9 Nisan 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

Diş Siyasa Ispanya harbi Ve Ingiliz - İtalyan müzakereleri | Yazan : Şekip Gündüz Bap- Pertaranı £ incide vurduğu bir devirde İtalyanların bu ağır fedakârlıkları tediye ettirmek is- temiyeceklerine inanılabilir. mi? Mu. solini, sadece Frankonun kara gözle- ri uğruna on binlerce İtalyan gencini ölüme sevketmiş olabilir mi? Herhal. de bir menfaat koparmak istiyecek. Acaba bu menfaat ne olabilir? Günün en mühim meselelerinden bi- ri de budur. Tapanya, İngilterenin —muhtelif ba. kımlardan bhassas olduğu bir coğrali küldür: 1 — Cebelüttarık boğazınım hin- terlandında, İngiltere kendine her su- retle sadık bir devlet bulunmasımı is. ter 2 — İngiltere için İspanya, Çin ka- dar ktymetli bir pazardır. Evvelâ ya. kımdır, saniyen halkının - düne kadar . satmalma kabiliyeti fazlaydı. 3 — İngütere İspanyanın tabil ser vetlerini kendi kontrolu altında bu « Tundurmak ister. İspanyol madenle- Tinden İtalya ve Almanya gibi iptidal maddelerden mahrum iki büyük dev. letin bol bal istifade etmesi Londra - man emniyelini ve rabaltmı iSlâl eder. Fransa dahi, İngiltere gibi muhte. dif endiceler içindedir: İ 1 — İsponyanm azkeri bir devlet halini alması Fransayı Pirene | dutflarında da Ren boyunda olduğu gi- ! ! tahkimat yapmaya imek için İtalyanlarla an. Taşıp Alpleri müdafaa zahmetinden | ya calışırken Pirene hudutla- İ rmı dabi Franstnn h lerire b gatbi Al £ kıyılarıma bükim bir | düsman der tarafından kolaylıkla T ümdur. Bu 'hz1 bir harb Fransanın bel kemiğini < demektir. Tapauya geri bir. memleket olduğu #çin ancak İtalya ve Almanyanın yar- Gimaları olursa bu tebditleri başarabi- lir. Pransayla İngilterenin bu güne ka- dar İspaayadaki siyasaları bu devleti dünya büdiselerine karıştırmamaya çalışmakla bulâsa - edilebilirdi. Şimdi Böyle bir politika gülünç olur. Zira İs- panya bizsat dünya meselesi halini almışlır. Fransanın fTepanya için muhtelif devirlerde harbi göze aim's bir devlet olması, İspanyaya Pariste verilen ta. rihi ehemmiyetin manasını ve derece- Sini göze vurur. Bu vaziyet karşınında İtniya, İngi. liz ve Fransız hükümetlerini tatmine çalısmaktadır. Zira Frankonun gale. bezi, İspanyada demokrasinin uçuru- ma düşmesi, battâ İepanyol milletinin Tmanhvolması dahi demokrat Londrada ve demokrat Pariste kabul edi'ebllir; fakat İspanyanın fiili bir Alman - İ. talyan işgali altında kalmasma bu Gevletler müsemaha edemezler. Artık olmuş bir armud gibi Londra banşer- lerinin kuzağına dürmüş bulunan İtal. ya, acaba İngilterenin ve Fransanın bu endişelerine nasıl bir. cevab vene- eektir? Musolin'nin lece verilmektedir: “İtalya asırlarca İspanyanın talii Âle ilgilenmiş bir memlekettir. Biz. TagyggrofRL li gb URyayageilAREDNR y geg aa Kat havadan gitmeleri tehlikeliydi. Bu xe- behle sefir, tayyareteri Fransanın gün(der mesini, sonra d3 Sovyet Rusyodan deniz | tarikile gelecek tayyarelerle bu açığın ka. palılmasını tebiif ediyordu. Fakat Tagit'e- | rebuna da manl oldu... Montrö mukavelesi ve İtalya Fraxsısca “Tam” — güzetesinin Lon- dra muhabiri bildiriyor: Habeşistan İmparatorluğunun Tür. kiye ve Yunanistan tarafından tanm- masından