5 Şubat 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 12

- —— Almany HABER — Akşam bostası . sebepleri Londra, 5 (Hususl) — Almanyada- ki Bon vaizyet Londra mahfelleri tara- fından alâkayla takip odilmektedir. Bu hususta muhtelif ihtimâller ileri sürülüyor. Bir ihtimale güre son değişikliğin ve âni ka in sebebi şudur: İstifa harbiye nazırı Mareşal fot Blomberg Hitlerin adamıdır. Hin- denbürg öklüğü zaman ordunun Hitle- re sâdakat yemini etmesini o temin ve ilk sadakat yeminizi o etmiştir. Alman ordusu erkânı arasımda Hitle- re muhalif olanlar çöktür. Blomberg bu generallerle Hitler arasında bir diplomat vazifesi görmüş, simdiye ka- dar ara bulmaya muvaffak olmuştur. Fakat birkaç hafta evvel Grunhi I. simli 29 yaşında bir daktilo kızla ev- lendikten sonra Blombergin de ordu erkâni arasında kredisi kalmamıştır. Çünkü Alman ordusunda zabitlerin evlenmesi sikı nizamlara bağlıyken Blomberg bunlara aykırı bir. izdivaç yapmış bulunmaktadır. Memnuniyet - sizlik artmış ve Hitler nihayet sadık adamı Blombergi istifaya davet etme- ye mecbur kalmıştır... Bu tefsire gö- re son mücadelede partiyi kazanan Alman ordusudur. Bu hususta Taymis Bgüzetesi diyor ki: *“Von Blumbergin izdivacı ordunun ota karşı eski memnuniyetsizliğini sön dereceye götürmüştür. Ordu onu “koyu bir nazi,, naziler de onu “ko- yu bir asker” olarak tanrmaktadırlar., Hcinci ihtimale göre sebeb büsbütün başkadır ve mücadeleyi şimdilik nazi partisi kazanmıştır. İşin aslı gudur: Almanyada şimdiye kadar kara ve deniz kuvvetleri harbiye nezareti ve dölayısiyle ardu erkânı emrinde (di Buna mukabil hava kuvvetleri gene- ral Göringin, yani dolayısile nazi par. tisinin nüfuzu ve hükmü altında bulu- nuyordu. Nazi partisi memleket dahi- linde herhangi bir ayaklanma ihtima- Tne karşı elinde kuvvetli bir silâh o- larak hava kuvvetlerini bulundurmak istiyordu. Eakiden olduğu gibi, bütün harb kuvvetlerinin umum! erkânihar- biye emrinde birleştirilmesi tasavvu- Yü bu Bebebden nazi partisinin işine gelmemiş, ordunnu —muhalefeti parti için tehlikeli bir hal almaya başla - yınca parti tedbir almaya mecbur kalmış, fon Blomberg foda edilmiş, u- mumi erkânıharbiye ihdas edilinceye kadar Hitler işi bizzat ele almıştır. Fa- kat ordunun arzusu gene tamamile tatmin edilecek değil gibi görünmek- tedir. Filhakika, Göringin mareşal yü- pılması buna bir delil sayılıyor. U - mumft erkânıharbiyo reisliğine mare- Şal rütbesiyle Göring getirildiği tak- dirde hava kuvvetleri de gene onun emrinde kalmış olacaktır. Diğer ta - raftan ordu da bir muvaffakıyet ka- zanmış, kabinedeki gizli mecliste mü- mesasil bulundurmak hakkını elde et. miştir. “News Chronicle" Söyle yazıyor: “Bu işte naziler kazandılar. Von Ribentropun tayini ve Almanyada na- zi tefevvukunun tarsini dolayısile Avrupada gerginlik artucaktır. Fakat bu gerginliğin artması hâdisesinin şü- mMulü ve devamı gu meseleye bağlıdır: Mağrur Alman ordusu n> zamana ka- dar bu hakarete katlanacaktır?,, Ordu tamamile *ıslah,, edilememiş Berlin, $ ÇA.LA.) — Havas ajansının muhabirinden : Berlin geniş bir nefes olmıştır. Bura- dayeni bir “30 Haziran,, hâdisesinden korkulmakta idi. Bununla beraber yapılan değişiklik - ler o zamanki kadar derin, fakat daha az hoyratçadır.. Parti bu değişiklik - lerle ordu, harici siyaset ve ekonomi Ü- zerinde daha büyük bir nüfuz tesis et- mektedir. , Bu