7 Nisan 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

Spor namzetleri ve sporcular için sıhhi ölçüler Bundan önceki #por müsahabemde sporcularda kabiliyetsizlik ile tavsif ettiğimiz birçok kusurların yalnız sui- jstimal veya antrenmanlarımna karşı alâkaarzlık gibi klâsik sebeblerden |- leri gelmediğini, kontrol edilmeyen bazı fiziyolojik noksanların da mühim rol oynadıklarını işaret ediyordum. Binaenaleyh bilhassa bir klüp veya ir. fan müecssesesi hesabma olarak spora yeni başlıyacaklarım yahut da esasen sporcu etiketini taşryanların sıhhi mu. ayenelerine ilmt bir veçhe vermek, ampirik noktalnazarlara kulak asma- mak lizımdır. Üç dört senedenberi İzmirin şampi. yon klüplerinden birinin birinci takı- mmda oynryan bir öz yeğenim vardır. Son zamanlarda bir mektep raporu vesilesile sol kalbinin fazlasile geniş- lemiş ve deliklerinden birinin gevşe. miş olduğunu meydana çıkardık. Bu arıza muhakkak ki futbole başlama - dan önce gizli denecek kadar hafifti; fakat cebri bir #por olan futbal an . trenmanları ve oyunları kamçılamış oldu. Onun içindir ki, bir klüp veya mektep gibi başka bir müeasese bir genci spora başlatırken, elddf bir sıh- h? kontroldan geçirmeli, bedeni kabi- liyetlerini ölçtürmelidir. © halde sporcuların sıhhi kontrolun da muayene iki türlü olacaktır. Biri tamamiyle fiziyok iktir; yanl tecesüs Gtmiğ bit hastalık olmasa bile sporcu- nun nefes alma, yorgunluğa mukave- met, kan deverant gibi normal vü. birer derece verilecektir. Diğer mua - yene de tamamiyle tıbbidir. Yani giz. V veya aşikür bir surette herhangi bir uzuvda mevcut olan bir kusuru, bir hastalık istidad veya — mevcudiyetini teabit etmeye matuftur. Şimdi sporcuları tâbi tutacağımız fiziyolojik ve trbbi muayeneleri aıralı- yalrm: A — Fiziyolojik teorübeler: Vücu- dün gerek morfolojisi yani teşrihi va. ziyetlerini ve gerekse hayatı ifade e- den uzuylarımın fonksiyonlarını ifade etmek için birtakım ölçüler kullanı - yoruz. Sporcuların muayenesinde bun. Jarım arasından mümkün olduğu ka- dar en pratik olanlarını saçmek, bu Büretle kolay ve her vakit yapılabi . Jecekolan bu sıhhf bir kontrol ile alâ- ka uyandırmak lâzımdır. Binaenaleyh ben daha ziyade klüp binasınm gü - rültüsüz bir odasında hekim tarafın. dan tatbik edilebilen muayeneleri ya- zıyorum. . 1 — Böy: Gerçi boy derecesinin kıymeti diğer fiziyolojik testlere na- zaran izafldir; maamafih bazı spör i. çin tercihan uzun boylu gençler daha muvafıktır. Meselâ bir futbol kaleci- sinin, uzun atlama, yüksek atlama gi- bi sporların muvaffakıyet vermesinde bunun rolü aşikârdır. Boy ölçüsü as. ker muayenelerinde kullandığımız öl- cüden iİbarettir. 2 — Vücut ağırlığı: Bunun da kıy- meti keyff olmaktan ziyade kemmi . dir; ve bazan da zahiri! görünüş İnsa- Galatasaray Cumartesi günü Taksimde Yedek subay okulu ile karşılaşacak Geçen cümartesi günü milli küme maçmdan evvel Beykoz birinci takı- Miltargılaşarak siyah sarılıları 4-1 mağlüpden Yedek subay okulu fut- Bol takır bu hafta cumartesi günü de yine'aksim stadında saat dörtte :—k_llm bir müsabaka yapacak ır, nr aldatır. Çünkü bazan çok yağlı ve az adaleli bir vücutla çok adaleli ve az yağlı bir vücut ayni ağırlıktadır, Bi. | naenaleyh boy ile olan nizpete, vücut güreş ve boks gibi sporlarda bunun kıymeti aşikârdır. 