13 Mart 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

—— e iğ 13 MART — 1939 'AKŞAM POSTASI Sahibi ve Neşriyat Müdürü Masan Rasim Us İDARE EVİ; ketarhıl Arkera callesi © | yam lr eme 23 ri N 24379 Em | yi kat'i bağlanmamasından şikây *r dururuz. o Hem de ta ne zömün- hberi... Öyle zantediyorum ki örkçe olalı, kelimelerinin »a- Bı bir türlü tesbit edir ter srapçadan veya ag en aldı limelerin şek ubalazn © kileri herkesin hirakmağı daba © münasip Yazıla i ancak e bundan şikâyet ediyoruz au eğer başka millellerde de © bunu iyenler varmış. Meselâ bu ik iy, fransız si geye e türkçe öğretsek "madunun olur! Fa- mile u yaşıma kadar keli- i muayyen bir imliya göre vaz İsa mıştır, b mizd azmağa ' kaideye m d kali tabi olmak mafih makalesi başuma gitti; içinde bir zamanlar benim de 1 pula giden ve sonra neden yoğum bazı fikirleri buldum. setlerini yeni kabul elmek” üzere Gruğumuz sıralardaydı; bir gün mn- rirlerimizden © birine: “İyi ama dak sonra hepimiz bir surele yuz w mecbur olacağız; halbuki arap leri İle, kimimizin şöyle, kimimi- Zin böyle yatiasındu © hoş bir şey Yatı aşağı yukarı herkesin mizacı iatğain ü kükdisidir,,. derler; rt da insanın tâ kendisi olası wn gider; çok şükür Jâtin harf leri de bu keyfimize mani olmadı, sie #ene şahsı mlzin ay Mae eli “söylemek, filinin İlini İssrir edin: söylüyorum, söylüyor 5. Herkes böyle yazmıyor ki! bazi * eski gramerin bir kaidesine riayle Myorlar; “Füllerde asli madde de *m wuki söylemek masa» Tan #sli maddesi söyle'dir, 6 halde “in tasrifte aynen kalması İzne İtiraf edeyim ki eski harfler ka” wa de, şiındi de sönlemor'ri Müd yazanları karşı, ndelâ tdeöye, ben de pek » « 5 dereceye (o kadar rla- iinde kolin ince vuwellerin de *tiği bir köde olarak bi Sürülüyordu. Bu, müdfaa edile ” #alen söpleyorum desediğimiz yalikkak ise de söğlüğenmine, 3 iyorum mu dediğmiz pek dir. Öyle yazanlsın yazı- uyabilirim, Fakat bn, kendi HABER — Akşamı Fora Postam m enne Bedava doktor i ALKEVLERİ içtimai yardım şubelerinin çok hayırlı ve i yurd saran değerde ve doğrudan doğruya halka müte- veceih bir hizmetini görüyoruz. ; Bu, günden güne bülün Halkevleri teşekküllerine şamil bir $ bedef haline geliyor, Fakir halkı, ev mensubu doktorlara bedava : muayene ettir. mek, onların hayatlariyle kaygulanmak, doğrudan doğruya bir içtimai yardım demektir, Çok gilzel bir is, çok glizel bir hedef, çok yerinde bir sây. Bunu hatırlıyanlar, yapanlar ve bu yolda halka, Ihtisasınm elini maddi menfaatlerden uzak olarak uratanlar, me mübarek, ; me aziz bir yurd hizmeti yapmak yolundadırlar. Bu münasebetle İĞ içtimai bir hâdiseyc temas edeceğiz: i Miçbir meslek ve ihtisas tasavvur olunamaz ki tababet ka, dar beşeriyetin doğrudan doğruya Hayatiyetine müteveerih ol- sen, i Nedön? ; Dünyada hiçbir hâdise, İnsan ıstırabı kadar korkunç değil- ; LK İ İ İ dir. Zuten düşünülürse, bütün hâdiseler ei, kun ve kemikle ö- rülmüş insan denen mahlükün cau ve hayat acısına göre değer alır. Ölümden sabit hiçbir haldkut yok denilebilir. Tababet ise, bu ezeli iman kaderini mümin olduğu kadar geciktirmek