10 Temmuz 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 7

" | .— Çıkarmak için Seferberlik başladı ! v silâhlanma yarışı gündelik 3 “iee havadis filmlerinin başlı- b d.ı"]m Olmuştur. Bununla bera . eli ğ“dın Pek farkına varılmıyan Bu y’ Yarış ta vukua — gelmektedir. için ı“'::ı; hî'rp makinelerini işletmek n & bir ihti i b x: Ti rak maddesi olan 8 * Mesele, sadece petrol kuyula , o I_:'ıla:ı benzine taallük etseydi z Üy, ü“khıh harbi çok uzaktadız, &, İspoaya, Çünkü Almanyada, İtalya Bakaş gç) *da benzinden mahrumdur. Bu hh.m“le sentetik benzindir. İyacı, Ste gerek bu maddeye olan l*te'ı &trek bunun yerine konulabi - 8 v:ı.ıw:ı bir maddeyi yapabilmek için b:ıını kabiliyeti itibariyle Al . A gelir, 'ı::,; ;i";—üyşnın Nobel mükâfatı ka. :'M ha 'Yük kimyageri olmasaydı, u'mu Ni !P plânları büsbütün baş - Yavan olabilirdi, diyebili . ıı,u:mln Müttefikleri de, kendizi Ter, A, Madde bakimından fakirdir . ya, tabif İngiliz armadasının (ödidi altında bulunacak - olan ın._::;:ı:rı bel bağlayamaz, <8 - TÜlse bir krmı kendisine ve . bunlra tâbi kalamazdı. Bu. Ülüygi der, bugün Almanya, abloka N_ da gene harp edecek kud- Di ©. Pritz Haber, havadan nit. 4 h,.'::h'ıllhç muvaffak olarak vata. Ddu 'Yıcı maddeler yapabilmek için hı;,“hd 'Tından küherçile almak mec —ı.,.""' kuftarmıştır. Bugün Al - :ghh:h memleketler, Haber u. k ü fa>), Metmleketlerinde ihtiyaç. 2 İnfilâk maddeleri yapabik ı’ı. İ8e, t TI YA '—m* Almanyanın elinde birçok Hitrat bulunduğu halde harp Toldan v Püğlıcalarından birisi olan Sek harplaraTüm bulunuyordu. Gele. Benzin ye Va0 ise bu eksiği sentetik Sektir, — FUNT alkolle telâfi edebile . İ mlı[.ı: Almanya, F. Haber'in bir Vinliğini etmiş ve onun gi. Mükâfatını kazanmış olan ""nııîlnn:ş“;' büyük mikyas. uilt " Sü adam, 20 sene. 5 5!; şa g£ bileei ; Z ğ B z AF tatbik edilen kö, üllen kömürün mavi Sttirilmesi işinde çok ileri git- f a adamlarının bir tarafa bı. Blı-îl' manya Bergius usulüne bü. Saklamamazıı CMiyet. göster. bt İlasayi, | fnyanm on beş ay Yaban, ğ#'“ kı DEZİE a: ";mvrm muhtaç ol. #öylemiştir. Za- “'Ğı:.n Soğru'olup olmadığını gös. Ni e 5&.;::':“ bu işi başarabilmek İ. ini yaraflar yapmak, Alman G Gmep pi EZİŞ Mikyasta reorgani- “"Wlm da her balde imkânsızlık Yoktur, li Olursa DiZ %"'"Ynnım Anyanın bir senede hat Ne ihtiyacı vardır,. M ı Ye Kaj © yirmisi Bentetik benzin, g, k"'lhb:m dılmuı;lee:zt dahilinde el a ve benzin yerine kul M Bi ::;ll:xr Alman ihtiyacmın | 1908 '“cak olan bi d İyüilen çikay GÖS / ilkbah; . kiî i *ı.,r Abrika y acaktır. Bu işi altı bü. ıy' e Tabilir. Fakat yeni as y m’lıhnm İN İcabr olarak, erani, B im t a Dü iç et Tete : -dıqy.:“k n rveh*:ı(ı dağıl. ll 4 ';lmkılıd : abrikalar tarafın, » ;:ı GİUS USULU o Usul 4a YATabilmek için Al j d takih etımkıedjı:; e | e n'“'î De hararetla kar. bert fazla kok bülen mzağı 90 x“'u""ktedı, k istihsali için ofs'un kömürden Baz. bunların Mmayi yakılacak zerreler halinde teksif eden sentetik usulü. 3 — Berguls usulü, Bunların en mühimmi üçüncüsüdür. Çünkü bu su. retle geniş mikyasta benzin istihsali mümkün olacaktır. (Teori sahasında bu usul ile bir ton halis kömürden bu sikletten daha fazla benzin elde edile. bileceği hesab edilmektdir.) Teknik hususundaki müşkülâtı na, zarı itibara almamıyacak olursa, Ber guls usulü ile bu iş yapılırken kömür toz haline getirilmekte ondan sanra gaz halinde idrojen ve yüksek tazyik altında kimyevi bir surette ittihad et. tirilmektedir. 