16 Aralık 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Perşembe 16 Ulus basımevi Çankırı Caddesi: Ankara İLKKÂNUN TELEFON 937 ril - inci yıl « dare sNıîüs -IBĞİ’Ş Telgrafi Ulus - Ankara A DIMIZ ANDIMIZDIR Ekonomi sayfası BUGÜN SANAT Hatay'da seçim işi Fransa ile beraber hazırlanmış! Takib edilen bu usulü milletler cemiyeti nezdinde protesto ettik SAa Arttırma ve yerli mallar haftası Maliye müsteşarı radyoda bir konferans verdi Tasarruf fikri nasıl doğdu, hangi devirleri geçirdi, Lozandan sonra inkişaf eden ekonomik kalkınmamızda bugünkü vaziyet Arttırma ve yerli mallar haf- tası münasebetiyle Maliye Müs- teşarı B. Cezmi Ercin dün akşam radyoda aşağıdaki nutku söyle- Miştir: — Sayın dinleyicilerim: Yıllardanberi güzel bir an'ane ha- linde devam eden arttırma ve yerli Malr haftası dolayısiyle bana da bir Vazife verdiğinden, Ulusal Ekonomi ve Arttırma Kurumuna ve onun sa- Yın genel sekreterine teşekkür et- Mmekle söze başlamak isterim. Bu va- Zifeyi, tasarruf fikrinin ve tasarruf eketlerinin artırılması ve kıyme_t— mömleketlerde Ve Bizde alımmış ve a İınmakta bulunmuş olan tedbirleri, kısaca söylemek suretiyle, ifa etme- ğe çalışacağım. Tasarruf nedir? Tasarruf, ilerde bir ihtiyaç çıktığı zaman kullanmak maksadiyle, eşya Ve paranın derhal — sarfedilmesmesi, biriktirilmesi demektir. Tasarrufun tarihi , Tasarruf fikri ve tasarruf hareket- leri insanlık kadar eski ise de, tasar- Tuf tedbirlerinin başlangıcı olarak Para sistemine geçildiği devreyi ka- bul etmek doğru olur. Çünkü, ancak bu devreye girildikten sonradır ki, kendilerine yatırılan sermayeleri iş- letmek ve sahiblerine menfaat temin €tmek suretiyle, para biriktirilmesi- fi üçüncü şahıslar teşvik etmeğe baş- lamışlardır. Bu işi, ya görünüşleri Veya şahst servetleri dolayısiyle iti- Mad edilen husust şahıslar, veya u- Mumt? müesseseler veya bizzat devlet Üzerine almakta idi. Para biriktirilmesine ait tedbirlerin lerine, ilk çağlarda dahi tesadüf edil- Mektedir. Delphi Mabedinde bulunan tabelere göre: Esirlerin necat fidye- €ri, mabette biriktirilip idare olun- Maktı ve serbest bırakılacak olanlara Verilmekte idi. Roma'da askerler ara - Sındaki âdete göre de: Askerlerin he - Ye olarak elde ettikleri paraların, ıne"Sup oldukları kıtalara verilmesi ve Orada saklanması icab ediyordu. Bu Süretle yalnız askerlerin sadakati te- Min edilmiş olmakla kalmayıp, ihtiyaç Inca ve vazife göremez bir hale gel- diklerinde kendilerine lâzımgelen yar- mda bulunulması imkânları da hazır- fmr şoluyordu. Bankalar nasıl doğdu? Orta çağdaki hukuki emniyetsizlik ta]ktlktan sonra, meselâ kuyumcular « sSarraflar gibi bazı şahıslar, para bi- tlf'mek arzusunda bulunanlara kar- & hizmet etmeğe bşladılar. Bu hare- k:îi Yavaş yavaş para ve para yerine ç Antlan kâğıt ve senet ticaretiyle graşin müesseselerin yani Bankala - " vücut bulmasını neticelendirdi. kirııs inci asırda daha fazla insani fi- teetle, halkın fakir tabakasına para K ktirebilmek ve ihtiyaç ve zaruret iı:ı“"qa bu paralardan istifade ede - ek imkânları araştırılmağa başla- uî::îğ"- Tasarruf sndıklarının v:'ücut m"îturl_ bu gayenin tahakkuku için ol- tilc'l;:sa"'"f sandıkları kurmak — süre- Ş ?