15 Aralık 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Ulus basımevi 15 Çankırı Caddesi: Ankara İLKKÂNUN TELEFON 1937 Başmuharrlr 1063 B Yazı iş. Müdürü 1062 - ı:_ ıu!ı“yııl « İdare 1061 9. 8 KURUŞ Telgraf: Ulus - Ankara DIMIZ BUGÜN GENÇLİK YARIN SANAT VAZİYET VAHİMLEŞTİ KUVEUNUUKAKAK UKD ACTN DA Mikado bizzat özür dilerse Ruzvelt kendini Milli bir itiyat: — Arttırma ve yerli malı haftası Ulusal Ekonomi ve Arttırma haf- tası münasebetile dün akşam An- kara radyosunda siyasal bilgiler okulu direkhtörü Bay Emin Erişi- &il aşağıdaki konferansı vermiş- tir ; *“— Sayın dinleyicilerim, Milli itiyat haline gelen arttırma ve yerli mallar kullanma haftası bir- $ok bakımdan değerli hizmetler görü- $ Yor, Bu hafta içinde hepimiz memle- ketin iktısadi inkişafının bilânçosu- Nu en salâhiyetli ağızlardan dinle- mekle zevk duyuyoruz. İki gün önce Ztçen bir yılın inşirah veren bilânço- Sunu sayın Başbakanımızın ağzından dinlediniz. —Atatürk Türkiyesinde Milli ekonomi sahasındaki ilerleyişi- Bi ve türkün hayat standardının nas DU D M S APZİ İ Kat valü. hiyetli ağızlarından işittiniz. Ekono- mi hayatımızdaki bu inkişafı duymak, gelecek yıllarda kuvvetimizi arttır- mak için bize birer enerji kaynağı o- luyor, Cumhuriyetten önce Dinleyicilerim; . Bu haftanım diğer bir fonksiyonu a herkesi bu millf inkişafa nasıl iş- tirak & ini kendi kendine sormaya davet eyelemesidir. Böyle bir davet Huuru, millt devlet ve milli ekonomi fikri hasıl olmadıkça vücuda gele- Mezdi. Nitekim tasarruf ve yerli malı kullanma lüzumu cumluriyetten ön- €©© hissedilmiş olsa bile bu kelimele- Ti bugünkü manâda kullanmaya ve Milleti buna davet etmeğe imkân yok- tu. Çünkü, millt ekonomi milleti bir İktısadi bünye olarak alır. Kurtuluş #avaşından önce türk milletinin tam bir iktısadi bünye olarak alımabilme- #ine maddeten imkân yoktu. Milletin bir iktısadi bünye olabilmesi için bi- Tinci şart şudur: Memleketin ekono- Mik hayatına yalnız millet sahib ol- TMalr ve millif hükümet bu hususta faydalı gördüğü tedbirleri alabilmeli- dir, İmparatorluk devrinde memleket İktısadında gerek maddi gerek fikri Cepheden yabancılar ve yabancı dü- Yünüşler hâkimdi. Bu şartlar altında Miİlİİ ekonomi teessüs edemezdi. Mil- ekonomi muhiti teessüs edemeyin- €e de yurddaşlara milli inkişafa hiz- Tet şuurunu vermek çok güçtü. Bir kaç sual Bu hafta içinde her vatandaş her Zamandan daha kuvvetle şunu bisset Mekle mükelleftir: Kendi şahsi men- faat ve refahı diğer yurddaşların tr at ve refahına vasıta temin *tmek Risbetinde artacaktır. “Biriktirmek, biriktirdiğini millt bankaya ve dev- İet eshamına vermekte” bundan başka bir şey değildir. Bugün hepimiz bi- liyoruz ki ekonomik faaliyetimizi ar- tirarak kazancımızı ziyadeleştirirsek, Ancımızı artırmak nisbetinde bi- Tiktirir, ve bi iğimiz sermaye- den fayda temin edebilirsek diğer Karddaşlara da çalışma ve refah va- h'-h-x vermiş oluruz. Onların da böy- üreket etmesi bize refah ve men- _:“ Yasıtası temin eder. Bu millt te- 'î:ii:ı dayanan mütekabiliyet pren - İNeeE ki artırma ve yerli mallar