9 Nisan 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 12

Fransız Boğtarafı V ilekle *“—- Kabinemin henüz yirmi günlük bir hayatı vardır. Mebusan meclisinin ekseriyetine dayandığı hal. de, kabine akalliyetle de teşriki mesai etmek istedi, fakat bu sahada yaptığı bütün teşebbüsler akim kaldı. Iktsa- di meselklerin husust ehemmiyetin! Kgözönünde tufarak büyük bir cesayet- le halline teşebbüs ettik. Mehusan mectisi bu maksatla hazırladığımız kanunu büyük bir ekseriyetle kabul etti. Siz Ise, biraz evvel verdiğiniz ka- rarla kabinenin yasşamasını imkânsız bir hale getiriyorsunuz, Buna bir di. yeceğim yoktur. Fakat yarın ne yapa- caksınız? Halk cephesinin bütün kuv. vetini muhafara etmekte olduğunu w | nutmamalısınız... Istifa Ayan içtimamdan sonra kabine top. lanmış ve müteakiben Blüm reisicüm- hürun yanma giderek istifasımı ver- miştir. Retsicümhur #at 27 de yeni kabi- neyi teşkile milli müdafaa nazırı Da. ladiyeyi memur etmiştir. Daladyenin bevsnatı Saat 23.10 da Elise sarayından ç- kan Daladier, gazetecilere gu beya. natta bulunmuştur: Balkan Matbuat ve ekonomi içtimaları Balkan matbuat konleransı tarafın- dan teşkil edilen komisyonlar dün Yıl- dız sarayının mütelif dairclerinde mesa. ilerine başlamışlardır . Li Tühmin edildiğine göre, kocaisyonların mesaisi muhtelif proje, teklif ve teren- nilerin tanzlmi için üç dört gün kadar sürecektir. Saat 13 de Serkldaryanda delegas - yonların şereline büyük bir ziyafet ve- rilmiştir. Yunua Nadi, Seferyadis, Gon- göpol ve Yuvanoviç nutuklar söylemiş. lerdir, Rumen delegasyonu azasından — ve eski Osmanlı impaartorluğu nazırlatın- dan Bükreşte münteşir Universul ga- zetesi başmuharriri Batsarla bir nutuk söyliyerek kazır bulunanların - şiddetli alkışları arasında hatıralarını anlatmış- tır. Bugün murahhas heyetler hususi bir vapurla Yalovaya giderek geceyi orada geçivecekler ve yarın İstanbula döne - ceklerdir. Ekonomik konsey komite içtimaları. na :iıli olarak devcen edecektir. Prenses Jülyana Ber- Baştarafı | incide Hakikaten, prens Bernhard bugün Lâheyde değildir ve martın 28 inden beri Holandadan ayrılmış bulunuyor. Nereye gitti? Bilinmiyor.. Fakat, prens Bernhard, Holanda- dan yalnız ayrılmamış, kardeşi prens Aşvin ile berober gitmiştir. Bsasen, ih- tilâfın sebebi prens Aşvindir. Ağabeyisi evlenince, ktiçük prens te evlenmek hevesine düşüyor. Fakat her kes evlenecek bir prenses bulamaz yat © da, bir tayyarecinin dul karısı olan ötüz yaşlarındaki Jettie Sandboy İle evlenmek istiyor. İşte ihtilâf ta bundan gıkıyor. Kraliçe: — Dömadımın kardeşinin ast! olmu- | yan bir kadınla evlenmesine razı ol- maml! diyor. 'Tıpkı İngiliz sarayını altüst eden - Madam Simpson meszelesi gibi, bu da Holanda sırayını ikiye ayırıyor. Prens Bernhard kardeşinin töcafını tutuyor . Kraliçe kaynana istar ediyor. Kavga alevleniyor ve nihayet prenses Jullana- nm kocası, kardeşini elinden tuttuğu gibi Holandadan çekip gidiyor. Londcuya veya Parise gittikleri zan- nediliyor. Fakat gelecekler mi, gelmi- yecekler mi? Juliananın üç aylık çocuğu — babasmır bir daha görecek mi, görmiye- cek mi? Malüm değil.. Müthiş bir kasır ga Nevyork, 9 (A.A.) — Alabamba devletinde çıkan kasırga neticesinde kişi ölmüştür. Hasarat mübimdir. beş | “— Reisicümhur yeni kabineyi kur- mak vazifesini bana tevdi etti. Ben de bu vazifeyi kabul