6 Haziran 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

ı — atanla hürtiyeli Dir tutmaları ” K — plduğu şartlar, devletin idaresi tee — mücadele,, başlıklı .gağele Ce dlyJo- Sadri Ertem Vakitteki, “Türkiyede demokrasi kurulurken yapılacak ilk başmakalesinde. demokrasinin, insanın şerefi ve yük- sek kıymelleri taşıdığı esasına — da- yandığını, insanın iyi, güzel haklı ve metalizik imefhüumlara sahip oldüğu: nu, vicdân bulunduğunu — ve âlilâk kıymetlerini İdrâk ettiğini, haklı ik haksızı ayırmakla insan ruhunun bir mihenk vazifesi gördüğünü söyledik- ten sonra demMokrasilerin düştüğü he fa, insanı — kemal öfneği — saymak suretile koydukları faraziyeyi bedi hi telâkki etmeleridir demektedir. Muharrir bundan — sonrâ sözünü memleketimize getirerek şuflarıi sör lemktedir: “—- Türkiyede demokrasinin ger çeklen yerleşebilmesi, vatandaşların İçin tek çüre valânı, ve hürriyeti koru: maniın, onlari yaşatmatıh şartların! iyice bilmeleridir. Vatanı hürriyet gibi, hürriyeti va lan hudutlari gibi korümak İçin sa HMece İyi niyetler, namuslu valandaş ların arzuları kâfi değildir. Çünkü arlık bir sosyetenin tâbı rübeden, ilimden alınmış bir takım esağlara ihliyaç göstermektedir.,, Sadri Ertem Mmakalesinin sonunda 4 Memokrasiyi tesis etmek istiyen Türk J i mMmünevverinin her ş$eyden evvel al: kış toplama uüsülüne kürşı cephe al- masının icap eltliğini söylemekte ve | mühevverlere hilaben “münevver her Şevden Önce ilk vazilen demakoji i — Te vürüşmak, onu tuhündan silkip at- Taklir,, diyerek yaziısini bilirmekte- dir. KAN Sabiha Zekeriya bugünkü başyazı Ha, Deutehe Âligemaine Zellüng gü Zelesinin Graf Pückler imzasile neş- reltiği hakkımızdaki bir yazıya — ce- Wap vermekledir. Bu muharrir. yazı- Bında şöyle demektedir! “Türkiyenin, Türk - İngiliz anlaş Mmasını yapmakla, İleride mahirane bir siyaselle ergeç eline — geçirebile- ceği lopraklar için çok yüksek hir fi- O Oyat Üdediğini göyliyebilirir.,, L h Sabiha Zekeriya buna şöyle cevâp Yeriyor: “Müharrlre göre, Türkiye bu ânlun mayı yapmakla, bir' zamanlar Filis- tin, İrak gibi kendi vilâyetlerini hi- mayesi altına alan İngilterenin hima- yesine girmiştir. Aslâ... Türkiye hiç- — bir Üevletİn himayesi altına girmiş — Geğildir. Türkiye, mihver devletleri nin dünyayı sürükledikleri harp ba- diresi karşısında, sulhu — kurlarmak için demokrasiler ve sulh — tarafları — GMevletlerle müsavi bir anlaşma yap- — miz wardır. Bü yazılar bize LA P mıştir, Tilrklyeyı karşı bu kadar suliniyet besliyen bir muharririn ne ikazına, ne de sefil propagandasınan ihtiyacı- ancak, Almanya İle anlaşmış olsaydık, başı- miıza gelecekleri anlatmaktan başka bır şeye yaramaz.,; 486 Burhan Felek arzühalli müşteri a. Hını verdiği fıkrasında, ticart! mahi- jyette iş yapan son zamanlarda devle! müesseseleri arasına karışan yerler- le halk temaslarında kolaylık istiyor, — idiyor ki: “Senede birkaç yüz, veya birkaç bin müşteriden alınacak pul parası- - Na lama etmeksizin ticari mahiyette — derle önların müşterileri — VA B b | - den bahsederek, & olan bu ve bunlara benzer, müessese- arasındaki - femasların muhaberelerin diğer dev, - Jet