'Ticaret bakımından, — Almanya gibi bir- takım —memleketlerde petrol bulunmadığı balde kömlür mebzul ve u- cuzdur. Fakat bir idrogenasyon fabrika- sınım kurulması bülyük masraflara mü- tevakkrifdır. Sonra bu süretle - istihsal edilecek sentetik benzin ve kaba petrol- gden alınandan üç kere daha - pahalrya mal olmaktadır. Fakat Almanya, bugün benzinini elde etmeği programıma koy- muş Ve buna karar vermiş olduğu için neye mal olursa olsun, bu iş yapılacak- tır. Ayni zamanda hükümet, vatandaşla- ra devlet tarafından istihsal edilen ben- zini hiç barcamamak, onun yerine başka maddeler kullanmak terbiyesini vermek tedir. Bu suretle benzini olmryan mem- Jeketlerde sülh zamanında imiş gibi dav ranmayı icap ettiren bir benzin seferber Niği başlamış demektir. Böylelikle fazla olarak istihsal edilen benzin vatandaşlar tarafından yoğaltılmıyacak, orduya ve tayyare filolarının emrine verilecektir. Petral sanastil masslesi hem milit erü niyet jile hem de husust menfaatlerle sı- kı bir surette alâkalıdır. *«»Bir taraftan da petrol için vaki olan talebler artmaktadır. Bu yüzden on se- ne müddet içinde tabif benzin fiyatları da gittikçe artacak, © zaman kömürden yapılan benzin ile tabil benzin arasında- ki fiyat farkı da azalacaktır. Bu vaziyet, Amerikan petrolcularını şimdiden düşündürmeğe başlamış, bu suretle bunlar geçen seneden — itibaren yeni yeni petrol sahaları araştırmak için tedbirler almağa girişmişlerdir. Bu lüzüm ve zaruret Amerikan pet- rol ticareti ve istihsali tarihinde yeni bir safhayr göstermektedir. Bu, Ameri- kanın bitaraflık siyatetini de tehdit et- mektedir, « Eğer bir harbin çıkması yakın gö- rülecek olursa, o zaman kömürden ben- zin istihsali işi, geniş bir mikyasta arta- scaktır. O zaman, petrol ile kömür ara- sındaki bu rekabette hangi tarafından muzaffer ve galip çıkacağını göreceğiz. (“Current History,, — mecmuasında Villiam Gilman'ın yazısından.) Her gün 15 bin . . kişi Tifoya karşı aşılanıyor İstanbul 10 (A.A.) — — Şehrimizde bulunmakta olan sıhhat vekâleti teftiş heyeti reisi, Anadolu ajansına şu beya natta bulunmuştur. * “İstanbulda görülen tifo vakalarının seyrinde henüz kati ve mahsüs bir deği- şiklik yoktur. Vakalar artınıyor ve fa- kat vaziyet tevakkuf halindedir ki bu görünüş yakında bir salâh hasıl olacağı- nı Ümit ettirmektedir. Sıhhat vekâleti mesele ile çok yakın bir surette alâkadar olmakta ve vaziye- ti günü gününe takip etmektedir. Evvelte kararlaştırılan tedbirlerin tat bikine vilâyet ve belediyece ehemmiyet- le devam olunuyor, Bilhassa aşı tatbi- katı büyük bir itina ile ilerlemektedir.. Hergün vasati olarak on bin ilâ on beş bin kişi aşılanmaktadır. Herhalde şura- #t muhakaktır ki tifo hastalığı bugünkü şekli ile şehir için ciddi bir tehlike ol- maktan uzaktır.,, 5 Ecnebi tebaa- sınden işçiler Elân çalışmak imkânını buluyorlar Sultanhamamda Havuzlu han ya- nındaki fırında çalışan Arnavut tebaa, sından Kâmil iki gün evvel “Telefon caddesinde Bahrinin kahvesine gide. rek ikinci gube memuru olduğunu Söy- lemiş, kahvenin saat onda muhakkak kapanmasınt emretmiştir. Kâmil dün gece on buçukta tekrar kahveye giderek ileri ğeri söylenirken zabrta memurlari tarafınden yakalan- miştır. HABER — Emniyet müdürtüğünün bu sabahki raporlarından aynen aldı. ğimiz şu haber küçük sanatlar kanu. nüu tatbikatının arzu edildiği kadar sıkt tutulamadığını gösteren en bariz bir misaldir. Arnavud tebaasından Kâmilin ikinci suçu bertaraf küçük sanatlardan olan fırmeilığı » Arnavut tebaaamdan olduğu halde , nasıl ya. pabildiğine ve bunun nasıl meydana çıkarılamadığına bir türlü akıl erdire. Çanakkale kazası Muhakemeye bu sabah da devam edildi Capo « Pino ismindeki İtalyan va. purunun batmasiyle neticelenen Ça - nakkaledeki deniz kazası şahitlerinin bir kısmı da bu sabah ikinci ticaret mahkemesinde dinlenmiştir. llk olarak batan geminin birinci kaptanı Perfetti dinlenmiş, hüdiseyi göyle anlatmıştır: *“— Haziranın 24 üncü günü Napoli. ye müteveccihen İstanbuldan hareket ettik. Ertesi günü saat altı buçukta Geliboluya vardık. Denizin akıntısmı nazarı dikkate alarak vapura 1146 mil Bürat verdim. İspanyol yapurunu ilk defa iki mil kadar ilerda gördüm, Bir düdük çaldı. Ben de iki düdük çalarak Bağa doğru gideceğimi haber verdim. Magallanes vapuru ise benim düdüğü. me ceyab vermedi. Mütemadiyen solu takib ederek üzerlmize doğru geliyor. du. Biraz sonra da çarpışma oldu. Bo- nim gol tarafa geçmeme imkfin yoktu. Çünkü mesafe çok kısaydı. Müsade. meden gonra vapurun batacağını anlı. yarak karaya götürdüm.,, Kaptandan sonra birinci makinist Kama, lostromo Agostino dinlerdiler, Neticede mahkeme heyeti, gemi jur nalı ile şahitlere &it ifadelerin alâka, darlara vrilmek üzere saklanmasına karar verdi, Öğretici ve teknik filmler Kanunun tatbikatına başlanıyor Şubatın 18 nide neşrolunan “Öğ retici ve teknik filmler” hakkmdaki kanunun üçüncü maddesi geçen a: yım on sekizinden itibaren meriyet mevkiine girmiştir. Bu maddede şöy le denilmektedir: Sinemalarda esas filmlerle birlik. te teknik veya öğretici bir filmin de gösterilmesi mecburidir. Devlet dai- releri tarafından memleket dahilinde yaptırılan veya memleket — haricin- den getirilen bu çeşit filmlerden ten- sip edilenleri hükümet sinemacılara Mmeccanen vermeğe - salâhiyetlidir. Sinemacılar bunları teknik ve öğre- tici filmler yerine kaim olmak üzere göstermeğe mecburdurlar.,, Hükümet bu hakkmı kullanma- ğa karar vermiş, bunun için tertibat almağa başlamıştır. Devlet eliyle bu şekilde birçok filmler çevrilmesi için esaslar hazırlanmaktadır. Dahiliye vekâleti bir tamim ya- parak halka, orduya ve mekteplere gösterilmek üzere gönderilecek ve. ya başka suretle tedarik odilecek öğ- yetici teknik mahiyetteki — filmlerin şehir ve kasabalardaki bütün — sine- malarda gösterilmesinin teminini ve kanunun bahşettiği salâhiyetten is. tifade edilmesini vilâvetlere bildir. miştir. T TÇT TU Şark m esasları | ! Tahranda İran Tahran, © (A A.) — Pars “İran” A. İansı bildiriyor: Türkiye Hariciye Vekili Dr. Tevfik Rüştü Aras, İran Hariciyo Nazırı Sa. mi, Efganistan Hariciye nazırı Fevzi Feyyiz Muhammed Han ve İrak Hari, ciye Nazırı Naci Elâsil bugün ademi tecavüz muahedesini imza etmişlerdir. Muahedenin birinci maddesi, f#kid memleketlerin iç işlerine mutlak sı- rette ademi müdahale ve ikinci mad. de müşterek hudutların tecravüzden masuniyetine riayet hakkmdadır. Üçüncü madde, dört memleketin müşterek menfaatlerini alâkadar eden bütün beynetmilel İhtilâflarda istişa. Teyi ve 4 Üncü madde de, harb ilân &- dilmeksizin işgal ve mütearrıza taar, ruz hareketlerinden istinkâfr derpiş etmektedir. Müdafa&i nefs hali ve Milletler Ce. miyetl paktının 16 ner maddesi ve ya. hud 27 ağustos 1928 tarihli Paris mu- TÇ ÇÇ x_gn MUI—'"” aü _=$M=._E——m7— Silâhlanma yarışile beraber Kömürden benzin isakının nelerdir ? AĞA TARRĞ B Devlet Bankası ahedesinin 15 inci maddesi mucibince yapılacak icraat taarruz hareketlerin. den sayılmaz, 6 ncı madde, mütearrıza kargı mua. hedenin ihbar mecburiyeti olmaksı- zm nakzedilebileceğini bildirmektedir. Yedinci madde, diğer âkid memle, ketlerden birindeki mlilessesatı devir. meği istihdaf eden teşekküllerin ihda. sına mâni olunacağı bakkmdadır. Sekizinci madde, bütün ihtilâfların muslihane bir surette halledileceğini ve dokuzuncu madde de muahedenin ükid devletlerin Milletler Cemiyeti paktından mütevellit vecibelerini ten- kis etmiyeceğini bildirmektedir. Onuncu madde mucibince muahede 5 senc için muteberdir. Fakat inkıza. sından altı ay evvel ihbar edilmediği takdirde bir o kadar müddet için daha kendiliğinden muteber olacaktır. Muahede Milletler Cemlyetinde tes. cil edilecektir. Bu senenin ilk altı ayında 967 kitap ve risale çıkarıldı Maarif vekâleti basma yazı ve resimleri derleme direktörlüğü 934 senesindenbe- ri hazırladığı Türkiye bibliyografyası- nın bu senenin ilk altı ayına — mahsus olan kısmını da tamamlamıştır. Direktörlüğün azamt süratle hazırla- yıp neşrettiği bu bibliyografyaya naza- ran bu senenin ilk altı ayımnda yani ha- ziran sonuna kadar — memlcketimizde 1059 kitap, risale, — harita ve mot, 184 dergi 127 gazete neşredilmiştir. Kitap ve risalelerin mecmuu 967, — haritaların 19, notaların 73 dür. Statistiklere bakı- Edirnekapı lırsa neşriyat hususunda en velüd ay nf san ayı olmuştur. Kitap ve risalelerin en çoğu — sosyal ilimler üzerindedir. Bu sahada alt: ayida 395 kitap ve risale çıkmıştır. Buandan sonra 226 kitap ve risale ile tatbiki ilim ler ve 183 kitap ve risale ile — edebiyat gelmektedir. En az neşriyat yapılan kı- sım felsefedir, Ancak bir eser veril. tir. Bu altı ây zarfında altı tane de & kitap neşrolunmuştur. Dergilerin en çok çıktığı yer — tatan. buldur. Altı ayda 121 dergi muhtelif f-. sılalarla neşredilmektedir. şehitlikle- rine sahip çıktı iİş adliyeye verildi — Şehitlikleri İmar Cemiyetiyle be. lediye garip bir müracaat karşısında bulunmaktadırlar, Birkaç şahıa ev- velce elde ettikleri bir tapuya isti- Bir Faşist Bluma saldırdı Paris 10 — Halen Fransız kabinesin- de başvekil muavinliği yapan — Leon Blum, öğle yemeğini yemek üzere klübe giderken hüviyeti tesbit edilemiyen bir şahıs tarafından tecavüze — uğramıştır, Mütecaviz, Bluma kâğıda sarılı bir taş atmışsa da isabet vaki olmamıştır. Kâ- ğıtta yaşasın Dölarok) yazılıydı, Polis mütecavizi aramaktadır. Bundan bir buçuk sene kadar evvel gene ayni şekilde ve bir tecavilze uğra- maıştı. Bu hâdisenin, kral taraltarı “Ak- siyon Fransez,, gazetesinin sahibi Şarl Moras'ın yardığı tahrik edici bir maka- le yüzünden olduğu tesbit edilerek Mo- ras tevkif ve hapsedilmişti. Şarl Moras üç gün evvel tahliye — edilmiştir ve ne garip tesadüftür ki hapisten çıkar çık- maz Blum tekrar bir tecavüze — maruz kalmıştır, Bu seferki — mütecavizin d nat ederek Edirnekapı — şehitliğinin bir kısmma sahip çıkmakta ve şehit- liğin umumu üzerinde hak iddiasın: da bulunmaktadırlar. Bu şahıslar işi ileriye götürerek şehitlikleri imar cemiyetini mahkemeye de vermiş- lerdir. Diğer taraftan mezarlıkların ta« bit sahibi olan belediye de şehir na- mımna bu tapuların istirdadı için te- şebbüsata girişmiştir. Mesele bir taraftan da Maliye vekâletine aksettiğinden bir maliye müfettişi bu işin tahkiki için şehri- mize gönderilmiştir. Yaptığımız tahkikata nazaran mesgele şudur: *"Vaktiyle bir şahsa şehitliğin bu. lunduğu sahada mezar kazma salâ. hiyeti ve kazma kürek koymak için de tapu ile 20 arşın zira yer veril. miştir. Şimdi bu tapuyu ele geçi- ren o zatın hafitleri davaya kalkış. maktadırlar.,, )J faşist olduğu ve eski — “Ateş haç,, yeni *“Fransız sosyal partisi,, lideri dö Laro- kun adamı olduğu yazdığı kâğıttan anla giliyor,