17 Aralık 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

İlk pOKF PF GA AFEFOKAFR OÇ F D ÇERFKA ÇRŞF S CNOT N (uma Ot Teti BUGÜN 17 Sakaer GÜ Ekonomi sayfası -:18 inci yıl - ş;::e'a' Müdürü 132? EKORUŞ — | Telafaf: Ulus - Ankara _ 16 sayfa ilâve Mareşal Şank-Kay-Şek harbın blânçosunu veriyor VUKOUKUUKAAA KUKOA OUU KUKOA AAA AAA GA G GOKU DUCUKU GUO UR AUK UUU inliler 300.000 ölü ve yaralı verdiler ç Y Arttırma ve yerli mallar haftası Kültür kurulu başkanı radyoda konferans verdi B. İhsan Sungu, ekonomik kalkınmamız, tasarrufun ehemmiyeti, çocuklarda tasarruf ahlâkının nasıl yaratılacağını anlatti. Arttırma ve Yerli Mallar haftası Münasebetiyle Kültür Bakanlığı, kül- tür kurulu başkant B. İhsan Sungu dün akşam radyoda aşağıdaki nutku söylemiştir: “— Sayın yurddaşlarım, Ulusal Ekonomi ve Artırma Ku- Tumunun her yıl ikincikânunun on ikisinde açtığı artırma ve yerli malı haftası, ulusal ekonomi mevzularına Milletin ilgisini çekmeğe vesile ol- Ması itibariyle önemli bir teşebbüs Olmuştur. Atatürk'ün nurlu eliyle yarattığı biribirinden büyük inkılâblar arasın- da ekonomik inkılâbın hüsusi bir e- hemiyeti vardır. İmparatorluk ekonomisi İmparatorluk, dünyanın en mü- Teffeh ve en mamür ölmağa istidatli bat etmiş olan yurdumuzu bakımsız, harap ve bitik bir halde cumhuriyete devretti. “Islâhat paraya, para da 18- lâhata ihtiyaç gösterir,, diye fasit bir daire içinde bucalayarak ne yapaca- ğını şaşırmış olan imparatorluk, baş- ka memleketlerin makina ve endüstri inkılâbına girdikleri bir devirde güm- Tüklerde memlekete giren eşyayı as- gari, memleketten çıkan eşyayı azami bir resme tâbi tutarak milli sanatları- Mızın mahvolmasına, garb mallarının Memleketimizi istilâ etmesine sebeb Oldular. İmparatorluk, yirmi yıl için- de yalnız israf ve sefahate sarfedil- Mek üzere üç yüz milyon liradan faz- la istikrazlar aktederek devleti res- Men iflâs haline getirdi. Memur maaşları Senede yedi defa ancak verebile- diği memur maaşlarının çıkmasını bir Atıfet olarak gazetelerde ilân ettir- Mekten — utanmıyan - imparatorluk, Memleketi müstemlekeden de daha aşağı bir sefalete düşürdü. İdare me- anizmasının her cephesinde aczini, Bafletini, bazan da hıyanetini birçok delillerle isbat etmiş olan imparator- luğun — bilhassa ekonomik sahada Memlekete yaptığı zararları telâfi €tmek için asırlar lâzımdı. Ekonomide inkişaf Nihayet Atatürk'ün küdretli eli 9h dört yıl içinde Türkiyenin ekono- Mik vaziyetine birçok milletlere gib- verecek ileri, hamleli, müreffeh ve "_'CSUd bir karakter verdi. Memleke- tin her tarafında yükselen fabrika ba- Saları endüstri hayatına hasret kal- ln_ış olan topraklara yeni bir can ver- W Ekonomi, nafıa, ziraat, ticaret ve İtür hayatının inkişafı Türkiyeyi ba_“aubaşa değiştirdi, yepyeni ekono- în' Şartlarını haiz modern bir mem- €ket haline getirdi. Kalkınma hareketi * İmparatorluk devrinde bütün kül- ,i_'_ Müesseselerinde resmen devletçi- Bin aleyhinde -bulunulmasına rağ- *n cumhuriyetin devletçiliği mun- fZam bir program dahilinde ele al- :"v memleketimizde — hayatın her Phesinde yeni ve canlı bir kalkın- dü“hflreketi yarattı. Beş yıllık en- hü k"al Programı her türkün göğsü- dildi birtacak'bir başarı ile tatbik e- Ürda Cumhuriyet hükümetinin aldı- hacmf)'?nel tedbirlerle memlekette iş a vl imparatorluk devrinde tasav- erecedtahayyül bile edilmemiş bir rindee * genişledi. İmparatorluk dev key“nylbfm_cıların elinde ve onların bügü 'e _şabı ?lan harici ticaretimiz 8Ün türk ticaret adamlarının elin- (Sonu 8. inci sayfada) B. İhsan Sungu GÜNDELİK Bir istikrazın dersi Dahili istikraz yalnız bir ekono- mi değil, ayni zamanda bir milli terbiye mefh dur. Bir lek tin iç ve dış politikasında, ekono- misinde ve maliyesinde devamlı bir istikrarın bütün emareleri mevcud olunca, halıkın biriktirdiği tasarruf paralarını