dairelerine karşı yapılan talepler — deki gibi, pul arzühal, şu ve bü for- - malitelerden islisna edilmesi hakika- v ) N ten hem halk için, hem o müessese, ler için faydalı ve hususile mantıki bir tedbir olacaktır.,, | OUMHURİYET Nadir Nadi: “Meslek aşkı kâfi mi- dir?,, başlıklı yazısında Maaril ve- ğ kilinin, son günlerde muallimlik mes leğinden ayrıldıkları görülen mual- Timler hakkında yaplığı bir tamim. muallimlerimizin hem de meslek mektebinden, mual- lim mektebinden yetişip de öz mes- leklerinden ayrılan muallimlerin bu — hareketlerindeki saikin ne olabileceği A ni araşlırıyor ve bu neticeyi doğura- bilecek bazı sualler sorarak bunlarda ı':L birer hakikat parıltısının mevcut ol- — düğünü işaret ettikten sonra, mual. limlerin ve bilhassa ilkmeklep mu- allimlerinin hemen hiçbir — istikbal — imkânmnı bulunmadığını ve bu imkânı | fTemin edemezsek bu mesleğe sülük e deceklerin adeflerinin arlmıyacağını — tabil görmek lâzımgeldiğini söyliye- , Ki hi - ı & — rek şunları ilâve diyor; “Parmağını yaraya basan — sayın — maarif vekilinden, yaranın derin se — beblerini bulup meydana çıkarması. — ni ve yarınki neslin İstikbali diyece- — ğimiz muwallim nesline bir hal çaresi bulmasını temenni ederiz.,, ('ÜZ. ... Hüseyin Cahit Yalçın bugünkü baş yazısında İtalyan — gazelelerinde çı- kan bazı haberlerin Almanların hize kızgınlıkları derecesini göstermekle olduğunu kaydederek bu haberlerin : l1 — Fon Papenin memleketimize dönmiyeceği 2 — Ticaret muühedesini feshedes- ceği, 3 — 150 milyonluk Lıc—dı)ı kesece ği, Oldüğuüutu söylüyot ve bunlar üze- ritde Mülalealar yürülüyür. Bünlar da hülâsaten şunlardır: 1i — Fon Papenin işe başlamış bit vaziyelle #teri alınması, böyle kıy metli bir diplömâlı sefirler arasındı görememektlern dölayı bizl üzer, 2 — Ticaret muahedesini - feshet, mesine imkân vermemekle beraber buhü yaparsa Almanlar bizden dahe çok zararlı çıkarlar. Ortada ticare! muahedesini feshettirecek bir sebel yoktür. Sabeb İnglliz « Türk anlaş- masğı ise bu, ticari bir zihniyel ayrı- fiği değil, siyasi bir görüş — farkına işareltir. Elbette Tütk hükümelti, AL manların böyle bir buhrana kapilıp 'Heari anlaşmayı feshedebilmeleri ih timâline karşı tedbirlerini — almiştır ve binaenaleyh zararlı çıkmaz. 3 — 150 milyonluk — krediyi kes: mesi de Türkiyeyi ürkütecek bir şey değildir. Hülâsa! Almanlar bizimle — tlcari anlaştaları kesetlerse kendi menfa- | allerini baltalamış olurlar. Yok;, bi- dmle bağlılıkları ticarl — münasebe' kisvesi altında başka bir — mâaksatla idiyse, - ki keserlerse bunu anlarız , büu münatstebetin kesilişinden — çok memnun oluruz, Karadeniz, Marma-| ra ve Egede fırtına Muhtelif yerlerde bazı kazalar oldu İki gündenberi Karadeniz, Mar- mara ve Egede ılddetlî bir fırtma tafa reise âlt Demı kayığı Adacd_c lar denilen yerde demirlerini kopar- miş ve batmıştır. Tayfalar kurtarıl. mıştır, ; Karabigada da — Karacaoğlu is- /“minde 9 tonluk bir salapurya zin- cirlerini keserek kayalıklara — düş- müş ve parçalanmıştır. — Taylalar yüzerek kurtulmuşlardır. Limanımızda da bir kaza olmuş. tur. Ümit romorkörünün yedeğinde olarak Fenerbahçenin 3 