22 Mart 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

- Kalem MUS!'AFA Nihat Özön'le “ Dergöh mecmuasında tanışmıştım. Mec- tayı o çıkarırdı; bir taraftan Darül- Wi6n'a devam eder; bir taraftan da şiir, toplardı. Bizler daha yeni yazmağa ık, yani henüz heveskârlık dev- “Binde idik. Onun için bizlerden yazı al- Zor değildi, kâğıdlarımızı doldurun- & Mustafa Nihad'a kendi elimizle gö- .'Rlük. Fakat tanmmış imzalar —taşı- Ha makaleler, manzumeler bulmak öyle İtlay — olmazdı. Yahya — Kemal, M”m Haşim son dakikada yazılarını i. Hele Ahmet Haşim'i ida- * etmek çok zordu: akla, hâyale — gel- Tetik sebeblerle darılmağa, mecmuadan kalkardı. Mustafa Nihad - Süradan Fevzi Lütf de ona ortak ol- BURu:- bütün sıkmtılara, her türlü güç- * Tağmen mecmuayı çıkarırdı. Hem İYi idare etti: bugün Dergâh koleksi- KXütnu karıştırırken kendisi de, onunla “Taber çalışmış olan üstadları ve arka- şhn da iftihar edebilirler. Ben ona cure de France müdürünün — adını A Bastım: “Bizim Alfred Valette'imiz,, Onun yeni bir mecmüa çıkaracağını ::mu pek memnun olmuştum. “Mus- Üa Nihad mecmua çıkaracak,, denince n EdA'1 anmamağa imkân mı — vardı? Mm demiyorum, çünkü, o mec- Rlayr bizler bir an bile tUnutamayız). numara acele ile mi hazırlanmış? iki makale ile iki de “kısa tenkid- » Yazısı var, Üst tarafr Yazılarla, “Yüz yıl önce neler oldu?,, u, ğ"'î Yazılar dedim, bunu anlatayım: tum Ahmet Haşim'in “Kurban bay- W'" adiı bir fıkrası ile Abdülhak Hâ.- İn Tezer'i. Fakat Tezer nesre ve bu- ÜUt Hirireye çevrilmiz. Doğrusu at Vöan Rarıp orüyor, Büna bakım neden (Süm görmüşler: “Biz onun (Hmid'in) * bazı kısımları, gençlerimiz o'nda, hiç olmazsa eserlerinden bir ta- ile olsun doğrudan doğruya temas % indan, nesre çevirerek vermek isti- %,:'Nzla Nihad'dan daha iyi bir mec Ha beklemek hakkımızdır. İsterse önü M Tabileceğinden emin olduğum için M . Memleketin, edebiyatımızım hi Yaya, yeni cereyanlar yaratıp ye- şy::_ıuıaıanı makes olan mecmualara ih- M.:în'. Varlık gibi, Yücel gibi mec- Ürüy da iyi, güzel, alâkabahş yazılar ,%ı'oruz: fakat onların yanında birkaç a daha yaşıyabilir. Dergâh'ı çıka- ,%Humn Nihad bu işi üstüne alabi- h.l";)kı'mı:ı!çısl('alı'ıvı’mbııilxsyıuv tüip bir ilân mahiyetinde diye kabul Mustafa Nihad'ım asıl tmecrmiasınt Yoruz. : Nurullah ATAC Emlâk ve Eytam : nkasının faaliyeti kanlara, 21 (AA.) — Emlâk ve — Eytani bazy Onün urmum heyeti bugün saat Li de ı—::':ın bususl dairesinde toplanmıştır. ..u.n idare meelisi raporuna nazaran tak bankası bu sene, ilk teşkil zamanın- Ka Takamlar istixna edilirse, diğer bü- Tüg “Eüeler muamelâtıindan yüksek olarak fâyri menkul mukabilinde — 1.798.180 zatta bulunmuş ve bunun bir mil- ha bin lirasını yenideh tesis ve Th- Y Şilltekte olan hükümet merkezine tah- ır. ı,,:,:'hııı ikincl mühim bir vazifeti olan yelim ve dul