16 Nisan 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

PERŞEMBE 16 NİSAN 1931 NUSHASI 5 KURUŞTUR ji panya'da inci İümhuriyet İİ Kral 13 üncü Alfons'un İspanyol ndan feragati, 13 rakamının şe- hakkındaki kanaati teyit ve YE edecektir. Dün gazetelerde telgraf haberlerine göre, Kral ODA taç ve tahtından feragat ede memleketten kaçmış ve İspanya- cümburiyet ilân edilmiştir. Kralın istlam ve cümhuriyetin nile İspanyada sekiz sene evvel İktatörlükle başlayan kanunu esasi ramı son merhalesine girmiş bulu Yor. Cümburiyetin ilânma müncer «n buhran Rivera" sile ha; Fırka, 13 eylül 1923 te Primo n diktatörlüğünü ilâm et- mıştı. Primo diktatörlüğü aman İspanya dahilen “Şi içinde idi. Haricen de şimal İrikada Abdülkerime karşi Pam Yetleri neticesinde itibarını kaybet ilân ettiği r İspanyayı yedi sene Bu müddet zarfında mem ikin teminine mu- un da Hlüp etti ve İspanya- ge, © nisbi bir iiak oldu. Pra: yardımile car, Mediği cihetle, nihayet 1 DİR ba; Pür Pransa; ba İR Pariste öldü aç, od İk Sayet ölümü NE Attı. Millet şe Ms'uliyetini, bun Ak cnda iktidarda açtı; birkaç ay son Riveranın sukutu, firar İspanyayı anarşi iradesile tas ye bala tani esi Kralın, İ, “Mörlüğü tasvip etmekle 1876 ka 4 etasisini ilga ettiği ileri sürül —Bondan sonra 1876 kanunu esasi- hükmü olup olmadığı meselesi yayi işgal eden başlıca mesele Ren Primo de Riverayi istihlâf eden Mgver bir sene, kanunu esasiyi Haza etmek şartile hali tabiyil Fakat muvaffak olama şubatta o da iktidardan i mebusu Kı Ibrahim Bey el sukutundan sonra iki yol in in takip edilecek ede, 1 — Diktatörlüğü tekrar ilân 2 <k bunun neticelerine katlanmak. İ ka Pürlmanter idaresinin iadesi teşeb teyide bulunmak. Kral ikinci şıkkı ke etti. Hattâ kendisine en büyük yı, et besleyen bir devlet adamı- iş, enehez Guerra'yı, kabine tegki- 4 Memur etti. Guerra bu vazi- in kabul etti. Hapishaneleri dola- kg, * siyasi cürümlerden dolayı mah- kp olan sosyalist ve cümburiyetçi- in kabine teşkiline çalıştı. Ve bü- » Nüvaffak ta oldu. Fakat kanunu genin tadili mukarrer olduğuna 18 bu tadilât “yeni inthap edile- Meclis tarafından yapılıncaya ka- n kralın bazı hukuk ve salâhiyce-| li günü in derhal tahdidini istedi. Guer-| dar” salâhiyetlerin tahdidi hakkın İ talebi kralı, hapishaneleri dolü. Yak siyasi mücrimler arasından ka MM teşkiline teşebbüs etmesi de rütiyet idaresine taraftar olanla- iu Mdişeye düşürdü, Kral ve krallık , Mİtarları bir araya geldiler ve Az- Tin riyasetindeki son büyük kus "Yom kabinesi vücude geldi. Bu, kralkğı kurtarmak için son Bayret idi. Ancak bundan sonra ariyetçiler ile kral ve krallık lik bir kafile | İtarlaçısın arasındaki uçurum bög| talebesinden 63 kişilik. ie ha derinleşti. Yeni kabine, intiha- | muhtelif fakültelere Rİ Mt Yapmağı #edetmişti. Bu intihabat/ dört profesörün riyasetinde dün Sardenya vapurile şehri- işlerdir. Heyete riya rilen âyan aza- hasta bulundu- ak ede- l Kütahyâ meb'usu Nuri Bey ANKARA, 15 (Telefon) —| Cümhuriyet Halk Fırkası meb”- us namzetlerini önümüzdeki Sa- n edecektir, Fırka u- Misafirler 4 gü e Yalnız hükümet meselesi değil, ka-| sabah 1 Csasi meselesi de halledilecekti. İmize gelmi: işPlnyada bazı rical, krallığa taraf) 5i bildi 2 olmakla beraber, kralın şalı a.) set edeceği ii #Ybinde idi, bazı rical hem kralı