7 Kasım 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

HABER — Akşam postası İşinden çıkarılan | 800 tütün amelesi © © Dün, ticaret odası birinci reisi Mi. tat Nemlinin tütün depolarından A- > hırkapmlaki depoda, müessese ile ame. le arasındaki ücretlerin ödenme tar. zandan doğan bir anlaşamamazlık yü-! zünden bazı hadiseler başgöstermiş. tir. Hadise şudur : Namlilerin Ahırkapi tütün depo. , sunda sekiz yüzden fazla tütün işçisi çalışmaktadır. Bu işçiler hemen da- » İma tütün işlemekle geçinen insanlar. “dır. 200 den fazlası kadındır. İçlerinde 15 senedir ayni depoda > çalışmakta olan işçiler vardır. Yevmi. “yeleri 50 kuruştan 200 kuruşa kadar- dır. Kasımpaşadan, Ortaköyden, Beşik taştan yürüyerek depoya gelmekte. dirler. © Geçen seneye kadar depoda amele- nin istihkakları haftalık olarak veri. lirken ücretler on günde bir verilme. fe başlanmıştır. Geçen sene üç lira olan haftalık avans omiktarıda on o günde bir liraya indirilmiştir, Evvelki gün amele öğle tatilinde > aralarında murahhaslar seçerek depo direktörü Cemal Nemliye göndermiş- rr ve haftalık şeklinin tediyede esas “ tutulmasını rica etmişlerdir. Amele. min bu dileğinin başlıca sebebi şudur © Esasen az yevmiyeli (olan işçi on gün gibi kendisi için uzun bir müddet 'dayanamıyarak kendini ( veresiyeye kaptırıyor. Veresiye de tabii peşin muameleye nazaran çok bahalıdır. Me —selâ bir kilo ekmek on kuruş olmasma rağmen veresiye on iki kuruşa alın. maktadır. — İşci murahhaslarının dilekleri ilk » anda müessese tarafından hüsnü su- retle karşılanmış ve dün için haftalık verilmese hile avans verileceği vade. dilmistir. Dünkü vaziyet Fakat, dün bu kararın (değiştiği imıştır. Pilvaki ameleye ücret- gene on günlük olarak verileceği Yebiiz edilmiştir. Işçi bu hale itiraz et.| İş ve müessese âmirlerine vaatlerin! hatırlatmıştır. Akşam saat 16,40. Müessese âmir. leri iş başılarını çağırarak işin on gün! tatil edildiğini bildirmişler ve bunun İşçinin taleplerinden ileri geldiği ni iyma etmişlerdir. © Her biri bir aileyi besliyen ve hiç değilse 4 — 5 bin kişiyi alâkadar eden » bu tebliğ ameleyi çok müteessir etmiş > ve iş verilmedikçe depoyu terketmek oİstememişlerdir. Polis geliyor © Bu vaziyet karşısında depo sahip. de polise başvurmuştur. Yavaş yavaş depoya gelen polislerin adedi 300 bulmuş ve işçi depoyu terke mec. — bur edilmiştir. © Deponun tahliyesinden sonrada İşçi ile onları dağıtmak meeburiyetin- “de kalan polisler arasında mücadele, ler olmuş ve üç kadın bayılmış bir ka. dm hastahaneye kaldırmıştır. Deponun önündeki (bu hadiseler dün akşam geç vakte kadar devam et- miş ve hadise yerine gelen Eminönü merkez memuru bu sabah iş vereceği. ni vadederek isciyi evlerine gönder. mistir. Bu sabah Bu sabah işçi her zamanki iş saa- tinde depoya gelince (Odepoyu polis (ordonu altında bulmuştur. Bu yazi, et karşısında bittabi amele işe başlı. namıştır, Bu arada on beş kadar amele zabıta omemurları tarafından “emniyet direktörlüğüne