7 Nisan 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

TNISAN 1855 Hayata dair Mecmua say- faları arasında ILLARDAN beri sakin sakin gı- kan Yarım Ay'm 1 nisan te rikli saystını karıştırıyordum: resimler, ( makaleler, hikâyeler. Muazz€z Tahsin Berkand, İren Nemirovski'nin ini tercüme ediyor. Bu Tomanm askı neşrolundüğu zaman Frans: münek- kidlerinden çoğu beğenmişti İyi ve he- yecanit bir romandır, okuyun. Mustafa Şeref Alyanak'ın “Vişneler bahar açarken” yazmamı da okuyun. Bir bahar şiiri, bir bahar hikâyesi değil: Japon tarihinin tüyler ürpertici vakala” rından biri, Mustafa Şeref Alyanak'ın Taponları anlamak, sevmek istemesi ho- sama gitti, çünkü o, körükörüne bir hayranlık göstermiyor, , Japonların fe dakârlıklarındaki asalete işaret a ken: “kendi yüceliklerini masün topraklarını istilâda arayan Japonlar” diyerek madalyanm ötekini tarafını'da hissettiriyor. , Rahatsız ve endişeli bir devir yaş” yoruz; dünyanm birçok yerlerinde kan dökülüyor. Yarım Ay'da, “Vişneler ba» har açarken” makalesinden biraz son- ra Kadri Oğuz'un “İlân: harpsiz harp. Ter” yaztsmı buluyoruz: İspanya'dâki facia. Kadri Oğuz diyor ki; “Şimdi bu görülmedik trajedinin son perdesinde" yiz. Fakât asıl fecağt perde kapandık- tân sonra kendini görtetecek. Kaybadi- len mağdi, manevi kıymetler. âsıİ 0,74“ man meydana çıkacak, ve şimdi boğaz” anmadan, açlık ve sefaletten, ölüm ve ihtirastan Hüşünmeğe vakit bulamiyan İspanyol milletinin, yokolan varlıkları başında tıpla yavrusunu kendi gilerile boğmuş bir ana gibi sağını bâaşmı YO larsk feryad ettiği görülecektir., ; Kadri Oğuzun bu sözlerini ben.de doğru buluyorum. Hadiseler, hakikaten trajedinin son perdesi kapanmâk üzere olduğunu zannettiriyor. Franko'nun son zaferleri “Sonun başlagrer”'nda ol- duğumuz hissini veriyor. Fakat bana öyle geliyor kl buna: “ Böşlangıcın 80- | nu” demek daha doğru olacaktır. To- ' pun, tüfeğin susması, harbin bitmesi demek değildir. İspanya'da atıl zorluk bundan sonra başlıyacaktır. Taphili har- bin ilk aylıcında ölen büyük İspanyol Miguel de Unamuno: “Ne ti m s#ıraffer oluga ben onun aleyhine döneceğim” demişti. İzpan- ya'da onun gibi düşünenler hiç zannet- mem ki az olsun!,. Kafi Oğuz, yazısının bir yerinde: “İnsanlığı çileden çıkaran hep o iç var lığındak! kanmek ve doymak bilmiyen cönavardır. Yani insanlık, rahat ve re fah yürü görmemek için kendine kani meşgaleler yaritmaktan yakasını kur- târamıyor.,, diyor. O da insan oğlunu, halinden mennun olma yrp dalma değişmeğe, daha iyi ve daha güzel sandığı merhalelere geşmeğe sev keden o iç varlığndaki kuvvete cana” var” demek bilmem haklı mrdır? Bilâ- kis, onu telih etmemiz âzm gelmez mi? Gerçi “rahot ve refah yüzü görme- ğe” engel oluyor; fakat rahat ile refah insan oğlu için şerefli bir gaye midir? Nurullah ATAÇ ali Fy gapulsçz Galanz Iktisat Vekâleti müsteşarlığı Ankara, 6 (Telefonla) — Iktasst Ve- kâleti müstaşarlığını müfettiş heyeti r6- isi Hüsnü Yaman vekâleten (idare stmektedir, € kimin 5 leceği heniz beli olmamakla beraber Türkofis resi Burhan Zihninin tayin ©- dlleceği söylenmektedir. San'at mektepleri mezunlarının toplantısı Türkiye Sanat Mektepleri Mezunları Cemiyeti, Başkanlığından: Kız ve erkek sanat mektepleri me © zunlarınm tanışması için 16 nisan 1938 Cumartesi günü akşamı Park ötel sa" Tonlarında