hem| sından Zeggelis ali | krallığı kabul ediyordu. Sosyalist-| undan bu seyahate iş ve cümhuriyet taraftarları İse, tir. ö X memiş! Oğrudan doğruya rejimin değişmesi» Vapur limanımıza saat 7 “ elmiştir. Rıhtımda Yunanlı Nİ istiyorlardı Meclis intihabatıma mukaddime) misafirlerimizi Darülfünm He be üzere la gi eri yapı misafirlerimi ei müderris. belediye intihabatı, meseleyi hal şim inkü bu intihabatta İspanya-| dörtte üçünün hem kral, hem de tlim aleyhine olduğu anlaşıldı. İs-| münhal kalar, vaha namzet gösterilen! Binyada belediye intihabatı dalma) bir Hohenzollern prens Kv yal “tez intihabatı Üzerine milessir o-| 1870 senesinde Fransa Tezel hir. Kanunu esasi meselesi hakkında | muharebe etmişlerdi. Bilâbar "ihl kararı verecek olan intihabatın| yan kralının oğlu Amadeo bej ies ieticesi de bus anlaşıldıktan | hap edilmişti. Fakat Amadeo İsi ra AMonso için istifadan başka ya-| yayi idare edemedi le 5 oktu. Nasıl ki Barse- sonra 1873 te birinci cümü öğe BEY YOR in e ğiirtedil.| edilmişti. İspanya için birinci & “ ıhtını terket-) riyet biç te beklenilen neticeyi vere) m li Tedi. Bir seneden bir az fazla bir müddet devam eden bu ilk ci devrinde sık sık reisicümhurlar r birkaç haftada bir reisi- a nihayet bir | mına hukuk Met, inden Ahmet Re: Din terile: İspanyada şimdi ilân edilen bu mhuriyet birinci cümhuriyet değil-| Yet * 186R d» Tonanvada bir ihtilâl çık-| değişti: He teshil edecek te bu tedbirin Fili neticelerini almak için 22'inti hap dairesinde 30 meb” 'usluğa namzet göstermeyor Gazi Hz., namzetleri salı günü bir beyanna lerdir. Muhaliflerden meb'usluğa ni koyacak olanlar kimlerdir, her vilâyetten kaç müs a e Kars meb'usu Ağsoğlu Ahmet İlerine müteaddit ziyafet Atina Draülfünunü fakültesi | -İmişti. Fakat yeni ve tenkidin vukuunu dbirler aldı me Müstakillen namzetliklerini koyacakları söylenen mefsuh Erzurum meb'usu Tahsin Bey y mumt kâtipliğinin bugün neşret tiği tebliğ, iki gündür Milliyet in vermekte olduğu haberleri teyit etmiş, ve hakiki vaziyet anlaşılmıştır. Dünde bildirdiğim Halk Fırkası, 22 intihap daire- sinden 30 kadar meb'usluk yeri için namzet göstermeyecektir, Bu otuz meb'usluk yeri şöyle taksim edilecektir: İstanbulda 2, Adanada |, Afyonda 1, Aksarayda 1, An- talyada 1, Aydmdal, Balıkesir- de 2, Boluda 1, Burdurda |, Bursada 2, İzmirde 2, İsparta- da 1, Kayseride |, Kastamoni- de 1, Kocaelide 2, Konyada 2, Kütahyada 2, Manisada 2, Niğ dede 1, Samsunda |, Sinopta 1, Tekirdağında 1. Fırka umumi tebi veçhile tipliğinin g ANKARA, 15 A.A. — Cüm- buriyet Halk Fırkası kâtibi u- “Atina Darülfünunu talebesi dün ge Ayi n kalacaklar, şeref- Idi verilecek.. istikbal etmiştir. safirler çok samimi bir suret- ılanmışlar ve iki dost Da lebesi kucaklaşarak bu etmişlerdir. te karşı rülfün tal samimiyeti izhar Atinalı li lerinden çok memnun ve sevinç li olduklarını beyan etmişler ve talebemize: a — Sizinle daima kolkola gez- mek istiyoruz demişlerdir. Gelen dört müderrise aileleri Talebe- 1 Borbonları tektar tahta iade edildi. 