getirib bir devlet istikra- zına yatırması, yalnız ekonomik ve politik emniyetle değil, o halkta terbiyenin mevcud — olması ile de izah olunmalıdır. Nitekim, dahili istikrazların süratle ve tam olarak kapanması ile Fransa ve İngiltere gibi zengin ve büyük milletler bile iftihar ederler. Devlet ile millet a- rasındaki ahenkli bağlılığım şaşma- yan delillerinden bir tanesi de, böy- le, zamanında, tam olarak kapanan istikrazlardır. Dahili istikraz mefhumu, türki- yeye, cumhuriyet rejimi ile baraber gelmiştir denilebilir. Çünkü impa- ratorluğun tabiiyetlerden ibaret ha- yatında müstakil bir ekonomi ve müstakil bir maliye yoktu ki dahili istikraz makani işliyebilsi Bundan önceki istikrazların bü- yük kısmı mali bünyemizi daha ya - kından gören milli bankalar tarafın- dan kapatılıyor, halkın payı daha az görülüyordu. Bu seferki istikrazda ise halk hem milli vazifesini, hem şahsi menfaati- ni takdir hususunda daha tetik dav - ranmış, daha sürat göstermiş ve milli bankaların talib olmıya hazırlandığı HK | L A:I V| : imkân kalmamıştır. Halkın bu istik- razdaki payı eskilerine nazaran da- ha fazla olmuştur. Daha önceki tranşlar'da, gerek matbuatımızda gerek vilâyetleri- mizde halkı teşvik için bir çok tel- kinler yapıldığı halde, bu defasında gazete karilerinin pek iyi hatırlıya- cakları üzere pek az neşriyat yapıl- mıştır, Demek ki, geçen gün Başbaka- nım tasarruf haftası nutkunu tahlil ettiğimiz zaman bahsettiğimiz alım kabiliyeti o kadar artmığ ve ifadesi- ni tasarruf sermayesinde o nisbette bulabilmiştir. ki, dahili istikraza doğru bu alım kabiliyetinin ve mev- duat ve tasarruf akçelerinin âdeta bir akınını müşahede etmek kabil olmuştur. Memleketin gerek el ik ve mali olgunluğu ve gerek ekonomik terbiyesi hakkında bundan sevindi- rici bir delil olamaz. ıme Çin sonuna kadar mukavemete devam edecek Büyük bir hava harbı oldu iki farafın zayialı büyüktür Mareşal Çank - Kay - Şek Çin'deki bugünkü lehde olduğunu Hankeu, 16 (A.-A.) — Mareşal Çank - Kay - Şek büyük karargâhtan millete hitaben radyoda bir nutuk söylemiş ve # demiştir ki: “— Bugünkü vaziyette muhtemel değişikliklerin ehemi- yeti yoktur. Biz, teslim olmıyacağız, bilâkis ileri doğru gideceğiz. Muhasamatın başlangıcındanberi, bütün cephe- lerde Çin ordusunun vatan için verdiği ölü ve yaralı mik- darı 300 bini geçmiştir. Fakat, ben sağ kaldığım müddetçe bütün kuvvetimle mukavemete devam edeceğim ve millete nihat zaferi temin eyliyeceğim, Teslim olmak, bela ve mu- sibetleri davet etmektir. Bugün vaziyetin alacağı şeklin ehemiyeti yoktur. Bizim için lâzım gelen şey, elimizden | geleni yapmak ve meyus olmakta acele etmemektir. Baş- “ kalarına katiyen bel bağlamamalıyız. müzahareti ve bana verdiği salâhiyet tangın ve hükümetin AR M ÇOĞ madan takibe azmetmiş bulunuyoruz. Bütün Çin şehirle- rinde mütecavizle mücadele için bu derece büyük fedakâr- lık misali şimdiye kadar görülmemiştir. Mesuliyetim, bu vaziyet karşısında vazifemden ka- çınmayı katiyen kabul edemez. Mil- lete, partiye ve hükümete karşı olan minnettarlığımı, ancak nihaf zaferle göstereceğim, Muhasematın muhtemel neticeleri- ne gelince, bugün vaziyetin Çin lehin- (Sonu 8. inci sayfada) vaziyetin söylüyor Milletin, Koming- Ça ö .i Çinde harb etme- ğe sevk edilen ja- pon askerleri tren lerine binerlerken nışanlıları, sevgi- lileri, akrabaları ve dostlarile ve - dalaşıyorlar. Hatay işini tetkik için Fransız askeri heyeti dün şehrivn_ıivzeu geld Şehrimizdeki fransız büyük elçisi ile Suriyedeki fransız kıtaları umum kumandanı general Huntziger ve askeri heyet Milletler Cemiyeti konseyinin Ha- tay'a müteallik olarak ittihaz etmiş olduğu kararlar icabatından olarak Türkiye ile Fransa arasında münakid muahedenin üçüncü maddesiyle bü- yük erkânıharbiyeler arasında derpiş edilmiş olan temasta bulunmak üzere