ettim. Baternasyonâl politikanm inkişaf . ları ve dahili ve mali güçlükler sebe- bile, kabinenin en nihayet pazar sa- bahı kurulmuş olması lüzumuna kani bulunuyoram. Azmim bu yoldadır. Sosyul stler kahineye girecekler mi ? Bir milit birliğin vücuda getirilme- sinin henüz daba kabil olmamasma mütecessif bulunan Daladye, sanıldı - ğına göre, soayalistlerden demokratik Htifak partisine kadar genişlemiş bir ekseriyete dayanan az azalı bir kabi- ne kurmaya gayret edecektir. Bunun için de maliye nezaretini Reynoya vermeyi düşünmektedir. Fakat esaz meselelerden bir tanesi, meilli meclisi, yarın için toplantıya çağırılmıştır. Eğer sosyalistlerin ka . ' bineye iştiraki aleyhinde karar veri- Hir ve bu suretle Daladier sosyalistle- rin İştiraki olmaksızın bir kabine kur- mak mecburiyetinde kalırsa sosyalist. lerin bu kabineye müzaheret eyliye - cekleri berhalde muhakkak gibi gö . zükmktedir. Şehrimizdeki Almanlar Reyiâm için Karadenize gittiler Şehrimizde bulunan Alman ve A- vusturyalılar, Avusturyanın Alman. yaya ilkakı hakkındaki reylerini ver- mek üzere bugün Karadenize gitmiş. lerdir. Reyiâma iştirak edecek olanlar, sa- at 9 da Şirketihayriyenin 68 numa- ralr vapuruyla Büyükdereye gilmiş- ler, orada demirli bulunan Alman bandıralı İtaka vapuruna binerek Ka. radenize, kara sularımız haricine çık- ı Kara sulârımız harlcinde reyler ve. rildikten sonra vapur geri dönecek ve yolcuları Büyükderede tekrar 68 nu- maraya aktarma edecektir. İkinci bir kafile de yarm hareket edecektir. Memleketin muhtelif yerlerindeki AlL manlar reyiâma iştirak için şehrimize gelmişlerdir. Japony ve İngiliz imüstemlekeleri | BE- Baştarafı 1 incide bara alındığı takdirde bile, — Uzak şarkta yeni ihtilâflar ihdas edebi- lecek mevkide bulunup bulunmadık larımt sualo şayan bulmaktadır. Her halde Japonyanın Çinde müşkülütla karşılaştığını görmek Londrayı mem nun etmektedir. Çünkü — bu suretle Roma - Rerlin - Tokyo müsellesi za- yıflamakta ve demokrasilerin mev- kül kuvvetlenmektedir. Deyli Telgrat "f'"ı İngiltere hükümetinin izhar Öttiği arzu üzeri- ne Amerikan — hükümetinin İng'liz hava silâhlanmasını toeri İçin aakert tayyareler vermeğte amade hulundu. #unu yazmaktadır. Hattâ Tİngiltere sıkıntıda bulunduğu takdirde bizzat kendi hava küvvotleri için — sipariş edilmiş olan tayyareleri de İngilte- reye verecektir. Bakkal dükkân- larıve sucuklar Şekir Meclisinin dünkü toplantısşm- da, yeni belediye zabıtası talimatnamesi üzerinde görüşülmüş ve tuzlama mad- Helerle bakkallara zit fasıllar müzake- re edilmiştir. Nizamnameye verilen son şekle göre sucukların dayanma mücddeti tesbit edilmiş, domuz sucuğunun 15 gün, su- çuğun 3 ay, pastırmanın 9 ay, kavür- maların da bir sene daymaabileceği ka bul olunmuştur. Bakkal dükkünlarının kârgir ve be- ,ton binlarda olması hakkındaki kay- da itiraz edilmiş ve pek haklı olarak bu kayd tatbik edilirse İstanbukda he- men hemen bütün bakkal dükkânları- nın kapanacağı ileri sürülmüştür. Ne. ticede bu kayt kabul edilmemiştir. soayalistlerin hükümete iştizak edip etmiyecekleridir. Sosyallat partisinin 1 | | HABER — Âkşam postan Frankonun emrindeki nebi ta yyare!er DEe- Baştarafı 1 incide anlattıktan sonra, topçu kuvvotleri. nin Cebelüttarıkı talırip edemese bi- le boğazı geçilmez bir hale getirebi- leceğini ve Cebelüttarık limanının da her törlü aakeri ehemmiyetini