4 Mayıs 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 8

HABER kşam Postası 1 Wli"ll "M Osmanlıcadan Türkçeye Karşılıklar Kılavuzu : 38 1 — Öz türkçe köklerden gelen sözlerin karşısına (T. Kö.) belde- ği (alâmeti)i konmuştur. Bunla - rın her biri hakkında sırası ile uzmanlarımızın (mütehassıs) ya- zılarını gazetelere vereceğiz. 2 — Yeni konan karşılıkların iyi ayırd edilmesi için, gereğine göre, fransızçaları da yazılmış, ayrıca örnekler de konulmuştur. 3 — Kökü türkçe olan kelime- lerin bugünkü işlenmiş ve kulla- nılan şekilleri alınmıştır: Aslı ak olan hak, aslı üzüm olan hüküm, türkçe “çek,, kökünden gelen şe kil gibi. 'l'oul etmek — — Coezalandır - —(l'ı.)Pııdr Teçhiz etmek — — Donatmak — (Fr.) Armer, öguper Teçhizat — Dinatı Örnek: Silel donatı — Teçhizatı askeriye, 'Tedahül — Girinç, geri kalan Örnek: Geri kalan ayıklar — Te- dahülde kalan maaşlar. 'Tedarik etmek — Edinmek, hazır- 'Tedavi etmek — Sağıtmak, hak - eyilemek — (Fr.) Soigner 'Tedavül etmek — Geçmek, dön - mek, dolaşmak 'Tedbir — Tedbir (T. Kö.) KAr N etmek — Ürkütmek, yıl - dırmak — (Fr.) Effrayer. Tedehhüş — Yılım, — yılgınlık — (Fr.) Epouvanter 'edehhüş etmek -- Yılmak Tedenni etmek — Alçalmak, geri- lemek — (CFr.) Balsser, diminuer, #tre en döcadence Tedeyyün — Borçlanma — (Fr.) S'endetter Tedfin etmek — Gömmek — (Fr.) Ensevelir, en terrer Tedfin merasimi — Gömme alayı — (Fr.) Entererrement Tedib etmek — Uslandırmak, yo- la getirmek 'Tediye — Üdeme Tediye etmek — Ödemek, borcu - nu vermek — (Fr.) Payer Tedkik etmek (Bak -— FT (Bak : 'l'“»bıı T (Fr.) Btaider, examiner minutleuse- ment Tedmir etmek — Sındırmak, tepe- lemek v Tedrict — Derecel — (Pr.) Gra - 'l'edı-laı Azar azar, derece de- — (Fr.) Graduellement 'l'elvlı etmek Dergimek — (Fr.) Codifier, fonmer un recueil Todvlr M — evirmek, döndür- — (Fr.) Diriger, tourner 'l'udilb etmek — Uhıımık. edeb- Tenmek Teehhül etmek — Evlenmek 'Teellüm etmek — Acınmak, elem- kı;* l(l'= îı ehagriner 'eemm — Düşünmek, MIİ’ ftaşınmak — (Fr.) Refl&ehir, TımdM—l— da' âl;'ll—(h.).ldrın:hm:. 2 — (Bak: İhtiyat) Teecssüf etmek — Efeslenmek Teessür (Bak hüzün) — Üzün Teessüs etmek -— Kurulmak, yer- Teşmek " Teeyyüd etmek — Doğru çıkmak, w—(h.)szmm ÜÖvünç — (Fr.) Van - Tefahur etmek Bi m e e Ze n T S ala 'Tefekkür — Düşünmek — (Fr. Bti (Fr.) Teferraat — Ayrmtılar — (Fr.) Dötails 'Teferrüç (Bak: Tenezzüh) _'ıvınuıtııı — Tekleşmek, olmak, birinelleşmek — (Fr.) Se d (Fr.) Teferrüs etmek — 1 — Sezinle - mek, 2 — (Bak: feraset) - Tehassür etmek — Göresimek, öz- lemek