12 Mart 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

“ Tarihi tefrika: 123 93felâketlerive Ignatief Mitat Pş. Padişaha bir mektupla vaziyeti anlatmıştı... Mitat Paşanın Padi- nunu Esasi müsveddesini de Ali Hay- dar Mitâl, Beyin gönderdiği kâğıtlar arasında gördük. Kammu Esasi tabirinden önce ye- &i kanun için “Kanunu Cedit” gibi tabirler kullanılmıştı. Mitat Paşa ise “Kanunu Osmani” adını vermiş ve bunun 42 maddesini yazmıştır. Kanunu Osmani müsveddesinde göze çarpan bazı maddeler şunları ler: “Madde: 20, — Her vekâlet ve ri- mazurum. Çünkü mes'uliyetim ağır. dır. Hem vicdanımdan ni temin için vicdanımla müteahhi- dim. Fakat korkarım ki bu efkâr ve #alden dolayı ileride devlet bende- izi müttehem ve mes'ul tutmasın? “Şu arzedeceğim doğru sözlerden kalbiniz şüpheye varmasm. Ne çare ki en ziyade korktuğum, bilâhare vicdanımın bendenizi mahçup edip mes'ul tutmasile milletimin taan ve “Padişahım, Osmanlılar kendi ken- dilerini ıslah ve idare iktidarını haiz Usulü meşveretle idare lan illette nizam nedir, bilir- siniz, tafsile hacet yoktur. Bendenize emniyet ediniz efendim. Bununla be- aletine müşabih olan em müb. remeyi reddediyorsunuz. Halbuki — letsiz iş görülemez. Bu hal ile henüz dehşetli zelzelelerden mahv ve iki raz derecesini sa daya dee leti tamire çalıştığımız arada siz ia deta yıkmak istiyorsunuz, diyebili. rim. kullanabilecek bir yedi iktidara tev- di bayuraleun. Her halde. ..” MİTAT Mitat Paşanın “ Ka- nunu Osmani ,, si İstanbul Evkaf İdaresinin genişletmekte olduğu Süleymaniyedeki Mi. mar Sinen türbesindeki inşaata devam edilmektedir. Evkaf nun nezaretinde yapılan bu inşaat hazirana kadar ikmal ne ile bilmülâkat şifahem tebliğ ve is- tizanı icap eden hususatı arz ve eva- mir ve tembihatı mülükâneyi ahz ve telâkki eder. “Madde: 22. — Zatı hazreti mülü- künece bir özrü şer'i bulunmadıkça sadrazamın huzuru hümayuna dühu- le mezun buyurulmamas (veyahut muvafıkı kanın olarak arzettiği hu- susatın tervicine müsaade © olunma- ması sadrazamı istifaya mocbur eden esbaptandır. “Madde: 23. Heyeti erkâ- nı: devletten ikincisi Divanı Saltanat Riyasetidir. Divanı Saltanat Reisi ta- rafı padişahiden intihap ve nasp bu - yurulur. Divanı Saltanatın vezaifi e- sasiyesi nizamı mahsus ile mahdut o- tup reis bulunan zat o daire dahilin- de ifayi vazife ile mükelleftir. Veza- ifi mezkürenin en mühimmi muhafa- zai kavanin maddesi olmakla maka mı riyaset her vekâlet ve devair ile doğrudan doğruya icrayi muhaberat ve tahkikat ile hilâfı kanın gördüğü hususu, iktizasnı beyan İle, bamüza- kere makamı sadarete arzeder. Ve iş'ar olunan hususun icrasında teha- vün görürse bir muhtırai mahsusa ile tekidi keyfiyet ve gene icra olunmaz- sa doğruca zatı şahaneye takriri res- mi ile beyanı hâl eder. “Madde: 34. — Rütebi ilmiye ve askeriyeden manda bilcümle rütpeler mülgadır. Vükelâyı saltanat ile ordu Müşürleri ve mazullerinden omaada kimsede paşa ünvanı olamaz. Feri- 4. 5.