ıkf" fakir tabakasmına yardım et- doğnîıkn ancak 18 inci asır sonlarına Büz k:ah_akkuk etmiş olduğu halde, îmaedı vermek suretile bu tabaka- Ye etmek fikri, daha orta çağın lri ilk zamanlarında hâkim bulunmakta idi. Borç müesseseleri, bir para darlığı karşısında, ucuz borç vermek suretile fakir tabakanın kendi kuvvetleriyle bu darlığı atlatmaları hususunda yardım (Sonu 8. inci sayfada) Maliye Müsteşarı B. Cezmi Ercin Hatay seçimi talimatnamesi üzerinde Hükümetimiz kat'i, ihfirazi kayıdlar Ankara, 15 (A.A.) — Anadolu A- jansının haber aldığına göre Millet- ler Cemiyeti tarafından Hatay'a gön- derilen komisyon intihabatın sureti icrası hakkında 87 maddelik bir tali- matname hazırlamış ve Milletler Ce- miyeti Konseyi reisi tar.afmdan tas- dik edildikten sonra meriyete girmek üzere kâtibi umumiliğe tevdi etmiş- tir. “Hatay” da mandater hükümet ma- kamlariyle daimi temas halinde bulu- narak hazırlanmış olan bu proje Mil- letler Cemiyeti devairi tarafından gayri resmi surette ve yalnız malü- mat husulü için Türkiye hükümetine bildirilmiş ve konsey reisinin tasdi- kinden sonra mandater hükümete, tatbikatına geçilmek üzere Tresmen eeLliğ edileveği Müretem beyan eoluu- mu'tuı'. Milletler Cemiyeti — kararlarının tam olarak tatbiki için intihabatın cereyan tarzı ehemiyetle nazafrı iti- bara alınacak bir merhale teşkil etti- ği halde bu intihabatı tanzim eden talimatnamenin alâkadar devletler- den biriyle daimi temas ve müşavere halinde bulunarak hazırlanmış olma- sına mukabil 'aynı derecede alâkadar ikinci devlet olan Türkiyeye gayri (Sonu 6. ıncı sayfada) EIE serdeffiğini Milletler Cemiyetinin umumi görünüşü Fransız kurmay hey eti bu sabah şehrimizde Milletler Cemiyetinin Hatay hakkındaki kararı üzerine imzalanmış olan türk - fransız muahedesinde derpiş edilen kurmay temaslarında bulünmak üzere Ankaraya doğru yola çıkmış olan fransız askeri heye- ti dün Toros ekispresiyle Türkiye smırından geçmiştir. General Hutzinger'in reisliğinde bulunan heyet bu sabah saat 8 de şehrimize gelmiş bulunacaktır. AMERİKAN VE İNGİLİZ GEMİLERİNİN BOMBARDIMANİNDAN SONRA bildirdi Ruzvelt'in mektubu üzerine Japonya imparatorluk karargâhının tebliği Hâdisenin yanlışlık yüzünden çıktığı bildirilmektedir Tokyo, 15 (A.A.) — İmparatorluk u- mumi karargâhının deniz şubesi tara- fından — neşredilen ve Yangtze hâdise- leri hakkında resmi iazahat veren bir beyannamede japon- ların Çin vapurları gördüklerini — zan- nederek taarruz et- miş oldukları bildi- rilmektedir. Tay- yareler, bozulan çin kuvvetlerinin baki- yesiyle Yangtze neh rinin menbarmma doğ- ru yol almakta olan vapur ve kayıkları takib etmek emrini almışlardı. Beyannamede ne- tice olarak — şöyle denilmektedir; İngiliz ve Ameri- ka harb gemilerine karşı yapılan bu ta- arruzların tamamiy- le arızi ve tesadüfi Bu sabahki japon matbuatı, göze Japonya'da şahsiy eti mukaddes telâkki edilen imparator bir şekilde yapıldıklarına şüphe yok-| çarpacak mahâllerde tur. pa hariciye neza- reti ile deniz makamlarının tebliğle- ( Sonu 6. ıncı sayfada ) İngiltere bir nota gönderdi Eden'in Avam kamarasındaki söylevi Japonlar da hâdisenin mes'ullerini