aylıkları tediya- ı_ı... Heçen sene zarfında 41.009 kişiye, E $00 liraya varmıştır. "Yyuya düşen çocuk “l. tta Molla Aşki mahallesinde Si- ,_;ı karşısındaki arsada bir boğulma 88t olmuştur. %:khı oturan Marangor Emin us- Nat 7 yaşındaki oğlu Hüseyin, akşam Üi 5 da kaybolmuş-ve bütün atamalar b'l:ıi“ vermeyince arsadaki kuyuya Rtce akla gelmiş ve çağırıları itfaiye Ve #zat 10,30 da yavrunun cesedini * Tetre su dolu olan kuyudan çıkar « Zabita tahkikat yıpmıhıdrt ü VAA ŞERTARERE | ü VU İ k Muallim ve talebelereSekiz maznun- seyahat kolaylığı Devlet demiryollarında yeniden ; tesbit edilemiyor. fevkalâde tenzi'ât yapıldı Nafia ve maarif vekâletleri arasın- da yapılan temaslar neticesinde bu yaz mevsiminde muallimlerimizin ve talebelerimizin yurdu gezip görebil . | meleri için devlet demiryollarının bü- tün hatlarında fevkalâde tenzilâtlı bir tarifenin tatbikı takarrür etmiştir. Devlet demiryollarında geçen sene Mayıs başından ilkteşrin sonuna ka - dar muallimlere ve her zaman talebe- lere umumi tarife üzerinden yüzde el- li tenzilâtlr bir tarife tatbik edilmek. teydi. Halbuki bu tenzilâtin güdülen gayeyi temine kâfi gelmediği görül - müştür. Bunnu için muallim ve”tale- belere umum? tarife değil halka tat. bik edilmekte olan azami! tenzilâtlı ta- rife Üzerinden yüzde elli tenzilât ya- pılmasına karar verilmiştir. Tabil bu tenzilâtla verilecek ücret, muhtelif mmtakalarda tatbik edilen Ücret ti- Ankaraya tayyare seferleri Önümüzdeki ayın birinde başlıyor Devlet hava yolları müdürlüğü ta- rafından hava seferleri programı ha. zırlanmak Üzeredir. Bu programa gö- ye İstanbul . Ankara gseferleri önü- müzdeki aym birinden itibaren başlı- yacaktır. Eskiden olduğu gibi yeni Mmmhğğ".î“? İstanbul ve An- karadan tiyyare kelkacaklır. Kalkış saatleri o surette hesap edil - mektedir ki, Ankara veya İstanbulda bir iki saatlik işi olan ve tekrar geldi- ği yere dönmek mecburiyetinde olan yolcular ayni günün akşamı tekfar tayyareyle avdet edebileceklerdir. E . linde dünyanın en mükemmel yolcu tayyareleri olan devlet hava yolları idaresi tayyare meydanlarında ve tay- yarelerde yaptırdığı alıcı ve verici tel- siz tesisatı ile sefer emniyetini büs . | bütün takviye etmiştir. Ayrıca, hava rasadatı işi de yeniden tanzim edil - miştir. Bu suretle hava istaâyonları muntazam ve kısa fasılalarla memle- ket dahilindeki hava vaziyet ve tahav- vüllerinden telsizle haberdar edile - ceklerdir. Hava yolları idaresi memleket i . çinde açacağı yeni hatlarla şark ve Balkan memleketlerine yapacağı hava postalarma ait hazırlıklarını da pek yakmda ikmal edecektir. ——— — * İRAK kralı Majesle Gazinin — doğum yıldönümü münasebelile dün İrak könso- Toshanesinde bir resmikabul yapılmış ve gece bir süvare verilmiştir. * BAĞIRSAK ihracalçıları dün Türko- fiste bir toplantı yaparak, kuracakları