6 Temmuz 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Baalırı ü eli n A Ö —i di — TAAKA a ee G Zi Dış Siyasa: Sovyetler Bırliği ile Almanya arasında çekoslovakya... Yazan : Şekip Gündüz Çekoslovakyanın Fransadaki sefiri Stefan Osuski birkaç gün evvel Pariste mühim bir nutuk söyledi. Bu nutuk dikkatle okunursa Almanya ile Sovyetler Birliği gibi iki büyük devletin biribtriyle çarpışmıya karar verdikleri anda ya bir müttefik, ya bir düşman çizmesi altında kalması mukadder sayılan Çekoslo. vakya, ne dostü Rusyaya tam dost, ne düşmanı Âlmanyaya tam du.şman gö. züküyor. Çek sefiri Osuski diyor ki: “— Memleketimizi Alhanyaya düşman bir cephenin ileri karâkolu gibi görmek istiyorlar. Buna biz hayret ediyoruz. Acaba nasil oluyor da bizde böy. le hüviyet bulabiliyorlar? Bu olsa olsa 1925 de yeni bir dünya muvazenesi kurmak istiyenlerle ayni fikirde bulunan Almanyanın şimdi başka türlü düşün. mekte olmasından doğuyor. Almanyanın gözünde biz bir düşman gibi görü- nüyoruz. Zira biz Avrupada güzel ve asil bir yeni nizam kurmak niyeti ile ve 'Almanya ile birlikte gitmeye karar ver diğimiz noktaya kadar g'dip orada kal. dık, Halbuki Almanya yarı yoldan geri ye döndü. Çekildiği yerden bize baktık. ça tabil kendisimden çok uzaklarda bul unduğumuzu farkediyor. Bununla be. raber söyliyelim ki Çekoslovakya bulunduğu yerden ayrılmak niyetinde değil. dir.,, * Sefir “Çekoslovakyanın bulunduğu -yer,, den ne kastettiğini de şöyle anla. tıyor '— Eğer biz Rusya ile, İtalya ile veya Almanya ile birleşecek olursak Tuna devletleri istiklâllerini muvaffakıyetle müdafaa edemezler, Zira Çekoslovakya- nm coğrafi vaziyeti buna imkân birakmaz. Size Bismarkın meşhur sözünü ha. tırlatmak isterim. 1870 harbinde Fransayı mağlüb ettikten sonra Alman Baş. vekili Bismark “Bohemya Rusyanın eline geçerse Almanya esir olur, ve eğer Almanya Bohemyayı ele geçirirse Rus imparatorluğu (ile, aman vörmez bir harbe girmeye mecbur kalır!z,, dememiş midir? Bismark bizim bugünkü vatanı. mızm .coğrafi ve stratejik vaziyetindeki ehemmiyeti gayet iyi anlamıştı. Biz bugünkü Almanya ile bugünkü Rusyanın da bizi ayni ehemmiyetle mütalea ettiklerine eminiz. Lâkin Çekoslovakya, gerek Rusyanın ve gerek Almanyanın eline düşmemeğe kat'i surette karar vermiş bulunmaktadır. Dünyanın bunu açıkça bilmesi ve anlaması lâzımdır. Biz coğrafi vaziyetimizin bütün Avrupa de pek mühim olduğuna kaniiz ve bunun içindir ki bu vaziyetimizi şu ve bu devletin değil, bütün Avrupanın istifadesi için kullanmak istiyoruz. Umumi harpten sonra Milletler Cemiyeti bize Çekoslovakyanın Avrupaya hizmet ede, bilmesi, faydalr olabilmesi için iyi bir vasıta gibi gözükmüştü. Eğer Avrupaya hizmet edebilmek için bugün ondan daha mükemmel bir - vasıta bulunduğuna kani olursak bu ikinci vasıtayı tercihtetereddüt etmiyeceğiz.., Çek diplomatının bu sön cümleleri gerek Rusyaya ve gerek Almanyaya ka.r — —© gı Çekoslovakyaninne deröce hasBas Bir müşa.hıd tavrı takındığını göze vuru. " yor.!Bir &efirin agmdan Çiktıkları için “ve Bu gefir hâlâ” mcmleket)îm temsilde devami ettiği için bu sözlerin Çek harici yenezaretine tam bir tercüman olduğu. na şüphe edilemez. Bu sözlerle Çekoslov akya faşizme de, komünizme de çekin. genlik ile baktığını anlatıyor ve devlet halinde ne İtalya ile, ne Rusya İle, he Almanya ile el ele verip tehlikeli bir sergüzeşte atılmak istemediğini