tebeddülâtın hareket noktası dört senelik plânın tahakkukudur. Bu plân bütün millete ve memleketin teşekkll. lerihe gittikye ağırlaşan fedakârlıklar tahmil etmektedir. Hakiki bir muhtariyet elde etmiş ©- lan ordu, gizliden gizliye veya açıktan açığa muhalefet edenler için bir mer - kez halinde gelebilirdi. başmakalesinde İktısadi sahada pek cür'etkârane yapılan yeniliklere itiraz eden ordu, bharitj siyaseti olduğu kadar din, yahu- di öleyhtarlığı ve mektep meseleleri hak kında takip edilen siyasetleri de tenkid edecek hale gelmişti, Bununla beraber ordunun slâhı işi benüz halledilmemiştir. Orduya, filha- Kka, yalnız partiye sadık olan bir har- biye nazırı ile şefler kabul ettirmek im- kânı hasıl olomamıştır. Bununla bera - ber görünüşe göre Göring yakında von Blumbergin yerine geçmeğe davet edi- tecektir. Fransızların endişesi Paris 5 (Hususi) — Almanyadaki değişiklikler Fransada da büyük bir olüka uyandırmıştır. Gazeteler — vazi. yeti dünya sulhü bakımından da endi şeli gösteriyorlar, Başkumardanlığa ge- neral fon Rişnav'ın getirilmesi ihtimati mevzüu bahsolduğu sıralarda - yani dün - gazetelerin endişesi çok artmış tır . Çünkü bu generalin Avustuüryayı zapt için bir plân hazırlamış bulunduğu bi linmektedir, Halbuki bu rivayet, sonra dan tahakkuk etmemiş, general fon Riş- nav Çeköslovakya hududu mıntakasın doki motörlü kuvvetlerin kumandanlığı na tayin edilmi x Berlin, $ (Hususi) — Hitler dün iki emirname neşretmiştir. Bunlardan bi- rincisi şudur: “Ordunun başına bizzat ben geçiyo- rum.. Harbiye nezaretindeki askeri bü. ro, askeri genel kurmay mahiyetile, doğ- rudan doğruya benim emrim altına ko- nulmuştüur. Başkumandanlık — genel kurmay riyasetine, Alman devlet nazırı ve ordu başkumandanlık dalre gefi &- fotiyle, ordu dairesi reisi geçecektir. Başkumandanlık daire şeti, benim na- mıma harbiye nazıtı vazifesini görecek- tir. Başkumandanlığın vazifesi, benim emrim altında, her sahada milli müda- fanyı organize etmektir.., İkinci emirname de şudur; “Hariti siyaset işlerinde müşavere için, kabinemde bir hususi gizli konsey ihdas ediyorum. Bu konsey relisliğine Alman devlet bakanı B, Fon Neurath tayin edildi. Konsey azâlıklarına da hariciye nazırı Von Ribbentrop'u, prusya başvekili ve hava nazırı mareşal Göringi, Alman devlet bakanı Dr. Hess'i, propaganda nazırı Dr. Jozef göbbelesi, devlet baka- nı ve başvekâlet dairesi şefi Dr. Hans lammersi, ordu şefi general Von brauc- hitchz'i, bahriye başkumandanı amiral Roederi ve başkomutanlık deiresi şefi ge neral Kelteli tayin eyledim. ,, Hitler, ordu merkez idaresi yefi gene- ral Kelteli ordu başkumandanlık idare gefliğine tayin etmiştir. Askert hava kuvvetleri şefi general Göring mareşallığa terfi etmiştir. General Von Brauchitach, general Von Fritschin yerine kara ordusu şefli- ğgine tayin edilmiş,rütbesi körgenerallı- ğa çıkarılmıştır. Mareşal Von Blomberg ve general Vot Fritsch “Sıhhi sebeplerden — dola- yıd, istifa etmiş telâkki olunmaktadır. Reicstag 20 şubatta Berlinde içtimaa çağrılacaktır. Hitler, diğer taraftan Von Nöyratı ha riciye nazırlığı vazifesinden affetmiş ve yerine Londra büyük elçisi, Von Rib- bentropu tayin eylemiştir. Von Nöyrat, Alman devlet bakanı olarsk - kabinede kalacaktır . Hitler ayni samanda Roma büyük el- çisi Von Hasseli Tokyo büyük elçisi, Von Diercseni ve Viyana büyük elçisi Von Papeni