25 Nisan 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

AKSŞAM POSTASI Sahibi ve Neşriyet Müdürü Hasan Rasim Us İDARE EVİ) Wstanbul Ankara cadi ıı Dış Siyasa TDörtler mı? Beşler mı? NGİLTERE ile İtalya arasımdaki anlaşma imzalandı. İtalya ile Fran- sa arasında bir itilâta da artık olup bitti nazarile bakılıyor. Fransız başvekili ile hariciye vekili İtalya harici — siyasetinin bu yeni oriyantasiyonu, Almaa ve İtal- yan matbuatının yazdıklarına göre, Ro- ma Berlin mihverini — zayıflatmamıştır. Dört devletin karşılıklı münasebetlerin- ge bir detant husule geldiği görülüyor İngiltere hariciye vekili Lord — Halilaks, Htalya ile müzakereye girisilip girişilme- mesi meselesi etrafındaki münakaşa sı- rasında: — Enternasyonal münasebetlerin bir safhasındaki gerginliği izale ediniz; her Bafhasını ıslah etmiş olursunuz, demişti. Milletlerarası — münasebetlerinde ayrı ayrı safhaların biribirine bağlılığını ifa- de eden bu hakikat bir defa daha tebarüz etti. Ve dört devlet arasındaki münasebet ler de kısa bir zaman için de olsa, böyle salâh görüldüğü her zaman gibi, bu dela da dörtler misakından bahsediliyor. Hat. tâ Lehistan bunu kâfi görmüyor. Ve ken- disinin de içine almarak misakçıların be- ge iblâğ edilmesini istiyor. Hatırlardadır ki dörtler misakı fikri tam beş sene evvel, Musolini taralmdan İleri sürülmüştü. Ve misak nihayet mayıs 1933 tarihinde — imzalandı. Buna göre, dört devlet - İngiltere, Fransa, İtalya ve Almanya ; Kelloğ misakının çerçevesi i- çinde eulhu muhafazaya ve Milletler ce miyeti hükümlerine üygun bir muahedelerin tâadiline çalışmayı vaaı diyor. Avrupa içinde ve dışında — siy olsun olmasın, her meselede müşterek &i- yaset takip etmeği biribirine karşı taah- hüt ediyordu. Dörtler misakının al ileri sürmekte İtalyanın politika manev. * Trası, kollektif barış sistemini zayıflatmak ve Fransa ile orta Avrupadaki müttelik- lerinin arasını açmaktı. Fransa da bu ma- nevrayı anladı ve bir taraftan dörtler misakmı imzalarken, diğer taraftan da Polonyaya ve küçük antant devletlerine, reviziyonun ancak Mileltler cemiyeti mi- | sakının 19 uncu maddesi çerçevesi yapılabileceği, yani kendilerinin reyi ol madan bu yolda bir adım atılamıyacağı haklkında teminat veriyordu. Dörtler misakı yürümedi. Esasen Mu solini martta teklif etmiş ve imzası tari- hine kadar geçen iki ay içinde — vaziyet değişmişti. İmzadan sonra da tasdik edil- Dörtler misakının bir hedefi de, Millet ler cemiyetinden ayrı olarak eski Avru- pa könserini kurmaktı, Bu bakımdan misak imzalanmazdan — evvel de bugün konser ihya edilmişti. Ama konser aherik içinde çalgı çalar veya çalmaz. O.başka mesele Milletler cemiyeti sistemi — zayıf- ladıktan ve büyük enternasyonal mesele- lerin hususf müzakere — yollarile halline çalışıldıktan sonra artık eski Avrupa kon serinin ihya edikliği söylenebilir. Eski konserin işleyisi de böyle idi. Fransa Rus yaya bağlı. İngiltere Fransaya bağlı. Al- manya Avusturyaya, İtalya Almanyaya. İkili, üçlü, hattâ bazan dörtlü anlaşmalar yapılırdı. Fakat nadir meselelerde kon- ser ahenkle çalgı çalardı. Daima