17 Aralık 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

(uma 17 Çankırı Caddesi L 5 KURUŞ Ulus basımevi İLKKÂNUN | TELEFON D LA Başmuharrir 1063 irümi ge Yazı İ Müdürü 1067 | No, $88$ Telgraft Ulas - Ankara : Ankara Arttırma ve yerl Arttırma ve Yerli Mallar haftası Münasebetiyle Kültür Bakanlığı, kül- tür kurulu başkanı B. İhsan Sungu dün akşam radyoda aşağıdaki nutku töylemiştir: *— Sayın yurddaşlarım, Ulusal Ekonomi ve Artırma Ku- Tumunun her yıl ikincikânunun on İkisinde açtığı artırma ve yerli malı haftası, ulusal ekonoml mevzularına Milletin ilgisini çekmeğe — vesile ol- Ması itibariyle önemli bir teşebbls Olmuştur. Atatürk'ün nurlu biribirinden büyük da ekönomik inkılâbın husust bir c- hemiyeti vardır. İmparatorluk ekonomisi İmparatorluk, dünyanın en mü- Teifeh ve en mamür cimağa istidatlı Bat etmiş olan yurdumuzu bakımsız, harap ve bitik bir halde cumhuriyete devretti. "Tslâhat paraya, para da 1e- İâhata ihtiyaç gösterir,, diye fasit bir daire içinde bucalayarak ne yapaca- ğını şaşırmış olan imparatorl ka memleketlerin makina ve endüstri w inkılâbına girdikleri bir devirde güm- Tüklerde memlekete giren eşyayı 2s- gari, memleketten çıkan eşyayı azami bir resme tâbi tutarak milli sanatları- Mizin mahvolmasına, garb mallarının Memleketimizi istilâ etmesine Oldular. İmparatorluk, yirmi yıl i de yalnız israf ve sefahate sarfed mek üzere üç yüz milyon liradan fa: h istikrazlar aktederek devleti res- men iflâs haline getirdi. Memur maaşları Senede yedi defa ancak ver diği memur maaşlarının çıkmasını bir Bttfet olarak gazetelerde İlân etti. Mekten — utanmıyan - imparatorluk, Memleketi müstemlekeden de daha Ağağr bir sefalete düşürdü. İdare me- anizmasının ber cepbesinde aczini, | Bafletini, bazan da hıyanetini birçok | Gelillerle isbat etmiş olan imparator- İuğun — bilhassa ekonomik sahada Memlekete yaptığı zararları telâfi Etmek için asırlar lâzımdı. Ekonomide inkişaf Nihayet Atatürk'ün kudretli — cli| ©N dört yıl içinde Türkiyenin ekono- k vaziyetine birçok milletlere gıb- verecek ileri, hamleli, müreffeh ve Mesud bir karakter verdi. Memleke- tin her tarafında yükselen fabrika ba- Salar; endüstri hayatına hasret kal- Taiş olan topraklara yeni bir can ver- - Ekonomi, nafıa, ziraat, ticaret ve | Ültür hayatının inkişafı Türkiyeyi i$tanbaşa değiştirdi, yepyeni ekono- ,e' Şartlarını haiz modern bir mem- €t haline getirdi. Kalkınma hareketi “İmparatorluk devrinde bütün kül- ” mücsseselerinde resmen devletçi- Sin aleyhinde -bulunulmasına — rağ- €n cumhuriyetin devletçiliği mun- mal bir program dahilinde ele al- “"ı:. memleketimizde — hayatın her MP ;lınjjc yeni ve canlı bir kalkın- âreketi yarattı. Beş yıllık en- ?Ti programı her türkün göğsü * d:'mkahıımcık bir başarı İle tatbik k e- » ç Cumhuriyet hükümetinin aldı- enaYonel tedbirlerle memlekette iş Mi imparatorluk devrinde — tasav- ;'_':(w tahayyüll bile edilmemiş bir ringç'de genişledi. İmparatorluk dev keyfi, Ylhlrtcllı!ın elinde ve onların Burüne tübi olan harici ticaretimiz &Ün türk ticaret adamlarının elin (Sonu 8. inci sayfada) Kültür kurulu başkanı radyoda konferans verdi B. İhsan Sungu, ekonomik kalkınmamız, tasarrufun ehemmiyeti, çocuklarda tasarruf ahlâkının nasıl yaratılacağını anlatti. i mallar haftası |Çin'deki bugünkü lehde olduğunu demiştir ki: yeti yoktur. Biz, teslim olmıyacağız, gideceğiz. Muhasamatın başlangıcındı lerde Çin ordusunun vatan için verdi dart 300 bini geçmişi bütün kuvvetimle mukavemete nihaf zaferi temin eyliyeceğim. Tesli: sibetleri davet etmektir. Bugün vazi tangın ve hükümetin müzahar&ti ve | GÜNDELİK Tlrsesesasasanesesa Bir istikrazın dersi Dabili istikraz yalnız bir ekono- | mi değil, ayni zamanda bir milli terbiye mefhumudur. Bir