15 Aralık 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Ür Siyasa Ruzveltin teessüfün- deki mânâ ve Ameri> ka efkârı umumiyesi Yazan: Şekip Gündüz APON tayyareleri, artık bom- | çiverdi. Sonra ne olduğu herkesin ma- balarmı hiç osakmmamaya | lümudur; Vilhelm adlı Kayzer “tahta er eger vg emye kurusu gibi ezildi. sanat müzesine benzi. | (İşte bunun'içindir ki hiçbir n ven Çin şehirlerini yaktıkları kadar | çekinmiyen Ski e büyük bir kolaylıkla Avrupa gemileri. | kineceğini kabul etmek lâzımdır. Ame ni de parçalamaktan ve batırmaktan | rika efkârı umumiyesindeki galeyan çekinmiyorlar, Çin efkârı umumiyesindeki galeyana Japon tayyarecilerinin, bir müddet | benzemez. Amerikalının maddi ve ma- evvel, bir İngiliz sefirinin belkemiğine | nevi imkânları betbaht Çinlinin sefil kurşun sıktıklarmı henüz unutmadık. | imkânları ile mukayese edilemez. Çin- Fakat hiç şüphe edilemez ki, son gün- | li ezilir, fakat Amerika mutlaka ezer. | lerde Yang Çe nehrinde bir Amerikan | (o Garibdir ki Japonya, Amerikan ge- | topçekerine savrulan bomba, İngiliz | mileri ile ayni zamanda batırılan İn- sefirinin bel kemiğine yerleşen kur. | giliz gemileri İçin tarziye vermeye yi- şundan daha tahribkâr ve daha küs-| ne yanaşmamıştır. Japonya İngiltere- tah olmuştur. Zira bu bomba, Japon | yi hiçe saymakta hâlâ devam ediyor. hava kuvvetleri tarafından Amerika | Bununla bersber İngilterenin, Uzak efkârı umumiyesinin beynine isabet | garkta kendisine bu nevi muameleler ettirilmiş bulunuyor. Bahsettiğimiz) yapılmasını tabii addettirecek derece- Amerikan topçekeri Panay adımı taşt- | yi bulmuş olan eski çekingerliğini yordu. Amerika efkârı umumiyesinin | terketmek üzere olduğu da rivayet €- 5 mümessili olan gazetecilere tahsis e-| diliyor. dilmişti, ve bu meslekdaşlarmizm va | (İngiliz hariciye nazırı Eden “'vazi- zifelerini o kölaylıkla (o görebilmeleri| yetin vahim olduğunu, yine söylemiş. için içinde hususi tertibat yapılmış, | Acaba İngütere bu vahemetin deva- gemiye muhtelif verici ve alıcı radyo- | mamı mr, yoksa giderilmesini mi tercih Jar konmuştu. Dün bu gemide 75 kişi| edecek? Belli olmaz. Belki bu hâdise bulunduğu ve yalniz 18 inin öldüğü| de yine kapatılır; fakat pek berbad bildirilmekteydi. Bugün bu gemide| günler yaşadığımız ve bugün olmazsa ve bu gemiyle ayni zamanda batan di- | yarın, yarın olmazsa öbür gün uzak ğer Amerikan gemilerinde hâdise €s- | şarkta daha berbat hâdiseler belirece- nasında 150 kişi bulunduğu ve içlerin- | ğini kabul etmemiz lâzım. den ancak 45 inin kurtarılabildiği öğ- | © Amerikanm Fransa ve İngiltere ile renildi, Demek ki maddi zarar da İlk | metişterek bir deniz nümayişi yapacak- tahminin üstüne çıkmıştır. ları söyleniyor. Çuşima galebesinin Sön haberler, hâdisenin Amerikada: | gururunu istismar eden Japonya si- ki akislerini ve uyandırdığı heyecanın | yasileri ve amiral Togo günlerinin k büyüklüğünü izah etmektedir. Halkta | menkıbeleri #le hâlâ koltukları kaba. kırk yaşındaki, yahut kırkma miş adamlara melisus bir var. Ömrümüzün yarısı sayabile. miz yaşı geçip de olgunluk çağı imiz devreye girince, nasil göyly? yim ? vücudumuz sanici ölümden