ceza olarak Japonyaya gönderdiler! Londra, 15 (Hususi) — Başvekil Çemberlayn ile hariciye na- zırı Eden dün akşam Yangtze'de bombardıman edilen gemileri hakkında görüşmüşlerdir. Kabine bu sabahki toplantı- sında Japonyaya verilecek notanın metnini tasdik etmiştir. Diğer taraftan, İngiltere'nin Uzak Şark'taki filosunu takviye etmeği düşündüğü söylenmekte- dir. Avam Kamarası azaların- dan birçokları da bu fikirdedir. Avam Kamarasında Bügün toplanan Avam Kamarası bu mesele ile meşgul olmuştur. Baş- vekil Çemberlayn Çin hâdiseleri hak- kında sorulan bir suale cevab olarak şunları söylemiştir: “— Avam Kamarası, Uzak Şark- taki ingiliz menfaatlerinin himayesi ingiliz hükümetinin daimi düşünce teşkil etmektedir. Bu hu- susta bugün başka bir söyliyeceğim yoktur.,, Bundan sonra B. Eden muhalefet lideri B. Atlee'nin dün sorduğu sual- | lere cevab vermiş, Japonyanım İngil- tereye verdiği notanın metnini oku- ( Sonu 6. ıncı sayfada ) Tokyoya ingiliz Atatürk'ün teşkkürleri Riyaseticumhur Umumi Kâ- tipliğinden : Sekizinci arttırım ve yerli ma- lhı haftası münasebetiyle yur- dun her tarafından, Atatürk'e, vatandaşların samimi duygula- rını ve ekonomi alanındaki uya- nıklık ve ilerleme severliğini gösteren bir çok telgraflar gel- mektedir. Bundan çok müthas- sis olan Atatürk, teşekkürleri- nin Anadolu Ajansı aü iletilmesini emir buyur dır. İngiliz Dışişler Bakanı B. Eden Sporcular! Ulus sayfalarında birkaç güne kadar son zamanlar sporlarına aid en güzel bir eseri tefrika etmeğe başlı- yoruz. * Bütün sporcuların ve spor- la en uzaktan alâkadar olan ların bile zevkle okuyacak- ları bu eserin ismi şudur: Spor esrarı Bu tefrika türk spor ge_nçlî- ğine Ulusun en güzel bir he- diyesi olacaktır. * Bir hikâye kadar tatlı ya- zılmış olan bu kitab spor mütehassıslarını faydalan - dırdığı kadar seyirci ve he- veskârlar tarafından da lez- zetle takib edilecektir. DAŞÜŞZİ Fıkra Harakiri Bilmem bazı telgrafların hoşlu- ğu üzerinde siz de benim gibi dalıp gidiyor musunuz? Bunlardan biri di- yor ki: “Eğer Nankin alındıktan son- ra, çinliler gene mukavemette devam ederlerse, Japonya harb ilân etmeğe mecbur kalacaktır.,, Bir telgraf da şu; “Japonlar Pe- kin'de 2 aded eski Çin Cumhur Rei- sinden, 3 aded eski Çin başvekilin- den, 5 aded eski maliye nazırından ve daded eski devlet nazırından yeni bir Çin hükümeti kurmuştur.,, Eğer sıfatlara bakacak olursanız, japonlar Çin'e 9, 100 bile değil, 94 de 200 çinli bir hükümet hediye etmiş- lerdir. Mogolistandaki eserleri türk olduğu kadar! Japon istilâsının ora- yı da Cengiz'in torunu vasıtası ile idare etmekte olduğunu biliyorsunuz. Mançuko'yu bir imparator, Çimri iki cumhur reisi, ve Mogolistanı Cen- giz torunu ile yedenler, bir amerikan topçekeri ile üç petrol gemisini ba- tırsalar ne çıkar? Bu, maiyet kıral - ların yer öperek selâmladığı — türk başbuğlarının, Viyana'ya giderken, Tuna üstünde bir iki kayık delmele- rine benzer! Yalnız bu fetih oyunlarının İçin- de Asya kunuluşu diye bir vehme kapılanların sevinçlerine ne isim ver- meli?O ismi de, hüküm süren moda- ya göre, japoncadan seçelim: Hara- kiri! Yani kendi davalarının karnını ya- rarak... - Fatay