7 Kasım 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

.ini, ON YEDİNCİ YIL. NO: 5490 ULUS “ ADIMIZ, ANDIMIZDIR 7 SONTEŞRİN 1936 CUMARTESİ Son haberlerimiz üçüncü sayfada B üo. | HER YERDE 5 KURUŞ İzmit Kâğıt ve karton Fabrikası Dün B. Celal Bayarın bir nutkiyle, Maliye Vekilimiz tarafından açıldı Güzide bir davetli kitlesinin hazır bulunduğu açılma töreni, Başbetke SAVYET BAYRAMI F.R. ATAY Bugün, Moskova'da, Savyet dostlarımız, kendi inkılâblarmın on dokuzuncu yıldönümünü kutlamak- tadırlar. Biz, Savyet Rusya'nm ilk dostuyuz. Türkiye'nin ilk dostu ol- mak fazileti dahi Savyet Rusya'nın- dır. İki inkılâb rejimi arasındaki bü- tün farklara rağmen, bu iki inkılâb arasında, kendi — memleketlerinde halk saadetine çalısmak ve adaletçi olmak, ve dışarrya karşı, barışcı ve milletlerin birşitliği davacısı olmak bakımından son derece yakın bir münasebet, vardır. Onun için, iki dost devlet birbirimizi kardeş diye anarız. Busün, on dokuzuncu yaşı- na giren Savvet devletinin taliini dünya inkâr ederken, buna biz inan- mısız ve onu biz, istemisizdir. Cün- kü Kemalistler etrafrmızda ve bütün dünyada insant ve barısçı bir âlem teessiis etmesini emel edinmiştik. Savyet inkılâbı, aradan geçen u- zun seneler içinde, yalnız bizim gibi dostlarını ve iyicillerini değil, lâkin, düşmanlarını ve kötücüllerini iknâ edecek bir ileri tekâmül hareketi ü- zerinde yürümüştür. Savyet Rusya, .sade dostları ve komşuları değil, lâkin, eğer politika münasebetleri ve hacim nisbetleri düsünülecek olursa, âlem sulhu için faydalr olmuştur. İnkılâbçr Atatürk Türkiyesinin, Leninci Rusya 1le ni- çin dost olduğunu ilk zamanlarda anlamıyan - ve istemiyen nice dev- letler, en sonu, onunla sulh uğrunda cebhe birliği etmenin cihansümul ve insaniyetli menfaatlerini anlamışlar- dır. İki inkılâbcı devler, ikısi de, söz- lerini tutmuslar ve şeflerinin muhab- betli idaresi altmda, kendi halk yı- ğınlarına vâd ve dünyaya ilân ettik- leri davalarmı gerceleştirmisler ve kudretlenmışıerdır. Her ikisine hü- cüm plânmın esasımnı teşkil eden if- tira ve şünhe, nihayet, hakikati anla- mak istidadında olanlar arasında de- rin bir hüküm deği: îkliğine sebeb ol- 'mustur. Savyet Rmyn ve inkdâbcı Tür- kiye, kendi emniyet menfaatle - dünya — sulhunun - ermniyeti “davâsma bağlamağı ve bu suretle el ve iş birliklerine herkesin hürmet etmesi lâzım - gelen, bir şümul ver- .meği bilmişlerdir. Dostluğumuz gibi; menfaatleri- miz bir kalmakta devam ediyor. Dünya şartları tehlikeli, sulh ve hü- riyetler için tehlikeli olmakta devam ettikçe, bu dostluğun ve menfaat bir- liğinin kuvveti artmakta devam ede- cektir. - Savyet Rusya ıhtılnlcılnnnm on dokuzuncu bayramlarını tebrik ede- riz. Bu, bizim de kutlamakta oldu- Bumuz bir yıldönümüdür: 29 teşrin, aynı ihtilâlcilerin, aynı derecede be- nimsiyerek kutlamakta oldukları bir