alıyor. Geçenlerde yem muada Duvar adlı bir ye muştum: İspanya'da pimi safında harbeden üç kişi, Frano? gar ğe idam a e lüyor; biri - istemiyerek, bü ari manlarını aldatmak arzusile - bi diği daşının saklandığı yeri habef ark i için kurtuluyor, Kurtuluyor a3 Bu harita, İspantyadaki son vaziyeti gösteriyor. “Cephe” ler siyah kalın çizgilerle işaret edilmiştir. Çizgilerin içindeki parça, hükümetçilerin elinde bulunan mıntakalardır Ispanya harbinin 17 aylık tarihçes İspanyol ihtlâleilerinin büyük taar- | Varelâ'da, Navalkarnero, Alkorkon, ruzlarma girişecekleri bu sıralarda, İs- | Leganes ve nihayet, 3 teşiğnisanide, panyadaki dahili harbin başlıca safha - | Madridin kapısında bulunan Gefaf'ı ele larını gözden geçirmek, faydadan hali | geçirdi. değildir. İhtilâlciler kuvvetle iddia edi- | | Bunun üzerine, Madridin işgali bir yorlar ki, büyük taarruzlariyle son ve | gün meselesi oldu. Hükümet Valinsa kat'i neticeyi alarleceklerdir. sığındı. İhtilâlciler Manzanares'i geçe- 17 Temmuz 1936 da, askeri isyan | rek şimal mahallelerine girmeğe mu - başlayınca, Frankonun plânı, Fas ele | vaffak oludularsa da, biraz sonra dur - geçirdikten sonra, zaptedilen şehirlerin | duruldular. gamizonlariyle gitgide büyüyen arazi- Şiddetli taarruz ve mukabil taarruz - nin bir çok noktalarından hareket eden | lara rağmen, ilerleyemeğler. Ve bu kolları sür'atle hükümet merkes'ne yü- | cephedeki vaziyetlerini 1936 s:nesi kâ- rütmekti, nünevvel ayr içinde sağlamlaştırmak» Ja iktifa ettiler, Bevebilirler, Onlar için doymak “a0 b 3 tiyarların, en hastalarn öldüğü “4, rini bile - “Daha yaşıyacak gi & derece şiddetli bir infial belirmiştir | ran Jepon denizelliği söze olduğu ka- w Valladolid, Salamanka, Sevil, Le- | | 1937 senesi şubat başlangıcında, ge- ki, İngiliz sefirinin be kırıldı. | dar nümayişe de ehemmiyet vereneğe |, 59» ; Gir Hm bil nini ie -— a gri gli g Baslama min mal en ral Erenin Malazarer'33 Morğüya A men kılmı bile oynatmıyan Japonya, | © Japonyayı medeni âleme iademi €t- | “a seaelorida akamete uğrdar. Malagaya karşı yeni bir manevraya teşebbüs etti- © hemen önüne geçilmezse vaziyetin u- | mek istiyorsunuz? Bileğinize güvenir- |. yağar bütün Akdeniz sahilleri hükü . | ler. Ayni zamanda karadan, denizden ve havadan taarruza maruz kalan Ma - laga 8 şubatta düştü. Müklatiler dağnık bir halde Almeriya'ya doğru ricat etmek mecburiyetinde kaldılar. Bunun üzerine, ibtilâleiler, aŞrktan Madride yeni bir atarraz yaptılar. Gu- sdelahara ve Tage mntakalarında kan- lı muharebeler oldu. İhtilâlciler, Tre- jüek ve Brehuegaya kadar gerilediler. Fakat hükümetçiler de Aragon yolu & zerinde daha şarka ilerleyemediler, Martın son günlerinde, Biskayda seniz harp yaparsmız. Medentleştirile- cek yer ne Fastır, na Cezair, ne Tu- nus, ne Sudan; ne Habeş. Tenkil edi- lecek, medenileştirilecek olan yer Bü- yük Okyanusun göbeğindedir. mulmadık bir ciddiyet peyda edebile- ceğini anlamış, ürkmlş ve tarziye ver- migtir, , Lâkin bu sefer de Amerika tarziye- yi kâfi bulmamıştır, Cumhurreisi Ruz- velt, Vaşingtondaki Japon sefiri vası- tesiyle Mikadoya teessüflerini bildir. miş ve bilyük demokrat devletler ba- zı