götürülerek kendilerinden etraflı izahat alınmış» tı . Meseleyi bir defa da iş veren Mit. hat Nemliden * sorduk, Bize şunları öyledi: İşçilerim haftalık almakta 1- ır ediyorlar. Halbuki bizon günde para verebiliyoruz ve elbet butun sebebi vardır. Haftalık şekli bizim işimize gelmiyor. Bunun için vaziyet tahaddüs etti. Masmafih, işçiler es. şekli kabul ederlerse derhal işlerine $hryabitirler. Amelelsrin sözleri Diğer taraftan konuştuğumuz bir ele murahhası da diyor ki: “— Ben bu müessesenin 12 senelik işçisiyim. Hiç iş kesildiğini görme dim. Şimdi müessese iş kesiyor. Biz çalışmak istiyoruz. Hepimiz günlük ça lışmamızla geçinen insanlarız. Dile ğimiz sadece ekmek parasını çıkarabil mek ve veresiyeden kurtulmaktır. Bu. nun ıçin haftalık şekli istedik. Bu sabah çalışmak için geldik, ö- nümüze polis çıktı. Bir tavassut eden. müesseseden bizi bir dinliyen olsa da çalışsak. Yoksa bizlerin grev hatırı. mızdan bile geçmemiştir ve getemez... Emniyet direktörü diyor ki: Emniyet direktörü Salih Kılıç ile görüştük, dedi ki: “ «'Tütün amelesi grev yapmış değildir. Yeymiyelerin on günde ve. rilmesi isteği üzerine ortaya bir anla- şamamazlık çıkmıştır. Ameleden ba. larını getirterek dinledim. Depo sa. hibi ile görüşerek amelenin pazartesi gününden itibaren işe başlamalarını temin edeceğim... . Ispanya isyanı (Baş tarafı 1 incide) ve Avusturya kükümeti bu hususta te- şebbüslere girişecektir. Son neler ölünceye kadar Burgos: 7 (A.A) — Cuma (günkü muharebe son haftaların en çetin muha- rebelerinden birisini teşkil etmiştir. Ez- cümle Retamarda general Varela kıta” ları, araziyi karış karış (mücadele ile işgal mecbüriyetinde kalmıştır. Cumhu- riyetçiler muharebede son neferleri ö- lünceye kadar çetin mücadelede bulun- muşlardır. Italyanların nümayişleri 'Tanger, 7 (A, A.) — Limanda de- mirli bulunan iki İtalyan destroyerine mensup yüz kadar İtalyan bahriye ne feri ile bazı İspanyol cumhuriyetçileri arasında bir çarpışma olmuştur. Bah. riyeliler faşist marşlarmı söyliyerek meydandan geçerlerken İspanyollar, e cumhuriyet,, sadalarile muka| le € DIŞ ndan doğ muştur. Şehrin SER Rk kuvvet- leri arbede yerine geldiği vakit Ital - yan bahriyesinin bir inzibat kolu çar- pışmaya iştirak eden neferleri toplrya- rak gemilere sevketmekteydi. Müdafaa hazırlıkları Madrid, 7 — Büyük toplardan bir batarya sehrin mühim bir mevkiine konulmuş ve asileri bombardıman et- meye başlamıştır" Şehrin dış mahalle. leri sakinleri Madridin merkezine ilti- ca etmişlerdir, Çoğu fakir olan bu Za- vallılar ancak birer yatak kurtararak asilerden kaçabilmişlerdir. »... İspanyadaki dahili harp o nihayet Madrit varoşlarında kanlı bir boğuş. maya bir sokak muharebesine inklâp etmiştir. Asiler kafi taarruza başla” mıştır, İhtilâleiler kanlı bir boğuşmadan sonra Madritin cenubunda en hâkim mevki olan'Cerro de Los angeles te- pesini zaptetmişlerdir. Diğer taraftan Madrit içerisindeki hükümet aleyhtarları birdenbire ayak lanmış