müca,. delesidir, İnsan ıstırabma şifa ilmidir, Dünyanm her yerinde en küçüğünden en büyüğüme kadar Adem oğlu, ıstırabını dindirecek, elemine şifa verecek ve ebedi ve İnsiyaki korkusu ölümle mücadele ederek doktoruna, tevekkül, 16, imanla, inançla kendini tevdi eder. Doklorun İnsanlık şuurundaki mevkiini böylece tebarüz et- tirdikten sahra, Türk cemiyetinin bir yarasına temas edelim: Yardun birçok yerlerine tababet denilen İlmin ayak basma- Kaç kazsmız Var, kaç mahiyemiz var ki dekler ee köylerimiz ver ki, nice kasabalarınıy var ki halk bu yoksulluğun günalımı ölümle çekmektedir. Neden? Ba İlim ve ihtisası veren mekteb mi yok? Bu Ilim ve ihtisası edinceek insan mr yok? Hepsi var ve 18 milyon Türkün 760 bin kilomelre murabbar satıh mösahası üzerinde hayat emniyetini mümkün olduğu kadar koruyacak doktor yetiştirebiliyoruz ve yetişiyor. Fakat, bizde mesleke bağlı kalmak, meslekin icab ettirdiği halk vazifelerini, memleket vecibelerin! takdir etmek İçin lâzımgelen şuur ve zih- niyet henüz olgunlaşmış değildir. Mektepten çıkan birdenbire bir tezzâk açmış esnaf gibi mes, lekini ticaret bozirginliği haline getirmek kaygusuna düşüyor, Ve onun için bir yard davası kalmıyor. Şahsi hayat icablarmı, İ memleket vazifesine tereih ediveriyor. o Gönderildiği yere gitmi. i yor, gittiği yerde çabşmiyor. İlini, ihtisası, vazifesini para ie ölçmek gibi bir zanfa düşüyor ve biz bu zaaf: en mütekâmil, İ i | i i i i i tini, ihtisasmı parayla değil, ancak misnet ve şükranile ödiyebi. lecek halka kapısmı açmıştır? Hastanelerimizin kâfi gelmediği meydandadır, Hallan e , tababete ihtiyaer da gözünündedir. Hayatlarmı, tarihlerini, hattâ servetlerini yapmışların iile hâlâ kapıları halka açılmadı, Bu iilarladır ki tib mekteplerimirde talebeye, önce halka hiz- met zihniyetinin aşılanması lhzımdır, Bu meslekin üstünlüğü te- bariz ettirilmelidir. Mektepten çıkan Türk genci mesleğini koltu- ğunun altıma sıloştırıp kendisini istiyak ve ihtiyaçlar rebumu ola j vak bekliyon halkın ayağıma gitmeğe hazırlanntalıdır. Mesleğe bağlılık esas olmalıdır, Meslekin idealini ticaret ve tergühtarlık zihniyeti içinde yere sermemlidir. Halkvleri, bu büyük memleket ihtiyacının nasıl önlenebile, ceğini göstermek ve nümuünelerle İfade etmek o vaziyetindedir. Fakat, Kâfi değildir. Bu halk hizmetinde, mekbebile, mtitehassısı ile ve bütün kudret, kuvvet ve elemânilariyle bu mesleğin elbir. liği yapması gerektir. Mudanyada İ Maslakta bir mütareke ” lidesi | otomobil kazası Mudanyada isüklâl terki müte. Bir zavallının iki bacağı in imsalanışı. hatırasını tes“ kırıldı biv Side Yanlar v4E- ir âbide Yupılağığımı yâz Evvelki sebe Mastak a A YAŞ İstanbul tütün depolarında ve milesieselerinde çalitan işçilerin dertlerinden bahsederek istedikleri" hi üç maddede hülâsa etmiştik. Bun Jar, gayrimamul tütün ihracatının durdurulması, tonga denilen usulün reli, 30000 kadar olan işçiye bir ce" miyet kurulmasıydı. Bu yazımız münasebetile sabah refiklerimizden birinde kısa bir fık- ra intişar etti, Umumiyetle işçilerin taleplerinde hak bulan bu fıkra mu