bayram olduğu gibi! P Halk yığınlarımızm saadetine ve milletler arasmda sulh nizamının devam etmesine calışmak gayemiz olduğu gibi, her iki inkıdâb devleti- ni, gayesi bu olan çalışmalarmda mu- anfak görmek, bizi onlar i ıçın oldu- Bu kadar, onları da bizim için sevin- diren vesilelerdir. * Ankara, Moskova'nm bayramımı 'ön dokuzuncu defa olarak yeniden tebrik eder. İzmitte büyük tezahürlere vesile verdi Dün açılan İzmit kâğıd fabrika sının kâğıd makineleri dairesi Bi İzmit, 6 (A.A.) — Kâğıt ve karton fabrikasının açılış töreni bugün burada büyük tezahürlere vesile olmuştur. Günlerdenberi bu güzel hâdiseyi kutlamak için hazırlıklarda bulunmak- ta olan İzmit halkı bu sabah erkenden, Ankara ve İstanbuldan davetli olarak gelmekte olan misafirlerini karşılamak için istasyona giden yollara dökülmüş- lerdi. Fabrikanın civarı, kalabalık bir halk kütlesi ile dolu idi. Ankaradan bir kısım misafirleri getirmekte olan Ana- dolu ekspresi ve onu takiben de İstan- buldan gelen tren İzmite geldiler. Merasime riyaset edecek olan Eko- nomi Bakanı Celâl Bayar ile — Maliye Bakanı Fuat Ağralı, Gümrük ve İnhi- sarlar Bakanı Râna Tarhan . ve Nuri Conkerin riyasetindeki Büyük Millet Meclisi riyaset divanı azasiyle mebus- lar, Sümer Bank -genel direktörü Nu- rullah Esad ve vekâletler ileri gelenleri ve ordu büyükleri yerli ve ecnebi mat- buat mümessillerini getirmekte olan (Sonu 6. ınci sayfada) —< >—— Bela Bartok dün ilk konferansını verdi Könferansçı Macar ve Türk halk - musikilerinin menşe birliğini ve Macar musiki * sanatı: üzerinde folklorun öynadığı büyük rolü i- zah etti. y Dost macar milletinin büyük kom- pozitörlerinden ve musiki âlimlerinden olup Macaristân sınırlarının çerçeve« sinden çok aşkın milletlerarası bir şöh- retin sahibi olan Bela Bartok, halkevi- mizin davetlisi olarak Ankaranın misa- firi bulunuyor. Halk musikileri üzerindeki tetkik- leriyle temayüz etmiş olan bu kıymetli musiki âliminin aramızda bulunması, musiki kültürünü folklor temeli Üüze«- rinde yeniden kurmak işine girişmiş o- lan inkılâb Türkiyesi için sevinçle kar- şılanacak bir hâdisedir. Macar musiki âlimi, dün, Ankarada vereceği birkaç konferans ve konserden ilkini Ankara halkevimizde saat 18 de kalabalık bir dinleyici kitlesi önünde vermiştir. İki milletin musiki sahasında müş- terek menşeleri kadar müşterek çalışma metodları bakımından çok dikkate de- ğer olan dünkü konferansında, Bela Bartok, memleketimizde konferanslar (Sonu 6. ınci sayfada) DİL ARA ŞTIRMALARI “Müzik,, terimi üzerinde bir - etüd tecrübesi 1L . ) Şimdi kelimenin bir de Güneş - Dil teorisiyle etimolojik ve semantik ana- lizine bakalım. Kelimenin müzik ve grekçe Mousiki şekillerini alalım: bu son kelimedeki “u” diftongu “ou” diye okunuyorsa da, yukarda gördüğümüz eski dört imlâ şeklinden diftongu iycab ettiren bir sesin düşmüş olduğu anlaşıl- maktadır; İşte bunun için grekçedeki diftongu ihmal etmemeliyiz. Bu iki şek- lin etimolojik formülleri şunlardır: a)- (. 