Tefessuh etmek — Bozulmak, çü- Tümek, kokmak (Fr.) Se cor - Fompre Tefe'ül etmek — Uğursamak, fal açmak — (Fr.) Augurer, prtsager Tefevvuk — Üstünlük 'Tefevvuk etmek — Üstolmak Tefevvüh — Dil uzatma Tefevyüh etmek — Ağza almak, ağız bozmak — (Fr.) Proförer Tefrika (Bak: fesad) Tefriş etmek — Döşemek — (Fr.) Meubhler 'Tefsir — Yora (Fr.) Commen - talre Tefsir etmek — Yormak, yora « mak — (Fr.) Commenter Teftiş etmek — 'Teftiş etmek — (Fr.) İnspeeter Tegafül etmek — Anlamazlıktan gelmek, anlamaz görünmek — (FTr.) Feindre de ne pas comprendre Tehaclm etmek — Üşlüşmek, top - laşmak — (CPr.) Assalllir Tehalüf — Uyuşmazlık Teharrük etmek — Krmıldamık, harekete ge'-rek Tehassun etmek — Sığınmak, pus Janmak, kapanmak — (Fr.) Se refu - er Tehaşi (Bak: haşyet, ihtiraz) — Sakınma Tehaşşüd etmek — Birikmek, yı - ğılmak 'Tehcir etmek — Göçürmek 'Tehdid — Hötlem, gözdağı — (Fr.) Menace Tehdid etmek — Hötlemek, yum- durmak — (Fr.) Menacer Tehevvür etmek — Kizmak, kâ - pürmek, hiddet etmek (Fr.) S'emporter Teheyyüç etmek — Heyecanlan - mak Tehi — Boş Tehie etmek — Hazıtlamak Tehlike — Tehlike €T. Kö.) 'Tehvin etmek — Kolaylaştırmak, afifletmek — (Fr.) Faciliter, alle - ger Tehyle etmek — Heyecanlandır « mak Tehzib etmek — Düzeltmek, te - mizlemek — (Fr.) Edifier Tehziz etmek — Titremek 'Tekabül etmek — Karşılık olmak, karşılaşmak, karşılamak Tekalif — Vergiler—(Fr.) IııpM:ı 'Tekâmül — Evrim — (Fr.) Eyo - lııh'oıı — Tekâmül etmek (Fr) Evoluer 'Tekâpu (Bak: Tezellül, tabasbus) Tekâsüf etmek (Bak: Kesafet) — Sıklaşmak, toplanmak — — (Fr.) S'epnissir Tekâsül — Üşenme, gevşeklik, e - rinme — (Fr.) Nögligence, mangue de soin Tekâsül göstermek — Üşenmek, erinmek Tekatu etmek — Çapraşmak, ke - sişmek — (Fr.) Se eroiser, se couper Tekatu noktası — Çatak — (Fr.) Point de rencontre Mütekatı — Çapraşık, çatışık Tekaüd etmek (Bak — Mütekald) - — Emekliye ayırmak — (Fr.) Mettre en retraite Tekaüd maaşr (Bak: Mütekaid) — Emeklik, emekli aylığı Tekaüd olmak — llüliyı aşTIl- mak Tekavvüs etmek — Kıvilcılııl Tekayyüd etmek — Kayıtlanmak 'Tekayyüh etmek — İrinlenmek, irin bağlamak. Tekdir etmek — M azar - lamak, paylamak — Tekeffül etmek — Kefil olmak, üstüne almak Tekellüf — Yapıntı, gösteriş, ö - Teklif — Ünerge — (Fr.) Propao - sition Teklif etmek (Bak: Tekellüf) — 1 — Önergemek, 2 — Öne sürmek, 3 — Yüklemek, 4 — İleri sürmek. 'Teklifsiz — İçli dışlı — (Fr.) Fa - milier Teklis etmek — Tamamlamak, tü- kellemek, bitirmek — (Fr.) Aehever, finir Tekrar — Tekrar (T. Kö,) k 2 tmek bzlm Teksif etmek «« Sıklaştırmak, ko- yulaştırmak, toplamak 'Teksir etmek — Çoğaltmak Tekvin etmek — Var etmek, ya - ratmak, kılmak — (Fr.) Crder Tekzib etmek — Yalanmak — (Fr.) Dömentir Telâffuz — Lâfza Telâffuz etmek — Söylemek, 1Aâf- zamak — (Fr.) Prononcer 'Telâkki — Anlayış Telâkki etmek — Almak, saymak Hüsnü telâkki etmek — İyiye al- mak Sui telâkki — Kötüye almak Telâş — Telâş (T. Kö.) — (Fr.) Hâte, empressement 'Telâtum — Çalkantı — (Fr.) On- dulation Telâtum etmek — Çalkanmak, dalgalanmak Telebbüs — etmek — Giyinmek — (Fr.) Se vötir, s'habiller Telef etmek — Üldürmek, yoket - mek, bitirmek — (Fr.) Tuer, dilapi- der, andantır 'Telehhüf etmek — 1 — Bak: Te - essür, iztirab), 2 — Yanmak, yanıp yakılmak — (Fr.) Se Tamenter 'Televvün — Alacalık — (Fr.) Ver- satilitö, inconstance Televvün etmek — Alacalanmak Mütelevvin — Alaca, dönek — (Fr.) Versatile, inconstant Teleyyün — Yumuşama, sulan - — (Fr.) Amollissement Telezzüz etmek — Tadalmak, tad- Janmak — (Fr.) Goüter, se dölester Telgraf — Telgraf Posta ve telgraf — Posta ve tel - graf ve telefon (P. 'T.T.) Telh — Acı Telhis etmek mek) 'Telif etmek — Bağdamak — (Fr.) Concilier 'Telifibeyn etmek — Arabulmak — (Fr.) Reconellier Telih (Bak: Mabud) tırma — 'Telih etmek — (Bak; Mabnd) — Tanrısamak — (Fr.) Deifier Tel'in etmek — İlemek — (Fr.) Maudire Telkih etmek — Aşılamak — (Fr.) , Vacciner Telkin — Oydam — (Fr.) Sugges- Hon Telkin etmek — Oydamak — (Fr.) (Bak: Hülâsa et - — Tanrılaş- Tellâl — Yağırtmaç — tier, erieur public Telmih etmek (Bak: İma etmek) — (Fr.) Lalaser â entendre, faire un allusion 'Telvin etmek — Boyamak — (Fr.) Colorer, colorler Telvis etmek — Kirletmek — (Fr.) Salir Temadi etmek — Uzamak, sür | — (Fr.) Se prolonger, durer Temas — Değet Temas etmek — Dokunmak, değ - mek — (Fr.) Toucher 'Temasta bulunmak — Değette bulunmak — (Fr.) Etre en contact (Fr.) Cour- Temaşa — Seyir — (Fr.) Con - templer Temayül —1—Eğlim (mey, meyelân) — 2 — Eğginlik — (Fr.) İnelinatlon, penchant Temayül etmek — Eyilmek, eğin - mek, yatmak — (Fr.) S'ineliner, se pencher Temayüz etmek — Seçkilenmek, kendini göstermek — (Fr.) Se distin güer Temdid — etmek — Uzatmak — (Fr.) Prolonger 'Temekkün etmek — — Yerleşmek — (Pr.) S'etablir, se fixer 'Temellük etmek — Yaltaklanmak, yüze gülmek — (Fr.) Flatter 'Temenni etmek — Dilemek, umun- mak — (Fr.) Souhaiter Temerküz etmek — Merkezleşmek — (Fr.) Se concentrer 'Temerrüd — Direnç — tötement Temerrüd etmek — Direnmek — (Fr.) S'entâter Mütemerrid — Direngen, direnik Temessük — etmek — Tutunmak, (Fr.) En - — (Fr.) Se rtförer â.. yERaRa AA : Profit, gaim , Temevvüç etmek — Dalgalanmak — (Fr.) Onduler 'Temeyyu etmek — Suyumak, su - laşmak — (Fr.) Se liguâfier Temeyyüz etmek (Bak: Temayüz) 'Temhir etmek — Mühürlemek — (Fr.) Sceller, cacheter Teminat — İnanca — (Fr.) Garan- tie 'Teminat akçası — Tutak — (Fr.) Cautionnement, garantie 'Temin etmek — İnançlamak, inan vermek, sağlamak, — elde etmek — (Fr.) Assurer, grantir Temkin — Ağır başlılık — Dignit& Temkinli — Ağırbaşlı Temrin — Yumuş — (Fr.) Exer - cice Temyiz — Ayırd — (Fr.) Distine- Hon Temyiz etmek — Ayırdetmek, a - yırtlamak, seçmek — (Fr.) Dinstin - CFr.) | güer Mahkemel temyiz — Yargulay — (Fr.) Cour de cassation Divanı temyizi askeri gutay Diyanı muhasebat — Sağışkur — (Fr.) Cour des comptes Tenakus etmek — Axılnık, eksil- mek, Tenakuz — Tutııızlıi Tenasuh — Tondeğişimi — M&tempsyehose Tenasüb — Uygu, yakışık, nis - betleşme — (Fr.) Conaveance, prop: rortion Tenasül — Dölerme Procrtation, göntration Tenazur (Bak: Mütenazır) — Uy- ka — (Fr.) Symötrle Tenbih etmek — 1 — Uyarmak, uayandırmak, 2 — (Bak: ihtar) Tendürüst — Sağlam — (Fr.) Robuste Tenebbüt etmek — Bitmek, çim - lenmek — (Fr.) HıMı.r. pousser Tenelfür q” 80 » Tei RALeRİ n Teneffüs etmek — Nefes almak, solumak, nefeslenmek Tenevvü etmek — Çeşidlenmek, türlenmek — (Fr.) Varier Tenevvür etmek — Aydımlanmak, ışımak Münevver (entellektüel anlamına) — İdemen — (Fr.) İntellectuel Tenezzüh —— Gezinti, seyran — (Fr.) Promenade, excurslon Tenezzül etmek —1 — İnmek, düşmek, alçalmak Z—...& kadar alçalmak, .. a ka- dar - inmek, .. a kadar düşmek — (Fr.) S'abaisser, daigner Ademi tenezzül — Beğenmezlik — (Fr.) Dedain t Tenfir etmek — Soğutmak, iğren” dirmek — (Fr.) Dögoüter Tenk — Dar Tenkid etmek — Tenkit etmek — 'T. Kö.) Tenkih etmek — Ayıklamak, kırp- — (Fr.) Nettoyer, diminuer Tenkil etmek — Tepelemek — (Fr.) Reprimer, ehâtier 'Tenmiye etmek — Büyütmek, ye - ürelemek Tensib etmek — Beğenmek, ona - mak — (Fr.) Approuver Tensik etmek — Tevilemek — (Fr.) Röformer Tenvim etmek Uyutmak — (Fr.) Endormir Münevvim — Uyutucu — (Fr.) Soporifigue, ennuyeux Tenvir — etmek — Aydımlatmak, ışıtmak — (Fr.) Eclairer, &claircir Tenzil etmek — İndirmek, aşağı düşürmek, — azaltmak, çıkarmak — (Fr.) Abalaser, soustralre Terahi (Bak: Tekâsül) . Terakki — İlerleme — (Fr.) Pro- ıılı Terakki etmek — İlerlemek — (Fr.) Progresser, faire do& progris Terakkiperver — İlerci, ilerecil — (Fr.) Progressiste Terakkub (Bak: İntizar) Teraküm etmek — Birikmek — (Fr.) $" accumuler Terane — 1 — Ötü, 2 — (Bak: Nağmic) — (Fr.) Cihant Terazi i tarafeyn — Onaşma — Süel Yar- (Fr.) (Fr.) Eduç Terbiye — uıuı yoü*i—(l'rı) Terbiye etmek — Eğitmek, yetlş. tirmek — (Fr.) Eduguer, &lever Tercih — Üsterim, öneyle — (Fr.) Prtfirence Tevcih etmek — Üstermek, üstün fransızca düşünmek lâzımdır. tutmak, — beğenmek, öneylemek « (Fr.) Priförer Torcüman — Dilsaç Terecüme etmek (Bak: Mütercim, — Çerirmek — (Fr.) Traduire Terdif etmek — Ardamak — (Fr.) Faire accompagner Tereddi — Yozlaşma — (Fr.) D& sagrsation, döğünerescence 'Tereddi etmek — Yozlaşmak — (Fr.) Dösagröger, se dögenerer Tereddüd (Bak: Şüphe) — İkir « ecim — (Fr.) Hösitation Tereffu etmek — Yükselmek, ağ « mak, yücelmek — (Fr.) S'elever 'Terfi etmek — Geçmek, yukarla- mak Tereke — Bırakıt — (Fr.) Höri- tage Terennüm etmek (Bak: Teganni etmek) Teressüb etmek — Çökmek, dibe çökmek Tereşşuh etmek — Sızmak - (Fr.) Suinter Tereşşuhat —Sızıntı 'Terettüp etmek — Düşmek — (Fr.) İncomber Terfih etmek — ondarmal genlik vermek, genlemek, gönendir mek — (Fr.) Am&liorer Terfik etmek — Yandamak, yanı- na katmak, yanına vermek — (Fr.) Fâlre accompagner Tergib etmek — (Bak: Teşvik) — (Fr.) Encourager 'Terhin etmek — Tutuğlamak — (Fr.) Engager, hypothöguer 'Terhis etmek — İzin vermek, bor şarmak, salhıvermek, koyuvermek — (Fr.) Congâdier 'Terketmek — Bırakmak — (Fr.) Abandonner 'Terkib — Katım, somtöz — Composition, aynthise Terkibi — Somtözel 'Terkib etmek — Somtözlenmek, katımlamak — (Fr.) Composer Terekküb etmek — Katımlanmak — (Fr.) Se composer Terkim etmek — Yazmak Tersane — Gemlik, gemilik Tersim etmek — Çizmek, resmini yapmak 'Tertib — Sıra, dizi, düzgü, düzem, düzemeç — (Fr.) Sörler, mettre en ordre : 'Tertibat (Bak: tertib, tedbir, ih : zarat) Tertibli — Derilgen, derli toplu yerli yerinde — (Fr.) & Tertibsiz — Savruk, düzen — (Fr.) Malordonn&, dösordonnt 'Terviç etmek — Önürtmek — (Fr. Soutenir, appuyer 'Tervici efkâr (Bak: Mürevviç) - Önürtge Tesadüf — Raslama — (Fr.) Ren eontre Tesadüfen — Rasgele — hasard 'Tesadüf etmek — Raslamak, raş gelmek — (Fr.) Rencontrer Tesadüm — Çarpışma, tokuşma — (Fr.) Colliston 'Tesahub etmek — Kayırmak, be - (Fr.) Pa nimsemek — (Fr.) Protöger, s'appror prier Tesamuh (müsamaha) -- Hoş görme, hoşgörürlük, — hoşgörü, göz yumma — (Fr.) Toltrance 'Tesanüd — Danışma — (Fr.) So- Doktor Ali ismail Haydarpaşa hastanesi bevliye mütehassısı Urologue — Operateur Babıâli caddesi Meserret ote (Fr.) | W BEHK BERESRESLAETKTON aa Si L . Er VAA ÜYEr yak ŞA 250 a sn — muama y z