harriri, yalnız bu nazik mesele et- rafında hassas olmak lâzımgeldiğini işaşet ediyordu. “Türk tütün limitet şirketinde ça lışan Lütfi adında bir işçi gazetemi” xe müracaat ederek bu fıkra müna- sebetile şular söyledi ve bu söyle dikelrinin işçilerin mühim bir kısmı ile müzakere edilip mutabık kalınan fikirler olduğunu ilâve etti, “Arala” tında müesses bir cemiyet bulunma dığı için işçilere şamil herhangi bir işte ancak bu tarzda berekete imkâ” 3 olduğunu, söyliyerek sözüne başlı yan Lütfi diyor ki: “Neşriyatınıza teşekkür © ederiz. İşçi, müşterek haklarını müdafaa yolurda bir cemiyelten mahrum bu- lunduğuna göre bu memleket vazife sini elbette matbuatımızdan istemek meçburiyetindedir. Buna o tavassut etinir. Tütün işçileri, haklı olma Gkları İz Gerim serme — aimanlar Tonga denilen iş çök yorucu ve Üzü- cüdür. Filhakika tütünlerimize 1€ kabet vaziyetinde bulunan memle ketlerde bu tongâ usulü yok değil İ dir. Biz kendi hetabımıza — bunun memleket (o bakımından fayda- sını görmüyoruz. Ama, nihayet, bu liş mahiyeti itibarile yurdun bir ti- caret siyaseti meselesidir. Eğer böy- ie lâzım olursa gene böyle olur. Bir şey demekten sarfırazar, itaat ede- rek daha fazla sâyile başarmağa ça” lışacağımızdan şüphe olurunamalı” dir. Ancak bu takdirde de bir mesele- meydana gelir: Biz, her yerde oldu” Şundan başka türlü hareket edilme- sini istemiyoruz. Diğer memleketlerde ve bilhassa komşu devlet Yunanistanda tonga işinde şu suretle hareket olunuyor: Tacir, tonga yapmak istediği 22- mas tütünün beher kilosuna açıktan hir para vermek mecburiyetindedir. Bu parayı işçinin kasasma yatırı” yor, İşçi cemiyeti bu parayı, işçile" vin işsizlikleri veya işlerinin azaldığı R bara, tü Ye yazımağı leri eden- n; çünkü böyle yozalar gr nn kaldelerinen siya- tatâffazlasna © Celmimiyel taş tarafından — hazırlana, âbide * Atatürkle İsmet İndtünün inkılâp! arkadaşlığını tebarüz ettirmektedir. Abidenin sağ tarafında, İnönünün Mudanya mütarekesi şartlarını ec nebi devlet mümessillerine dikte €- derken gösteren bir rölyef vardır... böyle birçok kelimteeri, key» İzin istediği şekilde yüztamız ka- iy fe Hepsini, şöyle biruzyakandan Wap, « Silecek olursak, birtkim rma: Mi Gikarlır ve o hemeinlerimizin Re #erlerine, rihniyeleme © dair deyi oder bulduğumuzu. vamederek El yezisina karak ruh ek gibi inâya baka- ne — kalkmak... Bu, objektif, İmi tenkid Rölyefte, İnönünün yanında orge- nerâl Asım Gündüz ve arkasında da * Türk zabiti ve askerleri görülmekle! tedir; Ahidenin «ol darafı ise İsmet İ İnönünün mareşal Çakmak ve dr eğ Pklarını İsldis etmelelne birmel | Zer kumandanlarla beraber Mudaz- a ona hye doyum har. ya halkı tarafından o karyılanışı “iş TE nen “tir | göstermektedir. Heyketin dille kü Gnilila rı ertesi gükü imlâlar,- | kaidenin ön taralma ise Atatüi op Biyanlarılır. Kak bariler <2üe| su sözleri yazılacaktır: la da “ee lartoğruyu,, ye .. ali gi 3 E, ede başi nz cünkü onlar, | “16800 İrönünün gösterdiği liya” ta isrin yası şeklişibi © kıymeti | &a ve farlı gayret kendisine tevcihi Şeylere ehemriyet vermedik. | vüzifede isabeti