8 — Göğüs muhiti: bu da iki evvel- Ki ölçüler gibi fizik beden kıymeti hakkanda ancak zahirt bir hüküm ve. rir. Çünkü bu ölçüler hayati bir fonk- siyonun ifadesi değildirler. Göğüs, ya iki memeyi birleştiren çizgi veya kol- tuk altr hattı veyahut bazılarının tav. siye etmediği gibi göbek hizası naza- rı itibara alınarak ölçülür. Bu. sade bir ölçüden ibarettir; yani nefes ai . ma ve verme gibi şeyler karıştırılma- dan normal vaziyette göğsün muhiti alınır. Pignet'in (gürbüz vücut ölçü- sü) diye tavsiye ettiği basit bir for. mül var: Boy — (göğüs muhiti * a- ğırlık) — gürbüzlük. Çıkan aded 10 dan sonra çok yüksek -*-35 den #onra da düşük sayılır. * — Ciğer vüsatinin fiziyolojik öl- çüsü, göğsü muhitine nazaran çok da. ha kıymetli ve ifadekâr bir teerübe. dir. Üç türlü tayin edilir. a) Sporcuya iradi mahiyette cehdi bir gehik (nefes alma) onun akabin. de de yine cehdi bir zefir (nefes ver- mesi) yapması nir; aradaki far- kı santimetre ile ederiz. Bu, gö. ği * ciğer vüsatinin'bir ifadesidir ve vasatf karine 5-6 dir, Tabiatile çok Ssüratle yapılabildiği için faydalıdır. b) Gence kuvvotli bir gehik yaptır. dıktan sonra nefesi tükeninceye ka - dar mevzun olarak sayabildiği kadar aded sayması söylenir, Bu aded 10 ra. kamr etrafındadır ve vasati olarak kırk saniyelik iradi nefeesizliğe teka- bül eder, Bu saydığım her iki usul doğrudan doğruya arayerde bir vası- ta yani bir âlet olmadan kullanılır. €) Ciğerlerin hayatı yani fiziyolojik vüsatini hakikt bir adedle tayin et . Tek için en güzel vasıta spirometre, yani (teneffüs ölçüsü âleti) dir. Bu, müşterek kaplar prensipine müstenit olan basit bir âlettir. Şahsi, zefiri bir tazyikle yani kuvvetli üfleme ile bi- rinci kapta bulunan mayii büyük ku- tarlu kavuçuk bir boru ile bağlı bu . Tunduğu ikinci kaba doğru iter, iki kab arasındaki mayi seviyesi farkı o- kunarak hüküm verilir. 5 — Buznun nüfuz kabiliyeti: ak ciğerlerin serbest olarak ve kolaylık. In işlemelerine burun delikleriyle başlıyan mecraların da serbest olma- sma bağlıdır. Ve fizik kültürde bu ka- biliyetin ehemmiyeti çoktur. Müna vebe ile bir burun deliği kapatılarak diğeriyle gahsa normal zefir yaptırı- hir. Bu zefiri hava cereyanının kuvve- tini ya elimizin sırtına verdiği inti . badan, yahut küçük bir nikel safiha- sına üflemenin teşkil ettiği dairenin genişlik derecesinden anlarız. Daire nekadar genişse, burun © nispette ka. bili nüfuzdur. 6 — Nabız: kalbin vazifevi kıymeti aşağı yukarı nabzın gösterdiği ânat ve bilhassa cehd esnasında faaliye - tin derecesile anlaşılır. Ancak muka- yesevi bir netice almak için şahsa yaptırılacak olati cehd dalma ayni şe. kilde olmalıdır. Bunun için PFransız kalp mütehassısı Lian'ın klâsik teerü- besi çok güzeldir. Şahıs olduğu yer. de bir dakika jimnastik adımları ate. cak ve bir dakika da ellerde mevcut olan beg kiloluk bir sıkleti müteaki - ben başının üstünde ve açık duran ba. caklar arasında tutmak suretile bir muvazene tecrübesi yapacaktır. Teec - Tübeden evvel ve sonraki nabız nor- mal dereceyi buluncaya kadar muka. gitmiyecek mi ? Milli küme fikstürü mncibince