7 Kasım 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

İzmit Kâğıt ve karton Fabrikası Dün B. Celal Bayarın bir nutkiyle, Maliye Vekilimiz tarafından açıldı Güzide bir davetli kitlesinin hazır bulunduğu açılma töreni, İzmitte büyül Başbetke SAVYET BAYRAMI F.R. ATAY Bugün, Moskova'da, Savyet dostlarımız, kendi inkılâblarının on dokuzuncu yıldönümünü kutlamak. tadırlar. Savyet Rusya'nın ilk dostuyuz, Türkiye'nin ilk dostu ol- ı;ınk fazileti dahi Savyet Rusya'nm- ur, İki inkılâb rejimi arasındaki bü- tün farkdara rağmen, bu iki inkılâb arasımda, kendi — memleketlerinde halk saadetine çalışmak ve adaletçi olmak, ve dışarrya karşı, barışcı ve milletlerin birsitlği davacısı olmak bakmımdan son derece yakın bir münasebet, vardır. Onun için, iki dost devlet birbirimizi kardeş diye anarız. Buwün, on dokuzuncu yaşı- na giren Savvet devletinin taliini dünya inkâr ederken, buna biz inan- mısız ve onu biz, istemisizdir. Çün- kü Kemalistler etrafrmızda ve bütün dünyada insani ve barısçı bir âlem tocrnüs etmesini emel edinmiştik. Savyet inkılâbı, aradan geçen u- zun seneler içinde, yalnız bizim gibi dostlarını ve iyicillerini değil, lâkin, düşmanlarını ve kötücüllerini iknâ edecek bir ileri tekâmül hareketi ü- zerinde yürümüştür. Savyet Rusya, sade dostları ve lmırışıılırı değil, lâkin, eğer politika münasebetleri ve hacim nisbetleri düsünülecek olursa, âlem sulhu için faydalr olmuştur. İnkıdâbçı Atatürk Türkiyesinin, Leninci Rusya 1le ni- çin dost olduğunu ilk zamanlarda anlamıyan - ve istemiyen nice dev- letler, en sonu, onunla sulh uğrunda cebhe birliği etmenin cıhansümul ve insaniyetli menfaatlerini anlamışlar- dır. İki inkılâbeı devler, ikısi de, söz- lerini tutmuslar ve şeflerinin muhab- betli idaresi altında, kendi halk yı- ğgınlarıma vâd ve dünyaya ilân ettik- leri davalarmı gerceleştirmisler ve kudretlenmişlerdir. Her ikisine hü- €âm plânımım esasını teşkil eden if- tira ve şünbe, nihayet, bakikati anla- mak istidadında olanlır arasında de- Tin bir hüküm değişikliğine sebeb ol. mustur. Savyet Rusya ve inkdâbc Tür- hye, kendi emniyet menfaatle - rini, dünya sulhunun ermniyeti davâsına bağlamağı ve bu suretle el ve iş birliklerine herkesin hürmet etmesi lâzım gelen, bir şümul ver- meği bilmişlerdir. Dostluğumuz gibi, — menfaatleri- miz bir kalmakta devam ediyor. Dünya şartları tehlikeli, sulh ve hü- riyetler için tehlikeli olmakta devam ettikçe, bu dostluğun ve menfaat bir- Kğinin kuvveti artmakta devam ede- cektir. Savyet Rusya ihtilâlcilerinin on dokuzuncu bayramlarını tebrik ede- riz. Bu, bizim de kutlamakta oldu- Bumuz bir yıldönümüdür: 29 teşrin, Aynı ihtilâlcilerin, aynı derecede be- nimsiyerek kutlamakta oldukları bir bayram olduğu gibi! P Halk yığınlarımızın saadetine ve milletler arasında sulh nizamının Hdevam etmesine calışmak gayemiz Olduğu gibi, her iki inkılâb devleti- Di, gayesi bu olan çılışmılırmdı mu- vaffak görmek, bizi onlar için oldu- Bu kadar, onları da bizim için sevin- diren vesilelerdir. Ankara, Moskova'nm bayramını ©n dokuzuncu defa olarak yeniden tebrik eder. Dün açılan İzmit kâğıd fabrika sının kâğıd makineleri dairesi İzmit, 6 (ALA.) — Kâğıt ve karton fabrikasının açılış töreni bugün burada büyük tezahürlere vesile olmuştur. Günlerdenberi bu güzel hâdiseyi kutlamak için hazırlıklarda bulunmak- ta olan İzmit halkı bu sabah erkenden, Ankara ve İstanbuldan davetli olarak gelmekte olan misafirlerini karşılamak için istasyona giden yollara dökülmüş- lerdi. Fabrikanın civarı kalabalık bir bhalk kütlesi ile dolu idi. Ankaradan bir kısım misafirleri getirmekte olan Ana- i ve onu takiben de İstan« buldan gelen tren İzmite geldiler. Merasime riyaset edecek olan Eko- nomi Bakanı Celâl Bayar ile — Maliye Bakanı Fuat Ağralı, Gümrük ve İnhi- satlar Bakanı Râna Tarhan ve Nuri Büyük Millet Meclisi riyaset divanı azasiyle mebus- lar, Sümer Bank genel direktörü Nu- rullah Esad ve vi letler ileri gelenleri ve ordu büyükleri yerli ve ecnebi mat.: buat mümessillerini getirmekte olan (Sonu 6. ınci sayfada) Bela Bartok dün ilk konferansını verdi Könferansçı Mâcar vö Türk hâlk Conkerin riyasetindeki muüsikilerinin Mmenşe birliğini ve * Macar musiki - sanatı üzerinde folklorün oynadığı büyük rolü i- zah etti. Dost macar milletinin büyük kom- pozitörlerinden ve musiki âlimlerinden olup Macaristan sınırlarının çerçeve- sinden çok aşkmn milletlerarası bit şöh- retin sahibi olan Bela Bartok, halkevi- mizin davetlisi olarak Ankaranın misa- fiti bulunuyor. Halk musikileri üzerindeki tetkik. leriyle temayüz etmiş olan bu kıymetli musiki âliminin aramızda bulun musiki kültürünü folklor temeli Üzc. rinde yeniden kurmak işine girişmiş o- lan inkılâb Türkiyesi için sevinçle kar- şılanacak bir hâdisedir. Macar musiki âlimi, dün, Ankarada vereceği birkaç konferans ve konserden Hlkini Ankara halkevimizde saat 18 de kalabalık bir dinleyici kitlesi önünde vermiştir. İki milletin musiki sahasında müş- terek menşeleri k ır müşterek çalışma metodları bakımından çok dikkate de- ğer olan dünkü konferansında, Bela Bartok, memleketimizde konferanslar (Sonu 6. mci sayfada) tezahürlere v CN sile verdi t 7 SONTEŞRİN 1936 CUMARTI Son haberlerimiz üçüncü sayfada K e HER YERDE 5 KURUŞ DİL ARAŞTIRMALARI “Müzik,, terimi üzerinde bir etüd tecrübesi JI (*) Şimdi kelimenin bir de Güneş - Dil teorisiyle etlemolojik ve semantik ana- lizine bakalım. Kelimenin müzik ve grekçe Mousiki şekillerini alalım: bu son kelimedeki “u” diftongu "ou” diye okunuyorsa da, yukarda gördüğümüz etki dört imlâ şeklinden diftongu iycab ettiren bir sesin düşmüş olduğu anlaşıl- maktadır; İşte bunun için grekçedeki diftongu ihmal etmemeliyiz. Bu iki şek- lin etimolojik formülleri şunlardır? ()- (2) ) 4W () (6) H um H uğ | us H ik Hiğ H üm-F.Hür4ikH, İkinci şeklin nokta ile doldurulan tarihiğ inkişaf esnasında kontraksiyonla düşmüştür. Bütün unsurlarını muhafaza eden bi- rinci formülün birer birer elemat semantik bakımından inceleyilelim: () uğ: Ana - kökü temsil eden bu unsurun güneşin hangi vasfını ifade et- tiğini bize bildirecek olan kelimenin yukarda tahlil etmiş olduğumuz mana- iki unsuru Yazan; Ahmet Cevat EMRE sıdır. Bu mana “lâtif ifade” suretinde hulâsa ediliyordu. Bunda esas olan gü zellik'tir; sanat demek güzelliğin lâtif ifadesi demektir; bu ifade müzikte ses le, diğer sanatlarda sözle, başka hareketlerle olur. Güzellik, bütün şekilleriyle, güne- şin aydınlık ve sıcaklık - vasıflarından çıkmıştır: o balde, ana - kök aydınlık iyle bu kelimenin jestle veyı terkibine girmektedi Güzelliğin duyulması da kelimenin teşekkülüne giren subjektif bir unsur- dur; öyle ise, duygu, his, şaur da ana « kökün menşede temsil ettiği diğer blr anlam unsurudur. Ana » kökün haiz ol duğu bu anlami, onun yerine kaim olant (2) um unsuru temsil eder. (3) uğ unsuru ise temsilin bir obje veya süje vasıtasiyle olduğuna delâlet eder, (Sonu $. üncü sayfada) (*) Bu yazının baş taraft dünkü 54 yımızdadır. Mülkiye dün geldi. Eski mülkiyeliler ve yuksek tahsil gençliği, mülkiyeyi lâğık olduğu sevgi ve heyecanla karşıladılar Eski mülkiyelilerden B. Ahmed .İhsan Tokgöz, genç mülkiyelilere nutuk verirk en. — Genç mülkiyeliler namına bir talebe cevab v eriyor. — Atatürk anıtına çelenk konuld uktan sonra. YUGOSLAVYALI GAZETECİLERE GÖRE Atatürk, devlet adamlarımız ve türk -yugoslav dostluğu Yugoslavya Başvekili muhterem Stoyadinoviç ile Ankara ve İstanbulu ziyaret eden yugoslav gazeteciler memleketimizden ayrılacakları gün, bana seyahat intibalarını anlattılar, Bu intiba- ları aynı zamanda türk - yugoslav dostluğunun iç yüzünü ve de- rin sebeblerini anlatan birer vesika olarak “Ulus,, da neşretmek benim için büyük bir bahtiyarlıktır. 'Eski başvekil Pasiç tarafından elli altı sene evvel tesis edilen Samouprava gazetesinin başmuharriri Milan, - Stol- mirovitch - Yovanoviteh ; — Her hangi bir mevzua temas et « meden önce, muhterem — meslekdaşımız “Ulus” vasıtasiyle türk dostlarımıza, bilhassa türk meslekdaşlarımıza, bizi çok mütehassis eden iyi kabullerinden (Sonu 5. inci sayfada) (Yâzısı 5, inci sayfada) PARANTADNRALAT ERİE AO ODA Bugün İç sayfalarımızda İKİNCİ SAYFADA, El işleri sergisi — Düşünüşler İzmit kâğıd fabrikası. — Polis teşkilât kanunu. ÜCÜNCÜ SAYFADA: Yarı Sıyasal: Ruzvelt'in zafetle — Dış haberler DÖRDÜNCÜ SAYFADA: Atatürke gelen tebrik telgrafları