8 Ocak 1949 Tarihli Sebilürreşad Dergisi Sayfa 12

A SEBİLÜRREŞAD . Ü—!nkılap Umac ısi — L Meadrese tahsii usulündeki üstünlük Ankarada Çıkan Kudri harrırı Millet Partisi Lideri Hikmet t Bayur -«Din dersleri ve Lgıtım Bakanının demeci»: başlıklı bir başmakale nesretmştır Bazı par- ç n . . «Kamutayın & ocak <tarihli İ Mill Egıtım Bakanı Bay Tah sin Ba_nguoglu- * nuri Bay İbrahim Atyas'a verdıgı karşılıklar : &t gazetesinin başmu:-. : ” sı, / mekteplere dini tedrisatın kabulü, bir ta- »- . kım dini müesseselerin hukumet tarafından açılma teşebbüsleri, Jâiklik telâkkisi, tama- miyle hükürüetten ayrı, hür ve müstakil bir cemaati İslâmiye teşkili gîbı muhım mesele- lerde, Halk Partisiyle Demokrat Pa_rtı arasın- da ne gıbı görüş frakları vardır? a Millet Partisi: din meselesmdekı : 1 Anaya- sadan kaldırılması, mılletm 1stedıg1 Tisanla ibadette serbest olması gibi bazı hususatta bir | ” < dereceyekadar açıklamıştır. Acaba buhusus- & ta Demokrat Parti Halk Partisiyle omuz omu- “ Za olarak Millet Partisine karşı müşterek'bir sıyasetı diniye mi takip edecektir? İşte böyle gerek esasa, gerek tatbıkata ait birçok noktalar vardır ki Demokrat Pârti bunları hep..mesküt geçmektedir. Halbüki bir partinir, milletin vicdanı umumisine ait . bu kadar meseleler üzerinde ilânihaye sakit kalması, goruslerını duşunuslerım saklaması doğru değildir partiler- de eger dâvaları uğuna inânıyorlarsa, bunu saklı tu tmamaları icap eder Butun partilerin programlannda din hurrlyetı var. Eski zaman salnamelermed de K. ânunu Esasi maddeleri yazıh 1d1 Halk Par: tisinin programında da din huırıyetı var. “Ama «Allahu Ekbern dedıgı için bugün zin- * danlarda yatanlarm adedini Adalet Bakanın- : dan sorunuz. Demokrat Parti bu husustakı gorusleıım halk kutlelerı huzuru: izah- etmiyebilir. nda “Ama gazetelerinde, brosurlerınde, Meclis kür-. : süsünde izah e debilir, sırası (geldiğinde bu : Mmeseleleri - millet” kuzurunda konuşacağını soyluyor Insallah Bir. partı lideri 1cm bu, - ©* en-mühim bir vazifedir. K Bizim de bu din meselelerı u7er1nde mil- let hüzurunda: Pemokrat cıklamalarım bekhyoruz " Eşref Adib âm dini asıkare olduğu gıbı .nu üzetinde tartışma: a, old ile konusacak—i " larımız var; Fakat evvela hderlerm fikirleri- ” da asıl dâvayı elden geldiği -kadar'bir yana . bırakarak kimsenin sormadığı yönler-üzerin- « Cit T Sayı 27 ) “bir müddettir -C.H. "Partililerce 'çok:bâşvuru- - .lan acayip bir tarzın bielirli bir örneğidir. Bu de înkılancıhk edebıyatı yapmak ve bu su- | retle uıL türlü inkılâp düşmanı durumuna sokarak” sindirmekteri ibarettir. Bakan bu i işi o kadar ileri götürmüştür ki so- rü sahibi Bay İ. Arvas'ı, Ulus gazetesine göre iki kere «mugalâtaya luzum yokn dermek ' zo- * runda bırakmıştır, * Eğitim Bakam Tanzımattan Cumhurıye— y te kadar giden devirde mektep Te Mmedrese-' “derin durumunu çok- yanlış -bir surette izah - etmiştir. İşi onun gibi anlıyanîaniı eiâh bu- günkü eğitim ve öğretim u. imiz üzerin- v'de tesirleri görüldüğü için bu iki noktayı açık- lamayı faydalı buluyoruz: Medresenin siyasal önemini bir ya.naka— -rak onu öğretim bakımından ele alalım. o smanlı devletinin. hemen sot yıllarına kadar medıese birçok noktada Ebussuud Fâ-: râbi ve hattâ Aristo devirlerindeki bilgileri öğretmeğe devam etmiş ve onları pek asama— mıştı. Tanzimattan sonra kurula ktep uzaktan da olsa zamanın terakkılermı takıp etmekte idi. : Andak medresede genc dımaglar Yyalnız . ezberciliğe değil, velev ki skolâstik usüllerle dahı olsa, kendi başlarina' dusunmege, bir ko- ş geçmişin büyük bil- . gınleıvmn düşüncelerini” karsılaştırarak 'kü- mler çıkarmağa ve meseleler halletmege ahstırıhyorlardı . Yeni mektep İse Avrupa maafifinin daha çok görünüşte bir Benzeri olmüş ,fakat gerek Ööğretim, -gerek imtihar usullermde bilkassa zası kuvvetli olanları temayuz ettirmiştir. Bu usul ise memurün sessiz ve her emre 1taate hazır, teşebbüs kabıhyetmden mahrium dini yetiştirmeğe yarar Her keyfı ıdarenm —aradıg ı dâ budur. Z amanın gerektırdıgı bılgılevın pek Ço — ğundan mahrum kâlan din ulemasi arasında , birçok' kimselerin devlet işlerine bir takım mektepli vükelâdan'daha anlayışlı ve kavra- 'yaşlı olmaları'da bır yüzdendir. Kezar ÜZz- ü yü: dendir ki padısahlara karşı dıkılenîer arasın-' - tilen. “da en kuvvetli unsuru talebe-i ulüm de Tnedrese öğrencileri:teşkil ederdi.n.. —— “ezberciliğe önem vermiş ve zekâsi değil, hâfı---