mil açığın: dan geçen çöp mavnalarından Suat Sabriye ait olan mavna dalgalarla su alarak batmış, tayfalar kurtarıl- mıştir. t — Amerikalı bir milyoner / şehrimizde Amerikalr milyonerlerden M. Rüuayse refikası ve kızıyla birlikte bu sabahki semplon ekspresiyle şehrimize —gelmiş ve Parkotelde bir daire tutmuştur, M. Ruayse, gezmek maksadiyle seyahate çıktığını, Türkiyenin gü zelliklerini ve eski eserlerini gör- mek üzere bir müdidet burada ka- lacağını bir muharririmize söyle- miştir. Amerikalı milyoner, memleketi- nin pamuklu eşya kralr sayılmak- tadır. Yüzbin dolar rüşvet Nevyork, 5 (A.A,) — Eski Nevyork yüksek mahkeme rei. st Manton ağır ceza mahkeme- sine gevkedilmiş ve mahlteme Mantonu yüz binlerce dolar rüş. vet almakla itham eylemiş- tir, Manton, karar vorilinceye kadar, on bin dolar kefaletle serbest bırakılmıştır. Eşki mahkeme relsli tarafın. dan verilmiş olan hükümlerin ipka mı yoksa yeniden mahke- meleri yapılarak tadil mi edi. leceği belli değildir. Şehrimizden geçen Sovyet kafilesi Frankoya esir düşen gemiler mürettebatı idi 3 Haziran târihinde bazı İs . tanbul gazetelerinde: — “İspanya dahili harbi esnasın. da esir edilmiş olan ve araların. da Müteaddit — zabit de bulunan 95 Sövyet gönüllüsünden mürek kep bir gurupun İspanyadan İs- tanbul'a geldiği, hakkında bir haber çıkmıişti. Tass Aajansının Türkiyedeki mümessili, bu haberin yanlış ma hiyeti hakkında aşağıdaki tavzi. hi vermektedir: Hakikatte İstan. buldan geçmiş olan,, 95,, Sövyet bahriyelisinden mürekkep gü - rup 1938 sonbaharında Generül Franko mı.kımlın tmfmdan Gveı&; vi nmmymı.vmu. gmizgl daki üç Sövyet ticaret gömisinin mürettebatıdır., ” Şimdiye 'kâdâr esir tutulmuş bulunan bu bahri. yeliler, Sövyet hükümetinin ısra. ri üzerine son zamanda serbest brakılmıştır. —— ——— Iktısat Vekilinin tetkikleri Vekil dün Sümer Bankta meşgul o'du Evvelki gün şehrimize gelen ik. tisat vekili Hüsnü Çakır, dün Sü- | mer banka gitmiş ve bankaya bağ- ı fabrika ve idarelerin vaziyetleri hakkında alâkadarlardan izahat al- mıştır. Bu arada sanayi müdürü Halük Belsanı kabul eden vekil ye ni teşkilât işleriyle alâkadar olmuı. tur, Hüsnü Çakır bu akşam Ankuı. ya dönecektir. -— ——— Hakkında ihbar yapılan doktorun tavzıhi Geçen pazar günü Bahçekapıda bulunan Vahram Şirin adlı . bir doktor hakkında hakikate üyma - yan bir rapor verdiğine dair ihbar üzerine — tahkikata yazmıştık. Dr. V, Şirin zabıta rapurları a- rasında geçen bu mesele hakkımda gazetemize bir mektup” gönder- miştir, | Doktor mektübun!da, * şikâyeti yapan Yaşarın bir lise talebesi ol- |duğunu, iki seneye Yakn zaman - danberi kendisini tedavi ettiğini, kendi isteği üzerine hâstalığı hak- kında rapör verdiğini, bu talebe- nin, diğer hastaları gibi defterin. de kayıtlı bulunduğunu, bu itibar la raporu yazmakta mahzür göt- mediğini, biriken teldavi ücretleri- ni isteyince kendisinin tecavüzüne uğradığı ve “mütecavizi zabıtaya teslim ettiğini bildirtmektedir, Doktorun izahatına göre, orta- da hakikate uymayan bir rapor meselesi yoktur. başlandığını, - Sahcak | Almanyada yaptırılarak limani- mıza getirilmiş olan ay sınıft deniz altı