13 üncü Al 4onso, 1874 te tahta geçen 12 nci Al fonso'yu 1886 senesinde istihlâf et kral henüz doğmuş bulunduğundan hükümdarhfa filen| ancak 1902 senesinde geçmişti. Bina- enaleyh Alfonso şimdi 45 yaşında ol duğu halde hükmen 44 sene hüküm darlık etmiş bulunuyor. İkinci cüm- buriyetin İspanya için birinci cümbu riyetten daha hayırlı olmasını ve par lak bir mazisi olan — İspanyol milleti için bir refah devrine başlangıç teğ kil etmesini temenni ederiz. Ahmet ŞÜKRÜ a namzetliğini alebe İstanbula geldik-| BEİ İR Eaşmakarriri: Siiri Melen AHIM “Meclise 30 muhalif meb'us girecek, Halk Fırkası yeni bir tebliğ neşretti.. C. H.E. Umumi Riyaseti Mecliste i muhalefet | Son dakika Ali Fethi Bey namzetliğini koyuyor Diger müstakil nam- zetler kim ? ANKARA, 15 (Telefon- la gece yarısı) — Halk Fır. 3 kasının eksik namzet göste receği mahallerde müstaki © len namzetliklerini vazede- 8 cek ve intihabat mücadele sine iştirak eyleyecek va- atideki zevatın da bulunacağı anla- şılmaktadır: Gümüşhane meb'üsu Ali Fethi, Kütahya © meb'usu Nuri, Erzurum O meb'usu ile birlikte neşredecek- takil meb'us çıkacak? tandaşlar arasında Yaldız ve meşreüyet. Son ve harici haberler $ üncü sahifede Eyiam ve takas maaşları derhal tahsis. edilecek. Şe © müddiümumisinin Bir 4 toplanıyor günde dör! intihar vak'asi oldu. Bncü sahifedi Ispanya kralı Alfons Tahsin, Bilecik © meb'usu Rasim, Elaziz meb'usu N ki, Kocaeli mebusu İbrahim Beyler. Ali Fethi B. in namzet- ğini İstanbuldan koyacağı söylenmektedir. Halk Fr kasınm yeni namzet listesin de yeniden ismi | bulunm yacağı rivayet edilen meb'- 8 uslar arasında mefsuh Ser- N best fırka azalarndan ma, M da Halk fırkasma bilâhare N tekrar kabul © edilen şair M Mehmet Emin, Dr. Fazl Berki, Cebelibereket meb" su Ali Riza, Ali Cenan İB Mehmet (Kastamoni),  8 hak Refet, Hasan Fehmi w Kastamoni) Beylerin isim- M leri zikredilmektedir. 8 Bundan başka namzetlis N tesinde gazeteci ve edipler- W den yeni hiç kimse bulun: " mayacaktır. Bazı mahaller. M de Fırka namzedi olmadan N çiftci ve ameleden de bazı 8 müstakil namzetlerin - ser- 8 best intihapta kazanmak ih- 5 timalleri kuvvetli görülmek lir H. Hikmet B. aleyhin- deki tahkir davas: : . li . ' Serbest fırka erkânından Ankara meb'usü Talât Bey f t i MHâziz meb'usu Naki Bey Jmumitiğinden tebliğ olunmuş- itur: Nisanm yirmisinden sonra (Devamı beşinci. sahifede) İskân tasfiye kanunu | ANKARA, 15 (Telefon) —| | İskân tasfiye kanununun tatbi- katına dair olan (o talimatname İprojesi ikmal edilmiştir. . Tali- İmatname Hey'eti vekilenin pa- İ zar günkü içtimamda müzakere olunacaktır. | Kambiyo hey'eti! l Adil Beyin tayini emri henüz tebliğ edilmedi Kambiyo murakaba hey'eti ve konsorsiyom riyasetine Âd” İBeyin ( tayini emri henüz teb- hiğ edilmemiştir. İ Nurullah E sat Bey vekâle- ten bu iki vazi- feye devam et- İ mektedir. Âdil Bey dün bu hususta bir muharririmize | Âdil Bey demiştir ki İ sağda Namık B, huzuru mahkeme İsolda Kadriye H. adilyeden çıkıyor Suikast'davası © esnasmda, ”İ İKadriye hanımın müstantik uğradığı iddiasile bundan epey İmüddet evvel, Kadriye hanımın zevci Faik B. tarafndan Hik- İmet B. aleyhine bir hakaret da- vası açılmıştı. Dün Ağırceza mahkemesinde davaya başlanıl- mıştır. Fakat, Hikmet B. ye tebligat yapılamadığı İmiş, tebligatın ifası met B. in mahalli memuriyeti- — Kambiyo murakaba hey” |ne, İstanbuldaki ikametgâhma eti ve konsorsiyom icra komite | tebligat yapılmasına ve davrım si reisliğine tayinim hakkında | 6 mayısa talikine karar “veril İ resmi bir emir almadım. Nurul | miştir. İlah Esat Bey bu iki vazifeyi ted| Kadriye hanım, Adliyeye gel İ vire devam etmektedir. Tabii e-| diği halde, mahkemeye girme- İmir alırsam bu iki vazifeyi demiş, yalnız zevci Faik Bey bu- tanmustur. 