or. tadan kaldıracağını kaydederek hü- kümetten ne gibi bir tedbir almağı düşündüğünü sormuştur. Hükümet namına beyanatta bulu. nan harbiyo müsteşarı Lord Stran- kona, hükümetin bu meseleyi uzun zamandanberi incelediğini, bu İstih. kAâmların dahili harp başlangıcında Franko İspanyası, sahillerini müda- faa için tesis olunduğunu söyledik- ten sonra, bu istihkâmlardaki topla- rın İngiliz baz'ı için hakiki bir teh- Hike teşkil edemiyeceğine dair milli müdafaa nazırı İnakipin 27 temmuz tarihli beyanatı ile, icabında bu me- seleyi enternasyonal sahada mevzuu bahs etmek hakını İngilterenin mu- hafaza eylediğine dalr olan hariciye nazırı Edenin 19 temmuzdaki sözle- rini hatırlatmış ve demiştir ki: “—Hükümetin bu hattı hareketini rmesini icap ettirecek guretto waziyette bir tebeddül - olduğundan malüâmatımız yoktur. Fakat Lordun elinde bulunan malâmat hükümetin malik olduğu malmata — uymuyor. Binaenaleyh keyfiyetin yeniden tet- kiki için mezkür malümatm harbi- ye nezareti emrinde bulundurulmu- sını Lorddan rica ederim.,. . Lord Farington, bunu kabul et- miş ve demiştir ki: *“— Roma hükümetihin İspanyada toprak, siyaset ve ekonom! saha- larında istifadeler teminini araştır. mryacağına dair olan İtalyan temi- natma tazla itimat gösteriliyor. Hü- kümetin bu iman ve itimadına Fran. ko makamatının katiyen iştirak ot- mediğini size temin edebilirim. Bu hugustaki bütün malümatı Salaman- kadan geri gelen salâhiyettar Zzat. Tardan elde ettim.,, Frankoya ingiltereden istikraz! Londra, 8, (A.A.) — Mali mahfil- lerde zannedildiğine göre — ecnebi gönüllülerinin gitmesini ve — dahili harbin bitmesini mütekp Franko hü- kümetne mühim miktarda ikrazatta bulunulacaktır. Bu mahfiller İngi- Ha hükümetlinin ağant , Hodgason ile Burgosda bir ikraz meselesinin gö- rüşüldüğünü ilâve eyleamektedirler. Siyasi mahfillerde dolaşan şaylalara göre, İngiltere hükümeti — general Frankodan — İspanyol hududunun masuniyeti hakkında kati teminat almıştır. Belçika ve Frankocular Brükasl, 9 (Hususl) — Belçika a. yâan meelisi, Franko hükümeti noz- dine bir ticaret mümeesili gönderil. mesi hakkındaki toklif 68 müstenki- fe ve 17 muhalife karşı 59 reyle red- detmiştir. Harp vaziyeti Barsolona, 9 (A.A.) — Havas ajan sının husust! muhabiri bildiriyor: Etbrenin conubunda bulunan hü- kümet kuvvetleri Frankistlerin de » nize doğru tlerlemelerine karşı mu- yaffakiyetle — mukavemet etmokte- dirler. Samueva Moralla sırtlarında milisler anadane mukavemet etmek tedirler. Bu kuvvetler asilerin Kata- lonyayı cumhuriyetçi — İspanyadan ayırmağa matu? hareketlerine mani olmak üzere kati bir muharebe yap. mağa hazırlanmaktadırlar, Tartaza gehri şimdi Frankistlerin tazyikin- den tamamile kurtulmuştur. Düsman tayyarelerinin bombardı- manına rağmen münakalât devam etmektedir. Diğer cihetten cumhuriyat kuvvet leri Estramadurede 40 metrelik bir cephe üzerinde — taarruzlarına de- vam etmektedirler. Bu kuvvetler Ha kaloroyu Alba geçidini işgal oderek Guadalupe istikametinde ilerlemek- tedirler. Cumhuriyetçilerim bu hare. keti Madriddeki kuvvetlerle Fran- kist İspanyanın cenubundaki asi kuvvetleri arasındaki nakliyatı teh- dit etmektedir. Franko taarruzunda eenebi tayyareler İtalya ile Almanyantın, Frankocu- lara asker ve cephane gönderdiğine dalir, Ayam kamarasında İşçi partisi Üderi Artur Grinvud tarafından