— Hariciye Vekili, 8. — Umuru harbiye Vekili, edilecektir. Californiyada binalar yıkıldı, ölenler çok LOS ANGELES, 11 (A.A.) — Dün akşam burada şiddetli bir zelzele du- yulmuştur. Hasarlar fevkalâde mü- himdir. Complon'da 12 kişinin öl. müş olduğu bildiriliyor. Oradaki tica ret müesseseleri ya tamamen karap SENER gl sarisini ilen 3 kişian ölümüne olmuştur. Politeknik mektebinde 3, Garden Crowa'da da bir kişi lediye binası ve il olmuştur, Hunlogdon Park'dr birçok mağaza. larla bir otomobil lâstikleri fabrikası 'da bir çek ki- zelzele duyulmuştur. LOS ANGELES, 11 (A.A) — Bi ar a rinci zelzele et mmitşir, İlk sarsmtılardan sonra ahali hemen kaçışmağa koyulmuş ve ber türlü büyüklükteki binalar sallanma- r. Broadway'da maddi ğa : a hasarlar hemen tescil edilmiş ve 'da münakaleler kesilmiştir. Sandie. go'da da bir zelzele duyulmuştur. İlk lere göre hasar olmamıştır. Misli er haberli şimdiye kadar tysadüf şiddette olmuştur. Zelzele bütün man. takada ölüm ve 14 sademe olmuştur. Zelze Longbeach'da çok şiddetli bütün büyük binalar yıkılmırtır. Bu. rada ölenlerin mikdarı diğer Yerler. den daha ziyada . Sokaklar her nevi- den enkaz ile doludur. imei ve Dün saat 1755 te burada doksan | dakika içinde çok şiddetli altı zelzele olmuştur. Burada civar şehirlerin de yangınlar çıkmıştır. 80 kişi ölmüş ve Deniz Çekildi Kalbi sağda! olmuş veyahut mühim surette hasara | HARİCİ HABERLER Müthiş bir zelzele Çaldaris iş başında Yeni hükümetin harici siyasetinde değişiklil ATİNA 11 —M. Çaldaris, gaze- tecilere vâki olan beyanatında ka binesinin maksadı memlekette a. sayişin tam bir sürette tesis ve Dev İletin muntazam Dale vazife görmesini temin olduğunu söyle- miştir. M. Çaldaris demiştir ki: “ — Otoneos kabinesi memleket. te sukünetin tesisine çok çalışmış- tır.” Jeneral Kondilis pazartesi gü nü yemin edecektir. Yeni harbiye nazırı, yeni hükümet koalisyonu. nun 40 reylik bir ekseriyete istinat Metaksas, matbuata vâki olan be- kabine ile çalışma birli- ğini kabul etmediğini, çünkü dost. larından birine bir nazırlık vere mediğini, fakat M. Çaldaris'e ta- mamen muzaharet edeceğini söy- lemiştir. Dahiliye nazırı yemin etmedi ATİNA, 11 — Yeni Dahiliye Nazırı M. Metaksas, yemin etmek ten istinkâf etmiştir. M. Metaksns, âyan azasndan M. Türkovasili”- nin bir nazırlığa veya Makedonya umumi valiliğine tayinini istemekte dir. Başvekil M. Çaldaris, M. Me- taksas'a bir mektup göndererek bu i ın halli için kendisi ile görüşmeğe davet etmiştir. Yeni kabine ATINA 11 A.A. — Yeni Çak daris kabinesi dün saat il de ye- min etmiştir. Kabine şu suretle te. şekkül etmiştir: Başvekil: Çaldaris, Dahiliye na zırı: Jan Metaksas, Harbiye nazırı Condilis, Bahriye nazırı: Hacı Kir yakos, Hariciye nazırı: Demetre Maksimos, Maliye nazırı: Lover. dos. Münakalât ve hava nazırı: Jan Fallis, Maarif nazırı: Pierre Fal. is, Ziraat nazırı: Teotokis, İktısat nazırı; Pesmazoğlu, Adliye naz rı: Talinduros, Muavenet ği Makropulos, Trakya umum valisi: Manta, Harbiye nazırı M. Condilis grip- | ten hasta yattığı için iyi olduktan sonra yemin edecektir. Harbiye nezareti muvakkaten Başvekil ta- rafından idare edilecekti. Dahi ye nazırı Metaksas dün rahatsız Ziraat nazırı Teotokis de Korfu' dan gelmekte olduğundan bu iki nazır buçan yemin edeceklerdir. Çaldaris kabinesi dün saat 13 ilk toplantısını hariciye nezaretin- Ölü mevsim olmıyacak Hariciye nazırının beyanatı ATİNA, 11 A.A. — Hariciye na zırı M, Maksimos dün işe başlamış tar, Bu münasebetle şu beyanatta bulunmuştur: Yeni hükümetin harici siyaseti evvelki hükümetler siyasetinin tıpkısı olacaktır, Siya- setimizin esası bütün devletlerle ve bilhassa komşu memleketlerle dostluk münasebetlerinde