21 Kasım 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

— Fransız gizli polis teşkilâtı Geçen hafta Almanyada kafası kesilen Robert Wendeli'i haber veren kadının kim olduğunu meydana çıkardı Bu kadın Mari Luizdir Yüksek hiyanet suçu ile bu haftaf Berlinde gene İngiliz (ırkından olan bir delikanlınm kafası cellât satıriyle uçurulmuştur. Bundan O birkaçsene #vvel İskoçlu bir zabit İngiltere diva. nı harbinde yüksek hiyanet ( suçiyle Mari Lua beş sene hapse mahküm olmuş ve ka- Jelerden birisine hapsedilmişti. O za. man adı sık sık söylenmiş olan Mar: Lotise'in bu hafta Berlinden yapılan Idamla da alâkası vardır. İngiliz ve Fransız mukabil casus teşkilâtı kaç zamandır bü kadı beş yere arayıp duruyordu. Nihsyet hü. viyetini tesbit etmeğe Fransızlar mu. vaffak olmuşlardır. kişinin fur. Üçüncü adam bir İngiliz baba il bir İskoç anadan Alman doğmuş Robert Wendeli'dir, Wendell Almanların Versay mus hedesi netlcesinde tahrip edilmiş olan Heligoland adası istihkâmlariyle di. ğer bahriye üsslerini Inşa taahhüdüne girişen bir firmada memur idi. Alman hükümeti inşaat plânları dair dışarıya malümat sızmakta oldu ğunu ilk önce avam kamarasında 80. rulan şuale karşı İngiliz nazırının ver- diği cevaptan (anlamıştı, Nazır Al. manların yaptıkları emri vakil tasdik ettikten başka plânların da İngiliz hü. kümeti eline geçmiş olduğunu şüphe götürmiyecek bir surette anlatmıştı. Bunun üzerine Alman gizli istih- barat şubeleri harekete geçmiş ve üç kişiyi tevkif etmişti. Tevkif edilen, lerden ikisinin kelleleri balta ile uçu. ruldu. Üçüncüsünlün hayatı ise, suç ortaklarını söylemek şartiyle bağışlan miştt. Bu adamın verdiği malümat Ro bert Wendeli'in hâlâ İngilizlere casus Tuk yapmakta olduğu ve Avrupadaki İngiliz casus teşkilâtının ele başıla. rından biri bulunduğu yolundaydı. Fakat İngilizlerin “Kaledeki zabit. adiyle şöhret kazanan mülâzim Bail. die Steward vakasında adı geçmiş Ma- ri Louise, genç adamı söyletmek için <İnsi cazibesini kullanmak üzere sah. meye adım atıncıya kadar Wendell hakkında hiç bir delil elde edilmemiş ti. Meşhur güzelin müdahalesi, diğer bütün teşebbüslerin muvaffak olama- dığı bir işi başardı. Sihir ve füsuniyle Wendelli büyülemişti, Oturduğu a. partmanın anahtarlarını bile kendi el, lerine teslim olunmuştu. İşte bu anahtarlar sayesinde Al man gizli İstihbaratı ajanların deli. kanlının dairesine sokmuş ve burada onu itham edecek vesikalar ele geçi. rilmişti. Bundan sonra Wandeli tevkif 0- Tunmuaş, fakat kendisi her seyi inkâr etmişti. Kilitli kapılar arkasında cereyan *den muhaâkemeye de şahit olarak ein. si cazibesine kapıldığı kadının dikildi, Rini görmüştü. Diğer iki vakada olduğu gibi der- let müddelumumisi idam cezasını iste. miş, mahkeme bu kararı vermiş, fakat sonra bütün arkadaşlarının adlarını ifşa şartiyle hayatının bağışlanacağı kendisine söylenmişti. Kendisinden aylarca evvel tevkif edilerek idam