15 Aralık 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 1

ai ——ij ——— ——— ——— . — . ——— ——— " 4-4 Yirmi yedinci yıl No. 7382 Çarşamba 15 Kânunuevel 937 yçoA CCC AA Meşhur Amerika filezof ve güzideleri bütün dünyayı, Japonya- —' TCC EK MN TRAE Hergün sabahları (İzmir) de çıkar, siyasal gazetedir —— ya karşı boykota çağıran müşterek bir beyanname neşrettiler Telefan: 2776 İngiltere, Fransa ve Amerika Japonya- ya karşı harekete mi geçiyorlar? Ruzvelt, salâhiyetini kullanırsa ne olur? . Sarı tehlike Hamdi Nüzhet Çançar Mahasımları eski Alman impara- toru Kayzer (Vilbem) e hafif mep reblik ve bilhassa siyarette düşünce- sizce atılganlak rler, onun her mnutkunda, her hareketinde dile ve ka- Iöme dolanacak böyle bir nokta bu- turlardı. Akrabasından Hohenlohe Prensd- ni Üzak Şarka gönderirken Alman menafiine karpı gelecekleri ezmek vazifesile eline demirden bir eldiven geçiren, Alman — donanmasını dünya- nin ea kuvvetli donanması haline getirmek ve bu suretle Alman ticare tine cihanın her nektasında bulll ve inkişaf imkânları hazırlamak - için patırtılı görültülü bir nutuk iradından çekinmiyen, bir gün hiç kimsenin beklemediği bir mrada <Panten ie mindeki Alman — kruvasörü ile (Agae- dir) sahillerine çıkarak orada müde fas edilecek Alman menafaatleri oldu- Bundan pervasızca bahseden Kayser «Vilhem> bu gün bütün dünya dip» Tomatlarının dillerinde dolaşan «sarı tehliker terkibinin ilk mucididir. Vilhem sarı tehlikeden bahsettiği ve beyaz irki temsil edea ÂAvrupa Sevleslerini Bu sehlikape —ksasga büne Teşmeğe davet eltiği devirlerde bu- runlarının ucunu bile gürmekten Âciz olan zamane diplomatları buna sade- ©e omuzlarını — silkmişler ve Keyzeri Bermutad atılganlık ve hafif mep reblikle ilham etmişlerdi. Çok geçmeden 1904 de patlıyan ve japonların ezici galibiyeti ile ni yet Rusjapon barbi sarı tehlikenin Gihan siyasetinde ilk tezahürünü tep Kil etti. Ba gün dostu ve müttefiki ol masina rağmen geçen sene Habeşis- tan geleri esnasında Bay Mumolininin de japoolar bakkında kuvvet ve şid. detle ileri sürdüğü bu «sarı tehlike» artık bir bakikattir, hem de beyaz ark diplomatlarının uykusunu kaçıran korkanç ve korkulu bir bakikat!. Bir hakikat ki Uzak Şarkta git- tikçe yürüyor, büyüyor, önüne geçi. lemez bir heyalâ gibi, bir âfet gibi bütün şarki Asyayı tesiri altına ah« yöz. Yarın Tibet yolundan Hindistana Sarkmasından, çarki Sibiryaya atlama: tandan bihakkın korkulabilir!, japonlar Uzak Şarkın Asya — sa: hillerinde ilk defa olarak 1904 har. bini müteakıb yerleşmişlerdi. Uzak Şarkın ea güzel ümübahrisi olan Po- rartor Timamı (ile Kore yarımadası bu ü - korkunç yayılmanın ilk k.,.f:ı.:. .ıı.—...ı'ııç Umumt harbde itilâf devletleri zümresine iltihak eder gibi görüne rek Almanların Uzak Şarktaki hare- ket üslerini ele geçirdikten sonra ke- yiflerine bakan ve biç bir tehlikeye atılmıyan japonlar 1918 mütarekesin: denberi dört yüz milyonluk Çin ül kesini kendileri için mevud bir arz gibi görmeğe başlamışlardı. Tarihin hemen hemca biç bir devrinde müt tehid olmak şanından olmuyan Çinli- Klerin dahilt ihtilâfları bu telâkkiye çok müssid, çok tehlikesiz bir zemin hazırlıyordu. Çinliler japonların mus. lihane nüfas — emellerine hsil teşkil etmedikleri müddetçe, yani 1932 ye kadar her çey yolunda gitti. japonlar karşılıklı dövüşen Çin — genenellerin. den kâh şunu, küh bunu istilsam #der gibi görünüyor, fakat bakikatte sadece kendi ipliklerini boyuyorlardı. 1982 de Mançuri imparatoru gi. bi telâkki edilen Mareşal Şan-Su-Lim Bın bir euikasd neticesinde itlâfi, ve Himdiki Çin diktatörü ŞamKay-Şekin İspon tesiriaden uzaklaşarak iyi kö. — Sonu 2 inci sahifede — üç devletin Çin sularında bir deniz 'nümayişi yapması mevzuubahstir. Amerikadaki asabiyet artıyor Japonyanın İngiltere ye karşı vaziyeti çok anidardır. Vaziyet tehlikelidir ea Amerika Reisi: Nevyork, 14 (AA) — Ame- rikalı filezof Davey ile Albert Einştein, Romain Ronald ve Bert- rand Russel, Çin - Japon ihti- lâfi hakkında bir beyanname neşrederek, bütün — milletlerin kendiliklerinden Japon mallarina boykot etmelerini ve