verilecek danslı çayın daveti” yalerini almak üzere her gün saat 18-20 ye Önmartesi ve parar günleri 14 det 20 ye kağar Divan yolundaki 118 numa” ralı cemiyet genel merkezine miiracaat Tramvayda aktarma biletleri Üsküdar tramvayla” rında ihdas ediliyor Anadolu yaka; gittikçe genişlediğinden o Üsküdar — | Kadıköy Halk Tramvayları, şimdiye kadar memleketimizde tatbik edilmemiş ve İstanbul Tramvay Şirketinin de örnek (E olmas: lârımgelen bir usulün tatbikine | karar vermiştir. l Bu vsule göre Anadolu yakasında bir yebekeden diğer bir şebekeye geçen iğ halk için tenzilâtİ: aktarma biletleri ke. | silecektir. Bu aktarma biletlerile yolcu- lar, hat değiştirmek suretiyle, bir semt ten diğer bir semte giderken, iki defa ayrı ayrı bilet almak yüzünden girdik» leri farla masraftan kurtulacakları gibi ayni tremvay şirketi şebekelerinde ve bir tek yolculukta iki defa köprü ve ge- ne iki Mefa nakliye resmi vermekten kurtulmuş olmaktadırlar. Bu gibi yolcu. Jara talepleri üzerine ilk bindikleri tramvay arabasında hususi şekilde hâ- yırlarlanı bir tek bilet verilerek bu bi- let seyahatlerine devam edecekleri di- er şebeke için de'muteber. olacaktır. Ayni şekilde Şirketi Hayriye ile Üs. küdâr Halk 'Tramvâyları arasında kom- binezonlu biletler ihdas edileceği yazıl- #Mıştı.. Bunların yüzde kırk tenzilâtla hem vapur ve hem ide tramvaydan isti- fafde edilecektir. Daimi karne alamiyan yolculara ise yüzde on daha tenzilât yapılacaktır. Mütelerrik haberler e Yumurtacılar ihtilâfı Yumurta istif işçileri ile ihradatçılar arasında ihtilâfın kat'i şekilde halli için dün.Iş Dairesinde bir toplantı yapılmış ! ve İhracat tüccarları dinlemiştir... 1 Dairesi; işçilerle de görüşecek ve ihtilâf tekerrür etmemesine çalışacak, tr, Diğer taraftan, son zamanlarda yu- murta ihtozatımızda büyük bir inkişaf görülmektelir. Yalntz dün Yunanis- tan ve İtalyaya 80Ü sandık yumurta gönderilmiştir . Hâmit günü önümüzdeki cumartesi günü büyük şair Abdülhak Hâmidin ölüm yıldönü- müdür. Bu münasebetle o gün öğleden evvel üniversite gençleri Hâmidin mezarma çelenk koyacaklar, öğleden sonta da ü. niversite konferans salonunda ibtifal yapılacaktır. Toplantıda Fuat Köprülü, Ali Nihat ve tarnail Habip; şâir hakkında söz söy- Tiyecekler, gençler Hâmidin bazı şiirle- sini okuyacaklardır. Eroin müptelâsı bir hırsız Muhtelif yerlerde dört aydanberi bir çok hırsızlık yapan Sedat isminde bir eroin müptelâsı, nihayet yakalanmış, akıl hastanesinden çıkmış olduğu için, orasi tahfit edilerek, 3.5 ay hüpse mah- küm olmuştur. . daki tramvay hatları | i i kaldırmış! ayda bir maaş elan emekli, İl re dulları faiscilerin amansız $i pengesinden kurtardı: Artık bugün fi ğına katl surette emin olduğu şağ- W lam bir milessesenin emrine &made bulunduğunu bilir ve “Hmlâk veli Eytam Bankası,, ra baş vurarak i maaşını kırdırır. Onların, birkaç gün evveline ka- dar, bildikleri bir şey döha verder: İl Banka, müşterisi bulunan - ömür & lerinin sonuna kadar da milşteri Şi kalması, tabii olan bu maaş asha- bna bir de kolaylık gösterir: İsti yenler, ip ay içerisinde bir defaya ti mahsus olmak üzere maaşları vis- Çi betinde avans alabilirler. f Ne yüzk ki, şu birkaç gün için & de, bankamu merdivenlerini tırma. B nan emekliler, dullar ve yetimler, bu güzel usulün karakuşi bir hü kilmle kaldırılmış