balhıseden Tİtalyan gazetele. ri, Balkan devletlerinin, siyasetlerini Cenmevre siyasetinden ayrı tutmakta olmalarından memnuniyet gösteriyor- lar. Gazetelere göre, bu sahada ilk &. dımı atan Yıtçoslavya olmuştur. Diğer taraftan, Ttalya, Montrö mu- kavelesine ergec iştirak edecektir. Bu hususta Ri Arasla Kont Çianonun Milâno görüşmeleri hazırlanılmakta- dır. Bu İtalyan - Balkan yakınlaşma. sandan İtaiyan gazeteleri Yugoslavya- nin büyük bir rol oynadığını işaret e. diyaorlar. Sahte şebadetname işi Sahte halk dershanesi şehadetna- meleri etrafmdaki tahkikat devam et. mekte ve yeni yeni şehadatname sa- ınpıın bulunmaktadır. Diim öğleden sonra maarif müfet- tişleri de emniyet direktörlüğüne gi. derek alâkadar memurlarla görüşmüş- lerdir. Tahkikata hecı maarif müdür- lüğü ve hem de emniyet müdürlüğü cephelerinden devam edilmektedir. Sovyet Rusyada bir azil Moskova, 9 (A. A.) — 'Tas ajansı. tin bildirdiğine göne, Sovyetler birli- #inin yüksek Sovyet meelisi su nakli- yatı komiseri Pakomov'u azletmiştir Dahiliye komiseri Ejov ayri zamanda mazulün işlerile de meşgul olacaktır. kuvvetli ve Akdanizdeki mevkiine 1â. yık bir İspanya kurulmasını istiyo- ruz, Zira biliyoruz ki böyle bir İspan- ya bizim için büyük bir menfaat olur. Eğer binlerce ve binlerce İMtalyan, kanlarını dökmek için seve sevo İs- panyaya gitmiş bulunuyorlarsa bun- ların zaferden sonra orada kalmak is. | tiyeceklerini, zaferden ferdi veya mil- | U bir realist menfaat koparınak en. güttükleri — sanılmamalıdır. aziz İspanyanım dişesini İtalyan günüllüleri, | bir Bolşevik vilâyeti haline gelmeme, si için kanlarını dökmüşlerdir. Bol- geviklik — tehlikesinin kalkmasından sonra bu memleketi bir Fransız - İm giliz istismar politikasına uluorta teslim etimek niyetinde de değiliz. İs- panyol milletini sefalet içinde yaşatan ve Fransız, Taçiliz sermayedarlarına üyük kârlar temin eden bu politika. da İspanyadan ebediyyen tardedil- miştir. Bu sistem, Bolşevik tehlikesi gibi kanlı olmamakla beraber, Boişe. vik tehlikesi kadar felâketlidir. Bu. gün Bolşevikliği ortadan kaldırmak için Frankoya nasıl yardım ettiysek, yarın da, icab ederse, Franaız - İngi- liz istismar politikasını defetmesi için Frankoya yardımlarda bulumabiliriz. Franko, bizim ekonamik iş birliğimi- ze, teknisiye! imizin dirayetine, İş- gilerimizin çalışkanlığına emniyet e. debilir. İspanyayı, topraklarının, ser- vetinin, tallinin ve istiklâlinin hakiki | sahibi haline yüksellmek için her fe, dakârlığa hazırız... Bu mak&lenin son cümlesi de şudur: “Nihaf zafer kazamıldığı gün, gü. üllülerimiz, İspanyadan bir habbe &- maksızın, yalnız silâhlarını omuzları- pa vurarak uzaklaşacıklardır. İtalyan gönüllüleri bir fikir birliği uğruna kan dökmüş'erdir. Tediye — istemiyecekler ve gayeye ulaşıldığı gün Tapanyada bir #aniye fazla kalmaktan çekinecekler. dir. Ve işte İspanya, bunun için, ev- TAtları bu derece asli hareket ettikleri icin bundan sonra dolma İtalyaya doat kalacaklardır... .. . Görülüyor ki Mtalya, İspanyaya gengeti adamakıllı takmış bulunmak. tadır. İtalyen varımadasından atılan olta, çengeline takılan a'tın balığı bel. ki Britenyalı müşteriye