olunan diğer iki arka- daşı gibi o da böyle bir teklife hiç ya. naşmamıştı, Hatta annesi bile höcre- sine gönderilmişti. Onun yalvarmala ri da hiç tesir etmemişti. Çünkü bu anne hükümetin bütün tazyiklerine rağmen hapishaneye © gidip evlâdını görmeği kati bir surette reddetmişti. Kadın Almanyadan çıkarılmağa mah. küm edildiği gibi kocasının ilim saha- sında yaptığı mümtaz tecrübeler do. layısiyle bağlanan tekaüdiye maaşın- dan da mahrum edilmişti. Mahkeme ve bu muhakemede dinle nen şahitlerin gizli kalması için fev. kalâde tedbirler ittihaz edilmiş olma: sına rağmen Fransız gizli istihbaratı her nasılsa Mari Louise adınt bulmuş ve hüviyetini tesbit etmeğe muvaffak olmuştur, Asri ismi Mari Louise Be. kendorff olan bu kadın Silesya'lıdır ve şimdi yaşı 31 dir, Mümtaz bir Alman memurunur kızı ve çok eski bir aileye mensup ©. lan Mari on senedenberidir Alman gir li istihbaratında çalışmaktadır. Mari senelerdenberi Avrupa memleketleri Robert Vendel ne ve bilhassa İngiltere ile Fransaya çok mühim memuriyetlerle gönderil, mekte idi. Geçen ay mart içinde Fransada bir takım askeri vesikaları ele geçirmiş ve yakayı ele vermesine kıl kalmıştı, Muhtelif kıyafetlerle (o çıkarılmış birçok fotoğrafları ile parmak izleri şimdi Fransız gizli istihbaratın elin. dedir. Bu hafta hapishanenin alaca ka- ranlık avlusunda idamdan evvel Wen. delle son bir defa (daha itiraf ötmek suretiyle hayatını kurtarmak fırsatı verilmiştir. Wendell cevap olarak kafasını eel. lâdın kütüğü üstüne yerleştirmiş ve: — Haydi cellât (işine bak! Böyle bir talep manasızdır. Hiç bir şey hana ağzımı açtıramaz... demiştir. Bulgaristanda 32 kişi sürüldü Sofya (Telefonla) — Polis kanu. nun 48 inci maddesine uyarak bu. radaki partilere mensup 32 kişi muh. telif yerlere (o sürgün edilmiş bir çok kişiler de tevkif edilmiştir. Bu hareketlere sebep son o zamânlarda parti faaliyetlerinin fevkalâde art, mış olmasıdır. Sürgün edilenlerden birçoğu çift. $İ partisine mensupturlar. o Sürgün ve tevkif hareketleri şimdilik part". lerin ikinci pilânımdaki eşhas üzerin. de yapılmakta ve liderlere dokunul. mamakta ise de, parti faaliyetleri bu şekilde devam ettiği takdirde şiddet. li tedbirler, rüesa üzerinde de tetkik edilecektir, HABER — Akşam postağı ; — Başvekil Casusluk yüzünden Fransız sefirile ... .. .. örüştü 9g (Baştarafı 1 incide) tir, Fransız hükümetinin cevabi nota- sile buna verdiğimiz (o cevab ve diğer vesaiki ihtiva eden bu kitabın O metni bugünlerde tamamen neşredilecektir. İkinci beyaz kitapta (Cemiyeti Ak vam paktının 22 inci maddesi, San Re- mo itilâfnamesi, 1921 tarihindeki Türk Fransız itilâfı, Lozan muahedesinin bu husustaki alâkadar maddeleri de gös terilmiştir. 