talso çalan birkaç düdük çıkardı. Böyle bir könser bugün kurulmuşa beniziyor. Fa- kat bundan ayrı ve Fransayı Sövyetler- den ayırmak ve Avrupa içinde ve dışın- da her meselede elbirliği vapmak gibi bir maksat güden dörtler misakımın muvaf- fak olması bugün için mümkün görünü- yor. Polonyanın könser azalığına gelin- ce; şunu bilmek gerektir ki böyle bir kon serde azalık huku?; olmaktan ziyade fi- MNdir. Yani kuvvet meselesidir. Bir devle- tin müuva'akati alımmaksızın dünyaya a- it ehemmiyetli siyasi ve iktisadı! meseles ler halledilmezse. o devlet korsere dahil- dir. Kuvveti olmazsa, muahedelere der- şekilde Yai,â hei Gazeltelerdo Gördi Romanya veliahtı Memleketinden ayrılmış Hayatına suikast yapılacağı endişesinin duyulması bunun se: bebi imiş “Ölüm melekle- rı,, leşkilâtının | esrarı “Deyli Herakd,, gazetesinin — verdiği bir habere göre, Romanya veliahdi prens Mişel, hayatı tehlikede görüldüğü için, geçen cuma günü birdenbire Romanya- dan çıkarılmıştır. Buna sebeb, kral Ka- rolun, demir muhalızlarla şeflerini tevki! etmesi üzerine, oğluna bir surkast yapıl- masından korkmuş olmasıdır. Veliahte suikast hazırlamış olmaların- dan şüphe edilenler “ölüm molekleri,, is- mindeki gizli teşkilâttir. Demir muha- fızların bir kolu olan bu teşkilâttakiler davaları için hayatlarını fedaya niyet et- miş bulunmahtadırlar. “Ölüm melekleri,,nden altısı aranmak. tadır, Fakat polis henüz bunların işmini tesbit edememiştir. Veliaht Mişet, Romanyadan ayrılma- dan evvel, kralın —eski karısı, annesi, prenses Eleni ziyaret etmiştir, Irlandanın ilk Cumhur reisi Dr. Dugğlas Hayd S | 5| y ; « M SA oi N KAK y ü Sevyyar Montekarlo! “Tango” ismindeki bu gemi seyyar bir kumarhanedir. Amerikan kanunla- rının, deniz eğlencelerine çıkanlara bahşettiği bazı vergi muafiyetinden istifa- de edilerek yapılan bu seyyar kumarhane, Kaliforniya sahillerinden biraz a. çıkta demirliyor ve Log Ancelesin, Holivudun zenginleri orada günlerce, saba. ha kadar, kumar ve dansla vakit geçiriyorlar, Gemide kırk kumar masası, mü- teaddid dana salonları, diğer eğlence yerleri vı.nlır- uklorımi Kocasının izini kaybeden prenses Malümat almak üzere İaglitere hükümetinla, Almanya nezdinde teşebblse geçmesini isliyor Umumi harbin patlamasına sebep o- lanlar bugün ,ikinci plânda da olsa, ge- ne sahnede bulunuyorlar; Avusturya . Macaristan imparator - luğu veliahti Franz Ferdinand'ın Saray bosnada bir Sırp tarafından öldürülme- Si Üzerine umumi hucp patlamıştı. Bu- gün Avusturyanın —Almanya tarafın- dan ilhakı üzetrine, Avusturya haneda- nından olan prenslerin, arşidüklerin is. mi bu'ıı.hm maceralara kaerışmakta- dır « Bunlardan biri, bizzat arşidük Franz Ferdinandın oğlu prens Ernst'tir, Prens Ernst bundan bir ay evvel Vi- | İngiltereden alâkasımı keserek | yanada Almanlar torafından tevkif e- “Elr” ismiyle müstekil bir cümhuri- | dilmiştir. O zamandanberi kendisinden yet haline gelen İrlandanın ilk cum. | haber yoktur ve ismi daha bir çokları hurreisi seçilmek üzeredir. Cumhurre. isliğine namset gösterilen zat, Doktor Duglasş Hayd isminde bir