ba- Bırsakçılar birliği hakkında — görüşmüş- lerdir. * BURSADAKİ farla istihsalden şikâyet eden ipekli kumaş fabrikatörleri İstanbul- daki fabrika xahiplerine müracaat ederek müştereken teşebbüse geçilmesini istmiş- İrdir. * İKTİSAT VEKİLİ Şakif Kesebir çotu- Runu todavi ettirmek maksadile Viyanaya gitmişti. Vekil Bu sabah ekspresle şehrimi- ze gelmişlir. * GÜMRÜK muayene — memurlağı için yüksek mektep merunları arasında uçılan imtihanda beş kişi muvaffak olmuştur. * ŞEHRİMİZE ayın 27 sinde — 500 İn- giliz ve 28 inde de 450 Alman seyyahı ge- Tecektir. * ZEHİRLİ GAZ"lardan korunmak - için yeniden ekipler kurulacaktır. Bu ekipler için mayısta biç kurs açılacaktır. * EMİNÖNÜ meydaninın açılması İşile alâkadar olan Valide hanının — istimlâki muamelesi büucünlerde hitam bulacaklır. * BELEDİYE et meselesini hallicin İs- tkrara kârar verdiği 250 bin lirayı İş ban- l l rifelerinin tenzilât hadlerine göre de- Kişecektir. Muallimler'bu tenzilâttan istifade i. çin hiçbir külfete girişmiyecekler, sa - dece ellerindeki maarif idaresince taa- dikli ve talebeler de mektep İdaresince verilmiş hüviyet varakalarını istasyon gişesinde ve trenlerde biletlerile bera. ber kontrollara göstereceklerdir. Yapılan yeni tenzilâttan yalnız res- mi mektepler talebe ve muallimleri de- ğil bütün maarifçe musaddak mektep- lerin talebe ve muallimleri istifade e- debilecektir, Ayrıca konsoloslukları . mızdan tasdikli hüviyet varakası ile memleketimize gelen ecnebi seyyahı talebe ve muallimleri ayni tenzilâÂtlı biletlerle seyahat edecektir. 'Yeni tarifenin tatbikma bu ayın o- tuzundan itibaren başlanacaktır. Poliste tayinler Amirlerden bazıla- rının yerleri değiştirildi Zabıta teşkilât âmirleri arasırnlda ye - niden bazı değişiklik yapılmıştır. b Fatih Merkezi Emniyet âmiri Tah- sin Nabha Emniyet kaçakçılık şubesi gef- liğine, ikinci şube müdür muavinlerin - den Cevat Öney Fatih merkezi emni- yet âmirliğine, kaçakçılık şefi Tahir be- şinci şube müdür muavinliğine, bifinci şubeden Alâeddin Emniyet altıncı - şu- be müdür muavinliğine, Samatya ko- miserlecihden Muzaller Beyoğlu mer- kezi başkomiserliğine, Beyoğlu baş ko- miseri Selim birinci şubeye, Üsküdar teftiş komiseri Faik Beyoğlu Merkez komiserliğine tayin edilmişlerdir . Yasak dinlemeyen şoförlere karşı... Emniyet Müdürlüğü otobüs ve oto- mobil şoförleri hakkıntla çok sıkı ted - Birler almıştır. Resmi ve sivil elbiseli zabrta memurları şehrin işlek yerlerin- de durarak nizamlara rlayet etmiyen goförleri çevirmek emrini almışlardır. Yarış eden, lâübali hareketlerde bu- Junan, belediye ve zabrta yasaklarına aykırı hareket eden şoförler derhal em- niyet müdürlüğüne getirilecek, emni- yet müdürü tarafından bizzat görüle- cektir. Bundan başka bu gibi şoförlerin waziyetleri de tetkikten geçizilecektir. Son bir hafta zarfında çevrilen