21 Kasım 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 8

21 Kasım 1936 tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 8
Metin içeriği (otomatik olarak oluşturulmuştur)

.CUMHURİYET 21 İkinciteşrin 1936 Zonguldaktan hareket eden ilk kömür trenmın Ankaraya vasıl olduğunu ve merasimle karşılandığını yazmıştık. Resimlerimiz bu merasimden muhtelif safhaları gösteriyor. Yukarıda: Ankara istasyonunun merasim esnasındaki umumî manzarası. Sağda: Kömür treninin istasyona girişi. Solda: Zonguldak valisi, Nafıa Vekilimize bir paket kömür hediye ediyor ve ortada: Nafıa ve İktısad VekillerL IIIIIIIUIIIIIIIlllllllllllllllllllllllllillllllıl Donanmamız Maltaya vardı Bahriyelilerimiz çok büyük merasim ve tezahuratla karşılandı [Baştarajı 1 ind sahifede] leri Yavuzun her iki baş omuzluğunda yer aldılar. Böylece yoluna devam cden donanmamız Valetta limanından iki mil mesafede bir an durarak refakatindeki İngiliz muhriblerinden kılavuz ve irtibat subaylannı almış ve bayrağımızı dalga landırarak heybetle ve ağır ağır Valetta limanına girmiştir. Limana yaklaşırken hava kuvvetleri de donanmamızı karşı lamıştır. Yavuz mendireği geçerken 21 parça topla dost memleket topraklarını ve sahil bataryalarının ayni suretle mukabelesi akabinde de 17 topla îngiliz amirahnı selâmlamış ve 17 topla kendisine mukabele edilmiştir. Yavuz selâm toplarını atarken her iki defasında da İngiliz beyaz harb bayrağını çekmiştir. ratını tasvir imkânsızdır. Otomobiller mütemadiyen el çırpan ve şapkalannı «hurra» avazelerile havaya atan binlerce kişinin arasından ağır ağır yürüdü. Halk birçok defalar amiralın otomobilini durdurdu ve onun şahsmda mensub olduğu milleti çılgınca alkışladı. Amiral, müteheyyic, bu tezahürata fevkalâde mülte fitane mukabele ediyor ve elile halkı selâmhyordu. Malta Valisi amiralımızı beş yüz se nelik eski Malta şövalyelerinin mermer sarayının dış kapısında ve çok samimî ve dostane bir tarzda karşıladı. Amiralımız bir müddet istirahatten sonra ayni merasim ve tezahüratla Yavuza avdet etti ve Valinin iadei ziyaretini kabul etti. Amiral daha bu ilk temaslarında resmî mehafilde ve halk üzerinde derin bir sempati uyandırmış ve hürmet telkin eylemiştir. Amiral öğle yemeğini Yavuzda ye miş ve Malta fahrî Türk konsolosunu yemeğe alıkoymuştur. Fransa ve Rusyanm müşterek deniz kuvvetleri tarafından tahrib edildiği Navarin harbindenberi, eski Osmanlı İmparatorluğunun deniz kuvveti kırılmış gibiydi. Türk bahriyesinin bir nevi dirilişine şahid olmak için Trablus harbine kadar gerilemek, ve Roulün (Rauf olacak), Karadeniz ahalisinden topladığı yılmaz ve kahraman denizcilerle Adriyatik limanarına dehşet saldığını hatırlamak lâzımdır. Reul, bir türlü ele geçmiyen kruvazörü (Hamidiye kruvazörü) ile, büyü kuvvetile hareket eder gibi bir görünüp bir kayboluyor, rasgeldiği gemiyi hırpa lıyor, batırıyor ve bir türlü yakayı ele vermiyordu. Bu kahraman bahriye zabitinin hatırası, çölde, çadır altında olsun, Ana'dolu nun veya Trakyanın en mütevazı kulü belerinde olsun uzun zaman yaşıyacak, ağızdan ağza dolaşacaktır. Türkiye