1 Ocak 1931 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 7

v © No. 1794—109 alan Reşadiye ve Fatıh Mehmet diritnotlarini İngiltere hükümeti zabt etmiş idi, Ve iki ala- man gemisinin alınmış olması memlekette tatlı tesir yapıyordu; lâkin Osmanlı oimprâtotluğu her, adımda harbe karışıyordu. Türk münevver- lerini burada bir nokta müteselli eyliyordu. “Çarlık Rusyasının Fransa ve İngiltere tarafında “Oluşu ve Balkan harbinin Rusya yüzünden © çikarılmış bulunuşu, münevyerlerin yüreklerini itlği tarafından ayıiyordu. Bununla beraber “ilen muhareböye girmek hatırı gelmiyordu. “Nihayet bu felâket dahi Kurban Bayranıma “tesadif eden “Teşrinevvelde vukua geldi. Ve “umemi İlarbe girdik. © Biz umumi muharebeye girmeden Servetifü- © nuna yazdıklarımdan bazı satırlar alıyorum: # & Lİ © Avrupa, noktei istinadı kopmnş bir kütle gibi müthiş gürültülerle yuvarlanıyor; kurunu “ Yusta hayatına avdet eyliyor, yirmi milyon “asker birbirine saldırmışlar. Herkesin korkup hiruyoruz. ve hep bir ağızdan: — Nereye gidiyoruz? Diye soruyoruz! evet! kurnmü vusta hayatına “avdet olunuyor, fakat kunmu vusta muharebe- "leri ile bir fark var ki oda top ve tülenk “mulırebesi ile iktisat muharebesinin beraber başlamış olmasıdır. Alem medeniyetin gittikçe tevessi 'eden “maddi rabitılart her şeyden ziyade itibara müs- “tenid olduğu için umumi muharebenin. ilk attığı Kurşun (o beyelmilel krediyi öldürdü. OPiya- “salardı, kasada, veplerde bulunan milyonlarla İiralık kâğıt paralar ve tahviller malül oldu; “kiymetinden düştü; şimdi yalnız altının kiymeti E var; altının miktarı ise Avrupa muamelelerinin “ belki yüzde birini tutamıyor. Darbeler pek Li çabuk bizde de his olundu. Şehrimizde mütlüş bir “para buhranı var. Şimdi herkes altuna koşuyor; altun ariyor, itibar ile evrakı naktiye ile yaşayan bütün Bunkalar ise bu altm talebi karşısında islimi tükenmiş vaptır gibi mefiue “kaldı. Şehirimizde mevent muhtelif bankaların bu hastalığı, iktisadi ohakikatları anlayamıyan halkin hücumile daha zivede aydı. Tecil diyon Kkhmunu çikti; vadeli duyon ve mevduat “nakdiyenin hemet iadesi mecburiyeti kaldırıldı. Yine aynı hevcanın sevkile banknota bile naza- rn itibar ati etmiyen halk bir diğer kanun ile banka kaimelerinin kabuline iebüz olundu! 'Telâş SERVETİFÜNÜN Büyük adamların busuniyetleri : Bismark Bir İygitiz diplorul. Versayda Prens Hişme kin intizar salonunda O Peensin Çkondisini Kahini etinesini bekliyorln, Kant Arnim, isayarkin yanıda idi, Uzünüzudiya görüşüyarlardı. Nilüyet Arim dişarıya çil ve geçerken bir ab İngiliz diplomatın. önünde durarak şöyle söyledi “Bayı insanların öyle ityatları var ki insan deli ediyor. Bizmark, müthiş bir cürün teyakisidir. Okadar çak ciğara içer ki odası daimi sürette duman içersin dedir. Odasında instün tıkanıklık geliyor , Tıbkı bir lokomotif gibi duman avurayor. Sanki bulutlara. bürünmüştür. Kendisine rin etdim, odakın Geri açtırdım. Siz hiç değilse bir dereceye kadar havalar: dirilmiş ve vaziyeti kabili tühamımlı bir odaya sireneksiniz. Gndbüy?s Biraz sotr İngiliz içeriye çağınldı ve kendisine Bizmark hiddetli bir fovurla şöyle dedi: “Bazı inşanlarırın öyle itiyatları var ki iosuni eli ediyor, Demin Kant Argim yanımda ili, Bü sidar, olendar tuvalet yapıyor. kokular sürünüyor ki yakının du durmanın İmkân yok. Üzerinlen boyutu lvl kokusu etrafa yayılıyor, Bir dereceye kadar kabili talınmiil vaziyek temini İçim, geercereyi ayağın meehr oldum, » . © bitti; üçüncü kısımda buyük muharehedeki güzele- ve heycan olmasın diye nasihat, kolay fakat kabilmi? kendimi kâbuslu bir rüyaya düşmüş sanıvornnı, şimdi uyanacığım da bu korkunç rüyadan çikacağim diyorum. Hattn gazetelerde ki harp umumi telgrafnameleri okurken onlara inanmamak ve bunlar hayalâttır diye hükm etmek istiyorum. . Seyr eylediğimiz muharebe islav ve eermen ırkının mücadelei kat'isidir; islavların şarktan garba döğru ve biltabi bizleri çiknemek şartile bir asırdır yapmak istedikleri istilâlarmı; bundan altmış sene mukaddem İngiliz ve Fransışlar durdurmak için bizimle beraber Kırım müuha- rebesini yapmıştı. Şimdiki muharebe. Kim mularebesinin başka saflhasıdır. Çarlık hırsına karşı şimdi Alamaya ve Avusturyalılar çikiyor. © g 5 İşte 1914 ağostosunda böyle düşünerek yazarak şaşırmış alıklaşmış duruyorduk. Fakat vukuatın ceryanına karşi ne yapılırdı? Başda bulunanlar bizi müharebeye soökmağa karar vermişlerdi ve nihayet girmiştik. ' Matbuat hatıralarımın ikinci kısımı burada cilik aleminde gördüklerimi anlatacağım. © Ahmet İhsan