25 nisan 1920 de itilâf devletlerinin San Remoda akdettikleri anlaşma İn- giltere ve Fransaya bazı mandaterlikler vermiştir. Fakat Türkiyeden ayrtlacak arazi hukukan meçhül olduğundan ni. hayet (Sudye) gibi tamamen coğrafi bir tabir kullanılmıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisi hükü- metile Fransa arasında 20 teşrinlevvei 1921 de âktedilen anlaşma ise harp ba- line nihayet vermekte, Türk ve Fransız askeri kıtalarının şimal ve (ocenubuna şekilecekleri bir hattı tayin © etmiştir. Fransız cevabi notasında bu vaziyete bir hudut mahiyeti verilmektedir. Ce vab notamızda bu noktai nazar ele alın sa dahi neticenin gene hakkımızı sarih olarak meydana çıkaracağı tebartiz et- tirilmiştir, Fransız elçisi başvekilimizle görüştü Fransız büyük elçisi Ponso dün öğ- leden sonra Başvekil İsmet (O İnönünü ziyaret etmiş ve iki saat kadar Bâşve. kilimizin nezdinde kalmıştır. Fransız büyük elçisinin ziyaretinin cevabi notamızla alâkadar yeni bazı görüşmeler olduğu kak görülmektedir, Kamutayda verilecek izahat Kamutayda Antakya ve İskenderun meselesi hakkında izahat verileceğini yazmıştık. Bu İzahatın Kamutayın pa: zartesi günü yapacağı toplantıda Ha- riciye vekili Tevfik Rüştü Aras tara- fından verilmesi muh Sancakta İntihap mücadelesi karşında San- cak balkınm aldığı vaziyetten (o sonra Fransızlar fevkalâde tedbirlerini ve taz yiklerini gevşetmişlerdir. Mebüs nam- #edi olan Adalı Mehmetle Mustafa Ku- seyri İstifa etmişlerdir. Sancaktan hic- ret edip Dörtyola sığınan ve (Sancak milliyetperverlerinin şerefine © verilen ziyafette söylenen nutuklar (o Sancakta ağızdan ağıza dolaşmaktadır. Halepte esrarlı hâdiseler Diğer taraftan Halepte © esrarengiz hâdiseler cereyan etmektedir, Türkiyeden Halebe geçecek yolcular, orada hehüz mahiyeti anlaşılmayan €s- rarengiz hâdiselerin cereyanı yüzünden yollarını değiştirip İskenderuna gitmek tedirler, İskenderun-Halep yolunun kapalı ol- ması, Halepten malümat almağa imkân bırakmamaktadır. muhak» Ar pere Ermeni vatandaşların fakdirteri Antakya ve İskenderun Etmenileri- nin Suriye intihabına İştirak etmemek hususundaki ısrar ve hareketleri şehri. mizdeki Ermeni mahafilinde büyük bir memnuniyet uyandırmıştır. Bu hususta Ermeni Patriği Mesrop Naroyan beyanatta bulunarak Antakya Ermenilerini takdir etmiştir. Japonyada bir felâket Bent yıkıldı, yüzlerce kişi boğuldu Japonyada Gsenruzovada bir bend çökmüş ve 350 ev yıkılmıştır. Şimdiye kadâr sular altında 350 ceset o bulun- muştur, Halk vaktile bu tepelerin yıkılacağını söylemiş, fakat mühendisler sağlam ol- duğu şeklinde rapor vermişlerdi. Şimdi mes'üller aranacaktır. Yeri kurbanlar Tokyo, 21 (A. A.) — Bir baraj yı. kılmış ve 300 ev suların altında kal. mıştır. Akita vadisinde 1300 amelenin öldüğü bildiriliyor. Şimdiye kadar 300 cesit cıkarılmiıstır. olduğu ve' Madrid, 21 (A. A.) — Cumhuriyetçi kuvvetler dün Üniversite mahallesini ve hastaneyi geri almışlar ve Estram- dur yolu üzerinde biraz ilerlemişlerdir. Toledo köprüsü mıntakasımda da hi- kümetçiler biraz ilerlemişlerdir. ingiitere Iki tarafı da tanıyacak Paris,21 (A. A.) — Londradan bildirildiğine