Çine ta: mamiyle muzaheret etmekle Ja- ponya ile taarruz siyasetine ya- rıyacak şekilde teşriki mesai et- memelerini istemişlerdir. Beyannamede Japon - kıt'aları Çini tamamiyle tahliye edinciye ve Japonya istilâ siyasetinden vazgeçinciye kadar bu surette hareket edilmesi tavsiye edil- mektedir. Vaşington, 14 (AA) — Ri- yaseticumhur - dairesi dün B. M. Ruzvelt Ruzveltin Uzak Şarka karşı da- hili siyaset mülâhazalarını na- zarı itibara almıyarak münlasıran milli menfaatlerden mülhem olan bir siyaset takib edeceğini bil- dirmiştir. Bu hattı hareket B. Ruzveltin Uzak Şark meselesine kanunu esasinin kendisine bah- şetmiş olduğu bütün otorite ile karşılamağa azmetmiş - olduğu- nun delili suretinde tefsir edik mektedir. Mâaamafih Reisicum- hurün hareket — serbestisini ne dereceye kadar istimal edeceği kakkında bir söz söylemenin henüz zamanı değildir. Amerika efkârı umumiyesi uzak şarktaki vaz yetin tehlikesi karşısında hassasiyet göstermeğe başlamıştır. Ve bitaraflık kanunu Yeni maceralar mı? Iİtalya ile Almanya İsviçre- yi taksim mi edecekler? Bu haber; ebediyen bitaraf kğlmağı ahdet- miş olan İsviçrede telâş uyandırdı e İsviçrenin Montrö şehrinden bir görünüş Paris, 14 (Redyo)— Siyasal mehaf ilde söylendiğine — göre, İtalya ile Ak manya Avrapada yeni maceralar peşindo koşmak istiyecekler — ve ağlebi Ahtimal, İsviçreyi taksime kalkışacaklardır. Bu haber, İsviçrede telâş uyan: dırmıştır. Zira İsviçre 1920 senesindenberi ebediyen bitaraf kalacağımı dün- yaya ilân etmişti. kabul etmiş olan âyan ve me- busandan bir çok zevat şimdi akılâne. hareket edip etmemiş olduklarını suale şayan görmek- tedirler. Bu kanun bilhassa Ame- rikanın Avrupa işlerine herhangi bir müdahalede bulunmasının önüne geçmeği istihdaf ediyordu. Şimdiki vaziyet Japonların Ame- rikan gemilerinin Yangtze nere- sinde bulunduklarını bilmekte olduklarını resmen kabul ve tes- Hm etmiş olmaları dolayısile vehamet peyda etmiştir. B. Ruz- veltin doğrudan dağruya Japon —Sonu 8 inci sahifede— — — — Otobüs meselesi İstanbulda Yeni safkalar arzediyor B. Muhiddin Üstündağ İstanbul, 14 (Hasasi) — Bir ga Zet tarafından ortaya —atılan otobüs meselesi yeni aaf halar arzetmektedir. Bu defa da B. Avni isminde bir otobüsçü vali B. Muhiddin Üstünda. ğâ bir mektab göndermiş, — İstanbul belediyesinden otobüs işletme müsa. adesi almak için kardeşinin de dahil bulunduğa bir firmaya bin lira ver. diğini bildirmiştr. B. Avni, bu pa: ranın derhal kendisine iadesi için valinin emir vermesini istemiştir. Vali B. Muhiddin- Üstündağ, oto büsçü Avninin bu mektubunu müd. deiamumiliğe göndermiş ye — işletme Müsaadesi vermek için para — alanlar bakkında “takibat yapılımasını iste. miştir. Deyli Telgraf muhabiri Memleketimizde tet- kikat yapacak İstanbul, 14 — (Husust) — Deyli Telgraf gazetesinin ea tanınmış mu- harrirlerinden B. Harbert şehrimize gelmiştir. B. Harbert, memlekette gezintiler yapacak ve yurdumuzü - İngilizlere yakından tamıtmak — için gazetesinde repörtajlar serisi neşredecektir. B. Şotan Paris sefirimizi kabul etmiş ve Hatay meselesi etrafında | konuşmuştur | e | | ——— 'ANADOLUD Yarın bekleyiniz ———? Celâl Bayar ve eski İzmir YAZAN: Ta'ât Onay (Gireson mebusu) Başbakanımız “ Bay - Celâl Bayarın umumi harbde İz- mirde İtthad ve Terakki kâ- tibi mesulü olarak geçen faa- liyeti, mücadeleleri, topal İs- mail Hakkı Paşaya hücum, teşkilâtçılığı, gazetelerdeki faaliyeti, İzmirden kayboluşu, Dahiliye Vekilimiz Bay Şükrü Kayanın mevkufiyet günleri ve diğer unutulmaz - hatıra- Yazan: Dilimize Çeviren: Hanri Bero Şükrü Kaya (Dabiliye Vekili) Eser hakkında bir kaç söz Haydar Rüşdü ÖKTEM — Yazısı 3 üncü sahifede — Bir iki güne kadar Gene ANADOLUda Güzide hekim ve mütefekkirimiz Dr. ESAD HATİB- OĞLU'nun gayet kıymetli yazıları başlıyor: Heyecan, heyecan hali, kadında aşk ve cinsi heyecan, çocuklar ve Ş gençlerdeki tezahürler.. Doktor arkadaşımız diyor ki: “Cinsiyete taallük eden muammalear, ne bir ayıb ve sır, ne de bir lâtife mevzuu ol. mamalıdırlar. Bu me. selelerin utanmadan ciddiyet ve t m bir “îvıızuhla A-Ue ilmzsi Y” er... 0 a