye ve müntehiplerin bir eser vücude getirmiş olduğunu dak'tan 3 namzet seçerek isimleritttılaına arzı münasip görül gördük. Cumhuriyet'te bu kıymetli ni Gazi Hazretlerüıe arzetmiştir. müştür. eserden ayrıca bahsolunacaktır. Halil Bey de meb'us tşte yukarıdanberi size bir sıra olacak mı? mir meb'usu Saracoğlu Şükrü ve yeni fikirler, yeni teşebbüsler, yeni Namzet isimleri arasında es • hareketler ki cümlesi iktisadiyatı Trabzon meb'nsu Şefik Beyler mızı asrın icaplarına uyjjun surette bak Muğla meb'usu ve Dahiliye Devlet Bankasında vazife ala teşkilâtlandırmak gayesini takip et Nazırı Halil Beyle Ankara'nın mektedir. "Türk iktisadiyatını servet Mıhalıçlar köyünden Meh caklan için namzet gösterrhniyeterakümüne meydan verecek veçhile met Efendinin bulunduklan, İz (.Mabadi 4 uncu sahıfede) teskilâtlandıracağiz. 95n zamarilar IIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMUIIIMinMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIinilllllMIIIIIIIIMnillllllllllllMllllllllllllllllflllllllllllllllllll I l l l l l l l l l l l l l i m i l l l l l l l l l l l l l l l i l l l t daki endiselerimizin ve'çâhşîp ça var. Memleketin ve mületin emsalsiz mel surette mücehhez olarak. balamalarımızın muhassalası biz kabiliyetine rağmen bilgi kıthğı Hatta arayerde biz bile Peşte farkmda olalım, olmıyahm işte bu içinde teşkilât noksanmdan dolayı • sergisine pek az bir^para ile bjr sehedeftir. İs milletçe böyle gittikçe dır ki çok zahmet çekiyoruz. Yoksa yahât tertip ettik. Yalnız r?ü,z «nî genişliyen ve kuvvetlenen bir el birTürkiye'de ticaret muvazenesiniie liralık masrafla Peşte seyahatiıhıze liğile tutulduktan sonra peyderpey bimize olarak teminde ilânihaye deiştirak edeceklerin yalnız bir hafta tevalî edecek müsbet neticelerle vam edecek bususî istihsal vaziyetleon giinliik bîr gezinti ile yüz ellişer muayyen hedefe varmamak ihtimaJi ri mevcuttur. Hemen hemen memlebin liralık malumat ile dönecekle yoktur. Kolay değildir, fakat varı ketimizin filî inhisarı altında denirinde bizim şüphemiz yoktur. Bizim Iır. Zaten kolay işi basarmak hüner lebilecek mahsuiâtımız vardır ki için sadece, Avrupa'yı görmek bile değildir. Marifet müşkülâtı yenerek yalnız onlara istinat ederek biz daibüyük kazançtır. Bir sergîyi gez asıl zor işleri basarmaktadır. ma ayakta durabiltriz. Bunun için mekse göz açıp ka'p"ayıncıyâ ka • Dünyayı istilâ eden büyük buh her şeyden evvel millî iktisadiyatı darük az bir zaman zarfında adeta randan türkiye'mizin hariçte kal teşkilâtfan^hrmağa mecburuz. cbir Darülfünun tahsilj yapnjak gibi mamış olacağmı ve hariçte kalma • Baktnız millî iktisat ve tasarruf ; ; mıs olduğunu biliyor ve görüyoruz. Y U N U S N A D l diye teafc^ ettiğimiz bir cemiyet, t Bunun böyle olması pek tabiidir. teşkilâtlı çalışma hesabına ne fe • Hemiş: Gazetelerde kooperatif satış Ancak memleketimizin ıztırabı yalyizli neticelere gidiyor. Peşte ser teşkılâtı etrafında neşrolunan yazı nız cihan buhranından ileri gelmigisine iştirakimfetrfcife onun Ankara' Iardan piyasada ticarete guya bir neyor. Cumhuriyet idaresi tarihten alda tertip ettiği ziraat sergisinden vi devlet inhisarı tatbik olunacağı tı asır yalnız harbetmiş ve yalnız hep doğdu. Bizim sergiye Macar kar • manalan çıkanlarak telâş edildiğini harap olmakla vakit geçirmiş bir oğreniyoruz Geçen gun de yazdığımız d^slerimiz geldi. Biz de büyük fedavatan devir aldı. Bizde fazla ve belveçhile boyle bir sey yoktur Bu mevkârhklar ihtiyar etmeksizin işte onki cihan buhranından daha müessir zuu yarın tekrar izah edeceğız. ların sergisine gidivoruz, ve komiser bir vaziyet olarak teşkilât noksanı v T J Daniş Beyin söylediği gibi mükem H. Fırkası, Mecliste ayrı programh meb'usîarın tenkitlerine muhatap olmak istiyor Bu intihapta, umumî riyaset tarafından aşağıda gösterilen 22 intihap dairesinden 30 kadar meb'usluk yeri için Fırka na mına namzet gösterilmiyecek • tir. Maksat, Cumhuriyet Halk Fırkası programından başka bir programla millet vekili olarak Türkiye Büyük Millet Mecli sinde çahşmak istiyen vatan daşların intihaplarına imkân bırakılmaktadır. Bu suretle C. H. Fırkası takip ettiği esaslara uygun olmamakla (Afabadı son haberler kısmımızda) Yunan'lı misafırlerimiz vapurun govertestnde grup halınde Yunan Darülfünunu müder • rislerinden M. Amontopulos'un riyasetinde dört müderris ve 63 talebeden mürekkep bir grup dün sabah saat 8 de Sardenya vapurile şehrimize gelmişlerdir. Havanın yağmurlu ve soğuk ol(Mabadı 4 uncu sahıfede) Peşte seyafıati ıııııııııııııııııııııııııınııııııiMiııınnııııııııııııııııııııııııııııuıııııııııııııııııııııııiMiııııııııııııııııııııııııııuıııiMiııııııriıııiMiııııııııııııiııtıııııııııın Türk nıisafîrler Dün Rana Beyin riyasetinde yapılan iştiyakla bekleniyor içtimada ujsun nıünakaşalar yapıldı Peşte Şehremini muavininin gazet'emize beyanatı Büyük beynelmilel ser ginin tüccar Iarımız, is adamlarımız tarafından bü yük masraflar ihtiyarına lü zum kalma fc dan gezilip^ e ?^ e Şehremım muavini görülmesini t M Kozaçhazı Vılmos Rana Beyrn riyasetinde topl a.ıan spor ruesası bir arada Türkiye tdman cemiyetleri ittifakı merkezi umumî reisi Rana Beyin riyasetinde sabık ve lâhik *» #1iin Futbolümüz ne olacak? i min için tertip etiğimiz Budapeşte seyahati, Macar hükumet merkezinde de alâka uyandırmış ve memnuniyetle karşılanmıştır. (Mabad 4 üncu sahfede) Federasyonlar merkezinde bir içtima aktedilmiştir. İçtimada futbolümüzün günden güne ta