haf- Üünasebetiyle: (Bir yıl içinde e "::ım 'ne kadar artırdın? Tasar- eee eT uK İŞİN vasrta temin eîı:;')“ suallerini (Sonu 8. inci sayfada) Sıyasal Bilgiler Okulu Direktörü B. Emin Erişigil ı GÜNDELİK ı Rakamların dili Başbakan Celâl Bayar'ın, milli ekonomi ve arttırma haftasını açan |nutku memleketin umumi ekonomik |ve mali vaziyeti hakkında çok mü- him ve sevindirici müşahedeleri ve müjdeleri ihtiva etmektedir. Bunlar arasında gözümüze |sarpan nokta, milli ekonomimi: ve devlet maliyesinde gördüğümü: istikrarlı bir ileriye doğru ü kontrolu rakamlarıdır. Başbakan, bilhassa, kabiliyeti ve büdce y rak bizi tatmin edici ve ilerisi hak - kında bizde büyük ümidler uyandı - rıcı beyanatta bulunmuştur,. Meselâ dış ticaretimiz hakkındaki ilk onar den geçirelim : 1935 senesinde 143 milyon 1936 » 158 ,, 19897 , 163 , Artış, geçen yıla göre 25 mil- yon, evelsi seneye göre ise 40 milyon liradır. Başbakanın dediği gibi, bu ileri atrlış sadece dış ticaretimize aid değildir. Bu demektir ki, türk istih - sal hacmi, yani türk iş hacmi art- maktadır. Bunun iki neticesi olabi- lir: Biri büdcenin diğeri de türk alım kabiliyetinin artması, Gane Başbakanın verdiği mukayeseli ra- kamlara göre, büdce vaziyetimiz şu- dur (altı aylık vergi tahsilâtı) : 1935 şenesinde 95 milyon ARAB : - er CŞ ÖBT c g ril SÖEB F Türk devlet büdeesi, diğer memle- ketlerde olduğu bir istihlâk ve maaş büdcesi ir. Bizde, büd- cede nafıa, ziraat ve ekonomi işleri- ne ne kadar para ayrıldığı bir düşü- nülecek olursa, milli ticaretteki artı- şın karşısında milli büdce tezayüdü- nün aynı inkişafı göstermesi, daha iyi anlaşılır. Ticaret rakamları, büdce rakam - ları bir inkişaf göstermektedir. Aca- ba ,halkın alrm kabiliyeti nasıldır? Çünkü milli ekonomideki iyiliğin bu noktada da ricat hattını kesmek- tedir. 1937 de on aylık istihlâk, 1936 sına rağmen, ticaret ve büdce rakam- ları yükselmekte ve halkın kesesin. iyiden — iyiye | aylık mukayeseli rakamları bir göz- yahud aksinin bir indeksi de budur. | pılacak seçim esaşların: tanzim ve tat- Başbakan, bedbin muhakemelerin | bikini kontrol edecek olan komisyon tatmin edilmiş sayacak Eden bugün geniş beyanatta bulunacak Amerika birleşik devletleri ile İngiltere arasında sıkı bir temas yapılıyor .Amerika Japonyaya şiddetli bir no Vaşington, 14 ÇA.A.) — Amerika efkârı umuümiyesi, Uzak p Şark'taki vaziyetin tehlikesi karşısında hassasiyet gösterme- —| üe başlamıştır ve bitaraflık kanünunu kabul etmiş olan ayân | ve mebustan birçok zevat, şimdi akilâne hareket edip etme- miş olduklarını suale şayan görmektedirler, Bu kanun, bil- hassa Amerika'nın Avrupa işlerine herhangi bir müdahale- de bulunmasının önüne geçmeği istihdaf ediyordu. Amerikan tarihinde eşi görülmemiş bir hâdise Şimdiki vaziyet, japonların amerikan gernilerinin Yang- tse nehrinin neresinde bulunduklarını bilmekte olduklarını resmen kabul ve teslim etmiş olmaları dolayısiyle vehamet peyda etmiştir. B. Ruzvelt'in doğrudan doğruya japon imparatoruna bir —| protestoname göndermek suretindeki cüretkârane teşebbü- sü