19 Aralık 1929 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 14

47 UYANIŞ No. 1740—55 Anne olacaklara : SÜT NİNE En evvel anne memesi, olmazsa bari yabancı bir kadın sütü, Roussel kanunu.—çocuk yuvaları (puponier). — Kadınlar arasında yardımı birliği Doğan çocuk annesi kucağında kalmalı ve annesi tarafından emzirilmeli. Anne memesi çocuğun hakkıdır. Zaten <annelik» yalnız çocu- ğu taşımaktan, doğurmaktan ibaret olmayup en büyük vazife emzirmek, yolunda büyütüp, yolun- da bakmaktır. Lakin çok defa anne hekimlerin rey ve arzuları hilafına, ictimai bazı sebepler tesiri veya monden hayata, alayişe inhimak dolayısile çocuğuna meme vermek istemez veya veremez. Hali vakti yolunda ise bir süt- Mihe tutarak çocuğunu ona verir. Hayat baha- lılığı ve kadının çalışıp daha ziyade yevmiye ve ücret temini cihetile süt nine tedarikinde çok müşkülat çekilmekte olduğundan bugün eve Süt nine alınarak çocuğa meme verdir- mek hemen mehaldir. Meme vereceği çocuğun âilesi nezdine ka- bul olunan bu türlü süt nineden başka çocuğu kendi evine alarak ömziren süt ana da vardır. Daha şimdiden anlaşılabilirki bu yolda evlerine adeta pansiyoner gibi çocuk alan ve fekat kon- troldan çok uzak kalan süt nineler sütlerini çok defa kendi çocuklarına hasr ile diğerini inek sütile büyütmekten çekinmezler. Doğun yurtlarında kendi çocuklarından ay- rilmamak üzere müessise de süt nine gibi ka- larak fazla sütlerini, sütleri az olan validelerin vakitsiz veya vaktinde doğan çocuklarına veren kadınlar misal alınacak olursa bir kadının he- nüz doğan iki çocuğu emzirebileceği anlaşılır. Eve alınacak süt ninenin evvel emirde «tıbbi bir muayene» den geçirilmesi lâzımdır,Süt ninenin vücudu kavi ve sütü kâfi olmalıdır. Bu hususta köyünden getirtilip âilesinden ayrılan süt ninenin ilk zamanlar bir çok sebeplerden sütü az çok azalacağı nazarı dikkate alınmalıdır. Süt nine iyi muamele görmeli, usandırılmamalı, düşünce içinde bırakılınamalı; maneviyatın sü- tün ifrazı üzerine tesiri ziyadedir. O halde süt nine ile daima hoş bulunmalı ve onu hiddet ve infial içinde bırakmamalıdır. Eskiler «süt bo- gulabilir , zehirlenebilir»? derlerdi; bugün bi- linen şey: eski zannı, düşunceyi ifrat bulmak- la beraber bir çok sebep ve hallerin sütün if- razını tebdil edeceğidir. o Süt nine 20-30 yaşında sağlam yapılı, kuvvetli, dişleri iyi çiynemek ve hazım etmek için nizamında,bir intan menbaı kesilmemesi için sıhhatta olmalıdır. Süt nine hiç hastalanmayacaktır. Kendisi gibi çocuğuda iyi muayene edilecek. tir; ana ve baba hastaysa çocukta irsi bazı alamet- lere tesadüf edilebilir. Çocuğun halü şanı validesi - nin sıhhatine, sütünün kıymetine bir şahid adedile- bilir: çöcuk sütün bir miyarıdır. Çocuğu bir kaç defa memeden evvel ve sonra tartmalı ve müm- künse sütü tahlil ettirmeli. Çocuk, ancak sıh- hatine ve sari hiç bir hastalığa müptela olma- dığına kanaat getirilen süt nineye verilebilir. Diğer cihetten, emzirmek üzere süt nineye ve- rilecek çocuk da temamen salim olmalıdır. İşte bu ahval, süt nine intihabında tabibin ne dere- ce ağir bir mesuliyet derühde eylediğini gösterir. Kabul olunan süt ninenin yiyecek ve içece- gi bir nezaret altına alınmalıdır: «Ziyade kuvvetli yemek çok ağır süt hasıl eder ». Me- kandan aldığı bazı maddelerle süt imal ve ihzar ettiği nasarı dikkate alınırsa yeni- len yiyecek ve içecekdeki iyi ve kötü lezzet ve ko. kuların süte geçdiği ve bundan çocuğun umumi hali az çok tesir altında kalacağı anlaşılır; bazı çocuklar bü gibi koku ve lezzetten adeta nefret ederler. Valide ispirtolu meşrubata devam eder, velev hafif olsun çok bira içerse çocuğu sinirli, oOhuysuz olur ve ihtilaçlara kalır. Meme veren her şeyden biraz yersed: en ziyade kuru sebzeyi, ekmek ve koyu çorba- ları tercih etmelidir, zira bunlarda çocuğun neşvü nemiasına yarayan «fosfatlar» vardır. Yeşil sebze, meyve, tereyağı bağırsakların vazifesi içindir. Çiy yiyeceklerde ve tereyağında çocuk için lâzım vitaminler vardır. Süt ninelerde susuzluk ziyadedir. Meme vereri yemekte değil yemek aralarında, hususile yemekten evvel su içmeli ve fakat ifrata gitmemelidir. Çocuğuna meme veren anne, başka bir çocuğu emziren süt nine şu söyleyeceğim yiyecek ve içecekler- den çekinmelidirler: Konserva etler, av etleri, istiridye ve midye gibi kabuklu şeylerle lâhana, soğan, pancar, kuşkonmaz, kuzukulağı, lâhana turşusu, mantar. dereotu, kırmızı turup, sarmı- sak, (bazı memleketlerde çocuga tesiri olmıyor ) ziyade baharlı salçalar, sirkeli salata, ispirto, likörler, kahve ve çay, ziyade ekşi meşrubat. Me- hazimiz olan kitap emziklilerin domatiz, ıspanık, enginar, kereviz, çilek gibi şeylerden içtinabını tavsiye ediyorsa da memleketimizde iyi pişiril- diği ve bazılarının kokusuda giderildiği halde bu gibi sebzelerin hiç bir mahzuru görülmiyor. Süt nineler, emzikliler her nekadar çok sevdik- leri bazı yemeklerden malırum oluyorlarsa da yine bir çoklarından istifade ediyorlar. Süt ninenin yiyeceğini: tahdit eden sebepler para meselesi değildir: aynı parayla kendi ve hem çocuğu için faideli yiyecek tedarik olunabilir: melerin maruz