16 Nisan 1931 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 10

UYANIŞ No. 1809—124 Bizde opera ve operet bahsi etrafında İhtirazi Kayitler — Mehmet Selim B. Ef. nin müsahabelerine cevap — Opera ve operetin Trwemleketimizde de İeessiis ve teşekkülü, hakkındaki wülühazalarımın — kismen — cevabı olan yazılarında, hakkımıla, göstermiş oldukları .nezaketten dolayı Mehmet Selim B. Er, ye bütün samimiyetimle teşekkürler wlerim, Bahsi künnatlerimderi başka bir şey oluuyan 0 mü. Yahazaları okumak zahmetini ihtiyar buyuranları düşüncelerimi biraz dahu oirafıca anlamak, daha doğrusu, ne istediğimi tayzih etimek için bu hmanata birkaç satır daha yazmağı düşündüm. «Uyanış» imi dinlere okuyucularını, bu mevzu Mzerinde, bir kere daha oyalayacağım için, beni affetsinler, Bence, — gene #ekrar ediyorum — bu iki san'at şubesinin memleketimizde teşekkülü hususunun geç kaldığı Mmevzaubahsölamaz. Çünkü, ortada, böyle bir cülün geç kulmasını icap ettirir bir vaziyet göre miyorum. Memlekette opera ve operetit bir ani evvel seyrediyoruz, demektir. Meşekkülünü ve halkımızın bü zevkten muhrum kal mamasiım şiddetle arzi edenler; eokon, bulunubilir. Fakat, bu, yukarıda da söylediğim gibi, geç kalındı ğım isbat etmez. Eğer bu teşekkülden maks iç meselâ şehir meclisinden tefrik edilen heyetin vaporaın güre, «Darülbedayisin yanı sira bir operet mektebi tesis ve sişi b ıkian sonra, cenebi metinlerin tercüme enini temsil etiirmekee, benim icin, söyleyecek bir si kalmaz. Ve ben bütü — san'at Aleminde faydah bir hareket olmak noktai Yazarından —ciddi bir teşebbüs addetmem. Bu, anenk İlkin umumiyetle “enebi lisamlarin anlayabilmesi o kabil ölamayucağından, diğer milletlere git eşerlerin tercümelerini dinliyor ve Avaba, tereimeolünün her "hangi bir operet ve ya peru yazıldığı lisanın incelik: lerini,, Türkçeye çevrildikten sonrü di, muhufazn edebilecek ni hs Bet, şuyu düşünüyor ve bekliyarım: İstikbalin Pörk rüvailösine yol açalilmek için, Türklük “atis altında toplunan ondört iailyon halkın mahalli musiki ceroyanların feikik ve bunlara esas teşkil «den unsur Jati yerihde tesbit etmek, — konservatuvar tallimleri halk türkülerini toplâmak için Anadoluyu seyahatler yapıyorlardı. Ben, bümu da cidi bir gayeye matuf görmemiştim. Nilekim, bu seyulmtler birkaç gramo- toncünun sürümüyü ayttrmaktan başka bir işe yarı» madı, —, yerli hüğmeleri toplamak ve Türklüğün benliğinden fışkıran bu nağmelerle atılacak bir temelin tekniğinin mülzemesile, yüksek Türk çatısmı kürmuk. Maksadı dahn açık kitin <Rins beşlerisni hutarlatırım. Müstakbel Türk imüsikisinin temelini bü siretle hazirlarken, diğer tarıltan da, vazilesini cidden kav tanış şalislar, yani musiki mimarları yefiştirmek İâzundır. Himmetli bir çalışmağı. muhtaç vlan bu iş yapıldıktan sonradır,ki bü oewreyan içinde, yetişecek genç Türk müsilkişinaiları ciddi bir misiki duygüsu ile yeni mnsikinizi muhtelif cephelerden tutma miya koyulabilirler. Bütün bunlardan sonr, Türk üpeta ve operoti, Türk alâti musikisi git gile inkişuiz baslar. Samimi ve ciddi san'at birlikleri vücude geti rilir öalışılır, çalıştırılır— ve gayet tabii olarak, biraz da, monkalliriik baslıyn — yeni #xu'üf ileriledikce şahsiyet <originalitör saliibi bestekirlür yotişir. Bu sırada edebiyat da bos durmaz, Ezelden beri kardeş geçindiği bu enn'ate yardımlarını esirgemez, Yakamdanbeni yazdığım satırlarla mera, biraz olgun, anlatabildim, zannediyorum. ben, raemleketim için böyle bir musiki bekliyorum. Bunun tahakkir kunu belki ben göremem. Belki benden sonraki nesil, Du hmsnsta hayırlı adımlar marak müspet neticeler almağa baylar ve belki de dahan uzun zaman beklemek icap eder, İşte Mehmet Selim B. EH nin, geç kalındığı hakkındaki mütalenlarndın, bu düşüncelerle ayr muştam. Benim (ilerime kalıran geç kalmak değil, halta çok zamana ihtiyaç vardır. Zamana ve çalışın. <imitors İle Pana, ecnebi operet tercimelerinin temsillerini, arrülarımın Divan evvel tahakkuku için, ihzari bir nüsur gibi göstermek istiyenler, belki bulunacaktır ve bünlar belki de baklıdırlar, Fakat, ben, yapılmasını çök mizu etiğin milli musiki temelinin. atımdiğim görmedikce, bu temsillerden, kendi hesabim, oiddi bir fayda beklemem, Geç kulp kalmamak meselesine 6805 olüu düşüncelerimi yukarıda hülüsa ettikten sonra, biraz da, diğer Lususları temas etmek isterim. Ondört milyonluk bir halk kitlesinin vüksek bir wrsiki etrafında, yekpare bir anlayış hâlinde foplana bileveklerine, - ben de inümam, Çünkü he öndörk milvon kişinin zevkine benim zevkin miyar olabilir, he de bu öndürü milyon kişinin awlayışı ayni derceye yükselebilir. Ancak, bu imkânsızlık, milli “ve umumi bir saw'atin, herkesin ayni heyecanla dinliyehileceği birmusikinin icessiisine mâni de olamaz. Gerçi san'at çok yükseldikee mümtaz bir zümreye hitap etmeğe büşlar, fakat, herkeste ayni İesiri yapabilecek sihirli nağmeleri, yüksek kabiliyetler, bulur ve terenniim öderler,