şoförler Emniyet Müdürlüğüne getirilmiş, son- rTa serbest brrakılmıştır. kasından alacaklır. Belediye et satışı işin- de kasaplar şirketile müştereken hareket edecektir. * VİLÂYETTE dahiliye vekâleti merkez teşkilâtina alınacak lise — mezunları için buzün bir tihan yapılmıştır. Kazanan- lara bareme göre 17 ve 20 lira maaş veri- lecektir. * MAHMUTPAŞADA Mehmedin dükkü- nından bir top kumaş çalıp — kaçarlarken yakalanan Recep ve Zeki 6 şar ay hapse mahküm olmuşlardır. * NAFTA vekâleti ile temaslarda bulun- mak üzere Ankaraya gilmiş olan Elektrik şirkeli murahhaslarının Ük — görüşmeden sonra merkerden lalimal istemeleri üzeri- me görüşmeler bir müddet İçin durmuştur. * DENİZ Ticaret müdürlüğü fabrika ve havuzlar idaresi tarafından yapılmakta - Jan numaralı Hizmet motörü — tamam- lanmış ve dün teslim edilmiştir. * HÜKÜMETİMİZLE Çeçoöslövakya ara- sında ticaret müzakerelerine başlamak ü- zere bügün bit Çek heyeti Ankaraya git- miştir. Gene ticaret müzakereleri için bir Amerikan beyeti de yoldadır. lu bir dava Kimin kimi yaraladı- ı tesbit edilemiyor Mustafanm dükkânına gece sarhoş bir hade girerek kavga çıkartan ve bi. ribirlerini yaralıyan Sadık, Ali, Niya, zi, Aziz, Veodi, Ahmed, Dursun ve Mustafanın muhakemelerine dün ağır- cezada bakılmış ve Rize ağırceza mah. kemesinden gelen şahit Hüseyinin i- fadesiyle ve Şahld Hakkının ve şahit Rifatın ifadeleri okunmuştur. Hüseyin Rize ağırceza mahkemesin- de alman ifadesinde şöyle demekte - dir: — Sadık, Al, Aziz, Sabri ve Niya- ziogece koşarak ahçı Mustafanm dükkânma geldiler ve evvelâ gilâh a- radılar. Sonra kavgaya tutuştular. Fakat kimin Kimi vurduğunu bilmiyo. rTum. Şahit Hakkınm ifadesi de şöyledir: — Ahçı Mustafanm önünde kavga oldu. Lâkin kim kimi yaraladı gör . medim. Şahit Rifat ilk tahkikat ifadesinde şöyle cevab vermiştir: — Vaka akşamr gürültüyü duyunca dükkândan fırladım, Fakat kavga ol- duğumu görünce kendi dükkânıma g dim ve elektriği söndürdüm. Ahalin toplanmasından ve bağrışmadan baş- ka hiçbir şey görmedim ve işitmedim. Reis, mazntın mevklinde bulunan Sadık, Aziz, Ali e Sabriye bu ifade- lere ne diyeceklerini sorunca suçlula- rın hepsi şahitlerin bu ifadelerine iti- raz etmiş ve: — Efendim demişlerdir, bunların dediklerinin aslr yoktur. Yalan söy- Miyorlar, Vaka esnasında onlar da kavgaya dahildir. Bunlardan sonra maznunların veki. M ayağa kalkmış, Mustafanın dükkâ- mnımdaki zararın tesbit ettirilmesini ve müdâafaa şahitlerinden de kahveci Hü. seyin, ahçı Ali ve mütekait komiser E- minin dinlenmesini talep etmiş, heye- ti hâkime bu talebi yerinde bulduğu için muhakemeyi baska güne bırak - mMiştir. Denizbank teşkilâtlı Denizbank müdürü Yusuf Ziya, dün bankanın İstanbul şubesinin yerleşti- ği Merkez Rıhtim Hanma giderek bankanm kurulmasına müteallik faa- liyetle meşgul olmuştur. Banka