Cumhuriyeti, bugün, Sovyet Rusyaya bir dostluk muahedesile bağlıdır ve Rusya ile Türkiyeyi çatıştıran eski münafiretten ortada hiçbir eser kal mamıştır. Balkan Antantının akdindenberi, Türk Yunan ve Türk Yugoslav münasebatı da bu şekildedir. Başvekil M. Stoyadinoviç, Türkiye Hariciye Vekili ve meslektaşı Dr. Tev fik Rüştü Arasm Belgradda kendisine vâki olan ziyaretini Ankarada iade etmiş bulunuyor. Ve nihayet, Londra ile Ankara arasında yeni dostluk bağlan teessüs etmiş ve bu bağlar, Montrö anlaşmalarile, İngiliz hükümdanmn Türkiye Cumhur Reisile yaptığı mülâkatla, ve Başvekil İsmet İnönünün Londraya resmen davet edilmesile tebarüz eylemiştir. Türk donanmasmm Maltayı ziyareti, bittabi, Akdenizdeki İtalyan ve İngiliz siyasetile alâkadardır ve bu iki devletin siyaseti, Oniki adada bir hava üssü tesisi için Akdeniz müttefiki olarak İtalya tarafından Almanyanın intihab edilmiş gibi göründüğü tarihtenberi çatışmaktadır. Halebde bazı esrarengiz Mükâfat kazanan küçük san'at erbabının isimleri hâdiseler cereyan ediyor Ankara 20 (A.A.) İktısad Ve kâleti birinci Elişleri ve Küçük San'atlar sergisi Komitesi Reisliğinden: Elişleri ve Küçük San'atlar sergisi nizamnamesi mucibince teşkil edilen jüri heyetince sergiye iştirak edenlerden a şağıda işi, san'at ve memleketile beğenilen eserlerinin sergideki teşhir numaralan yazılı küçük san'atkârların yüzer. lira nakdî mükâfatla takdir edilmelerine ka rar verîlmiştir. 1657 Enis Ali Cevahircioğlu (îstanbul), 1925 gümüşçü Ziya (İstanbul), 3753 gümüşçü Hahd (İstanbul), 6743 Şaban (İstanbul), 3239 Hayreddin (İstanbul), 3486 Hahl usta (İstanbul), 3128 Kadri Avtaç (îstanbul), 1798 Sahh Bıçakçı (İstanbul), 1560 Nuri Orancı (İstanbul), 814 Sadi (îstanbul), 1762 Vedad Tunca (İstanbul), 2967 Ahmed Kemal (İstanbul), 1748 Esirgeme Derneği (İstanbul), 2320 M. Sabri (İstanbul), 565 Kızılay (İstan bul), 1615 Beyoğlu Kız San'at mektebi (İstanbul), 2194 Müzeyyen Örer (îstanbul), 1385 Madelet Orhan (İs tanbul), 911 Zahra Müfid (İstanbul), 992 Nazire Galib (İstanbul), 237 İsmail Kemal (İstanbul), 3656 Saran (îstanbul), 3319 İsmail Hakkı (İstanbul), 3309 Necmeddin (îstanbul) ,2543 Rahmi (Adapazarı),515Şahika (Adapazarı), 2040 Cevad Örnek (Ankara), 3857 İhsan (Ankara), 317 Martakuş (Ankara), 3050 Zehra Kum (Anka ra), 1200 M. Neşet (Bursa), 3662 İsmail (Bursa), 598 Nimet (Bursa), 3054 Zehra Yasmi (Edirne), 3967 İhsan Öybaykal (Erzurum), 3223 Ali Osman (Eskişehir), 3378 Mustafa usta (Kırşehir), 365 Ticaret Odası (Ma raş), Hatice (Sıvas). Noter huzurunda bu kırk san'atkâr arasında çekilen kur'a neticesinde fevka lâde mükâfatlar aşağıdaki san'atkârlara çıkmıştır: İsmail Kemal (Atatürk mükâfatı) 2000 lira. Saran (Hükumet mükâfatı) 1500 lira. Zehra Kum (Ankara mükâfatı) 1000 [Bastarafı 1 ind sahifede J rî kıt'alannuı şimal ve cenubuna çekilecekleri bir hattı tayin etmekteydi. Fransız cevabî notasında bu va ziyete bir hudud mahiyeti verilmek istenmektedir. Cevabî notamızda Fransa hükumetinin ileri sürdüğü noktai nazarlar ele alınsa dahi vazi yetin ve neticenin gene hakkımızı