bulun- maktır. Sulhun beşeriyetin refahı için zaruri olduğu prensipile meş- buum. iyetin geçirmekte ol- — e — Jehol muharebesi uae lil m güne kadar Peki. Bi terkederek conuba gitmesi muh temeldir. Kupei-Ku cepbesinde mühim hâdiseler olacağı tahmin ediliyor. Çin membalarından gelen haberle re göre Japonların fecir vakti giriş miş oldukları taarruz püskürtül. müştür, Merkezi hükümetin 25 inci fır kası Kupei-Ku'da bir harbe giriş miştir. Bu fırkayı takviye için di- ğer bir fırka da gelmektedir. Salâhiyeltar mahfeller vahim hâdiselelerin pek yakın olduğu zannındadırlar, Küçük itilâf misakı * BELGRADII A. A:— Âyan Meclisi dün öğleden sonra Mebu- san meclisinden gelen küçük itilâf misakini müzakereye başlamıştır. Mazbata muharriri Gavrilo Ha riciye encümeninin lâyihanm ka- bul lehindeki mazbatasını okumuş tur. Bundan sonra hariciye nazırı söz "almıştır. Misak alkışlarla tas- tik edilmiştir. Fransa dahili istikrazı PARİS 11 ALA. — Biner frank. lık hazine obligasyonu çıkarılarak yapılacak dahili istikrazın ilk kıs- mı 3 milyar olarak tesbit edilmiş- tir. Çıkarış Fiat yüzde 98,5 ola- caktır. Sermaye, 60 seneden evvel Mamur Ödemiş İzmir doktorlarını meş İzmirde işlerin durgun | Şehri güzelleştirmek gul eden bir hâdise ki, bu çocukta ender görülecek bir hal vardır. Kalbi herkes gibi sol tara- ee sağ tarafındadır. Bu ga7 son zamanları kadar biş kimsenin âleminin ehemmiyetle hazar; dikkati. ni celbetmiş ve birçok muayeneler ya pilınış ve hepsinde de ayni netice elde edilmiştir. Çocuğun sıhhati yerinde © Jup mektebe devam etmekte binin bu goyritabiiliği şimdi Gör 5. rıza halini göstermemektedir. MUAMMER zamanı başladı IZMIR, (Milliyet) — İzmirde son günlerde ticari hayat ve hareket dur- muş gibidir. Yorgunluk her sene ve başlayan “ölümevsim” durgunluğu. dur. Mahsalün mühim kımmları sr tık satılmış ve hattâ ihraç edilmiştir, Bunun için meselâ bundan iki ay ev: velki faaliyet ve harareti görmek mümkün değildir. Rekoltelerin sarf ve a eli sıralarda Borsa alı- çı ve satıcılarla dolup taşarken ara- bacılar, bammallar tahmil ve tahliye ameleleri, ticaret hayatının bu faali- yetini gözlerde caddelerden gelip geçmek ve di bile güç ol makta idi. Buzün bu fanliyetiez Ser Kalmamıştır. Bu hal mayıs ortaları ve | hazirana kadar bu şekilde devam e | der. Fakat tb eğe tabii durgunluk. > — ür. göze çarpmakta mı hariç piyasalardan istöhlâk sahac | v bulamamaktadır. Yumurta gibi ! olamuyor. Bunun sebebi ie“ peki | mahreçlerin gümrük, takyidatına ve kontenjan usullerine tâbi olmasıdır. Kasaplık hayvanlarımızın da henüz Yunanistana ihracına . saplık hayvan mikdarın: ihraç edile | mezse İzmir muhiti mevaşi istiksalâ mühim surette sarsılacaktır.. e Vakı balk bir mislini görmediği ucuzluk! et yiyecetkir. Fakat çiftlik sahiplerinin pek çok zarar göreceği söyleniyor. İzmirin bu “ölümevsi de en mühim işini bu gibi mahsulâtı ! arziye teşkil eder. Bunun için İzmir | ve mmtukası ihracat işlerinin genişler | tlmesini mucip olacak tetbirleri bek. | lemektedir. mmm m. için çok çalışılıyor Ödemişten bildiriliyor: — Şeh- rin kanalizasyon projesinin itma- mı için, azami gayret gösterilmek tedir. Belediye Reisi doktor Mus- tafa Bey bu işin başarılmasına çok fazla ehemmiyet vermektedir. Ka- nalizasyon işi balledildikten #0n- ra şehir dahilinde asfalt yollar in- şasma