satmak isti. yecektir. Ama kata? Herhslde pek ucuza tinde değil. vermek niye, Şekip GÜNDÜZ Batyalı 80 yaldız, 200 artist, VTT y v0 VÜNU aait Te gZI OtLgyga M Üa T Nafıada yeni tayin ve terfiler Ankara, 8 (Telefonla) — — Nafladı Trabagondan Mubarrem Çoruh, Zongul - daktan Halit Bingöl fen memurluklarına tayinlendiler. Muhabere müşavirliğinde Nurullah Demiryollar inşaat kalemine, şöseler muamelât kaleminde Vehbi mu- habere müşavirliği kalamine, Evrak ka- Jeminden Sabahattin göseler munmelât kalemine, telgraf muhabere memur'a - rimdan Nihat evrak kalemine, Edirneden | Fnik Çor çel fen memurluğuna, Kocaeliden Hatim Çanakkale fen mamurluğuna, Yapı iş- Jorinden Hakkı Demiryolu ingaat kale- mine, birinci umumi müfottişlik başmil- gaviri muavini aalÜbhatün Malatya me - murluğuna, Samsundan Cemal Manisa su işleri kalemine, Maraştan Hilanti Ba- dikesir fen memurluğuna, Manisadan Namrk merkez koponlar fen heyeti mü- hendisliğine, Ağrıdan Necdet Kars fon memurluğuna, nakledildiler. Sivas Er - zürüm hattı beşmüdürlüğü mühendisle- rinden Nedim voe Feridin maaşı 125 ten 180 Uraya, Zonguldaktan Murat 75 den 90 llraya, latanbul ve Antalya fen me - murlarından Emin ve Hitminin maaşları 30 liraya terfilenmişlerdir. * Belçika #yan meclisi hariciye bütçe. sinin heyeti umumiyesini 9 mubalife karşı 106 veyle kabul etmiştir. 6 müstenkif var- dır. * Brezilyanın para siyasetini değiştire- ceğine dalr çıkan haberler, Brezilya ban- kası tarafından resmen tekzip olenmak. tadır. Para siyaseti hiç değiştirilmeden ol. duğu gibi idame edilecektir. * Alman hariciye nazırı Fon Ribbeatro pun 35 nisana doğru Polowyaya yapacağı ziyaret tehir olunmuştur. “Bugünkü hâdi. seler Alman bariciye nazırının Berlinden ayrılmasına imkân verimemektedir... * İngilir — sendikalarının 84 teşekkülü Yarkşayirde yaptıkları bir asamblede, mil N müdafaa nazırının tektifi mucibiace Jâblanma sahasında sıkı bir teşriki mesai. de bulunmak kararını vermişlerdir. * Lehistan münakalât mazır: Ülrih, ge- çen mayıslta Yugoslayya münakalâi nazırı Spahonun yaptığı ziyareti tade etmek ü- zere parar gümü Belgrada gideceklir. * Monrif wezareti, Bulgariştandaki Türk mekteplerinde yeni Türk alfabesiyle ted. risatta bulunulabileceğini mektep idarcle. rine tebliğ elmiştir. * fngillerenin Meksika elçisi. kagiltere- nin 18 mart tarihli ve petrol madenlerinin salın alınmasına dalr olan — kararnameyi gayri muhik telâkki ettiğini ve Meksiken İgl Kompeni'ye ait malların idaresini ta. Jep ettiğini Meksika hükümetine bildir- mek Üzere İnlimat almaştır. * Deniz ağır topçu kuvvetlerine lahsis edilen bir takun bernt şarkl Prusyada Pil Jauda infilâk etmiştir. Dört asker Ölmüş- ört üsker yaralanımıştır | * YVilmn He Kovnoyu birleştiren demir- yelanun tamizleri ikma) olunmuş ve lecrü- be treni bu yoldan gecmişlir. * Çekedovakyadaki Alman parlisi koa- grexinin bu ayın 93 ve 21 Ünde toplarımazı karartaştırı!lmıştır. j * Fransız mebusaa meclisi, Sar hakkın. daki Eransız » Alıman anlaşmasını ımıpı etmiştir. * Yakarı Avunlurya idaresi WHitlene, he- diye olanak beş bin sene evvel — yapılınış taştan bir baolta vermiştir. * Arnavutluk adliye nazırı Tomes Arolo- ı ge