21 Kasım 1936 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

CUMAERTESİ — 21 TEŞRİNİSANİ 1936 Fransaya son notamız Osmanlı imparatorluğu parçalandı. Birçok mühim ülkeler gibi Sürye de *Türkiyeden ayrıldı. Hiç sesimizi çıkar- madık. Sadece: «Bizim değildir, bizden değildir!» dedik. Şart koşmadık. Fakat Türkiyenin cenubunda, Sür- yenin şimalinde İskenderun, Antakya ve havalisi için Fransa hükümetile ayrıca konuştuk. 1921 senesi Ankara- da sırf bu Sancak için bir mukavele imzaladık. «Bizden olan, bizden asla ayrılmak istemiyen bu kesif Türk kitlesini şu bu sebeple ana yurdun dışında birak- maya razı oluyoruz, Fransaya teslim ediyoruz; fakat şu, şu, şu şartlarla...» Demek ki Süryenin bizden ayrılışı ile İskenderun Sancağırın ana yurd dışında kalmasına Tazı oluşumuz ar&- Sinda esaslı fark var. 1921 - 1938... Fransa, hiç bilmediği- miz, karışmadığımız şekillerde Sürye- nin manda idaresini üzerine almıştı. Bu on beş yıl içinde hiç sesimizi çıkar- dık mi?, 1936... Fransa, bizden bilâ kaydu şart ayrılmış olan Süryeye istiklâl ve- rye idaresine bırakıp çekilmek istiyor. Feryad ediyoruz: Sancak Türklerini çok mühim ve sarih şartlar altında biz sana emanet etmiştik, Aramızda bir de muahede var. Bizim reyimizi ak madan bu Türkleri Süryeye nasıl ter- kediyorsun, iki taraflı bir muahede ile bize karşı teahhüd ettiğin müstesna şartları Süryeye ne hakla bırakıyor- sun? Madem ki Süryenin istiklâlini ta- nıyacaksın, Süryeden tamamen ayrı bir mevcudiyet olduğunu muahede İle kabul ve tasdik ettiğin bu Türk San- cağına da ayrı bir istiklâl temin et...» Fransa cevap veriyor: Benim Milletler cemiyetine karşı te- ahhüdüm Sürye ile Lübnanı istiklâle kavuşturmaktı. Bu vazifemi yaptım. Sancağı da ayrıca müstakil bir devlet tanımaya hakkım yok. Eğer Sancağı ayırırsam Süryeyi parçalamış olu- rum...» Bu garip mantığa veriletek cevap mukadderatını Frah- diye, hududu belli başlı bir devlet yok- tu. Biz cenup hududunu Fransa ile çiz- dik ve aramızdaki muahedeye Fran- sa riayet edecek diye çizdik, Eğer şim- di Fransa, S5 valisini Sürye devleti hudutları içinde sayıyorsa, ev- velce Türkiye ile imzaladığı muahede- Yi bir taraflı bozuyor demektir, Şu hal- de meseleyi tekrar esasından hallet- mek lâzım: Fransa, işin içinden sıyrı- lınca muahede yok demektir. O halde "Türkiye ile Sürye devleti arasındaki hududu yeniden çizelim... Bu derece basit bir işin bu kadar ka- rışık ve akıbeti meçhul şekillere dökü- leceğini sanmıyoruz. V Türkiyenin istediği, sadece, mug- hedelere hürmel ve riayeltir. Sancak Türklerinin hakkını istiyoruz. İ921 de Fransanın tanımış olduğu sarih hak- ları... A Bu hakları inkâr etmek, Fraharliğ 'Türk dostluğunu sarsmasına, müstas kil komşu Süryenin, Türkiyenin eim-) niyetini kaybetmesine değmez. Bilagiğ 88 şimdiki Fransız hükümetinin 'böy- Sonnotamız çok açık ve Madridde yeniden bir kesin lisanla yazılmıştır Sancak Türklerinin hakkını istiyoruz Fransız elçisi Başvekilimizle Antakya işini görüştü MİKE şü, 1921 muahedesinin imzasına ait bir hatıra: Ortada muahedeyi Fransa nami- na imzalyan M. Franklen Buyyon sağda miralay Saro, solda erkâni har- biyei umumiye seryaveri yüzbaşı Ali Galip, sağda hariciye memuru Ankara 20 (Telefon) — Fransanın Ankara elçisi M. Ponso dün öğleden sonra başvekil İsmet İnönünü ziyaret etmiş ve iki saat kadar başvekilimizin yanında kalmıştır, M. Ponsonun bu ziyaretinin cevabi notamızla alâkadar bulunduğu ve ye- ni bazı görüşmeler olduğu zannedil mektedir. Anlakya 20 (Hususi muhabirimiz- den) — Sancakta seçimin son ve kati şekli şudur; Antakya merkezinde 5800 müntehipten 319, İskenderunda 2240 müntehipten 630, Beylanda 1600 mün- tehipten 203, Reyhaniyede 2500 den 230 müntehip seçime iştirak etmiştir. İştirak nisbetleri de şudur: Antakya- da yüzde 4 buçuk, Reyhaniyede yüzde 9, Beylanda yüzde 12, Kırıkhanda yüz- Donanmamız Maltada Donanmamız İngiliz muhripleri ve tayyareleri tarafından Halk coşkun tezahürat yapıyor ve Türk donanmasını alkışlıyor Malta 