memleke- tin iç ve dış politikasında, ekono- misinde ve maliyesinde devamlı bir. istikrarın bütün emareleri mevcud olunca, halıkın biriktirdiği tasarruf b bir devlet istikra- zına yatırması, yalnız ekonomik ve politik emniyetle değil, © halkta terbiyenin mevcud — olması ile de h olunmalıdır. Nitekim, dahi istikrazların süratle ve tam olarak kapanması ile Fransa ve İngiltere zengin ve büyük milletler bil. iftihar ederler. De millet a. rasındaki ahenkli ba; yan dı d d de, böy- le, zamanında, tam olarak kapanan istikrazlardır. Dahili istikraz mefhumu, - türki- yeye, cumhuriyet rejimi ile baraber gelmiştir denilebilir. Çünkü impa- ratorluğun tabiiyetlerden ibaret ha- | yatında müstakil bir. ekonomi ve müstakil bir maliye yoktu ki dahili istikraz makanizması işliyebilsin. Bundan önceki istikrazların bü- yük kısmı mali bünyemizi daha ya - kından gören milli bankalar tarafın- dan kapatılıyor, halkın payı daha az görülüyordu. Bu seferki istikrazda ise halk hem milli vazifesini, hem şahsi menfaati- ni takdir hususunda daha tetik dav - ranmış, daha sürat göstermiş ve milli bankaların talib olmıya hazırlandığı mikdarın kendilerine verilmesine imkân kalmamıştır. Halkın bu istik. razdaki payı eskilerine nazaran da- ha fazla olmuştur. Daha önceki tranşlar'da, gerek matbuatımızda gerek vilâyetleri- mizde halkı teşvik için bir çok tel. kinler yapıldığı halde, bu defasında gazete karilerinin pek iyi hatırlıya- cakları üzere pek az neşriyat yapıl- maştır. Demek ki, geçen gün Başbaka- nn tasarruf haftası nutkunu tahlil ettiğimiz zaman bahsettiğimiz alrm 'eti © kadar artmış ve ifadesi- ni tasarruf sermayesinde © nisbette bulabilmiştir ki, dahili istikraza doğru bu alım kabiliyetinin ve mev- duat ve tasarruf akçelerinin âdeta bir akınını müşahede etmek — kabil olmuştur. Memleketin gerek ekonomik ve mali olgunluğu ve gerek ekonomik hakkında bundan sevindi- rici bir delil olamaz. vaziyet karşısında vazifemden ka- çınmayı katiyen kabul edemez. Mil- , partiye ve hükümete karşı olan minnettarlığımı, ancak nihaf zaferle göstereceğim. Mubasematın muhtemel neticeleri- ne gelince, bugün Vaziyetin Çin lehin- (Sonu 8. inci sayfada) Hatay işini umum tay'a mütcallik olarak ittihaz etmiş olduğu kararlar icabatından olarak Türkiye ile Fransa arasında münakid muahedenin üçüncü maddesiyle bü- yük erkânıharbiyeler arasında derpiş edilmiş olan temasta bulunmak üzere Suriyedeki fransız kıtaları umum ku- mandanı general — Huntziger'in baş- kanlığı altında altı kişiden mürekkeb bir fransız atkeri heyeti dün sabah saat 9,50 de şehrimize gelmiş ve türk » fransız bayraklariyle donatılmış o- lan istasyonda Ankara gatnizon ku- mandanı general Kemal Gökçe, Mer- kez Kumandanı Albay Demir, Genel Kurmay harekât, istihbarat şubeleri müdürleri Feyzi Menegüç, Muhtar Ulusoy ile Albay Rari ve Binbaşı (Sonu 3 üncü sayfada) | Hankeu, 16 (A.A.) — Mareşal Çank - karargâhtan millete hitaben radyoda bir nutuk Söylemiş ve *“— Bugünkü vaziyette muhtemel değişikliklerin ehemi- Fakat, ben sağ kaldığım müddetçe devam edeceğim ve millete ebemiyeti yoktur. Bizim için lâztm gelen Şey, elimizden geleni yapmak ve meyus olmakta acele etmemektir. kalarına katiyen bel bağlamamalıyız. Milleti bana verdiği salâhiyet madan takibe azmetmiş bulunuyoruz. rinde mütecavizle milcadele için bu derece büyük fedakâr- lık misali şimdiye kadar görülmemiştir. Fransız askeri heyeti dün şehrimize geldi Şehrimizdeki fransız büyük elçisi ile Suriyedeki fransız kıtaları ındanı general Huntziger ve askeri heyet Mülletler Cemiyeti könseyinin Ha- — GAKRTAM KA Mareşal Şank-Kay-Şek harbın blânçosunu veriyor Çin sonuna kadar mukavemete devam edeöcek Büyük bir hava harbı oldu iki farafın zayiatı büyüktür Mareşal Çank - Kay - Şek vaziyetin