şehir içerisinde o sokaklarda kanlı boğuşmalar olmuştur. Bir varoş tamamile asilerin eline geçmiştir. Hükümet kuvvetlerinin dün yedi a ülmüştür. Asi tayyareler dün sabah Ali Kan te şehrini bombardıman etmişlerdir. : Tehlike işareti verilince her (o yerdel; ışıklar söndürülmüş, yalnız limanda bulunan İtalyan ve Alman (gemileri bilâkis ışıklarını yakarak kendilerini bel tmişlerdir. Diğer taraftan harbiye (nezareti)? Navalkarneranım asilerden istirdat edildiğini bir tebliğ ile — bildirmiştir Fakat asiler de Faslı askerlerin Mad ritin kenar kısımlarındaki yan sokak- lara girdiklerini ve siddetli bir muha.! | rehe haşladığmı bildirmektedirler, Asiler şehrin bir iki günde diisece- #ini, hükümet de sonuna kadar daya nacağını iddia etmektedirler. falyanların yardımı Londradaki Ispanyol elçisinin In- giliz hükümetine verdiği o bir notaya göre İtalyadan İspanyaya daimi şekil, Kahvelerde kk a ————————— — de gönüllü gitmekte ve asilere iltihak Kadınların askerliği Lâyiha projesi bir komisyonda tetkik edilecek Ankaradan verilen bir (habere göre Başvekâlet, kadınların askerliği hakkın daki lâyikanın bütün © vekâletler mü- messillerinden mürekkep bir komisyon tarafından tetkilkini münasip görmüş - tür. Lâyiha, bu karar üzerine Dahiliye vekâletinden gelmiştir. Komisyon yakm da toplantılarına başlayacaktır. Komisyonun Dahiliye müsteşarı Sab- rinin reisliği altında bütün vekâletler seferberlik şubeleri müdürlerinden te- rekküp edeceği anlaşılmaktadır, Dün İstanbul kız lisesinde şehrimiz- deki kız lise ve orta mektep talebe mü- mesşillerinin iştirakile bir toplantı ya- pılmış ve kadıların askerliği hakkında ki katın lâyihası Kamutaydan geçeceği gün yapılacak mitingin esasları görüşül- müştür ; Iş kanunu (Başlarafı 1 incide) Yozgat, Kırşekir, Kayseri ve Niğde, İkinci mmtaka: Merkezi Afyonka. rahisar olmak Üzere Afyon, Eskisehir Bilecik, Kütahya, Konya, o Isparta, Burdur. Üçüneli mmtaka; Merkezi İstan- bul olmak üzere İstanbul, Bursa, Ko. €aeli, Bolu, Zonguldak. Dördüncü mmtaka: Merkezi İzmir olmak üzere İzmir, Balıkesir, Manisa, Aydın , Denizli ve Muğla. Beşinci mrmtaka; Merkezi Samsun olmak üzere Samsun, Kastamonu, S!. nop, Ordu, Giresun, Amasya, Tokat ve Sıvas. Altrmer mmtaka: Merkezi Adana olmak Üzere Adana, Seyhan, Antalya İçel, Gaziantep, Maraş, Malatya. Yedinci, sekizinci, dokuzuncu eri onuncu (Omıntakalar teşkilâtsızdır Bunların her biri hirirci, ikinci ve ü- çüncü ve dördüncü umumi müfettiş. Hklerin ihtiva ettiği vilâyetlerden te. şekkül edecektir. İş dairesinin her bir teşkilât mı- takası içinde bulunan valilikler, bele. diyeler, tienret ve sanayi odaları, ge. rek iş dairesi reisliği ve gerek mmta- kadaki teşkilât âmiri tarafından vu. ku bulacak taleplere göre icap eden muamelelerin tekemmül etmesi, iste. nilen malümat ve vesikaların toplac- masin! temin edecekler ve iş kanun« tatbikatma hazırlık faaliyetlerinin yi rütülmesi yolunda lâzım olan kolay lıkları gösterecektir. Her yerdeki 7x