0 4) ) ) Mousiki: uğ t um - uğ t us t ik t iğ Müzik güğdümt tüztik F, İkinci şeklin nokta ile doldurulan iki unsuru tarihiğ inkişaf esnasında kontraksiyonla düşmüştür. Bütün unsurlarını muhafaza eden bi- rinci formülün birer birer elemanlarını semantik bakımından inceleyilelim: (1) uğ: Ana - kökü temsil eden bu unsurun güneşin hangi vasfını ifade et- tiğini bize bildirecek olan kelimenin yukarda tahlil etmiş olduğumuz mana- Yazan: Ahmet Cevat EMRE sıdır. Bu mana “lâtif ifade” suretinde hulâsa ediliyordu. Bunda esas olan gü« zellik'tir; sanat demek güzelliğin lâtif ifadesi demektir; bu ifade müzikte ses- le, diğer sanatlarda sözle, jestle veya başka hareketlerle olur. Güzellik, bütün şekilleriyle, güne« şin aydınlık ve sıcaklık vasıflarından çıkmıştır: o halde, ana - kök aydınlık ve sıcaklık anlamlariyle bu kelimenin terkibine girmektedir, (Güzelliğin duyulması da kelimenin teşekkülüne giren subjektif bir unsura dur; öyle ise, duygu, his, şuur da ana « kökün menşede temsil ettiği diğer bi anlam unsurudur. Ana - kökün haiz ol duğu bu anlamı, onun yerine kaim olan? (2) um unsuru temsil eder. (3) uğ unsuru ise temsilin bir obje veya süje vasıtasiyle olduğuna delâlet eder,. (Sonu 4, üncü sayfada) (*) Bu yazının baş tarafı dünkü sa yımızdadır. ; Mülkiye dün geldi. Eski mülkiyeliler ve yüksek tahsil gençliği, mülkiyeyi lâğık olduğu sevgi ve heyecanla karşıladılar ——— Eski mülkıye!ı!erden B Alımed .İhsan Tokgöz, genç mülkiyelilere nutuk verirk en. — Genç mülkiyeliler namına bir talebe cevab v eriyor. — Atatürk anıtına çelenk konuld uktan sonra. di n lll YUGOSLAVYALI GAZETECİLERE GÖRE Atatürk, devlet adamlarımız ve türk -yugoslav dostluğu Yugoslavya Başvekili muhterem Stoyadinoviç ile Ankara ve İstanbulu ziyaret eden yugoslav gazeteciler memleketimizden ayrılacakları gün, bana seyahat intibalarını anlattılar. Bu intiba- ları aynı zamanda türk - yugoslav dostluğunun iç yüzünü ve de- ıin sebeblerini anlatan birer vesika olarak “Ulus,, da neşretmek benim için büyük bir bahtiyarlıktır. 'Eski başvekil Pasiç tarafından elli altı sene evvel tesis edilen Samouprava gazetesinin başmuharriri Milan, . Stoi- mirovitch - Yovanovitch; — Her hangi bir mevzua temas et « YA N meden önce, muhterem meslekdaşımız “Ulus” vasıtasiyle türk dostlarımıza, bilhassa türk meslekdaşlarımıza, bizi çok mütehassis eden iyi kabullerinden (Sonu 5. inci sayfada) Te SELAN zi aei BK y AA di adai Za laeeaiğidür l e Ü FU AM (Yazısı 5, inci sayfada) Bugün İç sayfalarımızda İKİNCİ SAYFADA, El işleri sergisi — Düşünüşler İzmit kâğıd fabrikası. — Polis teşkilât kanunu. ÜCÜNCÜ SAYFADA: Yarı Sıyasal: Ruzvelt'in zaferiş — Dış haberler DÖRDÜNCÜ SAYFADA: Atatürke gelen tebrik telgrafları