istila elmiştir. ö Tan gazelesi müslesna olmak üzere dün Berline gelen bütün Fransır ve İngi- liz gözeteleri müsadene edilmiştir. * Almanya, İsviçre, Nacaristan ve Po- Janya ticorl müzakereler yaypıl maktadır. Bu müzakerelerden maksat b memleketlerin Avusturya ile aralarındaki Ücari ve mall anlaşmaları Almanya ile a. ralarındaki mütekabil ticari müsosebetle. cin hepeti umumlyesine itbal etmektedir. * Viyanada çıkan Reihspost — gazelesi- nin Roma muhahiri Heinz Ledvig plehisit yapılacağı samana kadar tevkif edilmiştir. Ludvix uyni zumanda Çekoslovuk garetele- | ri hecahına çalışmaktadır. | * Habeşistan umumi valisi dük MAosta apandisilten ameliyat olmuştur. Sıhlı! va- ziyeti İlalyanlarca memnuniyete şayandır. 20000 figüran, baştan başa heyecan, zevk ve görülecek büyük tarihf film. m fen memurluğuna, Elâziğdan | Behçet müfettişliğe, Boludan Ahmet 1- ı Bugün g-- TURK Mevsimin en muhteşem eserı DELi PETRO takdirle BAHÇE SARAY Şark opera filmi, SAKARYA semmü Müntehap, muhteşem, zengin ve emsalsiz bir şaheser Kraliçe Viktorya Fransızca sözlü film. Baş rollerde: ANNA NEAGLE ve ADOLF WOLBRUCK RÖOMEO JÜLYET'inkinden dzha kuvvetli bir aşk Sennslar: 2.4,15 . Kurmay subayların terfi Kanuni esaslar Mec-| lisce tadil edildi — Ankara, 9 (Hususi) — Büyük Mil- | Vet Meclisi dün Fikret Sılayın başkan. lığında toplanarık aakeri ve mülki te- kaüt kanununun 26 ve 43 ünecü mad. desinin tefsiri bakkımdaki mazbata |. le Türkiye - Letonya ticaret mukave- Yenamesinin tasdikma ait kumun lüyi- hasımı müzakere ve kabul etmiştir. İtalyadan ithal edilecek bazı eşyaya ve gene Türkiye - İtalya ticaret an. lagmasma müteallik olarak icra ve- killeri heyetince alman kararlar ile 'Türkiye . Japonya ticaret anlaşması. nın tasdikma ait kanun Mylhıhr!yle Bu sonuncu kanuş lâyihası ile tas- vib edilmekte olan hükümlere göre: 2162 sayılı kanumnun üçüncü madde- sinin “B” İrkrası aşağıdaki g e- Biştirilmiştir: *B" fıkrası: ber üç zümreye seçi . lenlere birer sene tahsil kıdemi veri- lir, Birinei we tkinci Tümireye segilan- | Yer kıta ve 'kurmay” stajına tâbi tu. tulurlar. Bunlardan iki sene içinde kıtada ve “kurmay” vazifelerinde <h- Hyet göstererek liyakatleri tasdik & dilenlere iki sene daha kıdam zammı verilir. “Bu zammin bir senesile - bir ev. velki rütbesinde dahi - terfi derecesi- ve girenlerin bu kıdemleri yeni ve es. ki rütbelerinde birer sene olarak yü- Bu iki g#enelik kıdemi alacaklardan verilecek tezi muvaffakıyetla yazan ve liyakeatleri Üst taraf kmirleri tara- fından amrasiyle tasdik olunanlara tez talimatı eartlarına uygun olarak bir Bene daha kıdem zammı verilir. Üçün. €«0 zümreye “kurmay” yandımıcı vazi- Felene seçilmiş olanlara bir seneden başka kidem zammı verilmediği gibi bunlar “kurmeay” stajma da tâbi tu- tulamazlar. Bu tadilâttan tevollüd edecek wazi. yetin netayicinden hâsıl olacak geç. | miş zamana ait nasıp tashihinden bı türü hiçbir müretle muhassasat veril. mez... *Trak,, gemisinin tecrübeleri yapıldı Kicl, 8 (A.A.) — Türk Denizyolları idaresi hesabına Krup teagâularında ya- pılmiış olan “Trok,, vapurumnun teselllüe | muamclesi ve Baltık denizinde tecrübe- leri Türkyie büyük elçisi de hazır oldu- Bu halde yapılmıştır. Marmara sahille- rinde işliyecek alan bu vapur 450 yolcu taşryacaktır. 