mü. dürü ile muavinlerinin ve mülhak i- ,dare müdürlerinin iştirakiyle yapılan toplantıda yeni teşkilât işi Üzerinde w- zun görüşmeler yapılmıştır. Yusuf Ziya yakında Ankaraya gi- derek oradaki merkez teşkilâtmi ku- racak ve meclisi idare içtimamda bu. lunarak şehrimize gelecektir. Denizbank, nisandan itiharen tam teşkilâtıyla faaliyete geçmiş olacak - tır. * VEKİLLER heyeti dün moclis içtima- ından sonra toplanmış ve geç vakte kadar muhtelif meseleleri müzakere etmiştir. * İCRA dairelerimizin ıslahı için celbe- dilmiş olan İsviçreli profesör Leman An- karaya gitmiş ve tetkiklere başlamıştır. * HAYVANLAR vergisi hakkındaki ka- nuftun bazı maddelerini değiştiren lâyi- halâr meclis rüznamesine alınmıştır. * BAHARIN başlangıcı addedilen Nev- raz münasebetile dün şehrimizdeki İran- hılar merasim yapmışlar ve İran konsolos- hanesinde de bir kabul resmi tertip edil- miştir. * BELEDİYE İLE EVKAF arasında Kırk çeşme suları yüzünden çıkan ihtilâfı Şü- rayı Devlet bir karara bağlamıştır. Kırk- çeşme suları kesilecek ve belediye Evkafa boedava terkös suyu verecektir « * ÜNİVERSİTE hukuk faküllesi talebe- leri, nisanın birinei günü akşamı — için Maksimde bir “Hukuk gecesi,, lertip el- mişlerdir . * “KAN KRALI,, namile maruf olan İs- Ymail Hakkı, evvelki gün yeniden 700 gram kan vermiştir. -“Kan kralı,, bu suretle 6 sene içinde 170 kişiye 85 kilo 985 gram kan vyermiş bulunmaktadır. * GÜMRÜKLER İstanbul başmüdürlüğü kadrosundaki müdürler arasında bazı de- #işiklikler olacağı bildirilmektedir. Sekteden ölen devlet HASAN Kamçayı başün, — şöyle yazı» yor: *“Avusturya gibi yedi milyon nüfusu ©- lan en eski bir devlelin yirmi dört — saat içinde Avrupa baritasından silinip gilme- si hâlâ herkese bir rüya gibi geliyor; bir- çokları buna bir türlü inanamıyor. Bu hâdiseyi şu suretle izah edebiliris: İnsatlar nasıl doğarlar, büyürler, bir güm ölürler ise manevl birer şahsiyet olan dev letler de öylece doğarlar, büyürler ve ni- hayet ölürler; onun için bütün bu canlı mahlâklar için muhakkak — olan ölüm de devletler için tabil sayılır. Madem ki dev- letler için ölüm denlilen şey bir âkibettir; İnsanlar arasında sık sık görülen kalb sektesinden ölüm devletler — için nodes mümkün olmasın? Unutmamak llzımdır ki Avasturya dev- Teti tâ 1918 senesindenberi ölüm döşeğin- de yatıyordu. Yirmi sene — süren bu ağır ve müzmin hastalıktan sonra cançekişme devrinin de gene uzunca bir zaman sür- mesi tahmin edilirdi. İşte sadece bu tah- min doğru çıkmadı. Kalb sektesinden gi- denlere mahsus bir sürat ile siyaset dün- yasından tarih dünyasına irtihal ediverdit Böylelikle hukukudüvel tarihinde ilk de- fa olarak kalb sektesinden âlen bir devlete misal oluverdi!.... CUMHURIYET” de Kapanan tarih l SWAİL Müştak Mayakon, bir zamanlar Avrupa sipaselinin mihoer ve mih- rakt olan meşhur