20 (A.A.) — Anadolu ajansı- nın sureti mahsusada gönderdiği mu- habirinden: Yavüz ve filotilla, tayin edilen nok- tada denizaltı filosuna iltihak ettikten sonra donanmamız tam bir intizam altında yoluna devam ederek bu sa- bah saat 8 de Maltanın merkezi olan Valetta açıklarında ziyaretine gitmek- a 0 le düşüneceğine ilimadımız vardır. Siyasi ve hukuki bir şaheser sahifesi olan, açık olduğu kadar kesin bir Ji- sanla yazılan son Türk notasının Fran- sız dostlarımızın son tereddütlerini de ortadan kaldıracağına inanmak iste- riz. Necmeddin SADAK i P tertibat alınmasına rağmen Türklerin de 21 dir, İştirak edenlerin hemen hep- si ya memur ya taşmak ve yahud da yurd kaçağıdır, İskenderun 20 (Hususi muhabiri- mizden) — İskenderunda Fransızla- rın naşiri efkârı olan Elliva gazetesi seçim münasebetile Sancakta Suriye- den getirilen asker ve jandarmalarla seçime iştirak etmediğini yazıyor. Antakya 20 (Hususi muhabirmiz- den) — Son seçimde müntehibi sani gösterilen şahıslardan bazılarının is- tifa ettikleri haber alınmıştır. İskenderun 20 (A.A.) — Adali ai- lesi efradı hemen kâmilen şapka giy- | mişler, halkla berâber harekete geç- | mişlerdir. İ karşılandı te olduğu dost memleket filosuna men- sup beş muhrip tarafından karşılan- mıştır, İngiliz Mmuhripleri Yavuzun | her iki baş omuzluğunda yer aldılar, Böylece yoluna devam eden donanma» muz Valetta limanından İki mil mesa- fede bir an durarak refakatindeki İn- giliz muhriplerinden klavuz ve irtibat subaylarını almış ve bayrağımızı dal- galandırarak heybetle ve ağır ağır Va- letta limanına girmiştir. LLİmana yak- laşirken hava kuvvetleri de donanma- mızı karşılamıştır. Yavuz o mendreği geçerken 21 parça topla dost memle- ket topraklarını ve sahil balaryaları- nın ayni suretle mukabelesi akabinde (Devamı 4 üncü sahifede) YALNIZ KAHVE SATAR Kahvenin de en iyisini halisiyetini temin ederek en ucuz salar, Kurukahveci hanı altında Telefon: 24240 (İdare) - 24249 ( Tahrir) - 24245 (Matbaa) - 29113 (Klişe) çok binalar harap oldu Bombardıman daha birkaç gün sürerse sağlam hiç bir bina kalmıyacak Paris 20 (Akşam) — Madridde Şşid- detli muharebeler devam cdiyor. Fa- kat vaziyette esa5- Mh bir değişiklik yok- tur. Hükümet bir tebliğinde üniver- site mahallesinde felsefe ve ziraat fa- kültelerinin, basta- nenin ve Kazavlas- kezin geri alındığı: nı bildirmektedir, Madride mütema- diyen topçu kuv- vetleri geliyor. Asilerin tebliği hükümet kuvvetle- rinin Mâdridde ve | Aragon cephesinde 74 birçok mukabil ta- arruzda bulundu- ğunu, fakat bunla- rın tardedildiğini bildiriyor. Bu teb- liğe göre nazırlar- dan Kabaleronun oğlu esir edilmiş ve kurşuna dizilme: ne karar verilmiş- tir, Anarşistler Madridde bütün w« mumi binaları ha- vaya uçurmak için hazırlanıyorlarmış. Sevil radyosunun bir tebliği Madrid- de açlık olduğunu bildiriyor, BOMBARDIMAN DEVAM EDİYOR | Paris 20 — Madridin bombardımanı devam ediyor, Yeniden birçok binalar harap'olm . Dün 11 kişi ölmüş, 204 kişi yaralanmıştır, Bombardıman daha bir müddet devam ederse şehirde | sağlam bina kalmıyacaktır. TAYYARE BOMBARDIMANLARI Madrid, 20 (A.A.) — Havas ajansı mu- habirinden: Asilerin on üç tayyaresi dün saat 16 da Madridin merkezini bombardıman etmiş ve paytahtta ye- niden birçok yerlerin harap olmasına sebebiyet vermiştir. Birçok evler, yerle Bombardımandan çok müteesir olan Madridin merkezinde Edvard Dato caddesi yeksân olmuştur. Ankaz ortasında bir- çok cesetler yanmaktadır. Hususi bir melcee sığınmış bulunan Antonio Marti caddesi sakinleri, diri diri yanarak ölmüşlerdir. Kesif duman tabakları, havayı kaplamaktadır. Mer- kez postahanesine bir bomba düştüğü gibi, Dahilye nezareti önüne de bir bomba düşmüştür. Havas ajansı binasının kâtn bulun- duğu mahalle, bombardımandan bil- hassa müteessir olmuştur. Bu binanın yüz metre çevresi içinde yıkılmadık ev kalmamıştır. Bombardıman bu sw- rette devam ettiiğ takdirde Madridin ne hale geleceği herkesi düşündürmek» tedir. (Devamı 4 üncü sahifede)