geri çağırmış ve neraret emrine vermiştir. Ekonemi nasırı Dr. Punk, bugünden itibaren asaleten vazifesini yapmıya baş lamıştır, Dört senelik plânı tatbika me- mur bulunan mareşal Göring bu salr gü nü resmen Dr. Funka makamı devrede- cektir. Hitlerin “ Teşekkür ,, mektupları Hitler, Mareşal Von Blombergin isti fası dolayısiyle kendisine bir mektup göndermiştir. Mektup, şöyle nihayet bulmaktadır: “Bu beş sene zarfında hiç değişme- diniz,, Bu müddet zarfında, Alman tari- Si hinde misli olmıyan bir askeri teşiçilât vücuda getirildi. feminiz bu eserin vü- cuda getirilmesi tarihine dalmi surette böğlr kalacaktır.,. Hitler Fon Nöyrata gönderdiği mek- tupta da göyle demektedir: “Tekallde sevkiniz hakkındaki mü- teaddit taleplerinize 65 yaşına girmiş bulunmanıza ve son günlerde memuri- yete girişinizin kırkıncı yıldönümünü idrak etmiş olmanıza rağmen, sizin bu taleplerinizi kabul edemiyeceğim. Zira, zekâ ve bilginiz bana çok lüzüumludüur. Bu sebepten, sizi hariciye nezareti işle- rinden affediyor ve Alman kabinesinin hususi gizli konseyi reisliğine tayin ey- Hiyorum.,, Hitler, general Fon Friçe de bir te- şekkür mektubu göndermiştir. Tekalide sevkedilenler Berlin, & (A. A.) — Havas ajansı- nın muhabiri bildiriyor: yüksok ku- manda heyetinin ıslahı, yapılan bir- kaç tayin ile tamamlanmıştır. Von Relchenau dördüncü ordu gru- pu şefliğine tayin *edilmiştir. Merkezi Leipzigde bulunan bu grupun vazifesi ordunun motörlü kuvvetlerini teknik Ve sevkülceyş noktasından yetiştir - mektir. General Litz ikinci ordu grubu gef- Hiğine, general Becker de ordular bü- rotu şefliğine tayin edilmişlerdir. Or- du ve hava kuvvetlerinde bundan başka bir çole zabitler terfi etmiş vo- ya tekallde sevkedilmiştir. İkinci ordu grupu kumandanı gene- ral von Kleist ile kara ordusundan 7 general ve hava kuvvetlerinden 7 go- neral tekaüde sevkedilmişlerdir. Bu tayinler 14 üncü kolordu ismile yeni bir birliğin ihdasmı intaç etmiş- tir. Bu kolordunun kumandanlığına general Von Wietershelm tayin edil- miştir. Hava ordusunda yapılan ısla- hat neticesinde bir hava müdafaa gef- liği Ihdas edilmiştir. Berlinde, Münihte ve Brusvigde üç hava ordusu grupu teskil edilmiştir, Dolandırıcı Şevket Nihayet bugün yakayı eleverdi Zabıtanın uzunm üddettenboeri a- radığı meşhur dolandırıcılardan Şoev ket nihâyet bugün yakayı ole ver- miştir. Şevket bilhassa genç mektep Nlere musallat olmakta ve türlü do- Jandırıcılık üsüllerile soygunculuk yapmaktayrı, Birçok sabıkası olan dolandırıcı, tahkikat evrakile birlik te bugün müddelumuümlliğe verile- cektir. * Papanın — “Össervalore — Romano,, gâzetesi, Alman katoliklerinin önümüzdeki Budapeşte konferansına İştiraklerini men için Almanya tarafından ileri sürülen te- bebleri yerinde bulmamaktadır. * Macar kral naibi Amiral Horti ve re fikası, Polonyaya rosml ziyarcite bulun- mak üzere Budapeşteden hareket etmişler- dir. * Lehistan polisi İlmada — beyaz Rusya kamünisi partisinin merkez bürosünu keş fetmiş ve birtok vesikalar ele geçirmiştir. 