bu hafta İstanbulda Boşiktaş ve Gimeş klüpleri karşılaşırken — Fe- nerbahçe de deplasman maçlarını yapmak üzere İzmirde bulunacak- ir Halbuki Sarı - Lücivertliler dün akşamki ekspresle hareket — ede- memişlerdir. Buna da sebeb Fe- derasyon taralından kendilerine verilecek olan yol masraflarının henüz ödenmemiş olmasıdır. Bu sabah kendisine müracaat ? ettiğimiz Fenerin salâhiyettar bir azası “dün akşama kadar yol pa- ramızı bekledik eğer para bixe ve- rilmiş olsaydı dün akşamki eks- presle hareket edecek ve bu suret e bir gün de İzmirde istirahat et- miş olacaktık. Halbuki bu olmadı. Kğer buglün de masratmız veril- mezse İzmire gidemiyoceğiz,, de- miştir. Diğer taraftan da duyduğumu- xa göre deplasman maçı için fede- rasyonca Fenerlilere verilecek ©- lan yol masrafı Ankaradan İstan- bula gönderilmiş, fakat — Fenerli- ler bu parayı almamışlardır. Bu garip vaziyetin ne şekli ala- cağı ancak bü akşam — bolli ola- caktır. Först Viyena Cumartesi günü Istan- bulda, pazar günü de Ankarada oynayacak Türkiye futbol federasyonu tara- fından memleketimize davet edilmiş Först Viyana klübünün gelecek cu- martesi günü şehrimize geloceği tar kârrür etmiştir. Misafir takımın ev- velce Ankara, — İstanbul ve İzmirde birer müsabaka yapması düşünülmüş tü. Sön dakikada öğrendiğimize gü- re federasyonca İzmirdeki maçtan sarfınazar edilmiştir. Viyana takımı ilk müzabakasını 16 nisan cumarte- &İ günü Taksim stadında — İstanbul muhtoliti ile yaptıktan sonra'o âk- şamki trenle Ankaraya hareket ede- cek ve ertesi gün de — Ankara şehir stadında Ankara muhteliti ile kar- şılaşacaktır. Ba iki maçtan başka — müsabaka yapıp yapmıyacağı henüz malüm ol- mıyan Faorst Viyana klübü memleke- timize tam kadrosile gelmektedir. yese edilir. 7T — Bültün sporcuların giryan taz- yiklerini istirahat halinde ve egzer- sizlerden sonra ölçmelidir. B — Tıbbi muayeneler: esasen yu. karda yazdığım muayenelerin bepsi de hekim tarafından yapılır; ve hele sön ikisi yani nabızla şiryan tazyikı- nın ölçülmesi tıbbi muayene usulleri. nin başındadır. Bunlardan başka muh- temel uzvi bir arızayı meydana çıkar- mak maksadiyle sporcuların kalpleri, ciğerleri dinlenecek, idrarları tetkik edilecek ve bütün vücut çırılçıplak o. larak gözden geçirilecektir. Fitık, bel kemiği eğrilikleri, eaki çı- kıklar, baldırların ordu bozan - dedi- ğimiz damar şişkinlikleri ve saire a. ranmalıdır. Burun etleri, bademcik bü- yümesi gibi bazı arızalar da vardır ki, ufak bir ameliyatla spor namze, | dine faal spor imkânmı verir. Tabla- tiyle şüphe vukuunda sporcuları rönt- | gen muayenezine de göndermek el . zemdir,. Bütün bu muayenelerin so - nunda sporcuya fiziyolojik bir fiğ ve daha doğrusu bir sıhhat cüzdani ve- rilir. Fakat bu muayeneleri namzedin bünyesine veya sinnine göre tertip edilen bir sıra #por tecrübeleri yani | testlerine göre de tekrarlamalı. Ve meselâ bir koşucuyu sürat, muka' met, manialı koşu testlerine tâbi tut- turarak kontrol etmelidir. Ancak böyle ilmi ve rasyonel mu. ; ayenelerledir ki bir genç mensup ol- duğu cemiyete ve klübe nafi hakiki bir sporcu olabilir; ve sporda çok de- fa hasret'e beklenen zafer de ancak vicut mükemmeliyetinin bir hakkıdır. “Sporcuların mhhi kontrolu,, 24.8. 