olduğunu öğren & diler. Sebep? Birkap maaş yardım suiistimal edişi!.. Birkaç kişinin suçunu, binlerce vatandaşa teşmil etmek ne derece. ve kadar doğrudur? olması lâsım gelen bir ticari mi essesenrin müşterilerini . her, türlü kolaylığı göstermesi en basit ; bis ticaret kaidesidir. , Herhangi bir ihtiyacı karşılamak için aldığı iki yüz liranın faizini a6- nelerce ödeyecek: müşterinin bu müesseseden “kolaylık, istemesi ve beklemesi kadar tabii ne olabilir? Karakuşi hükmü veren banka müdürünün . veya herhangi bir md. Kamın - ortaya çıkan bu nahda va- siyete son vereceğini, yıllarca va- İan ve vazife uğrunda Kendilerini yıpratmış vatandaşlara. eskisi gibi yardımını esirgemiyeoağini umuyd. yuz, | Otobüs meselesi Vekâlet tahkikatı kâfi görmedi Otobüs meselesi üzerinde tahkikat ferlikesi Vekâlete gönderilmişti. Vekâlet tahkikatı kâfi görmemiş, yeniden tevsilni istemiştir. Mesele ile meşgul olar mülkiye teftiş heyeti Ankaraya dönmüş bulun maktadır. Yeni tahkikat buradaki müfettişler tarafından yapılacaktır. Hükümet, çök yerinde bir karar- $ ye herhangi bir ihtiyaç ve zaruret kor Şi gaşmda kalan herhangi bir emek- g 1, dul veya öksüz, aldatılmayaca- $i sahibinin, B Halka hizmet vasifesile mükellef iiikramiyeler dağıtıldı Kurmay subayların terfii Kanunun bir fıkrası değiştiriliyor Ankara 7 (Hususi) — Kurmay su- baylar terfi kanununun üçüncü mad- desinin B fıkrası, tahsillerine ait kı- dem kazançlarmın terfi esnasında kaybedilmemesi için, aşağıdaki gekil- de değiştirilmektedir; “Her üç zümreye seçilenlere birer sene tahsil kıdemi verilir. Birinei ve ikinci zümreye seçilenler kıtada ve kurmay »vazifelerinde ehliyet güöstere- rek liyakatleri tasdik edilenlere iki sene daha kıdem zammı verilir... Bir evvelki rütbesinde dahi terfi derecesine gelenlerin kıdemleri yeni ve eski rütbelerinde birer sena olarak yürütülecektir. Bu iki senelik kıdemi alacaklardan, verilecek tezi muvaffa- kiyetle yazan ve liyakatleri Amirleri tarafımdan tasdik olunanlara bir sene daha kıdem zammı verilecektir. Üçüncü ximredekilere kurmay yar dımcı zammı verildiği gibi bunlar kurmay stajma tabi tutulmazlar. Bu iki sene tefriki isi 8 haziran 929.dan itibarendir. . Lâyiha Mili Müdafaa eneilmehin- den- geçerek meclis rüznamesine alm. mıştır, Çok çocuklu aileler Yüz on aileye Sıhhat ve içtimai muavenet vekâ- leti tarafından altı ve daha fazla ço- cuklu aflelere verilmek Üzere İstanbul sıhhat mildürlüğüne gönderilmiş olan 10500 fira tamamen dağıtılmıstır. Bu paradan hisselerini almış olan- | Jar 932 senesinde ikramiye almak için müracaat edenlerdir ki, yekünları 110 u baluyordu. 933 senesinde müracaat etmiş olan lara tevziat, önlimüzdeki haziranda 933 mall bütçesine konâcak yardım faslmdan yapılacaktır. Bu sene İstanbulda yapılmış olan tevzlattan yalnız bir alle hissesine düşen 50 Tirayı alamamıştır. Şehzade başında Kalender medresesinde otu- rurken medresenin yıkılması üzerine yerini değistiren Vello oğullarmdan İbrahim oğlu Hasan karısı Zehra Zeymetinin sıhhat müdürlüğünce ad- resi bulunamamıştır. Zehra parasi verilmek için aranmaktadır. — Karadenizde fırlına var Karâdenizde dün şiddetli bir fırtı- na başlamıştır. Bu sebepten bazı va- purlar dün boğazdan - çıkamamışlar- dır. Şehrimizde hava üç gündenberi ya- gışlı ve soğuk gitmektedir . Pa. ae e m . 