dikkate şayan görülmektedir. Bu hâl Arnerika tarihinde eşi görülmemiş bir hâdisedir, Amerika şiddetli tedbirler almağa hazır Londra, 14 (ALA.) — Daily Ekspres gazetesi, İngiltere hükümetinin Amerika ve Pransanm teşriki mesaisindez emin olabildiği takdirde Uzak Şark'ta hüdiselerin tekerrü- rüne mani olmak için şiddetle harekete geçmeğe amade ol- | duğunu yazmaktadır, Amerikanın müşterek bir harekete muvafakat | etmesi takdirinde devletlerin Çin denizinde bir nü- mayış yapmaları derpiş edilecektir. (Sonu 3 üncü sayfada) Hatay seçimi için Cenevre komsiyonu konsey reisine verilecek raporunu tanzim etti Hatayda yapılan cumhuriyet bayramı şenliklerinden bir görünüş Cenevre, 14 ÇA.LA.) — Hatayda ya- | Hataydan dönüşünden sonra burada toplantılar yaparak konsey reisine ve- rsilecek olan raporunu bitirmiştir. Bu | rapor Türkiye ve Fransa hükümetleri- |ne konsey reisi tarafından yollanacak- ya göre 7 S1 nisbetinde daha yük-| de, pazara inip ihtiyaçlarını örtmek. tır. Anlaşıldığına göre komlsyon - se- sektir. Demek ki, her sahada yeni| için daha çok para kalmaktadır.| çim enasında kullanılacak ajanların a- tesisler yapılarak paralar yatırılma- | Bunlar, ekonomik inkişafın devam et- | dedini 20 olarak göstermiştir. Komis- tiğine dair elde edeceğimiz en güzel yon önümüzdeki ikinci kânunun 15 in- (Sonu 8. inci sayfada) ö aü ei SAĞ Panay hâdisesi karşısında büyük yet gösteren B. Ruzvelt her ayın | inci ve 15 inci sayfası yapmaktadır. Bugün 7 inci sayfamıza bakınız Amatörler arasında fotograf müsabakası açtık Birinciye kıymetli bir fotograf makinesi, ikinci, üçün- cüye muhtelif hediyeler fotograf sayfamızda bu bulacaksmız ! Sporcular! $Şimdiye kadar muhtelit da birçok mütalealar yürü teliti 25 ilkkânunda Ankara'ya geliyor. çıkaracağımız takım nasıl olmalıdır ? Sporcular arasında bir anket açtık! Ankara muhteliti nasıl olmalıdır? Sporcular, bize bu hususta düşüncelerinizi bildiriniz. Neşredeceğis. Bu husustaki tafsilâtı ikinci sayfada bulacaksınız.. MARAN AKARANAKRRARAKeRANI v Fotograf -amatörleri! En değerli fotoğraf mütehassısımız sizin için Ulus'ta ta verdi Kamulay parti grupu foplantısı |— Ankara, 14 (AsAi) — Cumhufiyet Halk Partisi grupu bugün 14.12.1937 Trabzon mebusu Hasan Saka'nın ye- isliğinde toplandı. Kültür işleri hakkında Manisa mo- busu Refik İnce tarafından geçen pamı ti grupu toplantısında sorulmuş oları sualler üzerine bugünkü toplantıda da söz alan hatiblerin mütalca ve izahatt dinlendi. Maarif Vekili Saffet Arıkan tara. fından verilen cevab ve beyanat grup umuml! heyeti tarafından tasvib olu« narak bu müzakereye nihayet verildi, Vekiller Heyeti toplandı Ankara, 14 (A.A.) — Parti tap- lantısından sonra İcra Vekilleri He- yeti bugün Başvekil Celâl Bayar'ın reisliği altında toplanarak muhtelif işler üzerinde görüşmelerde bulun- muş ve bu işlere dair “kararlar ver- miştir. Bu toplantıda Mareşal Fevzi Çakmak da hazır bulunmuştur. gühnü güzel bir fotograf bir vereceğiz. T inci sayfada müsabakaya ald şartları kımın nasıl olması hakkın- tüldü. Meselâ Bükreş muh- Buna karşı