90 aenaizailı gemisinin manevrası Napoli, $, (A.A.) — Btefan! ajan. B bildiriyor: Hitlerin tiyareti münasebeti Na- poli kürfezinde yaprlacak olan deniz talimleri meyanında en dikkate şa- yan olanı 90 denizaltı gemisi tara. findan yapılacak olan manevrudır. Bu gemiler ayni samanda denite da- lacaklar ve hop birden denizin sat. hına çıkarak top atmak suretile mi. safiri selâmlıyacaklardır. 6,30 suvare 9 da AW P. Bubülerini Gövmlşici Dün gece, Fatih Babahasan 0 ballesindeki Oruçgazi sokağlında turan kunduracı Fuat, ayai evde turan Romamnyalı sobacı Reci kıskançlık yüzünden kavga ve biribirlerini döğmüşlerdir. Kavga esnasında Fuat sırtındel çakrı ile yaralanmış, her iki suçlu 08 yakalanarak tahkikata başlanmıştır" Sırıkla çorap çalıyormuş! Dün akşam Beyoğlunda Mad Sulçun yağhane sokağındaki 4 nu- maralı evinin sokağa bakan pencer resi önünde, elinde uzun bir sırıkl şüpheli aurette dolaşan bir adam gö“ rülmüştür. Pencerede çorapların 8- Bti bulunması da şüupheyi çoğalttr gından, sırıklı adam yakalanmış vt üzerinde çaldığı goraplar bulunmuş- tur. Kahveye giren - hırsız Beşçiktaşta geceyarımı bir hırsızlık — vakası olmüş ve tramvay caddesin> — deki 19 numaralı Corcinin kahvesine halâ penceresinden girilerek çoekme- ceden 29 lirası çalınmıştır. Pollsin yaptığı tahkikat sonunds Horetzin Vasi) oğlu Dimitri olduğu anlaşılmış ve yakalanarak mahke- meye verilmiştir. Bolodlıı gezaları Dün Peçzoğlu. kaymakamlığı hilinde, temizliğe rlayet etmiyen 58 kişi hakkında ceza zaptı tutulmuş ve tramvaydan atlayan 18 kişiden pe- şin para cerası — almmıştır. Ayrıct 13 kilo ekmek da müsadere ve imh edilmiştir. b Bir tramvay yoldan çıklı Şirket için uzun dönilecek bir za- mandanberi tramvaylar yoldan çık- maz olmuştu. Fakat dün — Yedikule hattında vukubulan bir yoldan çık- ma hâdikesi — arabaların anane (!X. lerinden vazgeçmediğin! gösteriyor. Vatman Şerefin Idaresindeki Ye- dikule - Sirkeci arabası nahiye mer- koerl önünden — geçerken makasıl gevşek olması yüzünden yoldan çıks mış ve ancak yarım saat uğraşıldık- tan sonra yerina konabilmiş'i". Cer nabıhak bu gibi — kazaların yeniler rinden İstanbul halkını korusun! Yavgın başlangıcı Hacıkadın maballosinde, İmaret sokağındaki 13-11 mnumaralı — evde, ev sabibi Hüseyin taralından yane a» tılan bir sigara yüzünden yalığın züs hür etmiş ve duvarın bir kısmı yav- Arktan sonra itfaiye tarafından sön* dürülmüştür. Dikaktsizlik yüzünden rangına sebabiyet veren — Hüseyit hakkında takibata başlanmıştır. — Mimar Sinan ihtifali Büyük Türk sanatkârı Mimar Si- nanm 380 incl ölüm yildönümü münar sebetile bugün, Mimar Sinanm Slley” maniyedeki mezerı başında bir ihti. İsl yapdacaktır, Saat 16 da yapılacak olan nmhb Üniversite ve yüksek tahsil ve kültür muhitine mensup birçok H' gi iştirak edecek, sanatkârın eseri v hayatı hakkında söz söylenecektif: Bundan sonra, Süleymaniye — camisi avlusunda da bir toplantı yapılacak- tır. Şehrimizdeki bütün Halkevlerinde de ayrıca tören vardır. (Sinanım eserleri hakkında bir tek kik yazısı bugün 10 uncu sayfamızdö- dir.