938. Dr. Rasim ADASAL Bizde atletizmin Bugünkü vaziyeti Geçen gün Taksim stadımda çalışan elli kadar atletin istirahat zamanla- rmdan istifade ederek bir talebenin karşısma geçip bir şeyler okudukları. nı gördüm. Ben de sokuldum, muh- telif atletizm faaliyeti ilânlarile dolu | bir tahtanın üzerinde kırmızı bir çer- | çeva içersine alınmış bir gazöte yazısı gördüm. Çocukların acı bir tebessüm- le okuduklarm bü yazının altında Na- ilf Moran imzasile şu cümleler vardı: (Arkadaşlar, atletizmdeki istikbaliniz, cevabımı teşkil edecektir.) ... Son zamanlarda atletizm işlerimiz oldukça iyi bir inkişaf devresi geçirir. ken fena maksatlarla yazılmış bazı esassız yazılar beni müteessir ediyor. du. Bu sebeptendir ki, efkârı umumi- yeyi bu mevzu üzerinde biraz tenvir etmek istiyorum. Spor yapmisş, sporu cidden benim. semiş insanlar eğer hakiki sportmen iseler yapılan ve yapmak istedikleri tenkitleri tam bir £porcu gibi yapma- lhdırlar. Haris ve köhne hislerden kendilerini kurtarmalıdırlar. Ve yu- karda yazmış olduğum evsafa sahip bir sporcu bu gekilde değil yazı yaz- mak düşünmeye bile tenezzlil etmez ... 1928 oöolimpiyatlarındanberi bütün dünyanm spor faaliyetlerini yakın - dan takip etmeyi kendim için en bü . yük 2.vk bildim. Birçok beynelmilel müsabakalarda bizzat hazır bulun. dum. Bilhassa Alman gençliğinin ve sokolların faaliyetlerini çok yakından larda atletizm faaliyetinin durgunlu - ğu göze çarpacak kadar barizdir. Bu sene ise geçen genelere nispetle olduk- €& İyi ve yarını bize vadeden şekilde bir faaliyet başladı. Geçen pazar Ka- diköyünde Fener stadında yapılan at. letizm müsabakasını görmiye gittim. Bu mevsimin ilk faaliyeti idi. Türk spor tarihinde ilk defa olarak 223 at. leti bir arada görebilmek beni çok seyindirdi. İş çok esaalı tutulmuş, dört kategori üzerinde yapılan müsa. bakalar yeni ve taze bir talebe züm. resini toplamıştı. İstikbalde kademe kademe yükselmiye hazırlanmış bir gençlik gördüm. Birçoklarının ilk müsabakası olma- sına rağmen, tek bir kışım çalışmala- rından ve son ay açık havada yapılan idmanlardan istifade etmesini öğren - miş olan bu genç atletlerde çok esas- İt ve vasattan yukarı spor yapmasını öğrenmiş bir varlık gördüm. Henüz on beş yaşındaki atletlerin tek adım- da tuttukları beş küsur metreyi elli metrede tuttukları yedi küsur sani . Beşiktaş - Güneş mıçı— Adnan Akın Idare edecek T7. 8. K. İstanbul bölgesi futbol ajan lığından: 10/4/938 pazar günü milli küme maçı. Beşiktaş stadı: Güneş - Böşiktaş saat 16 hakem Adnan Akın. Yan hakemleri: Ahmet Adem Göğ- dün ve Tarık Özerengin. Beşiktaş klübü yapılacak ,|De izcilik şubesini açıyor Boşiktaş jimnastik klübü başkanlı- imdan: Klübümüzün denizcilik kısmı bu ay içinde faaliyete geçeceğinden yüz- me, su sporu, kürek ve yelken spor- larma heveslilerin tanzim edilecek program dairesinde derslere devam edebilmesi için gimdiden klübe mü- racaatla isimlerini kaydettirmeleri rica olunur. e nedir ? yeyi, sırıkla atlamada aştıkları iki seksenlik dereceler karşısında sevinç — duydum. Sahada şimdiye kadar gör. mediğim yedi atletin 2.60 ilâ 310 a. rasında sırıkla atladıklarını, çamurlu ve ağır bir sahada arasıra