profgsördür, Bugün 75 yaşında bulunan Doktor Hayd uzun müddet Dublin üniversite- sinde profesörlük etmiştir, ayni za . manda kuvvetli bir şalr, folklorcu ve tarihçidir. Edebi eserlerini — “Kraoibin Aoibin,, İsmi ile imazlıyan Dr. Hayd, edebiyat Aâleminde bu isimle tanınmıştır. "Gü- zel dal,, manasma gelen bu isim fol- klor edebiyatında çok kullanılan bir aşk sözüdür. gal ettiği geniş yere rağmen, yarı nüfusu ekalliyetlerden ibaret, donanmasız, hat- tâ denize mahreci bile olmryan bir mem- lekettir. Böyle bir memleket Avrupa belki unutulup gidecekti. Fakat, bugün, eski bir tagiliz diple- matı taralından, bu husuüsta lngiltere . nin Almanyaya teşebbüste bulunması istenmiştir. Müracaatı yapan İngiliz diplomatı, İngilterenin eski Viyana askeri ateşesi Corc Vud'dur. Kaybolan prensin kayın pederidir. İngiliz diplomatının. - kızı, bundan iki sene evvel prens Ernst Ho- henberg ile Viyanada evlendiği zaman, büyük bir düğün yapılmış ve Avustur- ya saraylarında günlerce eğlenceler ter. tip edilmişti. Düğüne saray allesinden 150 kişi iştirak etmişti. Bugün kocasını kaybeden prenses, bir taraftan kendisi, Alman hükümetine müracaat ederken, bir taraftan da baba, konserinin azası olmak için kâfi derecede | #ını İngiliz hükümetinin tavassutunu kuvvetli değildir. Lehistan dört senedenberi, — kollektif istemiye sevketmiştir. Kızının haline acıyan Core Vud da barış sisteminin yıkılmasında — faal rol | bir semere elde edemiyeceğini bildiği oynamıştır. Fakat eğer bunu büyük dev- | halde, İngiliz hükümetinin bu hususta letler konserinin kurulması ve kendisinin de bu sistem içinde faal rol oynaması i- histan ve o ayarda devletler daima ikin- tavassutunu rica etmiştir. İstediği, premsin ->rbest bırakılması değil, biç olmarzsa sağ olup olmadığı, sağsa nere- de bulunduğu hakkında bir mallımat c- dinmektir, İENR ai DA v Prens Ernst, Alman hükümeti tara- | fından, Avusturyada tekrar krallığı te. sişe teşebbüs etmiş olmak suçiyle itbam olunmaktadır. Onun için, serbest bıra- kılacağı pek ümit edilmiyor. Hattâ, ha. yatı bile tehlikede görülmektedir. Corc Vud, bu beyanatında şöyle di- yor: *“Prens Ernst ile kardeşi Makam ne- rede bulunduklarını, ne olduklarını bil- miyoruz.. Kızım, tabil, son derece me- rak ve ıstirap içinde.. Kendisi Alman hükümeti erkânından kocasınm Skibeti | ı *“Akdeniz postası: Yarın sabah saat 10 da 25 NİSAN — 1938 PAZARTESİ Hicrit 1337 — Sefer: 25 Güneşin deteğe Güzetin babar 5,08 18,58 Wakii kasas Öğür (kisdh Axgar — yasm — eaali 334 12418 16,01 18,58 20,30 3,16 UzRUML. CererENla: Taagın : İstamöat Giş. 207 Beyeçin Ketütir Meter SOnau Ganelar içimı eee v YANA Bihbi yedadı ÇEkeü Müddetamemlilke 20200 Kamale KA Si ıııııııımı Taksehat . DUTE HagE GÜMZA. Cihalr SöRüZ Miee üdar * Kadıküyı G0T Herktarr * ınımıı cin harekel edecek olan vapur; İzmir, Antalya, Alanya Alliye, Anamur, Mersin, Dörtyol, ve Payasa uğrıyarak İskenderuna gidecek- tir. Saat 17 de kalkacak — olan vapur da; Lâkseki, Gelibolu, Çanakakle, İmroz, Bozca ada, Küçükkuka, Edremit ve Burbaniyeye uğrıyarak Ayvalığla gidecektir. Karadeniz postası: Yarın saat 12 de ha- reket edecek olan vanur; Zongüldak, İnc- bolu, Sinop, Gereze, Samsun, Fatsa, Ordu, Giresun, Tirebolu, Görele ve Trabzona uğ- radıktan sonra Rizeye gidecektir. müzeler Ayasafra, Hema . Harama, Vanan eserleri ve Cinlü Wrşk, Avkeri Site ve sarıçlar, Tücaret ve Basayi Mü aSi ulilri. maema e ŞU SüRler Ha üN eat 10 4öe 16 çe kadar acun Türk ve İntm Ber KüN Gant 10 dün Ç6 ya Kadar ve Cuma günleri 18 660 17 ye Kasar açarlır. Terkam Müzest ber gün esat 18 dev V€ ya heder açıtır Te malokotdığı denlir zf Kemanya vağarları| LUMANI geerleri mürem Pazarlasldrı — bazka ssome Birkeeklen #nAt VA de Babe Hetiyler ekiyresi hec gün Bar ve Asruğadam geleni asat T.18 e lrkeemye e vasalal eder Krayansiyssal MLDA de Kalkar, 1097 de gu. Üdire pestasi her güm esat KS0 de harekat edenı BAA d gelir ANADOLU MATTN Hor ütin Bareket edan şimeadit: er. Sani ö de Kraya, V de AMAYA IKIS ö Diyarlaktr ve Hazaum. V30 #a Kakişelür, 1W.10 d Ankara #ke TeemL D0 de Aazasanı. Bu trerbarişn aat V Ga Bareket eden Azkara ümük KU paanrteri. Garşamihe ve cume gönleri Hawb ve MYUNİR KAMAF melar MUzLeKladir. Seçen sene sugün ne erdur * Ayuslturyanın ilhakına doğru Almanya Uk adımi attı. * Lokomotif ve motör fabrikasının ku- rulması için bir İngiliz grapu mümessil- leri şehrimire geldi. asinemalar Türk: Habanero. Melek: Saratora Saray? Meçhul kadın. İPek: Tehlikeli aşk Sümer: Arşın mal alan, Sakarya: Yalnız senin içim. Alkazar: Doktor Şandu. Asrl: Şaugbay ve Patapataşon sirkle. HST ANBUL Ferrah: Üç tilm birden: gemisi,söz silâhındır. Azak: Kraliçe Yiktorya (Adoli Volbruek)| ve Çin geçidi Alemdar: Mihracenin gözdesi. Milli: Mihracenin gözdesi ve sarı zambalı KADIKÖY: Hale: KAR TOPU POSKUDAR: Hâle: Faka basmaz (Türkçe sörlü). SAMATYA: Cinayet masası Tophot Teyatrosar TURAN TİYATROSU Hakkı Ruşen ve arkadaşları Matmazel Mice « Pençel variyetesi birlikte İki oyun birden ÖLEN ÇİCEK piyes 1 per. de SOYULAN HIRSIZ kömedi 92 perde Halk gecesi: Localar 100 ber yer 20 para- di 10 HALK ÖPERETİ Paozortesi akşumm © da Kadıköy Söreyya ılrı—nuınrh SEVDA ÖTELİ oaperet 3 perde Kumartrızlar Müzik: Karlo Kopuçelli |— Yakında ÖÇ YILDIZ l Dış Mozolistanda Buda dini reisi Bir suikast hazırla- A|ınakla itham ediliyor Moskovadan “Deyli Herald,, gazete- sine bildiriliyor: Moğgol halk cumhuriyetinde, Buda di. nâ reislerinin bir suikast — hazırladıkları bildirilmektedir. Bu suikastın - bundan bir sene evvel meydana çıkarılmış oldu- ğu da kaydediliyor. Buda dininin Huhuhterdeki yüksek reisi Lama Japonların yardım ettiği bir isyan hazırlamak gayesini güden bu suikast ha. reketini idare etmiştir. Mogol halk cumhuriyeti (dış Mogolis. tan) resmen müstakil bir hükümettir, cedilecek en sarih ahLâm © devleti kon- | çin vapmıssa, yanıldığını — anlıyacaktır. | &i plânda kalmıya mahkümdurlar, hakkında malümat elde etmek için çok | fakat Sovyet hükümetinin kontrolü altın ser azası yapamaz. Lehistan haritada iş- | Çünkü böyle bir sistemin devamınca, Le- AŞ. ESMER KUlus'tan), — uğraştı., Fakat muvaffak olamadı.,, da bulunmaktadır, D ; * T Bararelikin Zc 'i Hai ön l