Suriyedeki fransız kıtaları umum ku- mandanı general Huntziger'in baş- kanlığı altında altı kişiden mürekkeb bir fransız askeri heyeti dün sabah saat 9,50 de şehrimize gelmiş ve türk - fransız bayraklariyle donatılmış o- lan istasyonda Ankara gatnizon ku- mandanı general Kemal Gökçe, Mer- kez Kumandanı Albay Demir, Genel Kurmay harekât, istihbarat şubeleri müdürleri Feyzi Menegüç, Muhtar Ulusoy ile Albay Razi ve Binbaşı (Sonu 3 üncü sayfada) Hatayda af ilân edilmesine rağmen Mevkuf Türkler serbesi bırakılmadı Şam 16 (Hususi) — Suriyede ka- bine değişikliğinin bir emrivaki ol- duğunda ısrar edilmektedir. Muha- liflerden Şehbenderin başvekâleti ka- bul etmediği, Cemil Mürdüm'in te- şekkül edecek yeni kabinede vazife almıyacağı, Fransa ile sıkı dostluk münasebetlerini muhafaza etmek isti- (Sonu 3 üncü sayfada) Japonların kurduğu yeni Çin hükümeti Gümrüklerin : kontroluna başladı! Pekin, 16 (A.A.) — Maliye nazırı ve yeni muvakkat hükümetin idari komisyonu reisi B. Veng Hek Min, bu sabah muvakkat hükümetin Chin Vangtao ve Tientsin'de gümrüklerin kontrolünü ele almış olduğunu söy- lemiştir. B. Vang, gümrük komiserleri ile memurlarının yeni hükümetin talima- tına itaat etmeği kabul etmiş olduk- larını bildrimiş ve muvakkat hükü- metin gümrükler karşılık gösterile- rek Aktedilmiş olan istikrazlar me- selesi ile adalet ve nısfet dairesinde meşgul olacağını ilâve etmiştir, Bu gümrüklerin randımanı, sene- de 44 milyon yen tahmin edilmekte- dir, Domei ajansının pekinden öğren- diğine göre, pek yakında şimali Çin- de kati bir hükümet tesis edilecek ve bu hükümet, bugünkü muvakkat hükümetin yerine kaim olacaktır. B. Lansburi'nin temasları Varşova, 16 (A.A.) — İngiliz işçi partisi sabık lideri B. Lansburi, ma- reşal Ridz Smigli ve başbakanı ziya- ret etmiştir. Mumaileyh bu temaslar - dan sonra, bu zatların enternasyonal bir ekonomik konferans toplanması hakkındaki fikrini büyük bir alâka ile karşılamış olduklarını söylemiştir. Birleşik Amerika Hariciye Nazırı B. Hull Gemilerin bombardıman edilmesinden sonra Amerika ile İngiltere müşterek hareket edecek mi! Londra, 16 (A.A.) — Amirallık dai- resi, Yangtze nehrindeki son hâdiseler yüzünder iegilin #epgaberlerindali X FORKĞTEREİTA b < A vukua gelmemiş olduğunu ilâve eyle- mektedir. Tokyodaki ingiliz sefareti, japon hariciye nezaretinden 14 birinci kânun tarihli bir nota almıştır. Bu notada Tu- ekvo, Tatung adındaki ingiliz vapurla- rınım 5 birincikânunda Yangtse üzerin (Sonu 8 inci sayfada) N b belalelalekelekelekebeleleleleelelelelekalekeekeleieiei Yarın: 1Ğ sayfalik ilâvemiz : Ev, kadın, moda Ayrıca çocuklar için dört sayfa ilâve ÜlyanvanaanananaananaKAKAKEANEREnMAEKAKAİ” ; Fıkra Keçekülâh Bu kelime orta yaşta olanlara 1908 meşrutiyetinin bazı kahramanlarını hatıra getirir. Yahud, bir Arnavudluk çarşısını düşündürebilir. Fakat eğer Yenişehire doğru giderken, Cebeciye doğru, bazı evlerin üst ilâvelerine ba« kacak olursanız,şimdi keçekülâ- h'ın Ankaraya mahsus bir mimari ta- biri olduğunu anlarsınız. İmar kanununa göre caddelerde ev yüksekliği hadleri tesbit edilmiştir. Fakat hırs'a merdiven dayanır mı? İkiye izin verseniz üç, beşe izin verseniz altı, hulâsa başı göğe değin- ceye kadar tırmanıp duracaktır. İşte şimdi meşrü kat bittikten sonra, dam ortasında, eski cihannüma- ların büyüğü, kondurmalar yapılmak- tadır: apartımanlardaki kaçak katların evlerde devamı! Bu keçekülâhların kimi acemi başın- da olduğu gibi sipsivri, kimi de efe te- pesinde olduğu üzere yana yatıktır. Fakat bir disiplin lâzım! Bu mutla- ka şahsi menfaat lehine olacaksa, bari her tarafta bir kat fazlaya izin verelim ve şimdiye kadar yapılmış olan çıkın- tılara da tam birer kat yapsınlar! Plân- ca ziyan ettiğimizi, bari, manzaraca Viyana, 16 (A.A.) — B, Lasnburi Varşovadan buray lmiştir, k İrm. - Fatay