mühim hareketler arifesinde bulu- nulduğunu ihsas ettirecek bir tavır ta- kınmızlardır. . Amerika cumhurreisinin bildirdiği metçilerin elinde kalmıştı. İhtilâlciler, Afrikadaki kuvvetlerini Karaya çıkar - mak için, ancak Aljetyas, ve Kadiks Ji- manlarından istifade edebiliyorlardı. irnalı Guipuzcoa, Biskay, bütün Şekip GUNDUZ Se ici iri yü alicenin Tashih bir kısmı halk cephesine sedik kalmış- Dünkü makalemizin son Kısmında, | tı. Buna rağmen, general Franko 3i, her nasılsa bir iki tashih hatası kal- | hükümetçiler ise 18 vilâyete hâkimdi - maş, yası anlaşılmaz, manasız bir şekil | Ter, almıştır. Doğrusu şöyledir: General Mola, büyük bir sür'atle, “Herhangi bir devletin Balkan yart- | pPanpelune'den, Avila ve Segovi yoliy - ihtimaller içinde bir ihtipssi an hazır bir realite, tari bir dir, Gençler: “Hepimiz : süne omuz silkip: “Köhne her a yağı bir söz!” diyebilirleri #8” gut kmı aşanlar için o SÖZ id demek id odaima taze, Jİ bir feryaddır. E $ toossüif bir tehditten, bir harb ilânm- | madasındaki güzel ahengi beğenme-| yele Madrid üzerine ilerliyerek Guada- | yeniden şiddetli harpler başladı. Bu Kırk ölümün ancak gö dan daha dokunaklı bir manayı BÖZE| sinden daha *abil bir şey olamaz. İtak | çema sırtlarını ayal etmişse de, kâfi | kanlı harpler ortasmila general Franko | ex, yaş, olduğu bir yi Ye tecesüfü ile | Yanın Yugoslavya 2 olan münasebet” | niktarda askerleri bulunmadığı için, | pun kuvvetleri ancak adımad un ilerle | yağ çeri e, biz ali AU yg göni inlerine yam he, | rinde, Balkan paktı devletleri, PAK || oasvatfakıyetlerini daha ileri götüreme- | yebildiler. Ve âncaş, kanlt ve büyük fe- || geçiştir ve iu itibarla PAY : YEM) Mirt | fin ruhunu ihlâl eden bir taraf bulma | çigtir. Asker bulunmadığı için, uvaf- | dakârlk pahasına olarak, meşhur “de | O, mühim dönemeç noktasi. , yaf yorum. Kumandanlarmızm insanlık | "eğlenin Bir Balkan paktı devletinin, | akıyetlerini daha ileri götürememişitr. | mir gember,İ yandıktan sonradır kir İİ yierkes için böyledir. herke ari Yaramında takmdıkları hal medeni âe | p04£ gişede olmuyan her münasebeti || Bunun üzerine “asiler, bütün gayret. | bazirsmda Bilaya geler. ta, belki farkına varmsdi” ” pelit 1 “tiksindirecek bir dereceyi bul. | diğer Balkan devletleri tarafından DE || yerini, hükümetçileri Portekiz ve Fran- | | Bunun üzesine derhal ileri harekât - | nün bir yapi araş” demi nimsenebilir. Lâkin Balkan devletleri Sie besni i n leri ile pi muştur. iner Se ve in. | 5x budutlarından iresmeğe sarfetmiş - ların: inkişaf ettirerek, bükümetçilerin | sanat, fikir, ilim işleri bir ie Pİ Hiçbir ültimatom, hiçbir nota ve Çe gre nakedetin. ler ise, şimalda Saragosu almak üzere, | DOKİSİĞİ Gibisabilboyunca eği, fa | kendileri öldükten sonrü yi sani ahengin sadece kendi eserleri ol- duğu kanaatini muhafaza etmek hu- kat Asturi'yi kesmek üzere Cenubu bombardıman, İnsanlık baki- si GarbidenSantander üzerine yürüdüler. mından, Ruzweltin beyan ettiği bu te- Tervel ve Hucska'ya cenupta Kardu- ya karşı taarruza geçmişlerdir. ; li di esüf kadar kürkunş olamaz, Bu tee. | 747x1Ğ6 pek Makangtırlar. Tbtlülciler, ilk hedeflerine, Bada - | Bütün