'ÜBK köprüsünün ikinci dubası erir De lkcabiir. Köprünün iki başında açılacak meydanlar için de telk!. katta bülunulmaktadır. e # KONSERVE kulularıma üzerine, imal tarihleri yazılması bakkında serilen ka. rardan #OBTa, konserveciler (csret odası. etmişler, yağlı konserveler. racaat eN diğerlerinin beş sene bile da. yanacağını, kararın yerinde olmadığını bildirmişlerdir - # İŞÇİ emniyetine laallük eden ağır ve tehlikeli işlerle bu İşlerde çalışması caiz olmıyan kadın ve çocuklara dair iktisat vekâleti tarafından bir nizamname hazır- lanmıştır. EDİYE ve kasapların mfiştereken Mare tarafından sipariş edile- rek Çukurovadan dün yedi vegon hayran gelmiştir. Bugün sekiz vacon daba gele. cektir, Bündan sonra toplan fiyatlarda da bir densil kararlaştırılacaklır. ş * DENİZYOLLARI idaresinin İngiltere- ten biri o İagiltereden den aldığı iki yileplen OT. eye kömür yükünü boşalttıktan sonra limanımıza ge- lecektir. * İCRA İşleri için getirilen mütehassıs Leyman dün Üsküdar ve Beyoğin icrala. rında telkikatta bulunmuştur. Begün İstan bul adliyesinde çalışmaya başlayacaktır. * LONDRA üniversite profesör ve tale. belerinden mürekkep 50 kişiik bir sey. yah kafilesi yakında şehrimize gelecek ve Akdeniz sahil şehirlerimizde bir seyahat yapacaklardır. * INHİSARLAR idaresi, Afyon alımıat, bu sene de doğrudan doğruya roüstehsik lerden yapacaktır. Asgari bir kiloya kadar afyon kabul edilecektir. * İZMİR » Pire seferleri dünden itiba» ren başlarsıştır. Konya vapuru bu akşam Pireden tekrar İzmire hareket edecektir. * İZMİR sergisine gelecek ecnebiler &- çin sergi müddetinin onbeş gün evvelinden önheş gün sonrasına kadar devam elmek üezre, İkamet hakkı ile beraber, meccani vize verilmesi vekiller heyetince (o Karar. Jaştıçılmıştar. * ÇEKOSLOVAKYA ile yapılan Hecaret miizakereleri dön bilmiştir. Amerikan tica rel beyeti ile de İktisat vekâleti arasında teknik işlerin müzakeresine başlanılmış. vr. * İSTANBUL mektöplerinde — tifo aşist yapılmağa başlanmıştır, Yar yaklaştığı &. çin, yeni bir (fo (salgınına karsı alınan bu tedbir esnafa da leşmi! edilecek, tifo aşısı olmayan esmafa sağlık cözdunı verili. miyecektir. * “SULAR idaresi, Kadıköy ve Üsküdar sakasının Elmalı su şebekesi es0s tesise. Um değiştirdiğinden dün gece Fimal su. yunu kesmiş ve su bu sabah tekrar veril. miştir, * ŞEHREMİNİ halkevinde cumartesi gü nü saat 20 de bayan Nevzat Dilemre tara. fından (Para ve doğurduğu hâdiseler) diyle bir konferans verilecektir. Bu konfe. ranstan sonra evin lerasil kola tarafından Bir piyes gösterilecektir. BURUN'da Bir mukayese Aa“ US yazıyor Fransa umumi harpten kazançlı olara çıkmış devletlerden oduğu gibi ötedenb ri Avrupanın en zengin bir memleketi i Yarak tanınmıştır. Bununla beraber #eni lerdenberi Fransada müvazemeli bir büt kurulamamasından, frangın kıymeti iu yen bir noktada tutulamamından dola bükümet bubranlart devam edip gidiye Fransız Başvekili daha iki gün evvel | sene bülçede muvarene tesis etmek içi hükümetin otuz milyar frank istikraza il Uyacı var, Bu para bulunmazsa ne yap hm diye feryat ediyordu. Türkiye ise Umumi (o barp içişden b memleketten fazla yıpranarak çıktığı gi ondan sonra da bugünkü varlığını kurla mak için daha senelerce ve bütün dünya! karşı barp etmek mecluriyetinde kalmı tr. Lozan sulhundan sonra en küçük mi yasta bile harici