gemilerimizden Saldıraya dün merasimle bayrak çekilmiş ve yeni gemimiz de bu suüretle — donanma- mıza iltihak etmiştir. p Dünkü merasimin dür: Şarılr sancağımıza kavuşacak O lan Saldıray Kasımpaşadaki deniz” sarayının önünde bağlı bulunuyor- du. Merasime tam saat 15 de başla: tafsilâtr şu ten çok evvel, kahraman donanma. mıza katılacak olan Saldırayın bağ: h bülunduğu sahayı doldurmuştu. nün temiz heyecanını gızliycmıyen okan..d% W'#( B%; sörlra stanbul komutanı . general -Halis Bıyıktay, yali muavmgmetla i Karatabın deniz İisesi ve dı:mı harp okulu komutanı kurmay albay Ruhi, denizaltı filotillâ kumandanı yarbay Osman Zeki, üniversite rek- törü Cemil Bilsel, birçok kara, de. niz ve hava subayları, kalabalık bır davetli kütleıi merasim yerine gel- mişlerdi. " Bandosile birlikte bir deniz mül rezemiz gene orada yer almış bulu- nuyordu, Bu sırada bando — amira! marşıinı çaldı. Müteakiben önde a: miral Okan olduğu halde küçük ve dar biriskeleden yeni denizaltı ge- mimiz Saldıraya geçildi. Saat tam 15 de bandonun çaldığı istiklâl mar şımız büyük bir ihtiram içinde din- lendi. Müteakiben — donanma ku- mandanunn şu nutku söyledi: '— Saym arkadaşlar; Ay sınıfı denizaltı gemilerimizden | Saldıraya şanlı sancağımızı çekmek deniz kuvyvetlerimize bir — denizaltı gemisi daha katmak üzere — bugün “|burada toplanmış bulunuyoruz. /ewıww' «Saldıray»a merasimle nacaktı. Davetliler, daha bü . saat- İlk gelenler arasında bu kutlu 'gü- | çekildi Yeni denizaltı gemimizde, dünden itibaren., kahraman ordumuza katılmiış bulunuyor Bu, yalnız Türk deniztileri değil, bütün Türk — milleti için de mesut bir hâdisedir. Bu sevinçli ve kıvahçlı törene iştirakinizden dolayı hepinize teşekkürlerimi sunarım. - Saldrray, bundan kısa bir müd: det evvel bu tarihf tersanemizin dı- ğer ucunda denize indirilme — töre- nini yaptığımız- Atılay denizaltı ge. mimizin eşidir. ; Filomuza katılan-bu gemiler de, yılmaz Türk çocukları elinde, Cum- hüriyetin sayısız nimetlerile mes"- ut bulunan ülkelerimizin çevresi ©* Tlan denizlerimizde, tetavüz " görme- dikçe daima sulh bakçisi olarak va. ile şeref zile görecek xe bBü vazife )ulacakîardtr. * İÇI K| Ankarada muhım tayinler Âldliya ve lktısal müstü — şarları tayin edildiler — Ankara, 6 — Adliye Vekll"' ;hüıteşarhğma temyiz azasın Salim Nafiz tayin edilmiştir. gel lı İktısat ve Ticaret Vekâletltf nin yeni teşkilâtı dolayxııyk t$ l_;ıızı tayinler yapılmıştır. Vekâleti müsteşarı Halid N“" Kişmir Ticaret Vekâleti mü'w şar) ğına, İktısat Vekâleti ıhr“' teşkilâtlandırma müdürü Se Tıcarııet Vekâleti teşkilâtları pıl' h umum mudürlu"üne, Orhan y mer umum müdür müavinliğir Jl Şevket Süreyya İktısat Vekâıh T Sanayı tetkik heyetı reisli d Ziya İktısat Vekâleti birinci liı İbrahim ikinci hukuk maşavî’ lerine tayin edılmıyled;îır Bü r* yınlcr yuksek tasdıkten ge:;!l'-“ı ğ gi 1 | Ll kşcwğmı bu güzel ganidm detarlser gemileri gibi tükenmez, - nihayetsiz başaârılar bekler, büyük ; milletimize mutlu, şerefli mesleğime de . olmasını en içten ve en temiz İstek- lerimle dilerim. Ebedi Şef Atatürkün vuksek ma: nevi huzurlarıma bu vesile ile min. netler yoöllarken