bu devre esnasında, mutad, süf; Amerika efkârr umumiyesinde- jorü Zaptetmekle vasıl oldular. Fakat, | veüllemine sadık kalan hükümetçiler, ki heyecanım ifade ettiği milli bir ka- Tramvay ve otomobil pi ödemler — di ei muhtelif mıntakalarda mukabil taarruz Amerika efkâri umü- kurbanları lar yapmak suretiyle, rakip kuvvetleri mete maruz kaldılar ve ancak 4 eylülde İruna ve 13 eylilde de Sen — Sebast- yana girebildiler, Aksarayda Millet caddesinden geçen vatman Nezirin idaresindeki 18 numa - ral: tramvay on yaşında Hikmet İsmin- meşgul etmek istediler. Fakat muvaf - fak olamadılar. : : : t KER Ni « bir kudrettir ve yakm tarih bu | de bir çocuğa çarprak yaralamıştır. Ya- İhtilâlciler, ayni zamanda Badajoz - > Bu so in m efkârı umumiyenin kararlarından çe - | ralr çocuk hastaneye kaldırılmıştır. | a” Otmubu Garbiyedoğru büyük bir Madrid'in garbinde, Avili istikametin | Ka, ondan üstün bİr #2 ar mi oi İeinmek lzımgeldiğini pek açık bir su-| © Yenicami kemeri altından geçen | S€vitme hareketine başlamışlardı. Tala: | ulen buldn. Hükümetşiler Brunei | miyecek kadar ZAYİ O gir if emr 107 mumarılı hususi otomebü. 45 ya- | veri 3 eylülde, Arenas San Pedro 7 ey le geçirdilerie de bir melddet sonra, o- | - dalma acıkiıdır, m VE rette ite : Al — şında Haralamb ç d Tol ld. dildi. Sanat, fikir: a belini kaldıramaz bir hale ından Lay. Bu ren; EE vi doğru | Tadan çıkmağa mecbur oldular. Ve o gösükür. ein olmalar “ paşaya : Şi #tikleri bütün şvan- | nm çoğunun i iler! harekât küvvetlleridi. Navalperal, | #amana kadar elde €! dir? AÇ yatırılmıştır. den — Marten ee Botiyo kasabaslıının | erları tekrar kaybettiler. m bundan deği EĞ ah AT zaptiyle hükümet merkezinin ihatası 24 Ağustosta hükümetçilerin, Sara- pi LU . tamamlandı ve Gzadosla Toledo arasın. | £os hedef ittihaz edilerek ,Aragon cep- Yurddeş : w eyer mira a a edi besi üzerinde yaptıkları diğer bir tar - | © Her ailenin girin ve ei sempati yü İİİ | © Şimali Şrkide, ihtilâlciler Madrid . | Tuz da Belhita'da ierilde. diren muntazam bir edemi; — - akan | Saragos yolu üzemnde Siguenzayi iş- Santander 26 ağustosta teslim oldu. | malıdır. ME “ gayri | a MAİ © gal, cenupta, Arancwez'de Valans şi | Ve general Franko Astüri ve Leondu- YE on Kn m 5 mendifer yolunu zaptettiler. Şimakle | ki ileri harekâtına devam etti. Nihayet, Sart ebilen Amerika ÇARŞAMBA Las Navas'in işgalii htilâlcileri Eskür - | 21 teşrimevvelde Gijon'un ve, hemen . dik bir anda sök NUN — 1887 yalin 17 na yalana kadar sok- ei, 30 kilometre garpta bulunan | umumi bir şekilde yapay a yesini gazaba Seki DE e tu z Aviles'in zaptı” ihtililcilerin muvaffa- |. len bir cepheye NAKİS glaylsff batıp £ pir muvaffa- | len Ya kolay” temayla e ediverdi. Ve o zman rpm a Şili Şarkağe Gundalaliarı isikame | kzyetlerini tamamladı: Böylelille, Ce - | miretle, Madridin MÜ 41, Terfi yep ei iii bütün © muazzam | Vakit Sabah Öğle İkindi Akşa: : Zat Imsak | tinde taarruza geçen general Molâ, 2! | nubu Garbide yapılacak bir iş kalmadı Fra eter i muazzam 345 12,09 14,29 1641 1820 5, inevvelde Jadrak'a vardı. General * ce #htilâlcilerin bütün harekât sahasını, i N kuvvetiyle Alamam .— k ;