başlanacaktır. İlk evvel as- falta tahvil edilecek olan cadde is tasyon caddesi olacaktır. Ödemişin Anadolunun nümune şehirlerinden birisi olmasına çalı. şılmaktadır. Tetkikat için buraya gelmiş olan ecnebi mütehassısl, elekirik fabrikası ve tesisatın, su taksimatmı ve sıhhi su tesisatını gezmişler, takdirlerini beyan et. mişlerdir. Bozdağda henüz karlar erime miştir. Maamafih şehir dahilinde ilkbahar havaları hüküm sürmek- tedir. Havaların böyle güzel git. mesi YİN yüzlerini güldür müştür, Çiftçi bu sene mahsulün senelerden beri görülmemiş bir be reketie olacağını söylemektedir. AAkşehirde kumarın önüne geçildi AKŞEHİR, (Milliyet) — Şehri mizin bazı kahve ve skakazal rinde poker ve emsali kumar oyun ları günden güne artmakta idi. Bunu gören genç ve kıymetli kay- makasrmer. Lütfi ve Jandarma | Meclise verilen lâyk hanın esasları ANKARA, 11 (Telefonla) Madeni ufak para basılması kındaki kanun lâyihasım hükö met Büyük Millet Meclisine tak dim etmiştir. Lâyiha 100, 50 © yirmi beş kuruşlak gümüş par 10, 5 ve bir kuruşluk nikel para) on paralık ta bronz para bastirik! ması hakkındaki Maliye vekâleti | N me dabi Lâyihanın ihtiva ettiği esaslara Şi | re halen tedavülde bulunan 24 mi yon 591 bin 218 adet birer liralık evrakı nakdiye tedavülden kaldı lacak ve azami bu mikdar kadâ' gümüş para çıkarılacaktır. Ancal 12 milyon liradan fazla basılacak Gümüş para | gümüş paralar için yeniden müb& yaası icap elen madenler tercikef memleket dahilinde olmak üzert beynelmilel piyasa fiyatına gört Maliye vekâletince tesbit edilecek ve satın alınacaktır, Madeni borular ANKARA, 11 (Telefonla) — Madeni boruların gümrük resmin den muafiyetine dair olan kani mun 1 inci maddesinin tefsiri içi hükümete mecise bir müzakkert ile müracaat etmiştir. Âli askert Şüra ANKARA, 11 ( Telefonla ) - Milli Müdafaa encümeni âli aske ri şuranın her sene yerine şubat ayının başında t0p anmasına dair olan lâyihayı mü zakere ve kabul etmiştir. İcra ve iflâs kanunu ANKARA, TI ( Telefonla ) — İcra ve iflâs kanımunun 49 unce maddesine ötideki fıkranın ilâve si hakkında hükümet meclise bir lâyiha tevdi etmiştir: Ticaret ka nununun ticari rehinlerin satış — müteallik hükümleri mahfuz ar.” | Prusyada yeni vaziye BERLİN, (Radyo: saat 24) — Prusya'da “Halk propazanda ne Zareti” isminde yeni bir nezarel vücude getirilmesine bugün karar verilmiştir. Bu nezarete Dokto! Göbbels'in tayin edilmesi muhte meldir. Nezaret bir hafta sonra faaliyete geçecektir. M. Hitlerin ameleye nutku BERLİN 11 (Radyo: Saat 24)- Başvekil Hitler bu akşam saat 22 de ameleye hitaben 30,000 kişi har zurunda ve bir saattan uzun sürer bir nutuk irat etmiştir. rare İspanyadaki hâdise tahca vaziyetinden sinirlenerek ü- zer! ettirmiş ve on ikisi- ni öldürmüştür. Poli kumandanı sonradan hadiseyi emniyeti umu. miyeye müdürüne haber vermiş i- $e de emniyeti umumiye müdürü mumaileyhi süküta davet etmiştir. Emniyeti umumiye müdürü Me- nendez dün akşam tevkif ve hap- sedilmiştir. Arnavutların tekzibi ve membai Yugoslavya olan ha- berleri tekzip etmektedir. bölük kumandanı Galip beyler ta mahaljle- SAMSUN, Ji (Mülliyet) — Samsunda esnaf cemiyetleri tama” men faal bir hale getirilmektedir. Bugün motörciler intihabi yapık mış ve yeni heyet ekseriyetle seçil inistir. 3 veyasuygşguprayalfeg «4wsmayymezmuzurYe8v1p* mais wo ve