istikraza müracaat elm miştir. Bununla beraber bügün cumhu yet hükümetinin kendi milli Kaynaklı İle kapanan en sağlam bir muvazeneli bi çesi vardır; bütçeçdeki varidat masraft fazla tahakkuk ettiği için iki yıldanbı bükümet bir kısım vergileri hafifletm yoluna da girmiştir. Bu cümleden olar seçen gün sayım vergilerinde yekünu | buçuk milyonu tutan tenziller (o yapıld gibi evvelki gün Ankarada (meclis gr içlimaımda müvazene vergisinden bu se için yekönu dört buçuk milyon rayı b Jan bir miktarın tenziline de karar ver miştir. Zannediyoruz ki memleketimizin noktadan bugün bulunmakla olduğu N hara değer mevkii isbat için bu basit'm kayeseden daha manah bir levha olama CUMHURİYET *te Balkanlılar bir arada goy Müştak Mayakor bügün topl nacak olan Balkan malbuat kongre minasebetile şöyle yüziyor: “Makedonya dağlarında biribirini b Zarlıyan insanların çocukları bir gün | Wp de Türk cumhuriyetinin bir pırlat beldesinde dünyaya sulb, (refah, hun ve emniyet nümünesi vermek için top nıp koruşacakları ve bu toplantıya Yıl sarayının bir dairesi mihmannüsazlık. deceği bundan 3 sene evrel söylense) yalnız bu sözü söyliyen ve dinliyenler mubayyileleri değil, Yıldırım o birer kı bedenini andıran duvarları du çallan İşte şimdi o hayal bir hakikat olmuştu Ve bunun bütün feril&ti, oObütün çere dünya tarihinde en yüksek mânevi mül falı bugünü daba dünden gören DAhi aittir. Bugün Balkan sulhunt ve Balka ılık anlaşmasını kuvvetlendirmek İç Yıldızda toplanan fikir ve kalem sahip bu hakikati görecek kadar doğru bek: ve buna lâyık olduğu mertebe hürmet decek kadar temiz kalbli insanlardır. E sen böyle oldukları içindir kl onların « yalarında, iddialarında, mücadele ve m barezelerindeki samimiyete her © tara! kıymet verilmektedir. Biz. dminiz: Bu dava yürüyecektir. Çü kü dava sahipleri iddinlarındaki hakik İsanmışlar, onu bilerek ve severek kavı mışlardır. “Hakikat ilerliyor, hiçbir şey onu dı duramar,, vecizesi en kuvvetle tekrar & lebilecek sahalardan birini Balkan anl masında ve Balkanlıların kaynaşmasın bulduğuna şüphe yoktur; bunda şüph olanlara veya bunu istihfafla telâkki ede lere hâdisat nekadar fâhiş suretle alda dıklarını göslermekle gecikmiyecektir. Hedefi görebilmek bir kazançtır. Bu i barla biz daha şimdidem kârlı bir yol & tünde yürümekteyiz. Mensup oldaklı milletlere bu yolculukta İman ve şere rehberlik eden fikir ve kalem sahipleri, sitelerini tarihe geçiriyorlar. Onlar nunla bihakkın övünebilirler. Biz bu kanante, çok değerli meslekdi Tarımıza, çalışmalarında hâl için oldu kadar istikbal için de verimli o başarıl diler, kendilerini arkadaşlık sergisile ca dan selimlarız. TAN'da Ispanyanın protestosu ÖN Riza Doğrul yarıyor: Türlü türlü güçlükler içinde yüzen mukadderatı tehlikeye giren İspanya cr huriyeti dün de Fransa ile İngiltereye | proteslo göndererek bu o demokrasilet İspanya cumburiyeline karşı (aldık vaziyete karşı feryat etti, İspanya asile nin tarafında yabancı — ordular ver, V bancı orduları yüzlerce (— tayyareleri 3 banct kumandanlar tarsfından İdare el nüyor ve İspanyayı yakıp yıkıyor, İspa ya halkıma işkencelerin en acısını tattp yorlar. Fakat garbi Avrupanın iki büy demokrasisi, İspanya cumhuriyetinin sil tedarik etmesine bile erigel oldukları iç cumhuriyet kuevetlerinin müdafaası gü (Lütfen soyfoyt çevirini,