bıta teşkilâtı, iş dairesi (teşkilâtının salâhiyettar memurlarının vazifeler:- ni ifa hususunda güçlüklere maru kalmamaları için icap eden müzahe, ret ve müdahalede bulunacaklardır, oturan talebe (Baş tarafı 1 incide) kalamış ve haklarında takibata baş - lanmıştır. Kahvelerde oturan talebelerin ba defalık sicilerine işaret edilecek, ikinci defada kendilerine tardı muvakkat ce, zası verilecektir. musiki sanatkârlarını ve Solist MUALLA Dinçsesi Dinleyiniz Pazar günü 2—35 e kadar Udi Hırant'ın Çaylı musiki müsameresi etmektedir. ingiltere aslleri tanıyacak mı? İngilizce “Yorkshire Post,, gözete. si İngilterenin Akdeniz statükosu bo. zulmamak şartiyle asi Franko hükü- metini tanıyacağını yazmaktadır. Eer 7 Ikinciteşrin — 1936 Küçük sanatların himayesi nasıl olmalıdı iplik buhranı Anadoluda bir çok küçük tezgâhları tehdit ediyor Ankarada toplanacak olan küçük sanatlar kongresine hazırlıklar devam elmektedir. Denizli dokumacıları da aralarında İsmaili murahhas seçmiş.i lerdir. Denizli dokumacılarından İs, mail Ankaraya gitmek üzere şehrimi- ze gelmiştir. Kendisinden gerek iplik buhranı ve gerekse Denizli dokuma. cılığızıım vaziyeti hakkında malümat almak pek faydalı olacaktı, Denizli dokumacıları murahhasma ilk sordu. Zum sual şuydu: — Kaç senedenberi (o dokumacılık sahasında büyük fabrikalar açılıyor. Kayseriden sonra Nazilli, Konya F- reyli fabrikaları da işe haşlıyacaktır. Bu, büyük dokuma fabrikaları kars. smda küçük tezgâhların hali ne ola. cak —S$imdilik endişe etmiyoruz. Çünkü bizim yaptığımız mallârın cinslerile, fabrikaların imal ettiği malların cins» leri arasında büyük fark vardır, Fab. rikalar kaput bezi, dimi denilen pa. muklu dokumaları o yapıyorlar, Biz köylü için zifir denilen pamuklu mal-| ları yapıyoruz, Bu itibarla, büyük fabrikaların rekabetinden o müteessir olmuyoruz. Maamafih Afyon Karah!. sarında kaput bezi üzerine İş yapan 600 tezgâh kapanmıştır. Ba tezgâhlar büyük fabrikalara rekabet edememiş. lerdir. Bana kalırsa, küçük tezgihlar fak. Trikaların yaptıkları malları yapmamı! hıdır. Demin söylediğim gibi, artık kaput bezi, büyük fabrika işi olmuş tur. Bizim yapacağımız işler yatak çarşafı, yastık yüzü dokumaktan iba. rettir Bu nevi işleri fabrikalar ya. pamaâzlar. Bu işler, el tezgâhlarında yapılabilecek işlerdir. Bu itibarla kii. çük tezgâhlar yaşamak istiyorlarsa. kendi yapabileceği işler üzerinde dur malıdır, — Hükümetten ne gibi himayeler istiyorsunuz? — Her şeyden evvel iplik o buhra. nından şikâyet ediyoruz. Geçenlerde gazetenizde bu meseleye etraflı bir su rette temas etmiştiniz. İplik buhranı yalnız İstanbulda değildir. Denizlide, Kastamonuda, Merzifonda, hasılı bü- tün dokuma tezgâhlarının toplu bu. lunduğu yerlerde de, iplik buhranı dan şikâyet edilmektedir. İplik buhranı en büyük tesirini Denizlide göstermiştir. Denizlide bi'- hassa Kadrköy nahiyesinde halk do. Maarif Vekâletinin bastıracuğı üç eser Maarif Vekâleti bu sene üç mühiza eserin tercüme ve