5 İdare edeceğim. İHikmet B. tarafından hakarete |“ Sabık Ispanya kralı Alfons Avrupada bir tabt daha devrildi, İspanya kralı on üçüncü AHons bele. diye intihabatında cümhuriyetçilerin kahir bir galebe kazanması üzerine, ailesini bırakarak, İspanyadan kaç mağa mecbur kaldı. Son zamanlarda| İspanyada cereyan eden hâdiseler ve müteveffa Ceneral Primo de Rivera nın diktatörlüğünün iskatı, İspanya- Yeni Ispanya Başvekili M, Zamora'nın . hapishanede iken çekilen resmi İda kraliyetçiliğin sarsıldığını gösteri- İyordu. Dahili sui idareden, peçeta- nın mütemadi bir surette sukutundan nevmit ve bizar olan halk, kraliyet ta raftarlarından yüz çevirmiş, cümhu- riyetçiler tarafına iltihak eylemişti Bundan iki ay evvel, İspanyada ma- ruf bazı tayyarecilerin, ötede beride Bu hafta sonunda kupasını hangi | mektep alacak? Mektepliler müsabakasında i i kazanacak mektebe et” namına bir kupa he- diye edeceğimizi vadetmiştik. Hazırladığımız kupanın bugün bir fotografmı dercediyoruz. Kupamızı müsabakalara işti rak eden mektep talebesi arasm da en fazla ismi geçen talebenin mensup olduğu mektebe hediye edeceğiz. 100 haftadan beri devam ©€ den müsabakamıza gelen cevap larm tasnifine devam ediyoruz, Önlimüzdeki cumartesi günü 100 üncü hafta birincileri anla. şıldıktan sonra neticeyi ilân ede ceğiz. “Milliyet” kupası bakalım hangi mektebe nasip olacak? nasıl kaçtı ? Cümhuriyetçiler kabineyi teşkil ve cümhuriyeti resmen ilân ettiler Bütün İspanya sürur içinde.. Kralın ailesi de dün sabah hareket etti, Katalonya istiklâlini ilân ett Sdbık ispanya kraliçesi topçu ve piyade garnizonlarının haya 3, dört beş ay zarfında bir kaç defe kabinenin değişmesi, vaziyetin kral 'Alfons ve hanedan için bir çıkmaza girdiğine işareti. Son belediye inti habatı, kral ile taraftarlarına kat) darbeyi indirdi ve 13 ncü Al İspanyadan kama iebar et Kral daha İspanyadan kaçmadan evvel cümhuriyetçiler zımanı idareye vaz'ıyet eylemişler, muvakkat bir bü kümet teşkil, cümhuriyeti ilâm etmi er, emakini resmiyeye de elimbu yet bayrağını çekmişlerdi. İspanya bu büyük ihtilâl ve inkılâbın kansız bir surette intaç edilmesi, cümhuri. yet ricalinin dirayet ve kiyasetine bi delil teşkil eder. Sabık İspanya kral 13 ncü Alfont Borbon hanedanının taç ve tahtındar milletinin kıyamile çekilmeğe mecbus olan son uzvunu teşkil eder. İngilte re hânedanından bir prenses ile lenmiş ve 19 yaşında tahta oturmuş kral Alfons, 45 yaşındadır. Sık sık Fransa ve Londraya seya hat eden kral Alfons, dalma eğlence yerlerinde, Biyariç, Senbastiyen plâ larda dolaşır, durur, memleket işle rile pek alâkadar olmazdı. Kendisi gayet mütereddit ve allik idi. İspan yadaki inkılâba dair gelen ajans tel grafları şunlardır : Kral nasıl kaçtı MADRİT 14 (Hususi) — Kral Alfonsun, birkaç gündenberi hareket hazırlıklarında bulunduğu anlaşılmak tadır. Kralın âilesi efradından herhangi birini kendisine halef göstermeksizir sadece tahtından fcragat etmiş oldu. ğu kaydedilmektedir. Kral, otomobille Portekiz istika metine hareket eylemiştir. Fakat ne (Devami Beşinci sahifede) Mektepliler Müsabakası Milliyet birincilik