göre, Büyük Britanya hü kümetinin İspanyada çarpışmakta o - lan her iki taraf: da muharip olarak tanıyacağmı bazı mebuslar zannetmek tedirler. Böyle bir hareket asi İspan- yol gemilerine yoleu vapurlarmı açık denizlerde arıyabilmek hakkını vere- cektir. » Londranm iyi haber alan mahfelleri eğer İspanyada harbeden beyazlar ve kırmızılar bu şekilde muharip olarak tanınmazsa bilhassa İspanyol harp se- fineleri İngiliz vapurlarında taharri - yat yapacak olursa bundan çok ciddi neticeler doğabileceğini söylemektedir ler. İngilterenin iki tarafı muharip ola- rak tanrması bu karışıklıklara mey - dan vermiyecektir. Başvekilin oğlu Idama mahküm Tanca, 20 (A. A.) — Radyo Tenerif aşağıdaki tebliği neşretmiştir: "Topçu ve tayyare kuvvetleriyle tak- viye edilen kıtaatımız, Madrid cephe. sindeki ileri hareketine devâm etmek- tedir. Largo Kaballeronun oğlu, İspan- yol faşlst teşkilâtı olan Falanjistler tarafından esir edilerek !dama mah- küm edilmiştir. Eski diktatörün oğlu kurşuna diziidi Berlin, 21 (Hususi) — Şimdiye ka- dar müteaddit defalar öldürüldüğü #- lân edilen eski İspanya diktatörü Pri- mo dö Riveranm oğlu Antonyo dö Ri- vera dün sabah Alikantada kurşuna dizilmiştir. HABER: — İspanyanın eski dikta törünün oğlu Antonyo dö Rivera, İs- Ppanyol isyanında zimethal olmak suçu ile muhakeme edilmekteydi. Beraberinde kardeşi Migel ve karde. ginin kârisı Margarita da ayni suçla itham olunuyordu. Muhakeme esnasmda Antonyonun 'Hitlerle vaki olan mülâkatından dâ bahsedilmiş ve Antonyo bu mülâkatm siyasi olmadığını söylemişti. Antonyo dö Rivera İspanyol faşist. lerinin Hideri idi. Hitler aslleri tebrik etti Berlin 21 (hususi) — Asiler Hükü- metinin Almanya tarafından Ooresmen tanınmasından sonra asiler reisi Gene- ral Franko Hitlere bir teşekkür telgra- fı göndermiş ve Hitler samimi kelime. lerle cevap vermiştir. Frankonun zekâsı Liberal İngiliz gazetelerinden Niyuz Islahhanelerde isyan Fransada alâkadar- ları endişelendirdi Paristen yazılıyor? Parisin düşkün genç kızlarm bu. Tundukları ıslahhanelerden boyuna vu ku bulan firar hadiseleri alâkadarla. rt telâş içinde bırakmaktadır. Jik isyan Bulon sür sen ıslahhane. sinda oldu. Burada dokuz genç Kız ayaklanarak gardiyan kadını bağla. mış ve elebaşıları “Hürriyet o istiyen peşimden gelsin!,, avaziyle kapıları arilarına kadar açmıştır. Kaçan do. kuz kız Parisin bodrum palaslarında gaiplere karışmış ancak üçü tekrar ya. kalanabilmiştir. Ertesi günü de şehrin şark mmta. kasmdaki ıslahanede ayni hal olmuş. sekiz genç kız tek başına olan bir gece nöbetçisini bayıltıncıya kadar dördük. ten sonra iki metre yüksekliğinde du. varı aşarak bitişik mezarlığa atlamış. lar ve oradan kaybolmuşlardır. Söylendiğine göre bu isyan hare. ketleri yalnız kız ıslahhanelerinde de gil, erkek çocukların kapatıldığı ver. lerde de vardır ve umumi bir mahiyet almıştır. Sebep olarak inzibatın çok şiddetli oluşu ve verilen (yemeklerin kötülüğü ileriye sürülmektedir. Yapılan tahkikatta müşevviklerin dışarıda oldukları ve her müessesed» bir takım “İsyan komiteleri, teşkil e dildiği anlaşılmıştır. Polis çok teti, davranmaktadır. Islahane (dareleri de envat sıkı tedhirlere haa vwvmwuetue Ispanya isyanı Vekiller Heyeti 21 İkind#eşrin — 1936 Kronikl diğer İngiliz gazetelerinin İİ rinde İspanyol asileri rcisi General konun “zeki bir adam,, olarak gös! mesine hücum eden başmakalesinde yor ki: “Observer refikimiz bir kaç hafta vel general Frankonun (zeki bir 8 olup asla bir mürteci olmadığını) yordu, Dün general Frankonun emrile diye kadar görülmemiş bir o vazii Madrit üzerine bir hava hücumu pıldı, Madritin aşağı iki meşhur leri alevler içinde kald. e Kadınla” gocuklar çığlıklar içinde evlerinden ladılar, Dünyanın üç büyük resim rilerinden biri olan Prado general konun yangın çıkaran bombalar, birile az daha mahvoluyordu. General Frankonun zekâsmın bu tecellisi dolayısile vücude gelen sal ların ölen insanların sayısını tesbit kân: bulunamıyor. N Fakat general Frankonun zekâ ğer bu minval üzere devam edecek lursa, yakında Madritten eser yacak.,, Alman - Japon ittifakı Sovyetler izabatı kâfi görmedi | Moskova, 21 — Tokyodaki Sov sefiri Japon hariciye nazırmı zi ederek son Japon - Alman ittifakı nasebetiyle verilen izahatı Sovyet kümetinin kâfi ve mukni bulma: bildirmiştir. Japon hükümeti ittifi Sawyetler aleyhine değil, her iki lekette komtinizme karşı olduğunu > dirmişti. Sefir bana cevap olarak ponyadaki komlinistler için Alman Pİ lisinin, Almanyadeki komünistler İç) de Japon polisinin yardımlarına yaç olmadığma göre Ittifakm edi komlinizm aleyhtarı bir gayeyi isti daf ettiği mitaleasının yerinde gör mediğini! söylemiştir. > m5 e dl 5 ei öp İY toplandı Ankara 20 (A.A.) — İcra vekille Heyeti bugün Başvekil İsmet tnönünÜj reisliği altında toplanarak muhtelif İf ler üzerinde görüşmelerde . buk9f ve bu işlere #it kararlar vermiştir. Almanyada Genç yaşta evlenenler Çoğaldı ama boşananlar da fazl8 Bugünkü Almanya genç yaşta * Tenmelerin faydasına itikat etmiş b lunmaktadır. İki üç gün evvel nejf” dilen statistik rİkamları bunu sp etmektedir. Lâkin genç yaşta evle” melar bazan erken » boşanmalarâ sebep olmaktadır. 1934 senesinde 280 Alman delik” ltsi 18 yaşına varmadan ve 2 bin * kek de 19 ile 9 yaş arasında (© mişlerdir. Bütün Alman milletini” kek için vasati evlenme yaşı son ler içinde yirmi altıdır. 19 yaşındaki güveylerden daha yirmisine varmadan boşanmı$ 21 kişi daha yirmi iki yaşma Vi dan aile yuvasını bozmuşlardır. ş Kızlar arasında da altmış üçü sina varmadan, 5.000 ni on sekizi” basmadan evlenmişlerdir. Bu dan Yirmi ikisi on dokuz yaşına v€ kız da on yedisine varmadan bop mıştır. Alman kızları için vasatİ lenme çağı son seneler içinde çirei fiç yaştır. g vii t Yi stanbulun en çok satıl” gidi" dadli er RE ilânlarını HABER'E verenler kâr ederler*