tabına karar ver. miştir. Bunlardan ilki Martonun 1500 sayıfalık maruf coğrafyasıdır. Bu ter. cüme bir komisyon tarafından yapıla- caktır. Edebiyat fakültesi için milâttan ev velki şark tarihi bastırılacaktır. Bu e. ser profesör Şemsettin tarafından ha. zırlanmıştır. Ayrıca saylav Ismail Hakkmın hz- “ zırladığı “Anadoluda Türk medeniye. ti, isimli eser de bu sene basılacaktı kâyetler temenniler m e ününün izennnznn Kaplumbağa | süratinde posta Aldığımız bir mektupta deniyor Kırklarelinde bulunan aileme veril - mek üzere 22—10-—936 tarih ve 86 4303 numaralı makbuz ile para gönder miştim. Fakat sonra ailem buraya gel- di. Ben de paranın iadesini postaden tedim, Bu arzum 24—10-—936 tarihi, de Kırklareli posta müdürlüğüne yazıl- dı, Ve bir kere de tekit edildi. Faskt ne çare ki bu para hâlâ fstan- bula iade edilmedi. Acaba posta im parayı kaplumbağa! süratinde mi iade ediyor. Yeni eserler “Pratik doktor,, isimli mecmuanın 10 uncu nüshası intisar etmiştir. kumacılıkla yaşar. Vilâyetimiz « linde 8000 den fazla pamuklu d ma tezgâhı bulunmaktadır.Bunla bir kısmı iplik bulamadığı için işle bırakmışlardır. Kadıköyde ziraate elverişli t raklar yoktur. Orada, dokuma tezi ları çalışamaz bir hale (gelirse | müşkül mevkide kalır, hükümetim iplik huhranına karşı bir çare bulâ küçük tezgâhları himaye etmesini | liyoruz.,, Bundan bir müddet evvel, £ bu sütunlarda iplik buhranından setmiştik. Bu buhran devam etmel dir. Bir paket iplik 550 kuruşa ka satılmaktadır. Halbuki hükümet kuruştan Iplik paketlerinin fiyatını bit etmişti. Arada büyük bir fark * dır. Bu fark nereden ileri geliyd İktisat vekâleti müfettişleri bu met hakkındaki tetkiklerine devam etm tedirler. Söylendiğine göre, iplik fabri ları ihtiyaca kâfi derecede İistih yapmıyormuş, Iktisat vekâleti bu ziyet karşısında dışarıdan pamuk liği getirmesine karar vermiştir. F kat henüz bu karar resmi makamli tebliğ edilmemiştir. HA Sevoilisini öldüren (Baştarafı 1 incide) İmalâthane sahibi Marko vakayı rakola haber verince, polis Ahmet ni, suçluyu yakalamıştır, Bekçi H: de kanlı bıçağı yerde bulmuştur. Müddeiumumi vakayı etrafiyle #£| İattıktan sonra maznunun ileri sür: ğü Raşelin, Üvey anasmm Leon Bel Tı sevdiği hakkındaki iddiayı de ve cerhetmistir. Mülddetumumi mütaleasını şöyle tirmiştir; “ew Üç dört ay süren bir tanışm dan sonra, red cevabı, suçluya 8 gelmiş ve bu tesir altında olarak Ö dürmek kastiyle vurmuğlur. Faki öldürmeği evvelden tasarlıyarak dg gi! Bu itibariz, suçu işlerken 18 yasi! bitirmemiş olduğu gözönünde tul rak ve mevkvi'iyet müddeti hesaba tılarak, ceze kanununun 448 inci m08İ desine göre ceza kesilmesini istiY TUZ, Bundan sonra Leon Beharm avu! ti da müdafaa yapmıştır. Bu sabahki celsede Maznun bu sabah on (sene b4$ hapse, müebbeden hizmeti “e mahrumiyetine, kızm varislerine “ lira tazminat vermeye mahküm edü” tir. Maznun evvelâ on beş seneye 5' küm edilmiş, yaşının küçüklüğü de sile cezası on sene beş aya indirilmi mm