söylüyor Kay - Şek büyük bilâkis ileri doğru anberi, bütün cephe- sği ölü we yaralı mik- m olmak, bela ve mu- iyetin alacağı şeklin Baş- Koming- Bütün Çin şehirle- Mesuliyetim, bu baktünenereseesnaneene Çinde harb etme- âe sevk edilen jar lerine binerlerken mışanlıları, sevgi lileri, akrabaları ve dostlarile ve - idnhqıyoılu. tetkik için z Hatayda af ilân edilmesine rağmen Mevkuf Türkler serbest bırakılmadı $am 16 (Hususi) — Suriyede ka- bine değişikliğinin bir emrivaki ol- duğunda ısrar edilmektedir. Muha- liflerden Şehbenderin başvekâleti ka- | bul etmediği, Cemil Mürdüm'in te- şekkül edecek yeni kabinede vazife almıyacağı, Fransa ile sıkı dostluk münasebetlerini muhafaza etmek isti. Japonların kurduğu yeni Çin hükümeti (Gümrüklerin kontroluna başladı! Pekin, 16 (A.A.) — Maliye nazırı |? ve yeni muvakkat hükümetin idarf komisyonu reisi B. Veng Hek Min, bu sabah muvakkat hükümetin Chin Vangtao ve Tientsin'de gümrüklerin kontrolünü ele almış olduğunu söy- lemiştir. B. Vang. gümrük komiserleri ile memurlarının yeni hükümetir. talima- tına itaat etmeği kabul etmiş olduk- larını bildrimiş ve muvakkat hükü- metin gümrükler karşılık gösterile- Ttek Aktedilmiş olan istikrazlar me- selesi ile adalet ve nısfet dairesinde meşgul olacağını İlâve etmiştir. Bu gümrüklerin randımanı, sene- de 44 milyon yen tahmin edilmekte- | dir, Domei ajansının pekinden öğren- diğine göre, pek yakında şimali Çin- de kati bir hükümet tesis edilecek ve bu bükümet, bugünkü muvakkat hükümetin yerine kaim olacaktır. B. Lansburi'nin temasları Ekonomi sayfası BUGÜN YARIN 16 sayfa ilâve Çinliler 300.000 ölü ve yaralı verdiler Birleşik Amerika Hariciye Nazırr B. Hull Gemilerin bombardıman edilmesinden sonra Amerika ile İngiltere müşterek harekef edecek mi? Londra, 16 (A.A.) — Amirallık dai- resi, Yangtze nehrindeki son hâdiseler Şölüdlder Saşlile” üügeeberlerikd Li zabitan ve mürettebat arasında telefat vukua gelmemiş olduğunu ilâve eyle- mektedir. 'Tokyodaki ingiliz sefareti, japon hariciye nezaretinden 14 birinci kânun tarihli bir nota almıştır. Bu notada Tu- €kvo, Tatung adımdaki ingiliz vapurla- rının $ birincikânunda Yangtse üzerin (Sonu 8 inci sayfada) Yarın: l&ayfolık ilâvemiz Ev, kadın, moda Ayrıca çocuklar için dört sayfa ilâve GETEAREERERE L Keçekülâh Bu kelime orta yaşta olanlara 1908 meşrutiyetinin bazı kahramanlarını hatıra getirir, Yahud, bir Arnavudluk çarşısını düşündürebilir. Fakat eğer Yenişehire doğru giderken, Cebeciye doğru, Bazı evlerin üst ilâvelerine bas kacak olursanız, şimdi keçekülâ- h'an Ankaraya mahsus bir mimari ta- biti olduğunu anlarsınız. İmar kanununa göre caddelerde ev yüksekliği badleri tesbit edilmiştir. Fakat hırs'a merdiven dayanır mı? İkiye izin verseniz üç, beşe izin verseniz altı, hulâsa başı göğe değin- ceye kadar tırmanıp duracaktır. İşte şimdi meşrü kat bittikten |sonra, dam ortasında, eski cihannümae- darın büyüğü, kondurmalar yapılmak- tadırı apartımanlardaki kaçak katların evlerde devamı! Varşova, 16 (A.A.) — İngiliz işçi partisi sabık lideri B. Lansburi, ma- reşal Ridz Smigli ve başbakanı ziya- ret etmiştir. Mumaileyh bu temaslar - dan sonra, bu zatların enternasyona| bir ekonomik konferans toplanması hakkındaki fikrini büyük bir alâka ile karşılamış olduklarını söylemiştir. Viyana, 16 (A.A.) — B, Lasnburi (Sonu 3 üncü sayfada) Varşovadan buraya gelmiştir. Bu keçekülâhların kimi acemi başın- da olduğu gibi xipsivri, kimi de ele te- pesinde olduğu üzere yana yatıktır. Fakat bir disiplin lâzım! Bu mutla- ka şahsi menfaat Jehine olacaksa, bari her tarafta bir kat fazlaya izin verelim ve şimdiye kadar yapılmış olan çıkın- tılara da tam birer kat yapsınlar! Plün- ca ziyan ettiğimizi, bari, manzaraca | kazanalımı. - Fatay