sarih olarak meydana çıkaracağı çok kuvvetli ve kat'î bir şekilde ispat e dilmektedir. lann akisleri Sancakta büyük bir heye can uyandırmıştır. Türk davasına katılmakta hâlâ tereddüdde bulunanlar bile artık millî davaya iltihaktan başka çare kalmadığını anlamışlardır. Sancakta hükumet otoritesi azamî surette zayıftır. Asayiş ve sükunu Türk unsuru temin etmektedir. Beyruttaki kanlı hâdiselerin sebebi sünnî Arab olan ve ötedenberi Lübnan la kültürel, ekonomik münasebatta bu lunmıyan Beyrutla Trablus Şamm son Lübnan Fransız muahedesile Lübnana katılmış olmasından mütevellid sinir ger ginliğidir. Beyrutla Trablus Şam Osmanlı İnr paratorluğu zamanında olduğu gibi Suriye vahdetine girmek azmindedirler. Nasyonalistler bu cereyanı tahrik ve takviye etmektedirler. Bu hâdiselerin te" kerrür etmesi beklenmektedir. Türkiyeden Halebe geçecek yolcular, oıada henüz mahiyeti anlaşılmıyan esrarengiz hâdiselerin cereyanı yüzündea yollarını değiştirip îskenderuna gitmek tedirler. ÎskenderunHaleb yolunun kapalı olması, Halebden malumat almağa imkân bırakmamaktadır. Akverdi Ankara Elişleri sergisinde Cevabî notamızın metni Halebde esrarengiz hâdiseler Kahraman bahriyelilere yapılan muazzam tezahürat Valetta 20 (A.A.) Anadolu a jansının sureti mahsusada gönderdiği mır habirinden: Cumhuriyet Türkiyesi donanmasının Valetta limanına girişi cidden görülme ğe değer bir manzara arzediyordu. Başta Amiral Şükrü Okan olduğu halde, bütün denizcilerimizin göğüsleri, donanmamıza dost İngiltere tarafından yapı lan muazzam bahrî merasim ve gösterilen ıhtiram karşısında Türke bu şerefli mevkii veren Ulu Önder Atatürke minnet ve şükran hisle rile bakıyordu. Kaleden atılan se lâm toplarınm uğultulan, limanda de mirli İngiliz gemilerinin her birinden ayrı ayn gelen selâm sesleri ve borulan ve çalınan İstiklâl marşımız arasından sü zülerek geçen donanmamız, İngiliz hava kuvvetleri merasim uçuşları yaparken, iç limanda Küin Elizabet ve Barham zırhlılarmın arasında şamandıralara bağlandı. Yavuza ilk ziyareti Türk konsolosu yaptı. Sonra Amiral Şükrü Okan, yanmda harb ve denizaltı filolan kuman danlan, kurmay başkanı ve yaveri olduğu halde ve büyük üniformalarla îngiliz Amirali Sir Dudletyi Küin Elizabette ziyaret etti. Fevkalâde merasimle karşı landı ve bir müfrezeyi teftiş etti. Ayrılır ken 15 topla selâmlandı. İngiliz amirali ayni suretle bu ziyareti iade etti ve büyük merasimle istikbal ve teşyi edilerek topla selâmlandı. İki Amiral arasmdaki bu ilk temaslar çok dostane ve samimî oldu. Bundan sonra Amirahmız limandaki bütün gemilerin selâm borulan ve hava* ları arasında Malta vali ve kamutanı Amiral Frenchi ziyaret etmek üzere karaya indi. Dost memleket topraklarına ayak başısı da 15 topla kaleden selâm landı. Amiral Şükrü Okan burada as kerî merasimle karşılandı ve resmi selâmı ifa eden bir kara kıt'asını teftiş ettikten sonra maiyetlerile birlikte otomobillere binerek vali sarayına gitti. Bir Fransız gazetesinin miitaleaları Pariste intişar eden L'ere Nouvelle gazetesi, «Türkiye ve Akdeniz» başlığı altında neşrettiği bir