de-ayrı. ca ihsas etmiş bulunuyor. Nutkun poörtresini çizdiği Çekoslova kya: 1 — Demokrat kalmakta ısrar ediyor. : — Hudutlarınm Milletler Cemiyeti tarafından emniyet altına alınmasımı istiyor. Aksi takdirde, yani bir taarruza, bir tecavüze uğradığı zaman Milletler Ce- miyetinin Habeş işinde olduğu gibi, İspanya işinde olduğu gibi hareketsiz ka. lacağını aklı keserse başka bir çareye, başka vasıtalara başvurmak - tehdidini sı.vuruyor Bu başka çare ne olabilir? Sefir herhalde memleketinin Milletler Cemiyeti dışında kalmış olan kuüvvet. lerle anlaşmak ıstıyecegıfu ima etmekte değildir. Acaba Çekoslovakya Millet. ler Cemiyetinin yerine daha salâhiyetli ve iradesini derhal infaza kudretli bir yeni teşekkül kurulmasını mı istiyecek ? aikdi Osuskinin Pariste çıkan “Le Temps" da okuduğumuz nutku, şimdilik Çek diplomasisinin muammalı bir muadelesidir. Bu muadeleyi zaman ve Almanya. nım Sudet'teki Alman akalliyetine muhtariyet istemesindeki 1srarm derecesi halledebilecektir. Şekip GÜNDÜZ HABE'R Akşam postası . Kızılay maz, kaba saba bilmek doğrusu “Kızılay haftasında propaganda mak sadile Fatih şubesi tarafından hazırla nan bir kamyon kervanını evvelki gün bu sütunlarda tetkik ve... tenkid etmeği doğru bulmuştuk,; Dün “Kızılay Fatih İlçe başkanı yerine Rüştü Dikbük,, im- zalr bir mektüp aldık. Kamyon keryvanını bir hayli hırçın bir zekâ ile müdafaaya kalkışan bu mektup, “işlek, tatlr ve cidden güzel olan üslübu ile muharfririnin kıymetini açıkça göze vurmakta ve bahsettiğimiz kamyon ker vanını hiç ide istiye istiye müdafaa ede cek seviyede _bulunmıdığmı, daha müte kâmil neticeleri beğenebilecek bir hüvi yeti olduğunu ihsas etmektedir. Mektubü bugün aynen neşrediyoruz. Cevabını yarın vereceğiz. — E.B., Saym Bay Ensari Bülend, 1 — Kızılay sizin gibi-ince zevkli ve yük. sek görüşlü zevatım bedit zevklerini tatmin ile mükellef bir kurum değildir. O memleke. tin krsmt küllisine hitap etmeğe mecburdur. Zira onlardan küvvet alır. Bugün Türkiye Kızılayı beynelmilel Kızılhaç teşkilâtı arâ- sında kendisine bir mevkf ayırabildiyse bu mevkii de önündeki kuyuyu göremeden gök. te yıldız aramağa kalkan müneccimlerin sÜ. tun dolusu nasihatlerile değil, isimlerinin Ö- nünde bir baylık bulunmayıpta sonunda ağa., lık, ustalık vasıflarmın bulunmasından baş. ka kusurları olmayan Mehmetlerin, Recep- lerin, Alilerin beş parâlık bir maddi menfa. at istihdaf etmiyen gayretlerile elde etmiş tir. 2 — İstanbulun yedi gazetesinden altısı. nn takdirkâr yazılarına karşı yalnız birinde intişar eden bu tenkid de halkın görüşünün en samimi tercümanı olması lâzımgelen ga. zetelerin yedide altısının sizin yüksek zev. kinize erişememiş ııım.evızl duygulu vatan. daşlar tarafından bkunduğunu gösterir. De. mek ki alayı hazırlayanlar hitap edilecek küt leyi nazarı dikkate ülarak ona göre hazırlan. 8 — Maamafih halk daha yüksek bir sanat eseri görmek isteseydi bile biz alayır gene bu şekilde yapardık. Çünkü Kızmlay memleket sanayli nefisesine değil, hayır İşlerine Öna. yak olmak için , kurulmüuştur. Ve Kızılay büt. çesinde öyle bir dekor İçin yüzlerce, binlerce lira alan döğerli mütehassıslara — yetlşecek kadar para yoktur. Çankırıda bir | Paylaşılamıyan aşk faciası çocuk Bir Genç sevgilisini Davaya dün de ve onun aşıkını “devam edildi öldürdü Nermin isminde bir kız çocuğunun ç ÜrüEreriK üK klşbilır ülümiyle netice - mahallebici Ali ve eşi Fatma Nezahet. lenen tüyler ürpertici bir aşk faciası öl. îe Fatmâ İvlhan arasmda_ biz türki p ayd' müştur. Hâdise şudür: -| lTaşılamadığı ve mesçlenm mahkemede , lduğu malü : Çankıtı adliyesinde küçük bir memur olduğu malümdur olan Mustafa adında birisi ile kadastro fen memuru Emin, ilk zamanlarda biri . birlerinden haberleri olmadan bir ka. dınla samimi münasebette bulünuyor - larmış. Kadının çocuğu da vardır. Fakat büu iki erkek sonraları ayni kadınla munısebette bulunduklarını anlamışlar ye hırıbırlermı şiddetle kıskanmıya baş. lamıglîrdır . Kadastrocu Emin evvelki gece ka . dının evine gitmişı fakat biraz sonra da Mustafa ayni evin kapısını çalmış ve a- çılan kapıdan içeriye girmiştir. Tam bu sıradar hayli alâka peydahlamış olduğu kadınla Emini beraber görünce taban - casınt ateşlemiş' çıkan kurşunlar ikisini, Dün bu işin duruşmasına devam edil- miş ve Trbbradliden gelen kan tahlili raporu okunmuştur . Raporda küçük Nerminin kanının A. li ile Fatma Nezahetin kan gruplarına dahil olduğu bildiriliyordu. Dün Ali ve karısı rapor okunduktan sonra şöyle demişlerdir: '— Çocuük bu kadının değildif. Bak. ma ücreti olarak 300 lirayı aldığına dair senedi vardır. Onun getirilmesini isteriz., , Fatih noterliğinden verilmiş olan bu senedin üçüncü ceza mahkemesin - de bulunan bir suretinin getirilmesi için muhakeme başka bir güne bırakılmış - tır, Pamuk bezini bol- laştırmak için ipliği çoğaltmak lâzım Bundan bir ay kadar evvel yazdığımız bir yazıda pamuk ipliği işine bir türlü tâzrmge. len düzenin verilemediğine işaret etmiş ve belki evvelce manalı olan narhın, artık ma. nasız bir hal aldığını kaydederek kaldırılma. sını istemlştik. " Aradan geçen günler bizim haklı olduğu. muzu — hâdisatla — iİsbat etti. Esasen bo. zuk olan pamuk ipliği işi artık tam manasi. le patlak verdi. Bunu çok yakmdan — gören İktisat vekili Colâl Bayarın — kat'i bir hal çaresi bulmak azminde olduğu görülmekte. dir. Vekille beraber şehrimize gelen Sanayi Umum müdürü Reşat tetkikler yapıyor, Bugünkü vaziyet gşudur: İktisat — vekâleti pamuk iİpliğine yeniden — narh koymuştur. Fakat bu narhr ne — dinliyen vardır, ne de — kontrol eden. Yedikule fabrikası narha razı olmadığından ve muhtekir vaziyetine düş. mek istemediğinden 12 numara İpliği imal etmiyor. Adana ve İzmir fabrikaları iplikleri elden ele en fâhiş fiyatlarla satılmaktadır. Farika ve tezgüh sahipleri belki bu şahlan. mış İhtikâra da razı olacak, lâkin — onu da bolbol bulamamaktadır. Haricten de — İplik getirllemiyor. Çünkü döviz Imkânları bir tür lü uyarma konulamamıştır. Netice Türk sa. naylinin alevhinedir. Çünkü tezgâhlar dur. maktadır. Netlce Türk işçisinin aleyhinedir. Cünkü calışumamaktadır. Netlce müktahsi. lin alevhinedir, çünkü pamnğ'u lâzım oldutu kadar istihlâk edilememektedir. Ve netice Türk iktisadıyatınm da anpaşikâr ve her bakımdan aleyhinedir. Ardr ardıma üç yıl pek de İyi mahsnl ala. mrvan Türk kövlüsü giyinememisti. — Geçen gene yüksek rekolteler senesi idi; köylünün vüzli güldü. Geçen sene ihracatrmızın mü. kemmel gittiği senevdi. Bir kere daha köv. Hinün vüzü rüldü. Elinde parasr olan Türk köylüsü «&İmdi gİinmek Istiyor. Onun giydi. Fi namuklır hezidir. Onu arrvor, ondan bol bol İstivor. Fakat etân hir İnlik — meselesini voluna koyamadık kl buîabllııln Yazan F. Gtînerı Hâdiseler ve fikirler... Fatih şubesinden aldıgımız bir cevap ! Istanbul halkını güzel eserden anla- bir mahlük addede- büyük bir cesarettir! $ — Tulütat kumpanyalarının el ilânların. dan daha dntizamsız olarak basıldığını ilk / defa olarak dün gördüğünüz — kâğıtcağızlar Kızılayın genel merkezi tarafından bastırıl. mış Ve senelerdenberi Kızılay üyeleri her eve Müracaat ettiklerinde bu kâğıtcağızları is. tlmal ederler. Tabil sizin gibi Kızılaya karşı en samiml! hislerle mütehassis olacağını tah min ettiğimiz bir zatın Kızılayın devletha. nenize müteaddit müracaatlârimda bü küğüt. cağızları okumadan bile yırtıp atacağına ihtimal veremediğimizden onların şimdiye kadar kıymetli tenkidinize mazhar olamama, sınt bir eseri bedbahti addediyoruz. — Genel merkez de şüphesiz ayni bahtsızlık eseri ola. rak bu kâğıtcağızları toptan' tabettireceği. zaman birkaç yüz lira masrafı göze alırp za. tr aliniz gibi mütehassıs bir. muharrire yaz. dıramamıştır. Kadere ne denir!.. 5 — Vaktile iktisadi »bir mesele hakkında gene bu sütunlarda çıkan yazılarımın cevabı işi şahsiyata dökmek olmuştu.:Bu bende ga. zete sütunlarmda devam- edecek münakaşa. lara her ne suretle olursa olsün — girmemek kanaatini hasıl etti. Ortada — Kızılayın bir sene müddetle benim gibi bir acizle arkadaş. larma emâanet edilmiş 'şahsiyet! maneviyesi olmasaydı bu satırları bile yazmazdım. Bun. dan sonra da bu mevzua ne bahasına ölursa olsun dönmek bile istemiyorum, Sizin tabil bu mevzu üzerinde birçok söyliyecekleriniz vardır. Biz hör sene bir kongre * yapar ve bizi seçenlere hesap veririz. Senede elli ku. Tüş yani haftada bir kuruş vermekle Kızılaya üye olur ve bu konguraya iştirake hak kaza, nırsınız. Gelecek sene bü işi kongrada '“hal letsek gok-iyi'olür kanaatindeyim. O vakit kıymetli düşüncelerinizden — insan hali bu ya — İstifade İmkânrı olmasa bile senede ve. receğiniz elli kuruştan olsun istifade eder, bir hastaya iİlâç alrrız, olmaz mı bayım?,, Kızılay Fatih ilçe bâşkanı , y.rlne RÜŞTU DİKBÜK - Şenlik”l'Btde“ 300 ölü Amerika baymmmda ölenler bu miktara vükseldi Nevyork, 6 (ALA.)y— * Amerika istiklâlinin yıldönümü tesit edildiği gün ölenlerin miktarr 300 ü bul muştur. Bunlardan 200 ü otomobil ka zaları neticesinde 7 Di boğı.ılırak ölmüş- lerdir, ll “Faşist amele enternasyonali ! ,, Roma, 6 (A.A,) — İtalyan ve Alman amele teşekküllerinin teşriki mesai et- melerini derpiş eden: bir ihtilâf imza e- dilmiştir. İtilâfname 'mucibinde iki mem leket rcali ve işçileri muntazaman biri. birile temas edeceklerdir. ' Yeni bir “enternasyonal,, ıhdal edil- mek istenilmediği-bu münasebetle tas- rih edilmektedir. Bununla beraber ame- le teşekkülleri beynelmilel mahiyette bir teşebblıste bulunacakları zaman biribir. lerile istişare edeceklerdır Almanyada mahküm olan bir papas daha Paderborn, 6 (A. A.) — On dört ya. şından küçük çocuklarla #ahlâksızlık yapan bir papas mahküm edilmiştir. Şarl Morras tahliye ' edildi ' Paris, 6 (A. A.) — Kralcı “Action Française” gazetesinin sekiz aydanbe-. ri mahpus bulunan direktörü Charles Maurras, bu ıahah tahliye olunmuş. tur.. Kaybolan tayyarecl- nin izi bulundu Honolulu, 6 (A: A:) — Bahriye tel. sizcileri tayyareci Amelia Eerhardt lerden bir kısmını alabilmişlerdir. Bunlarda şöyle denilmektedir: “Daha uzun müddet suyun üstünde ka.lamıyıcagım., 6 TEMMUZ S 193'1 w Hayata dair Gönül rahatı ÖNÜL rahatı, halimizle hisleri” mizin « dış âlemin elverdiği derecede « fikirlerimize uyabilmesin? bağlıdır. Ama dünyada bu ahenge €/ miş kaç kişi vardır kı" « İçimizden! “İnsan şöyle olmalı, boyle hareket el meli,, deriz de yine o dediğimize hii de benzemiyen bir yol tutarız. Gerçi birçok kimseler,- halleri ile hislerinin fikirlerine uyamıyacağın! anlayıp fikirlerini halleri ile hisleri* ne uydurmağa kalkmışlardır; fakat onların gönül rahatı bir gösterişteli *# başkaları ile beraber kendilerini al» datmak için kullandıkları bir maske den başka bir şey değildir. Gece kâs ranlıkta acı acı: “İmdad!” diye bile gırıldığını duyup da yerinden kımık damamış olan adam kendini mazıf göstermek için bin dereden su getire. bilir; hatta hayâsız bir filosof edasf takmıp, el âlemi kurtarmak için kelle dimizi tehlikeye atmanım gülünç, afe fedilmez bir budalalık olduğunu söyli yebilir. Siz onun dediğine bakmaymi enmiş, evinden çıkmamış olmasi* nın bir kötülük sayılması lâzım geldir ğini o da pek âlâ bilir. Biraz kurcas lıyacak olursanız içinin rahaft et*ı*.iğillj'İ değil, kanadığmı görürsünüz. Herkes, insanm canından korkmüâ-s F sını hoş görenla' bile onu ayıblar; fb* Yalnız bizi teselli edecek, hattâ övül memizi de haklı gösterecek bir nol vardır: yaptığımız işin kotülüğ&nn' bir alçaklık olduğunu bilmek; anlâ> mak bizde, yani insan oğlunda, o ah çaklıktan kurtulmak kabiliyetinin bur lunduğunü -isbat “eder. Yaptığımız!! kötü olduğunu itiraf etmemiz, ıyıııin ne olduğunu bıldıgınuze delil değil mi' dir? Kendimizi ittiham etmekten, ımsıf ları.mızı söylemekten ç,ekmmıyemâl î onlarıitiraf etmezsek - içimizE BURbİk tün yerleşirler. Söylememizin 'ise bi yük bir fazileti vardır: nihayet kendi” mizden utanır, huyumuzu ve hareket” lerimizi değiştirebiliriz. Böylelikle d? gönül rahatina, o en büyük saadett belki yaklaşmış ohıruz. - Nurullah ATAÇ Çimentoya narh konuldu Iktısat Vekâleti Ankara 5 (A.A.y — İktisat vıknıomıd!' tebliğ edilmiştir: : Endüstriyel mamulâtm maliyet ve K fiyatlarınm köntrol ve tesbiti lııkknıd!ll'ı 3003 numaralı kanunun birinci — maddcs verdiği salâhiyete istinaden, memleket mi” mulâtr muhtelif cins çimentoların toptan peşin'satış fiyatları — vergiler dahil — af-l, Bösterildiği 'üzere tayin ve tesbit ediımişw' Madde 1 — Fabrikada vesaiti nakliye 16f de teslim bir ton çimento satış fiyatı: A — BSun'l portland çimentosunun 172* lira, 4 B — BSun'"! çabuk sertleşen poruand çım. tonun — Süper siman — 20,5 liradır. Madde 2 — Bir ton asgari toptan — sâ* addedilir. i Madde 3 — Bu fiyatlar-20 temmuz- —1 tarihinden itibaren caridir. Madde 4 — Ticaret maksadile kendi B" saplarına fabrikalardan çimentö satım lı" tüccarlar sattıkları çimentoya — fıbrik',_l | nakil vasıtaları içinde ton satış fiyatına VI salil aF mağaza, depo masrafı ve kâr olarak 5ö kurüş ve ayrıca teslim mahallinden mahalline kadarki tevsik edilecek nakll ni raflarını ilâve edebilirler. irad sahibi İle iradi. Bir irad sahibinin elinde — yüzde & fnç işletmek için muayyen bir para vardı. BU ranın miktarı öyle bir sayıdır ki «K teşkil eden rakamlardan sağdaki ıon ı'* kama soldaki iki rakam ilâve edilince, ; receği irad meydana qıkır Yeknn ge *7 nedir? M Büu bilmecemiz mükâfatlıdır. — Halledt” h den İki kişiye hediye verilecektir. Cevapl gl 1 2temmuz tarihine kadar yollanılması w — dir. fiatları tebliğ edlyof ' R & T tij di ki 8ıw YU Sa &i Ye Ti ü te İeı - — b 4 Vi