yağan yağ- murun büzrı eski istidatların 5000 metreyi 16 dakikada tamamladıkla « rını, yüksek atlamada iki kişinin 1,70 — i rahat rahat aştığını ve 100 metreyi 12 nin aşağısında katetmiş beş tane atleti seyrettim, ve bunların ciddi bir surette çalıştıklarımı gösterir netice - ler yukarki kanaatlerimi teyid etti. — Bütün bu taze kuvvetlerin içersinde tokrar sahaya avdet eden Semih, Ra- if, Cemal, Mufahham, Füruzan gibi atletler işin ne derece ciddi tutuldu - ğunu ispata kâfi bir delil teşkil edi. yorlardı... ... Derecelerin umum! seviyesi günden güne yükselmiye mahkümdur. Kır ko. gularında bütün Türkiyede yapılan — kuvvetli hamleler pek yakın zamanda — atletizmin diğer şubelerinde de görü. lecektir. 1937 de yapılan 12 kır kogu- suna mukabil bu sene 170 koşu yaptl- di ve 103 atlete mukabil bu seno 1534 atlet bu temiz «porda zevk ve heyecan — duydu. Daha geçen sene İstanbul kır koşusu takrmının idmansız bir vazi « yette Ankaraya giderek Ankara ve Kocaeliden sonra üçüncülüğü zoraki bir koşudan sonra alabilmiş olduğu hatırlardadır. Esaslı bir suretto ha« zırlanan bu seneki takrm Eekişehir ve Ankaranm önünde yarışı birinci bitirmiştir. 1672 atleti bulan kış id -< manlarmma iştirak yekünu, ve Mart a. yında sahada çalışmış 1231 idmancı. — nm, kapalr sahada pantalonla iştirak eden 58 «porcunun ve yapılan krosların herbirine iştirak etmiş 60 dan fazla gencin ifade ettiği tek bir mana var. dır, o da işin büyük bir alâka ile tus — tulduğu ve çok iyi gitmeye yüz tut- — muş olmasıdır. Hal böyleyken bazı kimselerin bu güzel igi fena gösterecek yazılar yar- ması insana: “Bu adamlar ya sporu bilmiyorlar ve bunun zevkine yara - mMamışlar, veyahut spordan, her şey - | den evvel kendilerini düşünüyorlar hissi geliyor.., Benim kanaatimce sporla alâkadar ve sporu seven herkesin bu faaliyeti — göstermek için çalışan, didişen arka- daşları teşvik etmek ve onlara yardınt etmek düşer. Bu bütün Türk gençliği. — nin esaslı bir vazifesi olmalıdır. Mart — ayında spor yapıldığını görmediğini ya — zan arkadaşa birkaç gün evvel Tür. kiyeye nazaran şimali bir. memleket — olan İngilterede Oksford - Kembriç — Mmüsabakalarının yapıldığını hatırla- tırım. Yürütülemiyen bir işi yürütenleri görünce şahsi düşüncelerine kapıla - — rak antrenörün elbiselerinde, mega * — fonla ders veriş tarzında hata bulmak ve bu çalışkan arkadaşın federasyolt veya İstanbul ajanı ile arasını açma” — ya çalışmak hiçbir zaman sportmen. — likle kabili telif olmryan hareketler- dir. Hayatmı bu iglere hasretmiş dü- rüst ve tam sporcu bir arkadaşın gt yabında, küçük siperlerin arkasınt gizlenerek bu verimli faaliyeti baltö” lamaktan vazgeçelim. Çünkü bu hare” | ketler elkârı uumumiye üzerinde V€ ların nefret hislerini uyandırmaktafi başka bir netice vermez. İ Ortada bir hakikat vardır. Ona bö” yün eğmek lâzımdır. Kan kırmrar bif — gehre almıya yüz tutmuş olan bugüe — kü atletizm faaliyetlerimizin yanındt bu manasız taarruzlar pek solgun K” ltyor. Tekrar ediyorum, sporcunnu sporu sevenin vazifesi bu işi yanırllk ya, ilerletmiye çalışanlara yardr- €t mektir ve bu en önde gelen bir menmti” leket borcudur. | | bu işe esvgi ile bağlı bütün arkadaf” ’ J Vamık Gecen