paytlaht Viyananın, şim- di Almanlığın idart taksimatında bir vi- ldyet merkezti olduğuna ve Habsburgların sarayında şimdi Berlinden — talimal alan bir Alman valinin hüküm sürmekte oldu- ganu kaydeliikten sonra, nazarlarını mazi- ve çeviriyor ve Türk camlasının — inkişof ve hatlâ heyat yollarına musallat olmuş i- ki Masibetl anlatıyor: Çarlık Rasyası ve Nemse hükümelt... Ve, muharrir bilhassa Nemseli üzerinde ehemmiyetle daruyor: *Ösmanlı tarihinin, büyük küçük, her meselesinde bunu görürüz. O. karşımızda ve açık düşman variyetinde olmadığı za- man muflaka ya arkamızda, ya yanımızda ve herhalde elinde bir hançerle durmakta- dır. Ondoküzüncü asırda başımıza neka- dar belâ geldiyse, Avrupada — aleyhimize kaç kombinezon — kurulduysa bepsinde Nemseli ya başlıca amil, yahut esaslı mü- essir ve müşevvik olmuştur. “Hasta Adam,, tabirini bulup icat eden, belki Viyana değildir; fakat şurası muhak- kaktır ki bu tabiri en çok istismar eden siyaset Nemse siyaseti idi. Hâdisatı içinde yaşadığım yakın mari- nin hatıraları bana Avusturya politikasınt zulüm ve entrika ile hülâsa ettiriyor. İs-' tanbuldaki sefirinden Rumelinin dâürt kös şesine serpiştirdiği konsolos ve memurla- rına kadar her Avusturyalı bir tezvir ajanı idi. Balkanları yıllarca müddet kana bo- yayan çetelerin yarısı Avusturya hesabına, Avusturya parasile; Avusturya mamulâtı silâh ve cephanelerle çalışırdı. Hürriyet ve meşrutiyetin ilk sevincini Avusturya bir Bosna Hersek - ilhakile ze hirlemekte tereddüt etmedi. Rumeli ıslahatı, Avrupa — Türkiyesini paylaşmak için kurulmuş bir Viyana ta- zağı idi. Avusturyanın İstanbul sefiri Mar- ki Pallaviçini: “Avrupa rahata kavuşmaâk istiyorsa Türkleri Rumeliden koğmalıdır. diye bağırmakta hiç belis görmemişti. Bu hüdisa ve hatıralar — saymakla bil- mez. Burada kesiyorum. Geçen hafta istiklâli hitama eren Avus- turya, bir zamanlar başkalarına oynamak istediği oyumla, başkaları gibi — muttasıl kazıp durduğu çukurlar cinsinden bir çu- kura kendisi yuvarlandı. Onun, bir asra yakın müddet, fasılasız hücumlarla üstüne saldırdığı “Hasta —A- dam,, bügün kanında yaşıyan hayatiyet cevherile, ve Ööz içinden fışkıran narirsiz küdret heyecan!le dipdiridir. Şimdi bu a- dam - geçmişin bütün kinlerini bir tarya- : fa bırakarak - geçen halfta tarihin mezar- lığına götürülen ölüyü - cedlerden kalma bir âlinecablıkla - teşyi eder., , Merkez Bankası *. gen aa we ya müdürü değişti Kemal Zaim müdür oldu Ankara, 21 (A.A.) — Hususf suret. te haber aldığımıza göre, Cumhuriyet Merkez Bankoası umum müdürü Salâ- hattin Çam, sıhhi sebeplerden dolayı iş- tifa etmiştir. Bu istifa hükümetçe kabul edilerek yerine Zıraat Bankası umum müdürü Kemal Zaim, Ziraat Benkası umum müdürlüğüne de Merkez Banka. sı müdür muavini Nusret Mithatın ta- yinleri tasvip olunarak yüksek tasdike” arzolunmuştur.