ba- zı vesikalar gösterişmişti. “Deyli Merald.. gazetesi bu vesi. kalardan bazı rakamlar rikrediyor. Buna göre, 200 Alman tayyaresi ve 10960 İtalyan tayyaresi bugün Fran- kocuların taarruz hareketine iştirak etmektedir. Tsçi partisi fideri hükümetçiler ta- rafından esir edilen Alman ve İtalk yanların, beyanatı bildirilmiş ve bun Jarın fotoğrafını, İspauyadan gelen birisinde görmüş olduğunu söylemiş, hattâ son İngiliz vapurunu batıran tayryarenin Alman tayyaresi olduğu- nu Hlâve etmiştir. —3 NİSAN — 1938 ğ Nazi propagandası yüzünden Ser Baştaralı 1 incide lerdenberi yapılmaktadır., fakat şimdi. ye kadar farkına varılmamıştır. Bugün Her taraftfa Gestaponun çehresi bir- denbire görülmüştür. Matbuatla propaganda, casuslüz, tah- Tİf gibi işlerle Gestapo, Nazi davasını muzaffer kılmağa çalışmaktadır. Belçikada bir Nazi gazetesi 1936 senesi teşrinisanisinde, Brük. seldeki büyük bir gazetenin yazr işleri müdürü, komlünist aleyhtarı bir gazete çıkarmak için sermaye koyacak bir İn- giliz iş adams tarafından şüpheli gö- rülmüştür. Müzakereler aylarca sürmüş, niha- yet, 1937 eylülü zarfında İngiliz serma. yedarr Belçikalı gazeteciye, lâzım ge- len sermayeyi — bulduğunu söylemiştir. Bu sermayenin büyük bir kısmımı İn- giltereden bulacağını ve yürde dokuzu- nun da Hamburgda awıkatlık eden Behn isminde birinin vereceğini ilâve etmiştir . Teşrinievvel ayında “Avrup> mat . Teşrinlevvel ayında “Avrupa mat- bust ajansı ilmited şirketi,, namiyle bir şirket tesis edilmiştir. Şirketin 10.000 lira sermayesi vardır. Belçikalı gazete- €i de senede 300.000 Belçika #frangı ücretle, çıkacak gazetenin yazı müdürü tayin olunmuştur. Bu ajansın asıl mahiyeti ne olduğu- nu Belçika sosyalist meb'uslarından bi. ri, moclise verdiği — vesikalarla ortaya koymuştur. O zaman ortaya bir ekandal çıkmış- tır. Vesikalarla, bu ajana şirketinin Brükselde komünist elehytarı bir ga- zete kuracağı, sermayesinin Alman propaganda nazır; Göbelale sıkı rabita- sr olan biri tarafından verildiği bildiril. mektedir . Belçikadaki bu hâdise ortaya çıkınca Londra iş ve siyasi muhitinde bir telâş başlamış ve bu “Avrupa matbuat ajan- Bı,, Tun Londradaki mümessili, memle. ketten çıkarılmıştır . Bundan sonra, siyasi, asker! ve sınat muhitlerde de Gestapo'nun - faaliyette bulunduğu polis tarafından meydana çıkarılmıştır. Bernde açılan casusluk davası Hit lerin adamlarının memlekette faaliyetini gösteren yeni deliller vermektedir. Başlıca suçlu olan, millt cphenin Bern şubesi kasadarı ve Gestapo tahrikâtçı- « Fransis Tödli memleketten kaçtığı için cezaya çarpılamamıştır. Kendisinin Parise iltica ettikten sonra, Almanyaya gittiği zannedilmektedir. Todlinin geçenlerde, silâh almak için Almanyaya gitmiş olan suç ortağı Griscli mahkemeye verilecektir. İsveçteki meşhur — Nazi tahrikâtçısı Lö Venstern ertık ortada “oksa a 2- damları tehlikeli bir faaliyete girmiş- ler ve şiddetli bir proptgandaya başla;: mışlardır. . Lövenstern, İsviçre ile Almanya ara- smdaki Lihtenştaya hükümeti düka- sından bir asalet unvamı almrya muvaf- fak olmuş ve bu suretle İsveçli kontes Ebba'ya yakalanmıştır. Gestapo cenubi Amerikada da fazliyet te bulunmaktadır.. Arjantin hükümeti memlekette nasyonal sosyalist miles . seselerin çoğalmasından endişeye düş. müştür, Bu müesseselerde çocuklara Nazi gayelerine göre terbiye verilmek- tedir. Bugün