Cumhur Başkanı- mız Milit Şef büyük İnönüne, ,bü- yük Mareşa'le ve sayın Vekilimize de kendimin ye Donanmanın niha- yetsiz. ve sarsılmaz saygı ve sevgile- rimizi bir. defa daha, huzumunuzda da bahtiyarlıklar duyarak sunarım. Yaşasın sevgili milltimiz, — yaşasın onun kuvvetli mertt — ve kahraman ordusu..... Amiralimizin alkışlarla biten nut kundan sonra bando sancak marşı. nı çaldı. Bu sırada bir deniz aske- rimiz. Saldıraym direğine şerefli ıancağımızı 'çekiyördu.” İşte Saldıray dehizaltı gemimiz, dün bu suretle kahraman deniz or- dumuza katılmış oldu. 224 Lira ihtilâs - Eski Sarıyer belediye varidat kâtibi Emin Tür ile muhasebeci En ver vazifeyi ıuıışüm'ıl ve- ihtilâs suçlarından dün ağırçozada mah - küm oldular.. , İ Mahkeme, âmırinm haber[ oîmn i dan çekler haz'rmar.,k pöra qe - ken ve böylelikle _zımmetme 1224 lira TT kurüş para geçirdiği iddia edilen E;njn Türün bu suflstimal- leri 934 senesindenberi yapmakta olduğunu sabit görmüş ve kendisi- ni beş sene on ây hapse vo 1741 |. ra para cezasma ve ihti ilda mikdarı olan 1224 lirayı da ayncı ödemağn mahküm etmlştir Diğer iuçîu Enver de yil- İki belediye memuru mahküm oldu sene onay Mahbus - kalacak. . nız 100 lira ğam cezasına mahküni eden mömur .h'eş olmuşsa da. hapwte yattıgı ınman lar mahsub edilerek serbest b ra - kılmıştır. E_storıya ile kuntenıan 'anlaşmasındaki değişiklikler | 'F'storş,a ile araımzda 'olan kon_ tenjan ahlaşmasında bazı değişik . I'ı"lcr olmuştur. Mensucat kon'ten- janı- 75 tondan 25 ;tona indırilmi.a. na.muk ipliği konten,)anı 55 tondan 200 lona ham deri kontenjm 50 tondan 200 tona ve hıyvant tut- kn.l kontenjam da _10 tond&n 40 to- bitaraf khhmç teşkiline ha çıkımlmıştn' ı,bim)-—parhk başatılar; yazan ? 'ürki; kutlu |. |saat 14 ide karaya çıkan kom! |bir çelenk koydu. Şehir ; ,| Halkevinden * bir zat tarat” gg |) miştir, Bunun uzerine B"Bday lyasa!a'ğ' öi yukselmce U Toprak mahsulleri ofis! si | müdahale etti #f '1 Bon! günlerde iç Anadoludan Bü. buğday gelmemege başlaması bulda stök kalmamasına seb!b muştur. Bu yüzden fiatlar yilf,, meğe yüz tuttuğundan toprak Bulleri ofisi dünden iİtibaref W saya müdahale etmiş ve nü atla mühim miktarda buğday € “' karmiştır. Bir günde 565 ton 56 ,.h' ı olmuştur. Olisin piyasaya l" tiği buğdayların üçte ikisi yur " şak ve üçte biri serttir. Dün : »' Konya vapuruyla — Mersinden 'ı Ki ton buğday gelmiştir. ! | Hamidiye mektef gemimiz Sinopta . Sinop, 5 (A.A.) — Dım rımıza gelen Hamidiye W gemiti kümandahı bugün makamını 'ziyaret etti. Vilây” M bu ziyaretini - iadesini müte y M subay, deniz talebesi ve erâ müteşeklil bir grup parieta türk büstüne çelenk koydu: 16' hara 1854 deniz tavaşır |kahramanların şehitliğine ıl#ı" Bunlatın hatıralarını hürmetle nan komutan şehitler âbidesin nd”" | ' yer hitabede bulunüldü. Kıhrlm'#ır nizcilerimiz selâmlandı. Sğ“':',j | mi talebe ve eratı bir geçit ) yaptı. Saat 17 de belediye gz bi (| .sunda denizcilerimiz şereii İ | ziyafet verildi, B a | Suriye kabinesi kurulamıyor ?i., . y Şam, 5 (A.A.) —Mühtdlf F tiler arasında kabine k“ | bahsinde bir anlaşma. hur, Atabey El Eyubiyi Y::# ! ' B—._