fülen isbat eimiş| rirlar, Nurgah ATAÇ eğu için ete karşı, ordu İz karşı, farike karşı famamei müs mıştık. Heykeltraş Sabiha Bengu | * demlarımızla zılmasile getieelenen bir otomobil kaazsı olmuştur. Kazazede seyyar fıstık | salıcısı Rüşendir. Ermeni inezarlığı önüm de giderken arkasından gelen bir © tomobil şiddetle çarpmıştır. Yeti" venler jkt bacağı kımlan o ihtiyari (Şişli çocuk hastanesine kaldırmış lardır. Meçhiil otamobili bulmak kazası olmuştür. Lİ Yurtta 85 milyar Türk ve büyük kuvvet ve saadet kaynadığı çocuk Esirgeme kuvvetlendirmek bu saadeti bize bir batında temin etme" ie kâfidir, (ÇEK) Jerikim. — Atatürk, , Kaidede bulunacak diğer yazılar da Aistürkün gençiiğe hitabesi bu- urumu teşkilâtmı yari; lamacaktır. zamanı razarı dikkate alarak İstis- mar ediyor. Bu itibarla o o memleketlerde ve belki her yerde tonga işçisi de yev- miyesini basmabaşı bağlama işi İş yen işçi tam olarak alır. Y tacir, yarım ücret ver «a bile diğer yarım Ücretini işçi Cce- miyetinin kasasına öder. Halbuki bizde böyle değildir. Bir tacir veya müessese hiçbir şarla bağ” lanmadar tonga yapar. Bu yüzden mütehassıs tütün işçileri çok peri- san haldedirler, Çünkü tonga işi ih nihayet yapılamadığı takdirde böy- le tedbirler almak imkânları bulun” duğunu bildirmekti. Büyüklerimiz tetkik etsinler, araş” tarsınlar, Hakkımız yoksa yok desin ler. Varsa bizi bu vaziyetten Okur tarsınlar.,, Evet bu tütün işi bir ince mesele” dir âma, işçinin isteği de incelenme- e değer bir meseledir. Bu ince me- sele üzerinde ne kadar hassasiyet İs- teniyorsa, bu inceleme işinde de o kadar sürat ve hassasiyet talep et mek gerektir. Biz kendi hesabımıza Türk tütün işçisi adına vaziyeti ol- duğu gibi bildirmekten çekinmeyiz. Üst tarafı alâkadarlara düşer. dim Not: Gazetemizin 8 mart çarşamba ta tihli sayısında “bazı geceler aç ya” tan beş vavru yardım bekliyor, baş lığı altında İsmail adında bir hama" Tütün işçileri, üremi işçilerin vaziyetleri acına- cak haldedir diyorlar ! “ Başka memleketlerde, tütün 7 tonga yapmak . istediği zaman tütünün beher kilosuna açıktan bir para ödemeğe mecburdur. Neden bizde böyle bir mecburiyet yok? , 1 — İsmailin beş çocuğundan biri orta okulda, diğer ikisi de köyün ilk okulunda himaye heyeti tarafından yedirilmekte ve yatırılmaktadır. 2 — İsmailin kardeşi ayni köyde helvacılık ve tatlıcılık yapmakta ve annelerine bakmakta, (İsmaile de yardım etmektedir. 3 — Beş çocuklu olduğu için yol vergisinden istisnası mümessillerce temin edilmitşir. 4 — Şimdiye kadar İsmailin mo- tör şoförü olarak çalıştığı Mehme- din motöründe çıkan ihtilâflar dahi dalma İsmailin lehine halledilmiş, bu suretle çok çocuklu olması vazi” yeti mümkün olduğu nisbette ko" runmuştur. 