memlekette hakikatte nari propağanda merkezi olan “Kültür,, mü- esseselerine karğı protesto hareketi baş- lamıştır ., Isviçredeki dava hakkında Bern'den “Deyli Herald,, gazetesine bildiriliyor: “Bütüa Rusya Faşist partisi,, nin, naz! yardımı ile, C. P. U. teşkilâtmın yüksek memuüurlarına karşı bir suikast harırladığı mahkemede mevzuu bahsol- muştur. Lâğvedilmiş olan İsviçre Nazi Par- tisi sekreteri İsler, Nazi partisini tekrar kurmak ve İsviçreli sosyalistlere ve bir çok ecnebi şahılara karşı sulkast ha- zırlamakla suçludur . izlere, aslen Rus, Boris Todli ismin- deki bir casus yardım etmiştir. Bu ca- sus Gestapo (gizli nazi polia teşkilâtı) 5 skandal olduğu anlaşılınıştır. Bu partinin Rus- yada ve bütün dümyadaki Rus muhacir- Yeri arasında şubeleri vardır. Parti, Cestapo teşkilâtından albay Flayşhavet ismindeki bir Almnın kontrolü altında” dır, Todlinin tevkifi esnasında Berndeki yazıhanesinde 2000 den fazla vesika ele geçirilmiş ve mahkemeye arzolüunmüş. tür . beraber, Hitlerin Rus Faşist hareketl ile bizzat alâkadar olduğunu göstere mektedir. Bu hareket, Fransadaki “kur kuletahlar,, teşkilâtı ile de — alâkadar dır ve Rus- faşistleri, bütün Almanya için propaganda yapanlar gibi, tedhişçi ve casusturlar. 'Todli gryaben üç ay hapse mahküm dan lç kişinin tevkifiyle neticelenmiş: tir. Maznunlardan dördüncüsü kaçma- ğa muvaffak olmüştur. Amerikan makamları bu işin ranne. dildiğinden daha mühim olabileceğini itiraf etmektedirler. Amerikan memurlacı “Alman - Ame- rikan cemiyeti,, nin faaliyeti hakkında yakında derin tahkikat yapılacağını iş- rap etmektedirler. Bu cemiyetin azasi naziliğe mütemayildirler. Tevkif edilenlerden biri hücum kıta- lerına mensuptur. Diğer ikisi de mez. knruıiycdnını—eymdılqnh' Amu'liıh Japon casusları Vaşington, 9 ÇA.A.) — Japonlar Bü- yük Okyanus sahillerinde casusluk mu pmıktıddır?. Bir kaç haftaklanberi hükümet ma- kamlart Armnerikan bandırası çeken fa. kat Japonlara ait olan bazı balıkçı get milerinin faaliyeti hakkında tahkikat yapmaktadırlar, Saatte kırk mil sür'atle gidebilen bu gemiler Büyük Okyanosta Amerikan sahillerinde keşifler yapmak- tadırlar. Söylendiğine göre son deniz manev- raları esnasında Amerikan zabitleri bu gemilerin donanmayı takip ettiklerini görmüşlerdir. Jeponlara ait portakal bahçelerinde 'Tokyo ile münasebetta bulunan kısa dalgalı telsiz telgraf istaryonları mev” cut olduğu da iddia edilmektedir, Diğer clhetten öğrenildiğine Boston ve Nevyorkta muhaceret kanta nuna muhalif harekette bulunduklar? şmbirhçıbü]ıponwm Bııılımı büyük bir krsmının Japotl bahriye zabiti oldukları anlaşılmıştır. Panama kanalr mıritakasında otu bir çok eeneb'ler bu mıntakayı ıııh*_ meğe davet edilmişlerdir. Nihayet Nevyorkta da bir kaç tevkif edilmiştir. Amerikada nazi faal” yeti hakkında yapılan tahkikata devam edilmektedir. yarot programıma güre, on iki gün naya gidilecektir. Başvekilimiz ye c İ ı olmüştur, İsler siyast cürümden beract etmiştir. Amerikada yakalanan Almanlar Vaşington. 9 (ALA.) — Milit müldar faayı alâkadar oden bazı gizli evrakın ortadan kaybolması üzerine 26 gubatta iki gerikiyle birlikte tevkif edilmiş olan — Europa vapurunun “sarışım kadın ber. beri,, Johana Hofman meselesi yeniden ortaya çıkmak istidadını göstermekte « dir. Yapılan tahkikat, dün Alman ırkın * Başvekilin 'Balkan seyahat