17 kişi tevkif edilmiştir. * İngiliz ante kralicesi Marinin kardeşi Athlone, krat İbnissuudu — ziyaret etmek Üzere karısile birlikte —Arabistana bare ket etmiştir. * Sövyet komiserler heyeti, sivil layya- re idaresi reisliğine — Molokofu tayin et miştir. * Kudüs harp divanı, 27 kânunuevvel- de bir Arap otobüsüne ateş etmiş olan bir Yahudi polis muavinini ölüm — cezasına mahküm etmiştir. * Estonya ile Lehistan — arasında kon- tenjan ve gümrük anlaşması parale edil- Miştir. * Romasaya elçileri arasında büyük bir değişiklik — beklenmektedir. Bu meyanda evvelâ bir kaç aydanberi münhal bulunan Roma, Vaşington elçiliklerine yeni zevat tayin edilecektir. * Pransada kalay levba kartelinin kon- Peransı, fiyatların — indirilmesine karar a . adaki son kararların Şehir meclisinde ha" raretli bir münakaşa Sokaklarda çamur birikintileri olması tabili telâkki edildi Şehir Meclisi, dün öğleden sonra bi- rinci reis vekili Netip Sordegeçtinin ri- yasetinde toplanmıştır. Bu toplantıda bütçenin multelif fa- sıllarından münakâleler yapılmış, Eren- köyünde “Sahrayicedit,, mahallesi le- minin *“Yenisahraya,, çevtilmesine ka- rar verilmiş ve yeni belediye sabıtası ta- Kimatnamesinin müzakeresine devam e- dilmiştir. Vesaiti nakliyenin seyrüsefer bahsin- de, epey münakaşalar yapılmıştır. Bu ara, goförlerin yollardan geçerken #u birikintilerini hafkın Üzerine sıçrat- malarının men'i de görüşülmüş ve buna dair bir maddenin müzakeresi yapılır- ken, azadan Refika Hulüsi Behçet? — Bu maklde kabul edilirse, » tir- biz de yollarımızda su birikintieti olduğunu kabül ediyeruz mânasına l'ı' mez mi?. — Tabil! —- Bence hiç te tabil değil, beledii? meclisi azası sokaklarda su bsmıın&" bulunmasını tablf sayamar. — Sayamat amma, var işte... Bu şekildeki münakaşa biraz u: fakat müzakere edilecek işler gol İdü” kundan kâfi görülerek başka geçilmiştir. Şehir Meellsi pazartesi güntü toplaf” tısına devam edecektir . İspanya sularında korsanlık hâdiseleri Lonâra, 5 (Hususi) — Birkaç gün evvol İngiliz bandıralt Endymon va- purunun batırılması hâdisesihin do- Burduğu heyecan ve infial daha ya- tışmadan dün ikinci bir hâdise dahâ olmuş, İngiliz bandıralı Alcira vapu rü Barselonanın 20 mil — açığında batırılmıştır. Alcira vapuru Mayorkâadan gelen aslilerin üç deniz tayyaresi tarafım- dan batırilmiştir. Vapur kömür yük- lü idi, 25 kişiden ibaret olan müret- tobatt bir sahil karâkolu ve bir ba- Jikçı gemisi tarafından kurtarılmış- tır. Ademi müdahale servisinin mü- şahidi de kurtulmuştur. Fransa ve Ingiltere kararlarına mukabele Paris, & (A.A.) — Siyasi! mahtil- lerde Alolranm batırılmasının İngllte re ile Fransa tarafından verilen kâ- Yara bir mukabola şeklinde telâkki edilmektedir. Endymlonun batıtıl- masını müteakip bu devletler Nyon itllâfları ahkâmına tevlikan Akde- nizdeki karakol gemilerine tosadüf edecekleri bütün denizaltılara bilâlh tar ateş etmek emrini vermişlerdi. Bu mahfiller ayni emri tayyarelere de teşmil ötmenin muvafık olup ol- mıyacağını düşünmektedirler. Muntazam hatlarda çalışan tayya- relerin ticaret gemileri — gibi, Nyon da karar vorildiği veçhile, sabit bir yol takip etmeleri muvafık olacağı düşünülmektedir. Bu takdirde deniz de sefer eden tayyarelere ate$t 'A"v ceklerdir. Bazı kimsöler deniz kontrolülü bir hava kontrolü ile tamamlantı! fikrini ilori sürmektedirler. ltalya bir bahane arıyormu$ Roma, 5 (A.A.) — Havas aji nn muhabiri bildiriyor: Ademi müdahalenin Fransa fından Ihiâl edildiğini iddla edi talyan Mmatbuâatı hücummlarma d etmoktedir. t 1936 sonesi birlncikânunundaâ talyan leyjonerleri İspanyaya l“’:, e hazırlanırken de İtalyan matbü' böyla hücumlar yapmıştı. Ateş olmayan yerden dumâ! çıkar mi ? Salahiyettif Roma, —4 (ALA.) — mahtiller, yüksek müdafaa ıw# sinin İspanyadaki İtalyan kıtali takviye etmeğe ve Japonyaya l“; dı ve mali yardımda bulunmağaâ rar verdiği hakkında dolaşan #877 aları tekzip etmektedirler. ie Gazetelerin bildirdiğine göre iel panyadan yedi yüz yaralı İtalyafi yonorini getiren Grandisca hli*' vapuru Napoliye gelmiştir. Son dakika Bir hâdise dahamı? Barselen: 5, (ALA.) — Hou"% yüt etmiyen bazı haberlere ıü;'.' BAat 17 do bir İngiliz vaparu , lon açıklarında bombardıman © | yak kontrol gemlleri bu yolların harlein- — miştir. Va Çin - Japon harbi Londra 6(Haber) — Tokyodan ge len haberlere göre, partilerin birleş. tirilmesi İlo Totaliter veyahut nat- yonal bir parti vücüde getirmek için haroketler yeniden ve bir başka cop- heden başlamış bulunmaktadır. Hu- sust konsey relsi Barod Kiranuma e general Araki, adliye nazırı Şio no ve muüharrir Soho Toökutomi yeni bir Japon miill hareketi kurmuşlar- dir. Bu hareketin hedefi devlette ea- k! Japon ananeleri ve meziyetlerine istinat eden ıslahat vücude getirmek tir. Japon harlciye — napırı Hirotanın dün Diyet moclisinde “İngilterenin Juponyaya dost olmadığı,, yolunda mütaleada bulunan bir mebusun fik- rini kabul etmediği ve Japon anana- sinin faşist ideolojilerle hiçbir alâ- kası da bulunmadığını söylediği bil- dirilmektedir. Boön intişar eden bir statistikte Çi- ne silâh gönderen'devletler arasında Almanyanın başta geldiği görülmek tedir. 20 binden fazla Japon ölmüş Japon harbiyo nazırı, Çin - Japon harbinde gşimdiye kadar subay ve er olarak 20 bin kişinin öldüğüne ve bunun dâğari bir tahminden ibarot bulunduğunu süöylemiştir. Bu rakam da bahriye askerlerile yaralılar ara- sından ölmüş bulunanlar dahil de- Bildir. Bunlar da nazarı itibara alı- nırsa Japon zaylatmın bu asgat! tah minden çok üztün olduğu anlaşılır. Kanada tedbir alıyor Ottava, 4 — Pasifikte Iapon tehli- kesinden endişe eden — Kanada, İn- giltereden İki torpido muhribi daha satın alacak, ve bu suretle filotillâ miktarını altıya çıkaracaktır. Sahil müdafaa tertibatı daha ziyada iyileş- tirilecektir, Ayrıca 102 tane de yeni tayyare yaplırılacaktır. Bir Ç'n fırkası sarıldı Pengsuyu Işgal eden Japon kıtala Fi Nuo - ho nehri — bölgesindeki kıtalarını yerlerinden — çık&fit ve Çang-yâo'yu işgal nuıııolıf“.ı v* Çin fırkasının burada tamam' ta edilmiş bir vaziyette — bul! aK A ve Çinlilerin çenberi — yartığı nevmidane uğraştıkları bildi tedir. Sovyet âlimleri,, Başlaran İ D çaf bir buz parçatından başka bir bi gasma mütcaddit defa M Heyetin üzerinde bulunduğu greli” buz parçası, hızlı bir seyirle V& lenda kıyıları boyunca cenuba yürümektedir. Murmanets DUZ gemisi, halen Papanin ım':;:f' haunduğu yerde 350 ilâ 400 mesafededir. (a$r' Taymir buzkıranı, üzerinde ÜS gi ve ile dün murmansktan tir. çabrili Kranştaddaki Orconikidrt ft çef işçileri, Ermök buz kıranını t? j ve harekete müheyya bir Bâlt ş Üzere gece gündür qıüll“k’:j’ı Etmak, ancak sekiz KM ; bilecektir. (37 Otto Şmit, Ermak ile WM tir. Diğer taraftan Moıhf'; F'" makta olan iki tayyare de 1'/' mamiyle hazırlanmış # mıiş tayayreci, Spirin, 9 YE .gıt’ şubatta Murmanek ve M şeraliti iyi olursa, do| ae Jan Mayen Norveç adasıma ÜY içik Jan Mayen aclası, tayyarü” yı/; niz Üssü vazifesi göre€ d.ı:'h_ şimdilik hiç bir tayyarenin üzerine inemiyeceğini bildirs, ,! Spirm buna muvaffak olav ——— min etmektedir. " a ,