5 — Mümessiller çok çocuklu ai“ telere yapılan yardımdan İsmailin de istifadesi için teşebbüste bulun muşlardır. lan Kayatından bahsetmiştik. Hamal İ Mahalle mümessillerine, köylerin” İsmaflin oturduğu köy mümessilleri | deki muhtaçlara gösterdikleri bu bu yazı münasebetle şu izahatı ver- diler: tarzdaki alâkadan dolayı kendi he” sabımıza teşekkür ederiz. Papa dün taç giydi Papanın giydiği fac harrlansrken.. Belediye ve otobüs seferleri Nisan devresinde Şehir Meclisinden müsaade istenecek Belediye, harap bir halde olduk” larından dolayı hepsini seferden menettiği Rami otobüslerinden sor” ra şehrin diğer semtlerinde işliyen otobüsler üzerinde de esaslı bir tet- kik yapmağa başlamıştır. Belediye, uzun müddettenberi şe- Bir otobüslerini bizzat işletmek için tetkikat yapmaktadır. Bu tetkikler sonunda esasen kendisine âit olan otobüs imtiyazırı belediye kullar” Vatikan, 12 (A.A) — 12 inci pi- | Sağa başlıyacaktar. Bunun için şim nin taç giyme merasimi bu sabah di işliyen otobüslere verilen ruhsat yapılmıştır. Mutantan bir şekilde | “muvakakt,, kaydile verilmiştir. Be” yapılan merasim, saat $ den 13 e İlediyenin otobüs işletme imtiyazını Şehrimizdeki merasim Dün yeni papanın Romada tac bizzat kullanmağa karar vermiş ol- masından sonra üç yıldanberi yap” tığı tetkikler esnasında tam 34 fir giymesi dolayısile Pangaltı Ermeni pon. belerliyeye zalemcaatla - Gl00iii kilisesinde de merasim yapılmıştır. | vermek teklifinde bulunmuştur. Merâsimde şehrimizde buluran 5" | Bunların içinde İşletme işini beledi- fir ve konsoloslarla kalabalık bir ye namma deruhte etmek istiyen kal cemazti bulunmuştur. Yeni cemiyetler kanunu- firmalar da vardır. Yapilan muhte lif geraitte ve muhtelif tip otobüsler arasından en muvafi irektörlüğünden müsaade alınmakla” tsasa lüzum göstermiyen işçiliktir. Gayrimamul tütünleri Triyestede işletiyorlar. Burada Türk işçisi yok mu? Kaldı ki Dürk işçisi bütün dün- yada şöhret, itibar (ve rağbet kar danmuştır. Bizim elimizden mamul olarak çıkan işle dünya rekabet (edemez. Cemiyetimiz olmazsa böyle vaziyet* lerde şunün bunun keyfine mahküm oluruz. İsteklerimiz bunlardan ibaretti ve | bir komedi temsil edilecektir. da bir müsamere tertip edilmiştir. nun tatbikatı te olanların seçilmesi Eski cemiyetler, yeni cemiyetler | tan letkikler yapılırken diğer taraf” kanumuna göre nizamnamelerini de | tan da bu firmaların taahhülleriri Ziştirerek vilâyete o müracaatte bu: | ne dereceye kadar yerine getirebile- Yunmaktadırlar. Bu iş temmuz a-| cekleri hakkında mahallinde tetki- yına kadar tamamlanmış olacaklır, | kat yapılmaktadır. Spor klüplerine verilecek müsaade ei iii çin voeli Bölen terbiye di- Belediyenin kararı bu yaz otobüs dır. nun için şehir meclisinde nisan dev- ağn Hava Kurumu menfaatine!” müsamere Türk bava kurumu (o menlaâtine Şehir tiyatrosunun komedi kısmın- a Silivride hükümet konağı yapılacak Oldukça harap bir halde bulunan Yarın akşam saat 21 de verilecek o” ( Silivri kazası hükümet o konağının lan müsamerede De Marki ile Ka» | vaziyeti Milli Şefin sor silivri seyar rakaş ve refikası tarafından alaf” | hatinde de nazarı dikakti celbet ranga konserler verilecek; Şehir ti” | mistir, Bunun için burada yeni bir yatrosu artistleri tarafından “Dama | hükümet konağı inşası kararlaştırık* çıkmış bir güzel,, isimli üç perdelik | mış ve yirmi bin liralık tahsisat ve işletme imtiy'azımı kullanmaktır. Bu resinde bu hususta teklif yapılacak-