makalede, donan mamızm Akdeniz seyahati münasebeti le diyor ki: «Uzun yıllardanberi Akdenizde ilk defa olarak bir Türk filosu görülüyor, dün İstanbuldan hareket eden bu filo, Amiral Şükrü Okanın kumandası altındadır. Türk gemileri resmî ziyaret maksadile doğruca «La Valette» ye gidiyorlar ve Malta sulannda 4 gün geçirecekler dir. Bu gemiler, Kral Sekizinci Edvardın bu yaz yaptığı ziyareti iade edeceklerdir. Başlıbaşına bir hâdise olan ve İngiliz Türk münasebatında değişmiş bir şey bulunduğunu gösteren bu ziyaret münasebetile büyük merasim hazırlanmış tır. Adana 20 (Hususî muhabirimiz den) Antakya intihabatı Türklerin azimlerile tamamen muvaffakiyetsizlikle neticelendikten sonra Sancakta Fransızların gösterdıkleri meb'us namzedlerin • den Adah Mehmedle Mustafa Kuseyrî istifa etmişlerdir. Diğer dört namzedin de istifa etmek üzere oldukları kuvvetle söylenmektedir. Bu vaziyet karşısında ayın 25 inde yapılacak olan meb'us intihabının nasıl cereyan edeceği merakla beklenmekte dir. Fransızların Sancakta aldıklan fev kalâde tedbirler gevşetilmiştir. Delege Doryonun Türk komitesi reisi Abdülgani Türkmeni ziyaret ederek Türkler hakkında takdirkârane beyanatta bulunması gergin âsaba sükun ve Türk davası et rafındaki tesanüde bir kat daha kuvvet vermiştir. Dörtyola sığınan Antakyalılara orada verilen büyük ziyafette söylenen nutuk Adalı ailesi de şapka giydi îskenderun 20 (A.A.) Adah a ilesi efradı hemen kâmilen şapka giymişIer, halkla beraber harekete geçmişler dir. Rusyada yakalanan ihtilâl şebekesi Sancak için miting yapılmıyacak İngiltere Kralının, yaz tatili esnasında Dalmaçya sahili boyunda ve Türk sulannda yaptığı seyahatin neticesi an cak şimdi kendini göstermeğe başhyor. Fakat, La Valette limanında bir Türk filosunun mevcudiyetinden çıkan mana bundan ibaret değildir; o La Valette ki, Bonapart gelinciye kadar, Saint Jean şövalyelerinin zapt ve taarruz edilemez kalesi, hiristiyanlığın Akdenizde ileri noktai istinadı idi; ve Saint Jean şövalyelerinin, Berberi korsanlannı kovalamağa çıkan gemileri burada teçhiz ve teslih edilip hücuma geçerdi. Türk bahriye zabitleri ve efradı, buradan sonra, gazi ve halâskâr Atatürkün dünyaya geldiği Selânik şehrini ziyaret etmeden evvel, 27 teşrinisanide, Yunanistanm Faler deniz üssüne uğrıyacaklar dır. Malumdur ki, Atatürk, yeni Türkiye zimamdarlarının birçoğu gibi MakedonBütün güzergâhı kesif bir halk kütlesi yalıdır. t kaplamıştı. Halkın heyecan ve teiahü Türk Mısır donanmasının, İngiltere, lira. Müzeyyen Örer.îhsan, Cevad Örnek, [Bastarafı 1 ind sahifede] îhsan Özbaylar, Beyoğlu K. San'at 3 Burgos hükumeti Almanya ve mektebi, Halil usta 250 şer liralık mükâİtalya tarafmdan tanınmış olmasına binaen İspanya işlerinde bitaraflık siya fat kazanmışlardır. setinin terkedilmesi. M. Salengronun ölümünden sonra îngiliz işçilerinin mümessili cenazeye iştirak edecek Alman ve Avusturya Harici ye Vekilleri görüştüler Berlin 20 (A.A.) Dün ilk ziyaret Londra 20 (A.A.) İşçi partisi lideri M. Attlee, M. Salengronun cenaze me lerden sonra Alman Dış İşleri Bakan Baron Von Neureth ile Avusturya Dış rasiminde partiyi temsil edecektir. İşleri Bakanı Dr. Schmidt arasında ya Almanyanın bir tavzihi Paris 20 (A.A.) Almanya büyük pılan müzakerelere bugün de devam eelçisi dün akşam aşağıdaki notayı teb dilmiştir. liğ etmiştir: <Bazı Fransız yevmî gazeteleri, Al man servislerinin Salengro meselesi hakkmda Alman dosyalarmdan çıka rılan malumatı verdiklerini yazmışlar dır. Bu haberler tamamile asılsızdır. Alman hükumeti Salengro meselesini bidayetindenberi sırf Fransaya ta alluk eden ve hiçbir şekilde Almanya ile alâkası olmıyan bir mesele olarak telâkki etmiştir. Bu itibarla Almanya nın Salengro hâdisesine karışmasına hiçbir sebeb mevcud değildi.» {Baştarafı 1 ind sahifede] [Bastarafı 1 ind sahifede] zevat 1936 da Troçkist mukabil ihtilâl Türk milletine yaraşan, hakkmdan ve grupunun Memerov madeninde hare davasından emin olanlara has sükun ve kete geçen faal azası bulunmuşlardır. vakarla beklemekten ibarettir. Bu grup, muhtelif ihtilâl ve sabotaj haBöyle nazik zamanlarda miting ve nüreketlerinde bulunarak Sovyetler Bir liği devleti aleyhine mücadele açmış mayiş yapmak, meselenin istediğimiz gibi bulunmakta idiler. halline yardım edecek bir hareket sayı 1935 ve 1936 da bu zevat, madenin iş lamaz. Millî Türk Talebe Birliğinin ise letilmesine sekte vermek, kömür istih güttüğü yüksek gayeyi, faydasız hatta salâtmı sabote etmek ve münakalât va belki de zararh nümayişlerle ihlâl etmisıtalarını tahrib etmek, ve iş emniyetini yeceğine kanaatimiz vardır. ve teknik tedbirleri ihlâl eylemek makHaber aldığımıza göre, Birlik te ayni sadile müteaddid hareketlerde bulun muşlardır. Suçlular, madenlerde kül düşüncelerle miting yapmaktan vazgeç liyetli miktarda grizu bulunduğu miştir. Dediğimiz gibi münevver, yüksek halde ameleleri çalıştırmakta ve tahsil gencliğine yaraşan hareket te sakin bu suretle mütevali infilaklara ve ve vakur müzakerelerin neticesine intizar işçilerin zehirlenmesine sebebiyet etmek olduğu için bu hareketi çok doğro vermekte idiler. Bu mukabil ihtilâl ve makul buluruz. grupunun faaliyeti neticesi olarak, 28 Talebe Birliğinin mitingden vazgeç « ilkkânun 1935 te iki amele grizu taramesi üzerine bugün Beyazıd meydanın * fmdan zehirlenerek ölmüştür. 23 eylul 1936 da suçlular Tsentralnaya madenin da yapılması düşünülen toplantı yapılmıde bir grizu infilakma sebebiyet ver yacaktır. mişlerdir. Bu infilak neticesinde işçi lerden onu ölmüş ve 14 ü yaralanmıştır. Troçkist mukabil ihtilâl ve Sabotaj gru lâtma bağlı bulunan mühendis Stic pu 1935 te Kemerov madeninde teşek kling suçlulara bilfiil yardım etmekte kül etmişti. Bu grup, madende çalışan idi. Suçlular, Novosibirsk hukuk kurulu ve Sovyet rejimine düşman mühendis azaları tarafından müdafaa edilmekte ve teknisiyenlerden mürekkebdi. Eski dir. Sticklingin avukatı Krottovdur. Sabotaj suçluları da bu madende çah Başkanın sorgularına cevab veren şan faşist Alman mühendislerinin şe maznunlar kendilerine tevcih edilen riki idiler. Bir ecnebi devletin casusluk teşki suçlarını tamamile itiraf etmişlerdir.

Bu sayıdan diğer sayfalar: